Skýrsla Ríkisendurskoðunar hrekur ásakanir um tollasvindl Ólafur Stephensen skrifar 25. febrúar 2022 08:00 Niðurstöður nýrrar stjórnsýsluúttektar Ríkisendurskoðunar á tollframkvæmd vegna landbúnaðarafurða sýna með óyggjandi hætti að ásakanir Bændasamtaka Íslands og Mjólkursamsölunnar á hendur innflutningsfyrirtækjum, um stórfellt svindl við innflutning á pitsuosti, áttu ekki við nein rök að styðjast. Þá staðfestir skýrsla Ríkisendurskoðunar allar þær niðurstöður sem Félag atvinnurekenda komst að, eftir að hafa skoðað innflutning eigin félagsmanna á pitsuosti. Ásökunum um tollasvindl svarað Haustið 2020 höfðu ýmsir talsmenn landbúnaðarins uppi stór orð um lögbrot, misferli og smygl á vegum innflytjenda matvöru vegna misræmis í tölum um útflutning búvara frá ríkjum Evrópusambandsins og tölum Hagstofunnar um innflutning til Íslands. Í því samhengi var sérstaklega nefndur innflutningur á pitsuosti, sem inniheldur jurtaolíu og hafði um langt skeið verið fluttur inn til landsins án tolla. Í sjónvarpsþætti í apríl í fyrra bætti Erna Bjarnadóttir, talsmaður Mjólkursamsölunnar, um betur og sakaði innflutningsfyrirtæki um fölsun á tollskýrslum og að skrá pitsuosta í rangan tollflokk. Þessum ásökunum svaraði Félag atvinnurekenda ýtarlega, eftir að hafa gert eigin athugun hjá félagsmönnum sem flytja inn pitsuosta þar sem jurtaolíu er blandað saman við ost úr kúamjólk. Niðurstöðurnar voru m.a. að í öllum tilvikum væri verið að flytja ost inn til Íslands á sama tollnúmeri og hann hefði verið fluttur út frá Evrópusambandinu, þannig að skýringuna á misræmi í tölum væri ekki að finna í því að tollflokkaskráningu væri breytt. Þá væri í öllum tilvikum um það að ræða að fyrirtækin hefðu flutt vörurnar inn á tilteknum tollnúmerum með fullri vitneskju og samþykki íslenzkra tollayfirvalda. Umræddar vörur hefðu þannig verið flokkaðar í þann tollflokk sem bæði framleiðendur þeirra og íslenzk tollayfirvöld hefðu talið að ætti að flokka þær í. Almennt væri viðurkennt, af tollayfirvöldum flestra landa og Alþjóðatollamálastofnuninni, að við blöndun jurtaolíu við ost teldist varan ekki lengur hefðbundinn ostur og færðist á milli tollflokka. Það sem í raun átti sér stað í pitsuostamálinu var að fjármálaráðuneytið og atvinnuvegaráðuneytið, undir miklum þrýstingi frá hagsmunaaðilum í landbúnaði, beittu Skattinn þrýstingi til að þvinga fram endurtollflokkun pitsuostanna, þvert á álit sérfræðinga tollgæslustjóra. Tollframkvæmdin var í samræmi við flokkun ESB Í skýrslu Ríkisendurskoðunar segir: „Ríkisendurskoðun vekur athygli á að misræmið á milli tollflokkunar Íslands annars vegar og Evrópusambandsins hins vegar á þessari tilteknu vöru er nú á annan veg en talið var þegar hagsmunaaðilar hófu athugun sína á málinu í ársbyrjun 2020. Þá var talið að íslensk tollyfirvöld væru að tollafgreiða jurtaost sem fluttur væri út frá Evrópusambandinu undir 4. kafla inn til Íslands undir 21. kafla. Af gögnum málsins virðist þetta ekki hafa verið raunin því eldri tollframkvæmd Skattsins mun þá hafa verið í samræmi við tollflokkun Evrópusambandsins. Ósamræmi í hagtölum milli Íslands og Evrópusambandsins hvað þessa tilteknu vöru varðar virðist því fyrst verða til eftir að Skatturinn ákveður að varan skuli tollflokkast í 4. kafla tollskrár.