Mesta brottfall í Evrópu Kristinn Haukur Guðnason skrifar 24. maí 2023 07:00 Brottfall er tvöfalt meira hjá drengjum en stúlkum. Það lang hæsta í Evrópu. Vísir/Vilhelm Brottfall ungs fólks úr námi er á uppleið aftur eftir covid faraldurinn og er nú það hæsta í Evrópu. Tvöfalt fleiri drengir hverfa á brott úr námi en stúlkur. Dósent í félagsfræði segir vandann hefjast í grunnskólum. 16,5 prósent Íslendinga á aldrinum 18 til 24 flosnuðu upp úr námi á árinu 2022. Þetta kemur fram í nýjum tölum frá Eurostat, tölfræðistofnun Evrópusambandsins. Þetta er hæsta hlutfall í Evrópu þar sem meðaltalið er 9,6 prósent. Til lengri tíma litið hefur hlutfallið lækkað því að á árunum fyrri covid var brottfall um og yfir 20 prósent á Íslandi. Í faraldrinum fór það þó undir 15 prósent. Kolbeinn Hólmar Stefánsson, dósent í félagsfræði við Háskóla Íslands, segir að taka verði nýlegum tölum með fyrirvara. Í faraldrinum hafi verið lítil tækifæri fyrir ungt fólk utan skóla. Hvort að þessir krakkar sem klári betur nám verði að koma í ljós á næstu árum. Vandinn byrjar í grunnskóla Háar brottfallstölur á Íslandi eru ekki nýtt vandamál og árið 2022 birtu Kolbeinn og Helgi Eiríkur Eyjólfsson, sérfræðingur, viðamikla skýrslu um málið. Það er um félagslega og efnahagslega stöðu og brotthvarf úr íslenskum framhaldsskólum. „Við höfum einblínt of mikið á að brottfall úr framhaldsskólum sé vandamál framhaldsskólanna sem þurfi að leysa á framhaldsskólastiginu. En vandamálið byrjar miklu miklu fyrr,“ segir Kolbeinn. Á Íslandi sé bæði mjög há upptaka í framhaldsskóla og hátt brottfall. Kolbeinn segir að félagslegar og efnahagslegar aðstæður hafi áhrif á námsárangur barna í grunnskólum og þar af leiðandi uppbyggingu námsgetu. Mörg börn lendi á vegg í framhaldsskóla því þau voru ekki nægilega vel undirbúin eftir grunnskólann. Félagsfræðingurinn Kolbeinn Stefánsson hefur rannsakað brottfall og segir að vandinn byrji strax í fyrsta bekk grunnskóla.Vísir/Baldur Vandi barns getur byrjað strax í fyrsta bekk grunnskóla en bestu vísbendingarnar sem hægt sé að fá varðandi brotthvarf úr skóla, seinna á námsferlinum, séu einkunnir úr tíunda bekk. Fýsilegt að hætta Þetta er þó ekki eina skýringin, enda eru félagslegar og efnahagslegar aðstæður barna á Íslandi heilt yfir mun betri en í löndum austur Evrópu, svo sem Rúmeníu eða Búlgaríu. Vinnumarkaðurinn á sinn þátt í háu brottfalli á Íslandi. „Á Íslandi er fýsilegur kostur fyrir þá sem eiga í erfiðleikum í námi að hætta í námi og fara að vinna,“ segir Kolbeinn. „Sunnar í álfunni er meira atvinnuleysi, sérstaklega hjá ungu fólki. Þar er ekki fýsilegt að hætta í námi þó námserfiðleikar séu til staðar.“ Samkvæmt rannsókn Kolbeins og Helga höfðu þriðjungur Íslendinga á aldrinum 20 til 24 ára aðeins lokið grunnskólaprófi. Aðeins í Tyrklandi var hlutfallið hærra en meðaltal Evrópu var rúmlega 16 prósent. Bóknám í iðnnámi fyrirstaða Kolbeinn segir að rannsókn þeirra hafi ekki bent til þess að bóknámið í framhaldsskólum væri vandamálið. Brottfall úr iðnnámi mældist hærra. Veltir hann því fyrir sér hvers vegna grunnskólarnir séu ekki að undirbúa börn nógu vel fyrir slíkt nám. Því að þar er líka þung bóknámsáhersla. „Það er umtalsverð bóknámsáhersla í iðnnámi hjá okkur. Ef þú ert með krakka sem blómstrar ekki í bóknámi en vill læra iðnnám þá þarf hann samt að taka ákveðna áfanga í íslensku og fleiru sem hefur ekki beint að gera með fagið,“ segir Kolbeinn. „Þetta getur verið þröskuldur sem stoppar þig af.“ Skóli og vinnumarkaður fyrir konur Á Íslandi féllu 21,7 prósent drengja úr námi árið 2022. Þetta er langhæsta hlutfall í Evrópu en í öðru sæti er Rúmenía með 16,2 prósent. Aðeins 10,8 prósent íslenskra stúlkna féll hins vegar úr námi sem er fimmta hæsta hlutfall álfunnar. Kynjamunurinn á Íslandi er því rúmlega 10 prósent en aðeins 3 í Evrópu. Aðeins í tveimur löndum mældist brottfall hærra hjá stúlkum en drengjum, í Grikklandi og Búlgaríu. Kolbeinn segir þetta vera alþjóðlega þróun sem geti átt sér ýmsar skýringar. Ein af þeim er að þróun vinnumarkaðarins og skóla sé á þann veg að hæfni sem af einhverjum ástæðum liggi frekar hjá stúlkum en drengjum sé hæfni sem komi fólki áfram. „Hluti af skýringunni gæti því verið að við séum komin með skólakerfi og vinnumarkað sem orðið er betra að vera kona í,“ segir Kolbeinn. Kyn kennara hefur verið nefnt sem skýring en Kolbeinn tekur ekki mikið mark á henni. Það geti þó verið að kynin þurfi ólíka nálgun í grunnskólamenntun. Segist hann hafa lesið rannsóknir sem sýni að nám geti hentað stúlkum betur taugafræðilega. Það er að þegar sex ára drengur mætir í fyrsta bekk sé hann ekki jafn hæfur til þess að nýta sér kennsluna og sex ára stúlka. Þetta eigi ekki aðeins við um grunnskólann. Í vaxandi mæli gangi stúlkum betur á öllum skólastigum. Skóla - og menntamál Framhaldsskólar Háskólar Grunnskólar Börn og uppeldi Tengdar fréttir Brottfall úr skóla að hluta rakið til ófullnægjandi íslenskukennslu Lektor á menntavísindasviði HÍ segir að börn vanti orðaforða þegar námið þyngist. 6. febrúar 2019 23:30 Hætta á auknu brotthvarfi að samkomubanni loknu Það er hætta á auknu brotthvarfi að loknu samkomubanni að mati skólameistara Tækniskólans. Starfsfólk skólans hafi hringt í á annað þúsund nemendur til að hvetja þá áfram. Yfirlögregluþjónn biðlar til samninganefnda að afstýra verkfalli sem hefði áhrif á skólastarf. 30. apríl 2020 19:33 Mest lesið Ótrúlegur árekstur: „Ég sá bara dekk og púströr“ Innlent Fráfarandi starfsmaður Sólheima: „Eins og ég sé að sleppa frá einangruðu einræðisríki“ Innlent Nennti ekki að tala við „atvinnubetlara“ og sagði henni að fokka sér Innlent „Fólk hefur hætt eða nánast verið bolað úr starfi síðan hún tók við“ Innlent Táningar reka veitingastað: „Maður verður að hafa fyrir lífinu“ Innlent Aðalsteinn volgur og Björg orðuð við oddvitann Innlent Biðin eftir leikskólaplássi kostaði móður vinnuna Innlent Stöðvarskyldan snýr aftur: Eykur öryggi farþega og neytendavernd Innlent Vildi kynnast Kristjáni en var ítrekað sagt að „fokka sér“ Innlent Rýnt í ákærurnar: „Ég fékk nóg af hatri hans“ Erlent Fleiri fréttir Sumarfríið allt of langt fyrir þau börn sem eingangra sig félagslega Segja áform ráðherra grafa undan þjónustu Óttast að áætlanir ráðherra muni fækka leigubílstjórum Ekki eigi að stjórna borginni út frá „pólitískri kreddu“ Eiga eftir að ráða tólf starfsmenn svo hægt sé að opna allar deildir Skorast ekki undan ábyrgð vilji flokksmenn nýjan oddvita Nýburar fæðast í nikótínfráhvörfum Skipulagsbreytingar á framhaldsskólastigi í vændum Mæður sem taka í vörina á meðgöngu og missáttir leigubílstjórar Björn strax hættur í íþróttaráði: „Þetta var bara prinsippmál“ SUS gefur fundarmönnum bol í anda Charlies Kirk Eins og löglærður forstjóri spítala væri að skera upp sjúklinga Aðalsteinn volgur og Björg orðuð við oddvitann Eldur í ruslageymslu á Selfossi Segist hafa flækst í umfangsmikið fíkniefnamál fyrir hreina tilviljun Annar oddviti L-listans á Akureyri hættir í bæjarstjórn Ók á fimm til sex kyrrstæða bíla Næsta skref að tryggja að próf leigubílstjóra verði alfarið á íslensku „Fólk hefur hætt eða nánast verið bolað úr starfi síðan hún tók við“ Tilkynntur til lögreglu Flóamenn taka fálega í þreifingar Árborgara Óveðurský yfir Sólheimum og deilt á ríkisendurskoðanda Meirihluti vill flugvöllinn áfram í Vatnsmýri Táningar reka veitingastað: „Maður verður að hafa fyrir lífinu“ Stöðvarskyldan snýr aftur: Eykur öryggi farþega og neytendavernd Hildur vill leiða áfram en Guðlaugur loðinn í svörum „Þegar þú verður ráðherra verður þú að tala af ábyrgð“ Ekkert bólaði á ræðumanni Biðin eftir leikskólaplássi kostaði móður vinnuna Lýsti sjálfsvígshugsunum í pontu Alþingis Sjá meira
16,5 prósent Íslendinga á aldrinum 18 til 24 flosnuðu upp úr námi á árinu 2022. Þetta kemur fram í nýjum tölum frá Eurostat, tölfræðistofnun Evrópusambandsins. Þetta er hæsta hlutfall í Evrópu þar sem meðaltalið er 9,6 prósent. Til lengri tíma litið hefur hlutfallið lækkað því að á árunum fyrri covid var brottfall um og yfir 20 prósent á Íslandi. Í faraldrinum fór það þó undir 15 prósent. Kolbeinn Hólmar Stefánsson, dósent í félagsfræði við Háskóla Íslands, segir að taka verði nýlegum tölum með fyrirvara. Í faraldrinum hafi verið lítil tækifæri fyrir ungt fólk utan skóla. Hvort að þessir krakkar sem klári betur nám verði að koma í ljós á næstu árum. Vandinn byrjar í grunnskóla Háar brottfallstölur á Íslandi eru ekki nýtt vandamál og árið 2022 birtu Kolbeinn og Helgi Eiríkur Eyjólfsson, sérfræðingur, viðamikla skýrslu um málið. Það er um félagslega og efnahagslega stöðu og brotthvarf úr íslenskum framhaldsskólum. „Við höfum einblínt of mikið á að brottfall úr framhaldsskólum sé vandamál framhaldsskólanna sem þurfi að leysa á framhaldsskólastiginu. En vandamálið byrjar miklu miklu fyrr,“ segir Kolbeinn. Á Íslandi sé bæði mjög há upptaka í framhaldsskóla og hátt brottfall. Kolbeinn segir að félagslegar og efnahagslegar aðstæður hafi áhrif á námsárangur barna í grunnskólum og þar af leiðandi uppbyggingu námsgetu. Mörg börn lendi á vegg í framhaldsskóla