Rísum upp Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar 10. júní 2023 17:01 Ég veit ekki í hvaða samfélagi ég bý en í mínum heimi er staða örorkulífeyristaka á húsnæðismarkaði hörmuleg, afkomuöryggi þeirra ekkert, heilbrigðisþjónusta of dýr, matarkarfan tóm og skerðingar óhóflegar. Enn bíður fatlað fólk, veikt fólk, fólk sem fæðist fatlað og fólk sem hefur slasast á lífsleiðinni - eftir réttlætinu. Það er óréttlátt samfélag þar sem fjöldi fólks býr við skort, tugir þúsunda eða um 13% af þjóðinni, 48.000 manns eru undir lágtekjumörkum þrátt fyrir að sum hafi húsnæðisstuðning og barnabætur. Í mörg, mörg ár höfum við vakið athygli stjórnvalda á því að fátækt skapi sífellt tvandamál og því verði að breyta. Ekki gangi að þau sem aðeins eiga skjól sitt hjá stjórnvöldum og hafi framfærslu frá almannatryggingum sé haldið í svo mikilli fátækt að þau geti vart lifað. Nú loksins fyrir tilstuðlan þingmanns var unnin skýrsla um fátækt, enn ein skýrslan er á borð borin og stjórnvöld tala um einhverjar aðgerðir til næstu tveggja ára, um leið og þau friða samviskuna með því að henda í tekjulægsta hóp samfélagsins 2,5%, nokkrum krónum, í hækkun á lífeyri sem enn er langt undir lágmarkstekjum. Nú loks er viðurkennt að hér á landi búa tugþúsundir við fátækt. Fólk er svo fátækt og það elur börn sín upp í jaðarsetningu sem rífur af þeim tækifærin til að taka þátt í samfélaginu, svíður þau um framtíðardraumana og dæmir sömu leið og foreldrana, í fátækt. Ríkisstjórn síðustu sex ára hefur ekki breytt þeirri stöðu! Fyrir tveimur árum kom út skýrsla unnin af Vörðu fyrir ÖBÍ þar sem niðurstaðan var að 80% fatlaðs fólks átti erfitt með að láta enda ná saman og 44% bjuggu við skort á efnislegum gæðum, sem sagt fátækt. Enn stefnir niður á við. Þar kom einnig fram að fjöldi þeirra sem áttu ekki fyrir mánaðarlegum útgjöldum árið2009, í upphafi dýpstu kreppunnar, var enn sá sami 2021 eða 44%. Í dag, þrátt fyrir eitt mesta hagvaxtaskeið íslandssögunnar síðustu ár og nú 7% hagvöxt, breytist ekkert hjá þeim sem lifa á lífeyri almannatrygginga. Hér verður að setja punktinn. Stjórnvöld verða að grípa til aðgerða strax en ekki hunsa stöðuna og gera ekkert! Þau verða að stíga fram og takast á við verkefnið, það verður að hefja fatlað fólk upp úr þeirri fátækt sem því hefur verið búin af mörgum ríkisstjórnum undanfarinna ára. Stjórnvöld mega ekki skýla sér bak við kerfisbreytingar, sem nú er frestað um enn eitt árið. Fatlað fólk, fatlaðir öryrkjar og börn þeirra – eru án tækifæra, eru á hrakhólum á húsnæðismarkaði og eiga ekki fyrir hafragrautnum sem sumum þingmönnum þykir svo boðlegt að þessi hópur lifi á. Mannréttindi eru brotin á fötluðu fólki hvern einasta dag. Rétturinn til að taka þátt í samfélaginu er ekki til staðar, við þurfum viðhorfsbreytingu. Vanrækslan blasir við, fólk er vanrækt. Heilbrigðiskerfið er of dýrt og fólk neitar sér um læknisþjónustu, fer ekki til sjúkraþjálfara og fær engan aðang að geðheilbrigðisþjónustu. Komugjöld í heilbrigðisþjónustu eru lífeyristökum of dýr og ríkið spólar í sama hjólfarinu mánuð eftir mánuð, engin lausn í sjónmáli, og kostnaðurinn eykst á báða bóga. Vanræksla nú og síðustu ára kallar á dýrari aðgerðir síðar. Það nefnilega kostar mest að gera ekkert og það kostar að halda fólki í fátækt. Við lifum og hrærumst í umhverfi þar sem verðbólga er nær 10% og ríkisstjórnin hefur ákveðið að hækka lífeyri okkar um aðeins 2,5%. Staðan er hörmuleg og mikiðáhyggjuefni. Í þessari stöðu skapast aukin misskipting þar sem efnamikið fólk hefur mestan ávinning, á meðan þau sem verst standa berjast hvern einasta dag við að lifa af. Það er óréttlátt að svomikill ójöfuður sé milli þeirra auðugu og þeirra sem berjast við draga fram lífið á of fáum krónum. Við verðum að standa saman, hækka röddina ogkrefjast aðgerða frá ríkisstjórninni. Við öll sem samfélagið byggjum verðum að taka þátt í að breyta stefnunni, skapa umhverfi sem hefur jöfnuðí fyrirrúmi – þar sem öll njóta. Ójöfnuður má ekki þróast enn frekar. Þetta