“ Dómur Landsréttar ekki í samræmi við gögn málsins Ríkisendurskoðun fjallar um nýlegt dómsmál, þar sem staðfestur var úrskurður tollgæslustjóra um að pitsuostur sem félagsmaður FA flutti inn skyldi færast í 4. kafla tollskrárinnar, sem ber háa tolla. Stofnunin fer ýtarlega yfir gögn málsins og segir að þau gögn, sem hún hafi undir höndum, bendi til þess að osturinn sem um ræðir flokkist í 21. kafla tollskrár innan Evrópusambandsins. Hér á landi bera vörur í 21. kafla ekki tolla. Ríkisendurskoðun vísar bæði til bindandi álits belgískra tollayfirvalda um tollflokkun vörunnar og til formlegrar staðfestingar framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins til Skattsins á því að vöruna beri að flokka í þann tollflokk. Þess ber að geta að fjármála- og atvinnuvegaráðuneytið, auk Bændasamtakanna og Mjólkursamsölunnar, byggðu allan sinn rökstuðning í málinu á einum tölvupósti frá starfsmanni Evrópusambandsins sem nú er hættur störfum, um að varan ætti að flokkast á annan hátt. Framkvæmdastjórnin hefur síðar staðfest, m.a. við FA, að sá tölvupóstur sé ekki formleg afstaða ESB. Þá vitnar Ríkisendurskoðun til nýlegs bréfs Alþjóðatollamálastofnunarinnar, WCO, til Skattsins um að ekki sé grundvöllur til að tollflokka ost í 4. kafla tollskrár, hafi mjólkurfitu að einhverju leyti verið skipt út við jurtafitu við framleiðslu vörunnar. Áðurnefndum dómi Landsréttar verður áfrýjað til Hæstaréttar og er ljóst að þau gögn, sem Ríkisendurskoðun byggir niðurstöður sínar á, setja málflutning íslenzka ríkisins í því máli í alveg nýtt ljós. Tekið skal fram að ríkið lagði umrædd gögn ekki fram í málinu, en innflytjandinn fékk fyrst vitneskju um þau þegar lögmaður ríkisins vísaði til þeirra í munnlegum málflutningi fyrir Landsrétti. Erfitt fyrir fyrirtæki að sitja undir ásökunum um misferli FA fagnar þessum niðurstöðum Ríkisendurskoðunar og því að stofnunin leiði fram gögn sem varpa skýru ljósi á málið. Það er að sjálfsögðu alltaf erfitt fyrir fyrirtæki að sitja undir ásökunum um lögbrot og misferli. Félag atvinnurekenda hefur fyrir hönd sinna félagsmanna svarað þeim ásökunum málefnalega og eftir beztu vitund og kemur ekki á óvart að Ríkisendurskoðun skuli staðfesta allt sem félagið hefur haldið fram í málinu. Talsmenn landbúnaðarins mættu hins vegar gjarnan biðjast afsökunar á stóryrðunum. Höfundur er framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Skattar og tollar Stjórnsýsla Mest lesið Skattaferðalandið Ísland Björn Ragnarsson Skoðun Lýðræði eða hópeinelti? Margrét Pétursdóttir,Þórarinn Haraldsson,Þórdís Guðjónsdóttir,Sigurveig Benediktsdóttir Skoðun Öryggisgæslu í Mjódd, núna, takk fyrir! Helgi Áss Grétarsson Skoðun Erum við ennþá hrædd við Davíð Oddsson? Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Ríkisstjórnin ræðst gegn launafólki og atvinnulausum Finnbjörn A. Hermannson Skoðun Er þetta virkilega svarið frá Þjóðkirkjunni? – þegar barn þarf að flýja úr helgidóm Hilmar Kristinsson Skoðun Einkavæðing orkunnar, skattasniðganga og lífeyrissjóðir Ögmundur Jónasson Skoðun Eru álverin á Íslandi útlensk? Guðríður Eldey Arnardóttir Skoðun Saman getum við komið í veg fyrir slag Alma D. Möller Skoðun Skjáheimsókn getur dimmu í dagsljós breytt Auður Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Borgarstefna kallar á aðgerðir og fjármagn Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Skjáheimsókn getur dimmu í dagsljós breytt Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru álverin á Íslandi útlensk? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Öryggisgæslu í Mjódd, núna, takk fyrir! Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Erum við ennþá hrædd við Davíð Oddsson? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Saman getum við komið í veg fyrir slag Alma D. Möller skrifar Skoðun Lýðræði eða hópeinelti? Margrét Pétursdóttir,Þórarinn Haraldsson,Þórdís Guðjónsdóttir,Sigurveig Benediktsdóttir skrifar Skoðun Blóðtaka er ekki landbúnaður Guðrún Scheving Thorsteinsson,Rósa Líf Darradóttir skrifar Skoðun Svar til stjórnunarlegs ábyrgðarmanns frá Keflavík Soffía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórnin ræðst gegn launafólki og atvinnulausum Finnbjörn A. Hermannson skrifar Skoðun 764/O9A: Kannt þú að vernda barnið á netinu? Anna Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Opinberir starfsmenn kjósa síður áminningarskyldu Ísak Einar Rúnarsson skrifar Skoðun Einkavæðing orkunnar, skattasniðganga og lífeyrissjóðir Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Er gervigreindarprestur trúlaus eða trúaður? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Skattaferðalandið Ísland Björn Ragnarsson skrifar Skoðun Til hamingju Víkingur Heiðar! Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Sjálfbærni með í för – Vegagerðin stígur skref í átt að loftslagsvænni framkvæmdum Hólmfríður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Þegar krónur skipta meira máli en velferð barna: Ástæður þess að enginn bauð í skólamáltíðir í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Líf eftir afplánun – þegar stuðningur gerir frelsið raunverulegt Steinunn Ósk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Á hvorum endanum viljum við byrja að skera af? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Þegar krónur skipta meira máli en velferð barna Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Bakslag í opinberri þróunarsamvinnu Gunnar Salvarsson skrifar Skoðun Fyrirmyndar forvarnarstefna í Mosfellsbæ Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun Hvernig léttum við daglega lífið þitt? Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Kína mun ekki bjarga Vesturlöndum að þessu sinni Sæþór Randalsson skrifar Skoðun Er þetta virkilega svarið frá Þjóðkirkjunni? – þegar barn þarf að flýja úr helgidóm Hilmar Kristinsson skrifar Skoðun Átta mýtur klesstar inn í raunveruleikann - hvað er satt og hvað er logið um gervigreindina? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Glerbrotin í ryksugupokanum Kristín Kolbrún Waage Kolbeinsdóttir skrifar Skoðun Túrverkir og hitakóf – má ræða það í vinnunni? Já endilega! Katrín Björg Ríkarðsdóttir skrifar Skoðun Draghi-skýrslan og veikleikar Íslands Pawel Bartoszek skrifar Sjá meira