því þau voru ekki nægilega vel undirbúin eftir grunnskólann. Félagsfræðingurinn Kolbeinn Stefánsson hefur rannsakað brottfall og segir að vandinn byrji strax í fyrsta bekk grunnskóla.Vísir/Baldur Vandi barns getur byrjað strax í fyrsta bekk grunnskóla en bestu vísbendingarnar sem hægt sé að fá varðandi brotthvarf úr skóla, seinna á námsferlinum, séu einkunnir úr tíunda bekk. Fýsilegt að hætta Þetta er þó ekki eina skýringin, enda eru félagslegar og efnahagslegar aðstæður barna á Íslandi heilt yfir mun betri en í löndum austur Evrópu, svo sem Rúmeníu eða Búlgaríu. Vinnumarkaðurinn á sinn þátt í háu brottfalli á Íslandi. „Á Íslandi er fýsilegur kostur fyrir þá sem eiga í erfiðleikum í námi að hætta í námi og fara að vinna,“ segir Kolbeinn. „Sunnar í álfunni er meira atvinnuleysi, sérstaklega hjá ungu fólki. Þar er ekki fýsilegt að hætta í námi þó námserfiðleikar séu til staðar.“ Samkvæmt rannsókn Kolbeins og Helga höfðu þriðjungur Íslendinga á aldrinum 20 til 24 ára aðeins lokið grunnskólaprófi. Aðeins í Tyrklandi var hlutfallið hærra en meðaltal Evrópu var rúmlega 16 prósent. Bóknám í iðnnámi fyrirstaða Kolbeinn segir að rannsókn þeirra hafi ekki bent til þess að bóknámið í framhaldsskólum væri vandamálið. Brottfall úr iðnnámi mældist hærra. Veltir hann því fyrir sér hvers vegna grunnskólarnir séu ekki að undirbúa börn nógu vel fyrir slíkt nám. Því að þar er líka þung bóknámsáhersla. „Það er umtalsverð bóknámsáhersla í iðnnámi hjá okkur. Ef þú ert með krakka sem blómstrar ekki í bóknámi en vill læra iðnnám þá þarf hann samt að taka ákveðna áfanga í íslensku og fleiru sem hefur ekki beint að gera með fagið,“ segir Kolbeinn. „Þetta getur verið þröskuldur sem stoppar þig af.“ Skóli og vinnumarkaður fyrir konur Á Íslandi féllu 21,7 prósent drengja úr námi árið 2022. Þetta er langhæsta hlutfall í Evrópu en í öðru sæti er Rúmenía með 16,2 prósent. Aðeins 10,8 prósent íslenskra stúlkna féll hins vegar úr námi sem er fimmta hæsta hlutfall álfunnar. Kynjamunurinn á Íslandi er því rúmlega 10 prósent en aðeins 3 í Evrópu. Aðeins í tveimur löndum mældist brottfall hærra hjá stúlkum en drengjum, í Grikklandi og Búlgaríu. Kolbeinn segir þetta vera alþjóðlega þróun sem geti átt sér ýmsar skýringar. Ein af þeim er að þróun vinnumarkaðarins og skóla sé á þann veg að hæfni sem af einhverjum ástæðum liggi frekar hjá stúlkum en drengjum sé hæfni sem komi fólki áfram. „Hluti af skýringunni gæti því verið að við séum komin með skólakerfi og vinnumarkað sem orðið er betra að vera kona í,“ segir Kolbeinn. Kyn kennara hefur verið nefnt sem skýring en Kolbeinn tekur ekki mikið mark á henni. Það geti þó verið að kynin þurfi ólíka nálgun í grunnskólamenntun. Segist hann hafa lesið rannsóknir sem sýni að nám geti hentað stúlkum betur taugafræðilega. Það er að þegar sex ára drengur mætir í fyrsta bekk sé hann ekki jafn hæfur til þess að nýta sér kennsluna og sex ára stúlka. Þetta eigi ekki aðeins við um grunnskólann. Í vaxandi mæli gangi stúlkum betur á öllum skólastigum.