er viðfangsefni er allra, og við sem byggjum samfélagið þurfum að berjast fyrir því sem rétt er. Látum sjá okkur, Hækkum röddina og berjumst fyrir réttlæti og jöfnuði. Sköpum samfélag þar sem öll hafa jafnan og réttlátan aðgang að velsældinni sem boðuð er. Velsæld sem við öll eigum að njóta. Við erum öflug, við erum áhrifamikilog við munum skapa breytingar. Stöndum saman krefjumst réttlætis og jöfnuðar. Rísum upp! Höfundur er formaður ÖBÍ réttindasamtaka Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Heilbrigðismál Húsnæðismál Þuríður Harpa Sigurðardóttir Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Samt kýs ég Katrínu Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Mýtan um launin Elsa Nore Skoðun Forysta til framtíðar Hópur presta Skoðun Gummi Kalli, einlægur, skemmtilegur og frábær leiðtogi Arnar Ragnarsson Skoðun Katrín Jakobsdóttir forseti Viðar Pálsson Skoðun Átt þú rétt á sumarbústað? Unnur Hrefna Jóhannsdóttir Skoðun Forsetinn minn 2024 Ágústa Árnadóttir Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir Skoðun Ræstingafyrirtæki og starfsmannaleigur í jafnréttisparadísinni Valgerður Árnadóttir Skoðun Baldur Þórhallsson er minn forseti! Sara Dögg Svanhildardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Látum hjartað ráða för Sigrún Traustadóttir skrifar Skoðun Vekjum risann Guðmundur Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Katrín Jakobsdóttir forseti Viðar Pálsson skrifar Skoðun Þjóðarsátt líka fyrir fatlað fólk Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Í ker eða kistu Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Gummi Kalli er rétti kosturinn sem biskup Íslands Áslaug Helga Hálfdánardóttir,Dís Gylfadóttir,Guðni Már Harðarson skrifar Skoðun Gummi Kalli, einlægur, skemmtilegur og frábær leiðtogi Arnar Ragnarsson skrifar Skoðun Ræstingafyrirtæki og starfsmannaleigur í jafnréttisparadísinni Valgerður Árnadóttir skrifar Skoðun Forysta til framtíðar Hópur presta skrifar Skoðun Fyrir hverja eru skoðanakannanir? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Án varna, ekkert frelsi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Mýtan um launin Elsa Nore skrifar Skoðun Samt kýs ég Katrínu Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Viltu vera memm? Birna Dröfn Birgisdóttir skrifar Skoðun Tíminn að renna út Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Átt þú rétt á sumarbústað? Unnur Hrefna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Vonbrigði fyrir þá verst settu Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Fögnum unnum sigrum og aðlögumst nýjum tímum Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er minn forseti! Sara Dögg Svanhildardóttir skrifar Skoðun Baráttan heldur áfram Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Forsetinn minn 2024 Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Vanefndir Flugakademíu Íslands Gunnar Hjörtur Hagbarðsson skrifar Skoðun Hippókratesareiðurinn þarf að verða að veruleika Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ólafur og Katrín á RÚV Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Úthvíld ríkisstjórn? Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Raforkan er auðlind þjóðarinnar Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Að velja forseta Stefán Bogi Sveinsson skrifar Skoðun Biskupskjör: Stuðningsyfirlýsing Hákon Leifsson,Sigrid Rolof skrifar Skoðun Kennslustund í „selfies“ Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Ég veit ekki í hvaða samfélagi ég bý en í mínum heimi er staða örorkulífeyristaka á húsnæðismarkaði hörmuleg, afkomuöryggi þeirra ekkert, heilbrigðisþjónusta of dýr, matarkarfan tóm og skerðingar óhóflegar. Enn bíður fatlað fólk, veikt fólk, fólk sem fæðist fatlað og fólk sem hefur slasast á lífsleiðinni - eftir réttlætinu. Það er óréttlátt samfélag þar sem fjöldi fólks býr við skort, tugir þúsunda eða um 13% af þjóðinni, 48.000 manns eru undir lágtekjumörkum þrátt fyrir að sum hafi húsnæðisstuðning og