Niðurstöður nýrrar stjórnsýsluúttektar Ríkisendurskoðunar á tollframkvæmd vegna landbúnaðarafurða sýna með óyggjandi hætti að ásakanir Bændasamtaka Íslands og Mjólkursamsölunnar á hendur innflutningsfyrirtækjum, um stórfellt svindl við innflutning á pitsuosti, áttu ekki við nein rök að styðjast. Þá staðfestir skýrsla Ríkisendurskoðunar allar þær niðurstöður sem Félag atvinnurekenda komst að, eftir að hafa skoðað innflutning eigin félagsmanna á pitsuosti. Ásökunum um tollasvindl svarað Haustið 2020 höfðu ýmsir talsmenn landbúnaðarins uppi stór orð um lögbrot, misferli og smygl á vegum innflytjenda matvöru vegna misræmis í tölum um útflutning búvara frá ríkjum Evrópusambandsins og tölum Hagstofunnar um innflutning til Íslands. Í því samhengi var sérstaklega nefndur innflutningur á pitsuosti, sem inniheldur jurtaolíu og hafði um langt skeið verið fluttur inn til landsins án tolla. Í sjónvarpsþætti í apríl í fyrra bætti Erna Bjarnadóttir, talsmaður Mjólkursamsölunnar, um betur og sakaði innflutningsfyrirtæki um fölsun á tollskýrslum og að skrá pitsuosta í rangan tollflokk. Þessum ásökunum svaraði Félag atvinnurekenda ýtarlega, eftir að hafa gert eigin athugun hjá félagsmönnum sem flytja inn pitsuosta þar sem jurtaolíu er blandað saman við ost úr kúamjólk. Niðurstöðurnar voru m.a. að í öllum tilvikum væri verið að flytja ost inn til Íslands á sama tollnúmeri og hann hefði verið fluttur út frá Evrópusambandinu, þannig að skýringuna á misræmi í tölum væri ekki að finna í því að tollflokkaskráningu væri breytt. Þá væri í öllum tilvikum um það að ræða að fyrirtækin hefðu flutt vörurnar inn á tilteknum tollnúmerum með fullri vitneskju og samþykki íslenzkra tollayfirvalda. Umræddar vörur hefðu þannig verið flokkaðar í þann tollflokk sem bæði framleiðendur þeirra og íslenzk tollayfirvöld hefðu talið að ætti að flokka þær í. Almennt væri viðurkennt, af tollayfirvöldum flestra landa og Alþjóðatollamálastofnuninni, að við blöndun jurtaolíu við ost teldist varan ekki lengur hefðbundinn ostur og færðist á milli tollflokka. Það sem í raun átti sér stað í pitsuostamálinu var að fjármálaráðuneytið og atvinnuvegaráðuneytið, undir miklum þrýstingi frá hagsmunaaðilum í landbúnaði, beittu Skattinn þrýstingi til að þvinga fram endurtollflokkun pitsuostanna, þvert á álit sérfræðinga tollgæslustjóra. Tollframkvæmdin var í samræmi við flokkun ESB Í skýrslu Ríkisendurskoðunar segir: „Ríkisendurskoðun vekur athygli á að misræmið á milli tollflokkunar Íslands annars vegar og Evrópusambandsins hins vegar á þessari tilteknu vöru er nú á annan veg en talið var þegar hagsmunaaðilar hófu athugun sína á málinu í ársbyrjun 2020. Þá var talið að íslensk tollyfirvöld væru að tollafgreiða jurtaost sem fluttur væri út frá Evrópusambandinu undir 4. kafla inn til Íslands undir 21. kafla. Af gögnum málsins virðist þetta ekki hafa verið raunin því eldri tollframkvæmd Skattsins mun þá hafa verið í samræmi við tollflokkun Evrópusambandsins. Ósamræmi í hagtölum milli Íslands og Evrópusambandsins hvað þessa tilteknu vöru varðar virðist því fyrst verða til eftir að Skatturinn ákveður að varan skuli tollflokkast í 4. kafla tollskrár.