Skóla - og menntamál Framhaldsskólar Háskólar Grunnskólar Börn og uppeldi Tengdar fréttir Brottfall úr skóla að hluta rakið til ófullnægjandi íslenskukennslu Lektor á menntavísindasviði HÍ segir að börn vanti orðaforða þegar námið þyngist. 6. febrúar 2019 23:30 Hætta á auknu brotthvarfi að samkomubanni loknu Það er hætta á auknu brotthvarfi að loknu samkomubanni að mati skólameistara Tækniskólans. Starfsfólk skólans hafi hringt í á annað þúsund nemendur til að hvetja þá áfram. Yfirlögregluþjónn biðlar til samninganefnda að afstýra verkfalli sem hefði áhrif á skólastarf. 30. apríl 2020 19:33 Mest lesið Ótrúlegur árekstur: „Ég sá bara dekk og púströr“ Innlent Fráfarandi starfsmaður Sólheima: „Eins og ég sé að sleppa frá einangruðu einræðisríki“ Innlent Nennti ekki að tala við „atvinnubetlara“ og sagði henni að fokka sér Innlent „Fólk hefur hætt eða nánast verið bolað úr starfi síðan hún tók við“ Innlent Táningar reka veitingastað: „Maður verður að hafa fyrir lífinu“ Innlent Aðalsteinn volgur og Björg orðuð við oddvitann Innlent Biðin eftir leikskólaplássi kostaði móður vinnuna Innlent Stöðvarskyldan snýr aftur: Eykur öryggi farþega og neytendavernd Innlent Vildi kynnast Kristjáni en var ítrekað sagt að „fokka sér“ Innlent Rýnt í ákærurnar: „Ég fékk nóg af hatri hans“ Erlent Fleiri fréttir Sumarfríið allt of langt fyrir þau börn sem eingangra sig félagslega Segja áform ráðherra grafa undan þjónustu Óttast að áætlanir ráðherra muni fækka leigubílstjórum Ekki eigi að stjórna borginni út frá „pólitískri kreddu“ Eiga eftir að ráða tólf starfsmenn svo hægt sé að opna allar deildir Skorast ekki undan ábyrgð vilji flokksmenn nýjan oddvita Nýburar fæðast í nikótínfráhvörfum Skipulagsbreytingar á framhaldsskólastigi í vændum Mæður sem taka í vörina á meðgöngu og missáttir leigubílstjórar Björn strax hættur í íþróttaráði: „Þetta var bara prinsippmál“ SUS gefur fundarmönnum bol í anda Charlies Kirk Eins og löglærður forstjóri spítala væri að skera upp sjúklinga Aðalsteinn volgur og Björg orðuð við oddvitann Eldur í ruslageymslu á Selfossi Segist hafa flækst í umfangsmikið fíkniefnamál fyrir hreina tilviljun Annar oddviti L-listans á Akureyri hættir í bæjarstjórn Ók á fimm til sex kyrrstæða bíla Næsta skref að tryggja að próf leigubílstjóra verði alfarið á íslensku „Fólk hefur hætt eða nánast verið bolað úr starfi síðan hún tók við“ Tilkynntur til lögreglu Flóamenn taka fálega í þreifingar Árborgara Óveðurský yfir Sólheimum og deilt á ríkisendurskoðanda Meirihluti vill flugvöllinn áfram í Vatnsmýri Táningar reka veitingastað: „Maður verður að hafa fyrir lífinu“ Stöðvarskyldan snýr aftur: Eykur öryggi farþega og neytendavernd Hildur vill leiða áfram en Guðlaugur loðinn í svörum „Þegar þú verður ráðherra verður þú að tala af ábyrgð“ Ekkert bólaði á ræðumanni Biðin eftir leikskólaplássi kostaði móður vinnuna Lýsti sjálfsvígshugsunum í pontu Alþingis Sjá meira
Brottfall úr skóla að hluta rakið til ófullnægjandi íslenskukennslu Lektor á menntavísindasviði HÍ segir að börn vanti orðaforða þegar námið þyngist. 6. febrúar 2019 23:30
Hætta á auknu brotthvarfi að samkomubanni loknu Það er hætta á auknu brotthvarfi að loknu samkomubanni að mati skólameistara Tækniskólans. Starfsfólk skólans hafi hringt í á annað þúsund nemendur til að hvetja þá áfram. Yfirlögregluþjónn biðlar til samninganefnda að afstýra verkfalli sem hefði áhrif á skólastarf. 30. apríl 2020 19:33