barnabætur. Í mörg, mörg ár höfum við vakið athygli stjórnvalda á því að fátækt skapi sífellt tvandamál og því verði að breyta. Ekki gangi að þau sem aðeins eiga skjól sitt hjá stjórnvöldum og hafi framfærslu frá almannatryggingum sé haldið í svo mikilli fátækt að þau geti vart lifað. Nú loksins fyrir tilstuðlan þingmanns var unnin skýrsla um fátækt, enn ein skýrslan er á borð borin og stjórnvöld tala um einhverjar aðgerðir til næstu tveggja ára, um leið og þau friða samviskuna með því að henda í tekjulægsta hóp samfélagsins 2,5%, nokkrum krónum, í hækkun á lífeyri sem enn er langt undir lágmarkstekjum. Nú loks er viðurkennt að hér á landi búa tugþúsundir við fátækt. Fólk er svo fátækt og það elur börn sín upp í jaðarsetningu sem rífur af þeim tækifærin til að taka þátt í samfélaginu, svíður þau um framtíðardraumana og dæmir sömu leið og foreldrana, í fátækt. Ríkisstjórn síðustu sex ára hefur ekki breytt þeirri stöðu! Fyrir tveimur árum kom út skýrsla unnin af Vörðu fyrir ÖBÍ þar sem niðurstaðan var að 80% fatlaðs fólks átti erfitt með að láta enda ná saman og 44% bjuggu við skort á efnislegum gæðum, sem sagt fátækt. Enn stefnir niður á við. Þar kom einnig fram að fjöldi þeirra sem áttu ekki fyrir mánaðarlegum útgjöldum árið2009, í upphafi dýpstu kreppunnar, var enn sá sami 2021 eða 44%. Í dag, þrátt fyrir eitt mesta hagvaxtaskeið íslandssögunnar síðustu ár og nú 7% hagvöxt, breytist ekkert hjá þeim sem lifa á lífeyri almannatrygginga. Hér verður að setja punktinn. Stjórnvöld verða að grípa til aðgerða strax en ekki hunsa stöðuna og gera ekkert! Þau verða að stíga fram og takast á við verkefnið, það verður að hefja fatlað fólk upp úr þeirri fátækt sem því hefur verið búin af mörgum ríkisstjórnum undanfarinna ára. Stjórnvöld mega ekki skýla sér bak við kerfisbreytingar, sem nú er frestað um enn eitt árið. Fatlað fólk, fatlaðir öryrkjar og börn þeirra – eru án tækifæra, eru á hrakhólum á húsnæðismarkaði og eiga ekki fyrir hafragrautnum sem sumum þingmönnum þykir svo boðlegt að þessi hópur lifi á. Mannréttindi eru brotin á fötluðu fólki hvern einasta dag. Rétturinn til að taka þátt í samfélaginu er ekki til staðar, við þurfum viðhorfsbreytingu. Vanrækslan blasir við, fólk er vanrækt. Heilbrigðiskerfið er of dýrt og fólk neitar sér um læknisþjónustu, fer ekki til sjúkraþjálfara og fær engan aðang að geðheilbrigðisþjónustu. Komugjöld í heilbrigðisþjónustu eru lífeyristökum of dýr og ríkið spólar í sama hjólfarinu mánuð eftir mánuð, engin lausn í sjónmáli, og kostnaðurinn eykst á báða bóga. Vanræksla nú og síðustu ára kallar á dýrari aðgerðir síðar. Það nefnilega kostar mest að gera ekkert og það kostar að halda fólki í fátækt. Við lifum og hrærumst í umhverfi þar sem verðbólga er nær 10% og ríkisstjórnin hefur ákveðið að hækka lífeyri okkar um aðeins 2,5%. Staðan er hörmuleg og mikiðáhyggjuefni. Í þessari stöðu skapast aukin misskipting þar sem efnamikið fólk hefur mestan ávinning, á meðan þau sem verst standa berjast hvern einasta dag við að lifa af. Það er óréttlátt að svomikill ójöfuður sé milli þeirra auðugu og þeirra sem berjast við draga fram lífið á of fáum krónum. Við verðum að standa saman, hækka röddina ogkrefjast aðgerða frá ríkisstjórninni. Við öll sem samfélagið byggjum verðum að taka þátt í að breyta stefnunni, skapa umhverfi sem hefur jöfnuðí fyrirrúmi – þar sem öll njóta. Ójöfnuður má ekki þróast enn frekar. Þetta er viðfangsefni er allra, og við sem byggjum samfélagið þurfum að berjast fyrir því sem rétt er. Látum sjá okkur, Hækkum röddina og berjumst fyrir réttlæti og jöfnuði. Sköpum samfélag þar sem öll hafa jafnan og réttlátan aðgang að velsældinni sem boðuð er. Velsæld sem við öll eigum að njóta. Við erum öflug, við erum áhrifamikilog við munum skapa breytingar. Stöndum saman krefjumst réttlætis og jöfnuðar. Rísum upp! Höfundur er formaður ÖBÍ réttindasamtaka
Skoðun Gummi Kalli er rétti kosturinn sem biskup Íslands Áslaug Helga Hálfdánardóttir,Dís Gylfadóttir,Guðni Már Harðarson skrifar