“ Dómur Landsréttar ekki í samræmi við gögn málsins Ríkisendurskoðun fjallar um nýlegt dómsmál, þar sem staðfestur var úrskurður tollgæslustjóra um að pitsuostur sem félagsmaður FA flutti inn skyldi færast í 4. kafla tollskrárinnar, sem ber háa tolla. Stofnunin fer ýtarlega yfir gögn málsins og segir að þau gögn, sem hún hafi undir höndum, bendi til þess að osturinn sem um ræðir flokkist í 21. kafla tollskrár innan Evrópusambandsins. Hér á landi bera vörur í 21. kafla ekki tolla. Ríkisendurskoðun vísar bæði til bindandi álits belgískra tollayfirvalda um tollflokkun vörunnar og til formlegrar staðfestingar framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins til Skattsins á því að vöruna beri að flokka í þann tollflokk. Þess ber að geta að fjármála- og atvinnuvegaráðuneytið, auk Bændasamtakanna og Mjólkursamsölunnar, byggðu allan sinn rökstuðning í málinu á einum tölvupósti frá starfsmanni Evrópusambandsins sem nú er hættur störfum, um að varan ætti að flokkast á annan hátt. Framkvæmdastjórnin hefur síðar staðfest, m.a. við FA, að sá tölvupóstur sé ekki formleg afstaða ESB. Þá vitnar Ríkisendurskoðun til nýlegs bréfs Alþjóðatollamálastofnunarinnar, WCO, til Skattsins um að ekki sé grundvöllur til að tollflokka ost í 4. kafla tollskrár, hafi mjólkurfitu að einhverju leyti verið skipt út við jurtafitu við framleiðslu vörunnar. Áðurnefndum dómi Landsréttar verður áfrýjað til Hæstaréttar og er ljóst að þau gögn, sem Ríkisendurskoðun byggir niðurstöður sínar á, setja málflutning íslenzka ríkisins í því máli í alveg nýtt ljós. Tekið skal fram að ríkið lagði umrædd gögn ekki fram í málinu, en innflytjandinn fékk fyrst vitneskju um þau þegar lögmaður ríkisins vísaði til þeirra í munnlegum málflutningi fyrir Landsrétti. Erfitt fyrir fyrirtæki að sitja undir ásökunum um misferli FA fagnar þessum niðurstöðum Ríkisendurskoðunar og því að stofnunin leiði fram gögn sem varpa skýru ljósi á málið. Það er að sjálfsögðu alltaf erfitt fyrir fyrirtæki að sitja undir ásökunum um lögbrot og misferli. Félag atvinnurekenda hefur fyrir hönd sinna félagsmanna svarað þeim ásökunum málefnalega og eftir beztu vitund og kemur ekki á óvart að Ríkisendurskoðun skuli staðfesta allt sem félagið hefur haldið fram í málinu. Talsmenn landbúnaðarins mættu hins vegar gjarnan biðjast afsökunar á stóryrðunum. Höfundur er framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda.
Lýðræði eða hópeinelti? Margrét Pétursdóttir,Þórarinn Haraldsson,Þórdís Guðjónsdóttir,Sigurveig Benediktsdóttir Skoðun
Er þetta virkilega svarið frá Þjóðkirkjunni? – þegar barn þarf að flýja úr helgidóm Hilmar Kristinsson Skoðun
Skoðun Lýðræði eða hópeinelti? Margrét Pétursdóttir,Þórarinn Haraldsson,Þórdís Guðjónsdóttir,Sigurveig Benediktsdóttir skrifar
Skoðun Sjálfbærni með í för – Vegagerðin stígur skref í átt að loftslagsvænni framkvæmdum Hólmfríður Bjarnadóttir skrifar
Skoðun Þegar krónur skipta meira máli en velferð barna: Ástæður þess að enginn bauð í skólamáltíðir í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Líf eftir afplánun – þegar stuðningur gerir frelsið raunverulegt Steinunn Ósk Óskarsdóttir skrifar
Skoðun Er þetta virkilega svarið frá Þjóðkirkjunni? – þegar barn þarf að flýja úr helgidóm Hilmar Kristinsson skrifar
Skoðun Átta mýtur klesstar inn í raunveruleikann - hvað er satt og hvað er logið um gervigreindina? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Túrverkir og hitakóf – má ræða það í vinnunni? Já endilega! Katrín Björg Ríkarðsdóttir skrifar
Lýðræði eða hópeinelti? Margrét Pétursdóttir,Þórarinn Haraldsson,Þórdís Guðjónsdóttir,Sigurveig Benediktsdóttir Skoðun
Er þetta virkilega svarið frá Þjóðkirkjunni? – þegar barn þarf að flýja úr helgidóm Hilmar Kristinsson Skoðun