Það er hægt að semja til langs tíma á íslenskum vinnumarkaði Jón Ingi Hákonarson skrifar 15. febrúar 2023 13:00 Geta aðilar á vinnumarkaði gert langtíma kjarasamning? Svarið er já, hluti atvinnulífsins býr við þann stöðugleika að geta horft áratug fram í tímann. Aftur á móti býr stór hluti atvinnulífsins við þær aðstæður að geta ekki einu sinni séð ár fram í tímann. Við erum að upplifa merkilegt tímabil því á sama augnabliki eru uppi þrjár ólíkar stöður í kjarabaráttunni. Stór hluti stéttarfélaga hefur samið til mjög skamms tíma vegna óvissunnar í efnahagsmálum, Efling hefur boðað til verkfalla og samningsviðræður við atvinnulífið eru við frostmark. Sjómenn hafa aftur á móti samið til tíu ára vegna stöðugleika og þess fyrirsjáanleika sem þar ríkir. Erum við ekki öll á sama báti, er þetta ekki eitt efnahagskerfi sem við búum við, eða hvað? Einn þessara hópa býr við þá gæfu að fá að gera upp í evru, hinir í íslenskum krónum. Kostir þess að vera utan krónuhagkerfisins hafa líklega aldrei verið jafn augljósir. Krónan ýkir óstöðugleika efnahagslífsins á meðan evran ýtir undir stöðugleika. Krónan er dýr gjaldmiðill og kostar megin þorra launafólks hvítuna úr augunum. Mesta kjarabót íslensks launafólks er gjaldmiðill sem heldur verðgildi sínu. Það að íslenskt launafólk borgi húsnæði sitt allt að þrisvar sinnum á meðan nágrannar okkar í Skandinavíu borgi það einu og hálfu sinni er ekki boðlegt. Það að íslenskt launafólk hafi ekki efni á öðru en 40 ára löngu verðtryggðu húsnæðisláni er fátæktargildra efri áranna. Nú er svo komið að fasteignaverð og vextir á fasteignalánum eru komin út fyrir þolmörk og verkfæri efnahagsstjórnunar eru orðin bitlaus. Hinir skuldlausu þola krónuhagkerfið, við sem burðumst með fasteignalán gerum það ekki. Við verðum bara að hlaupa hraðar. Mér sýnist að flest launafólk sé búið að hlaupa of hratt of lengi. Er ekki bara komið nóg? Er ekki bara best að taka upp nothæfan gjaldmiðil? Höfundur er bæjarfulltrúi Viðreisnar í Hafnarfirði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Íslenska krónan Jón Ingi Hákonarson Kjaraviðræður 2022-23 Vinnumarkaður Mest lesið Myndir þú sætta þig við tólf ára kaupmáttarstöðnun? Sigrún Ólafsdóttir Skoðun Ég er kennari og ég er stolt af því! Ragnheiður Stephensen Skoðun Raunveruleiki íslenskra skóla miðað við niðurstöður úttektar Viðskiptaráðs Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun Jón Kjartan og Sindri Geir Sigmar Guðmundsson Skoðun Ragnar Þór Ingólfsson afhjúpar veikan blett Sigurjón Þórðarson Skoðun Ómissandi fjársjóður! Jasmina Vajzović Crnac Skoðun Frægir í framboð Reynir Böðvarsson Skoðun Hver er ég? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Höfnum gamaldags aðgreiningu Ásmundur Einar Daðason Skoðun 380 flóttamenn til að ráða örlögum þjóðar Yngvi Sighvatsson Skoðun Skoðun Skoðun Höfnum gamaldags aðgreiningu Ásmundur Einar Daðason skrifar Skoðun Ragnar Þór Ingólfsson afhjúpar veikan blett Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Jón Kjartan og Sindri Geir Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Ómissandi fjársjóður! Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Myndir þú sætta þig við tólf ára kaupmáttarstöðnun? Sigrún Ólafsdóttir skrifar Skoðun Ég er kennari og ég er stolt af því! Ragnheiður Stephensen skrifar Skoðun Frægir í framboð Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Hugleiðingar um kjör og starfsumhverfi kennara Þórgunnur Stefánsdóttir skrifar Skoðun Hugleiðingar ellilífeyrisþega um landsmálin, umhverfis og orkumálin. Ingimundur Andrésson. skrifar Skoðun Nýsköpun skapar aukna hagsæld Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Náttúran þarf að fá rödd sína aftur Björg Eva Erlendsdóttir skrifar Skoðun Þingmenn verða að vita að Lilja segir satt Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Ekki fleiri tímabundna plástra Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Landbúnaður og kosningar Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindi, hugvit og seigla – hugsum stórt og svo stærra! Sandra Mjöll Jónsdóttir-Buch skrifar Skoðun Geðheilbrigði - spennandi verkefni í burðarliðnum Elín Ebba Ásmundsdóttir skrifar Skoðun Bleikur dagur Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hvar ætliði að finna alla þessa karla? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Sögulegar lexíur: Jafnvægi milli sérkennslu fyrir innflytjendur og félagslegrar samþættingar Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun 380 flóttamenn til að ráða örlögum þjóðar Yngvi Sighvatsson skrifar Skoðun Venjur og rútína Hólmfríður Einarsdóttir skrifar Skoðun Ofríki andhverfunnar Erna Mist skrifar Skoðun Lítil slaufa með mikla þýðingu Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Raunveruleiki íslenskra skóla miðað við niðurstöður úttektar Viðskiptaráðs Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Veiðigjaldið dugar ekki fyrir Hafró, Fiskistofu og Landhelgisgæslunni Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Skammist ykkar! – opið bréf til þingmanna Eiríkur St. Eiríksson skrifar Skoðun Hver er ég? Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Viðskiptaráð myndi ekki ráða við starf kennara Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Öflugur Kvikmyndasjóður er forsenda kvikmyndastefnunnar Hrönn Sveinsdóttir,Dögg Mósesdóttir,Karna Sigurðardóttir,Hilmar Oddsson,Gagga Jónsdóttir skrifar Skoðun Frelsissviptir Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Sjá meira
Geta aðilar á vinnumarkaði gert langtíma kjarasamning? Svarið er já, hluti atvinnulífsins býr við þann stöðugleika að geta horft áratug fram í tímann. Aftur á móti býr stór hluti atvinnulífsins við þær aðstæður að geta ekki einu sinni séð ár fram í tímann. Við erum að upplifa merkilegt tímabil því á sama augnabliki eru uppi þrjár ólíkar stöður í kjarabaráttunni. Stór hluti stéttarfélaga hefur samið til mjög skamms tíma vegna óvissunnar í efnahagsmálum, Efling hefur boðað til verkfalla og samningsviðræður við atvinnulífið eru við frostmark. Sjómenn hafa aftur á móti samið til tíu ára vegna stöðugleika og þess fyrirsjáanleika sem þar ríkir. Erum við ekki öll á sama báti, er þetta ekki eitt efnahagskerfi sem við búum við, eða hvað? Einn þessara hópa býr við þá gæfu að fá að gera upp í evru, hinir í íslenskum krónum. Kostir þess að vera utan krónuhagkerfisins hafa líklega aldrei verið jafn augljósir. Krónan ýkir óstöðugleika efnahagslífsins á meðan evran ýtir undir stöðugleika. Krónan er dýr gjaldmiðill og kostar megin þorra launafólks hvítuna úr augunum. Mesta kjarabót íslensks launafólks er gjaldmiðill sem heldur verðgildi sínu. Það að íslenskt launafólk borgi húsnæði sitt allt að þrisvar sinnum á meðan nágrannar okkar í Skandinavíu borgi það einu og hálfu sinni er ekki boðlegt. Það að íslenskt launafólk hafi ekki efni á öðru en 40 ára löngu verðtryggðu húsnæðisláni er fátæktargildra efri áranna. Nú er svo komið að fasteignaverð og vextir á fasteignalánum eru komin út fyrir þolmörk og verkfæri efnahagsstjórnunar eru orðin bitlaus. Hinir skuldlausu þola krónuhagkerfið, við sem burðumst með fasteignalán gerum það ekki. Við verðum bara að hlaupa hraðar. Mér sýnist að flest launafólk sé búið að hlaupa of hratt of lengi. Er ekki bara komið nóg? Er ekki bara best að taka upp nothæfan gjaldmiðil? Höfundur er bæjarfulltrúi Viðreisnar í Hafnarfirði.
Raunveruleiki íslenskra skóla miðað við niðurstöður úttektar Viðskiptaráðs Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun
Skoðun Hugleiðingar ellilífeyrisþega um landsmálin, umhverfis og orkumálin. Ingimundur Andrésson. skrifar
Skoðun Sögulegar lexíur: Jafnvægi milli sérkennslu fyrir innflytjendur og félagslegrar samþættingar Anna Kristín Jensdóttir skrifar
Skoðun Raunveruleiki íslenskra skóla miðað við niðurstöður úttektar Viðskiptaráðs Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Veiðigjaldið dugar ekki fyrir Hafró, Fiskistofu og Landhelgisgæslunni Hildur Þórðardóttir skrifar
Skoðun Öflugur Kvikmyndasjóður er forsenda kvikmyndastefnunnar Hrönn Sveinsdóttir,Dögg Mósesdóttir,Karna Sigurðardóttir,Hilmar Oddsson,Gagga Jónsdóttir skrifar
Raunveruleiki íslenskra skóla miðað við niðurstöður úttektar Viðskiptaráðs Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun