Tilbúið samþykki Ari Tryggvason skrifar 14. júlí 2021 20:01 Fyrir stuttu var síðasti hópbólusetningardagurinn hér á höfuðborgarsvæðinu, í það minnsta um stundir. Því var slúttað með bravör, með lifandi tónlist og plötusnúði. Bólusetningarátakið hér á höfuðborgarsvæðinu hefur einmitt einkennst af einhvers konar stemmningu, árshátíðar- eða útskriftarstemmningu. Fyrsti stóri bólusetningardagurinn var mjög sérstakur, hátíðarstemmning með dramatískri tangótónlist kammersveitar Sinfóníuhljómsveitarinnar. Öll þessi stemmning vekur mann til umhugsunar. Hún virkar líkt og hópefling. Það er kannski ekki nema von að maður leiði hugann að almannatengslum (Public Relation). Slík starfsemi virðist leika æ stærra hlutverk í lífi okkar. Í framhaldi af því langar mig til að rifja upp atburð sem hafði mikil áhrif á Bandaríkjamenn og heiminn allann. Nayirah og almannatengsl Þann 10. október, 1990 vitnaði hin 15 ára Nayirah fyrir þingnefnd fulltrúadeildarinnar í Bandaríkjunum varðandi mannréttindi (House Human Rights Caucus). Þar sagði hún frá, með grátstafinn í kverkunum, hvernig íraskir hermenn ruddust inn í al-Addan sjúkrahúsið í Kúvæt þar sem hún vann sem sjálfboðaliði á fæðingardeildinni. Hitakössunum var rutt um koll af hermönnunum svo hvítvoðungarnir mættu deyja á köldu gólfinu. Stúlkan reyndist vera dóttir Sheikh Saud Nasir al-Sabah, sendiherra Bandaríkjanna í Kuvæt. Þessi atburður var uppspuni frá rótum. Almannatengslafyrirtækið Hill & Knowlton hannaði hann til að selja almenningi stríðið gegn Írak, fyrra stríðið, Operation Desert Storm. Almannatengsl Árið 1928 kom út bókin „Propaganda‟ eftir Edward Bernays (frændi Sigmunds Freuds og fjallað er um þá báða í merkri heimildarmynd BBC; „Century of the Self‟) þar sem upphafskafli bókarinnar lýsir því hvernig meðvituð stýring viðhorfa og hátta fjöldans er mikilvægur þáttur hvers lýðræðissamfélags. Nýting þess skapar skuggastjórn, hina raunverulegu stjórn. Höfundur útskýrir hvernig almannaviðhorf virka og hvernig má virkja það af þeim er leita eftir almennu samþykki fyrir ákveðinni hugmynd eða vöru. Þó Bernays hafi verið brautryðjandi á sínu sviði varð hann fyrir miklum áhrifum frá Walter Lippmann og bók hans „Public Opinion‟ sem kom út nokkrum árum fyrr eða árið 1922. Þar ályktaði Lippmann, að hópurinn, þ.e. fólkið, aðgreindi sig greinilega frá einstaklingseðlinu, hvað varðar þá þætti sem stýra hvötum og tilfinningum sem ekki næst að útskýra út frá þekkingu okkar á sálfræði einstaklingsins. Þá vaknar upp sú spurning, að ef við áttum okkur á því hvernig hóphugsunin virkar, er þá ekki mögulegt að stjórna og leiða fjöldann eftir okkar höfði án hans vitundar? Boðunin og óttinn Er nema von að maður spyrji sig hvort fingrafar almannatengsla sé á bólusetningaráætlun heilbrigðisyfirvalda? Fólk fær boðun í bólusetningu þar sem fyrirkomulag boðunarinnar gefur lítið svigrúm til að hugsa sig um og margir hlaupa til af ótta við að missa af lestinni; frelsi til að ferðast, starfsöryggi o.s.frv. o.s.frv. Vert er að hafa í huga að helstu upplýsingar um virkni og öryggi bóluefnanna sem við fáum, koma frá framleiðendum sjálfum. Fréttatilkynningar, hvaða nafni sem þær nefnast, er stór hluti þeirra frétta sem við fáum í gegnum helstu fjölmiðla. Gleymum því ekki að bólusetningarnar eru á skilyrtu markaðsleyfi eða neyðarleyfi Evrópsku lyfjastofnunarinnar. Það þýðir rannsókn, rannsókn sem stendur yfir til ársins 2023. Er um upplýst samþykki þeirra að ræða sem taka þátt í „rannsókninni‟? Svo virðist ekki vera, í það minnsta ekki með tilliti til þeirra boðunaraðferða sem sóttvarnarlæknir notar eða þeirri færibandavinnu sem viðhöfð hefur verið á stóru bólusetningardögunum í Laugardalshöll. Er nema von að spurt sé; hvar eru upplýsingarnar til upplýsts samþykkis? Á óttinn að fylla upp í það tómarúm? Höfundur er kominn á eftirlaun og virkur í kóviðspyrnunni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Satt og logið Bryndís Schram Skoðun Má „ég líka“ fá hærri laun? Inga María Hlíðar Thorsteinson Skoðun Hraðlest: töfralausn? Haraldur Sigþórsson og Inga María Árnadóttir Skoðun Er starf mitt sem hjúkrunarfræðingur ósýnilegt? Henný Björk Birgisdóttir Skoðun Hégómastefna Inga María Hlíðar Thorsteinson Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Þarf breytingar í borginni? Inga María Hlíðar Thorsteinsson Skoðun Stöndum vörð um úthverfin Inga María Hlíðar Thorsteinson Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson Skoðun Skoðun Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Skoðun Satt og logið Bryndís Schram skrifar Skoðun Alþjóðlegi leiðsöguhundadagurinn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Framsókn leggst ekki í duftið Guðmundur Birkir Þorkelsson skrifar Skoðun Að dreyma um alheim góðvildar Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Að bjarga sex lífum á mínútu í hálfa öld Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Þegar þú ert báknið Gabríel Ingimarsson skrifar Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Innivist er mikilvægasti þátturinn við hönnun íbúða! Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith skrifar Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson skrifar Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hvar er híbýlaauður? Anna María Bogadóttir skrifar Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan skrifar Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun Uppskera að vori Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Er menning stórmál? Ingibjörg Ösp Stefánsdóttir skrifar Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Leikskólamál eru forgangsmál Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hefur allt sem þarf Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju að gera rekstraráætlun? Karl Sólnes Jónsson skrifar Skoðun Norskur skammtímagróði Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Æpandi vanþekking Hjálmar Jónsson skrifar Sjá meira
Fyrir stuttu var síðasti hópbólusetningardagurinn hér á höfuðborgarsvæðinu, í það minnsta um stundir. Því var slúttað með bravör, með lifandi tónlist og plötusnúði. Bólusetningarátakið hér á höfuðborgarsvæðinu hefur einmitt einkennst af einhvers konar stemmningu, árshátíðar- eða útskriftarstemmningu. Fyrsti stóri bólusetningardagurinn var mjög sérstakur, hátíðarstemmning með dramatískri tangótónlist kammersveitar Sinfóníuhljómsveitarinnar. Öll þessi stemmning vekur mann til umhugsunar. Hún virkar líkt og hópefling. Það er kannski ekki nema von að maður leiði hugann að almannatengslum (Public Relation). Slík starfsemi virðist leika æ stærra hlutverk í lífi okkar. Í framhaldi af því langar mig til að rifja upp atburð sem hafði mikil áhrif á Bandaríkjamenn og heiminn allann. Nayirah og almannatengsl Þann 10. október, 1990 vitnaði hin 15 ára Nayirah fyrir þingnefnd fulltrúadeildarinnar í Bandaríkjunum varðandi mannréttindi (House Human Rights Caucus). Þar sagði hún frá, með grátstafinn í kverkunum, hvernig íraskir hermenn ruddust inn í al-Addan sjúkrahúsið í Kúvæt þar sem hún vann sem sjálfboðaliði á fæðingardeildinni. Hitakössunum var rutt um koll af hermönnunum svo hvítvoðungarnir mættu deyja á köldu gólfinu. Stúlkan reyndist vera dóttir Sheikh Saud Nasir al-Sabah, sendiherra Bandaríkjanna í Kuvæt. Þessi atburður var uppspuni frá rótum. Almannatengslafyrirtækið Hill & Knowlton hannaði hann til að selja almenningi stríðið gegn Írak, fyrra stríðið, Operation Desert Storm. Almannatengsl Árið 1928 kom út bókin „Propaganda‟ eftir Edward Bernays (frændi Sigmunds Freuds og fjallað er um þá báða í merkri heimildarmynd BBC; „Century of the Self‟) þar sem upphafskafli bókarinnar lýsir því hvernig meðvituð stýring viðhorfa og hátta fjöldans er mikilvægur þáttur hvers lýðræðissamfélags. Nýting þess skapar skuggastjórn, hina raunverulegu stjórn. Höfundur útskýrir hvernig almannaviðhorf virka og hvernig má virkja það af þeim er leita eftir almennu samþykki fyrir ákveðinni hugmynd eða vöru. Þó Bernays hafi verið brautryðjandi á sínu sviði varð hann fyrir miklum áhrifum frá Walter Lippmann og bók hans „Public Opinion‟ sem kom út nokkrum árum fyrr eða árið 1922. Þar ályktaði Lippmann, að hópurinn, þ.e. fólkið, aðgreindi sig greinilega frá einstaklingseðlinu, hvað varðar þá þætti sem stýra hvötum og tilfinningum sem ekki næst að útskýra út frá þekkingu okkar á sálfræði einstaklingsins. Þá vaknar upp sú spurning, að ef við áttum okkur á því hvernig hóphugsunin virkar, er þá ekki mögulegt að stjórna og leiða fjöldann eftir okkar höfði án hans vitundar? Boðunin og óttinn Er nema von að maður spyrji sig hvort fingrafar almannatengsla sé á bólusetningaráætlun heilbrigðisyfirvalda? Fólk fær boðun í bólusetningu þar sem fyrirkomulag boðunarinnar gefur lítið svigrúm til að hugsa sig um og margir hlaupa til af ótta við að missa af lestinni; frelsi til að ferðast, starfsöryggi o.s.frv. o.s.frv. Vert er að hafa í huga að helstu upplýsingar um virkni og öryggi bóluefnanna sem við fáum, koma frá framleiðendum sjálfum. Fréttatilkynningar, hvaða nafni sem þær nefnast, er stór hluti þeirra frétta sem við fáum í gegnum helstu fjölmiðla. Gleymum því ekki að bólusetningarnar eru á skilyrtu markaðsleyfi eða neyðarleyfi Evrópsku lyfjastofnunarinnar. Það þýðir rannsókn, rannsókn sem stendur yfir til ársins 2023. Er um upplýst samþykki þeirra að ræða sem taka þátt í „rannsókninni‟? Svo virðist ekki vera, í það minnsta ekki með tilliti til þeirra boðunaraðferða sem sóttvarnarlæknir notar eða þeirri færibandavinnu sem viðhöfð hefur verið á stóru bólusetningardögunum í Laugardalshöll. Er nema von að spurt sé; hvar eru upplýsingarnar til upplýsts samþykkis? Á óttinn að fylla upp í það tómarúm? Höfundur er kominn á eftirlaun og virkur í kóviðspyrnunni.
Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar
Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar