Útrýmum kynferðisofbeldi á Íslandi Brynhildur Björnsdóttir skrifar 28. maí 2021 11:31 Kynbundið ofbeldi og kynferðisofbeldi er dýrt. Það kostar þjóðfélagið milljarða á hverju ári í fjarvistum brotaþola frá vinnu, rekstri ýmissa úrræða eins og Neyðarmóttöku, Stígamóta og fleiri, töfum eða brottfalli úr námi og langvinnum veikindum brotaþola sem jafnvel enda í örorku sem aftur stuðlar að fátækt, bæði brotaþola og barna þeirra. Þetta er stórt reikningsdæmi, jafnvel þó við reiknum bara beinan efnahagslegan kostnað en ekki mannauðinn sem fer forgörðum og hamingjuna sem sólundast. Þó engin önnur rök en efnahagsleg væru fyrir því að reyna allt sem hægt er til að koma í veg fyrir kynferðisofbeldi þá vægju þau ansi þungt. En efnahagsrök eru langt frá því einu rökin. Við erum samfélag og sem slíku ber okkur skylda til að gæta hvert annars. Tölur frá Kvennaathvarfinu, Stígamótum og Bjarkahlíð um þolendur kynbundis og kynferðislegs ofbeldis sem þangað leita ár hvert sýna stöðuna svart á hvítu. Og í þessum málaflokki þarf að breyta svo mörgu fleiru. Við verðum að gæta hagsmuna brotaþola í kynferðisbrotamálum betur, bæta reynslu þeirra af dómskerfinu og málsmeðferð þar sem brotaþoli er vitni í eigin máli og hefur því engan rétt á því að fylgjast með ferli málsins inni í dómskerfinu. Við verðum að fræða og beita forvörnum sem felast til dæmis í því að efla mannvirðingu og sporna gegn skaðlegum áhrifum af klámi og klámvæðingu, og hefja þá fræðslu snemma því kannanir sýna að aldur þeirra sem sjá klám í fyrsta sinn færist sífellt neðar, allt niður í sjö ára börn. Og við verðum að gera þetta saman, óháð flokkum eða stjórnmálaskoðunum því við getum og hljótum að vilja sameinast um þá hugmyndafræði að kynferðisofbeldi sé ekki líðandi í okkar samfélagi. Samantekt sem forsætisráðuneytið sendi frá sér á dögunum sýnir að ríkisstjórnin hefur gert margt og markvisst í baráttunni gegn kynferðisofbeldi síðustu fjögur ár. Þar má meðal annars nefna lög um kynferðislega friðhelgi og umsáturseinelti, styrkveitingar til samtaka sem leggja brotaþolum lið eins og Kvennaathvarfsins og Stígamóta, Bjarkahlíðar og Bjarmahlíðar, fræðslustarf hefur verið eflt meðal annars með stofnun starfshóps um eflingu kynfræðslu í grunnskólum, fjármagni veitt til að efla löggæslu í kringum meðferð kynferðisbrota og fullfjármögnuð aðgerðaráætlun kynnt um endurbætur á meðferð kynferðisbrota í réttarvörslukerfinu sem snýr meðal annars að menntun lögreglufólks og ákærenda. Öll eru þessi mál gríðarlega mikilvæg og löngu tímabær. Bjartast er þó yfir þeirri staðreynd að fé hefur verið tryggt í forvarnir og áætlanir gerðar til fjögurra ára í senn í stað þess að tjalda til einnar nætur eins og því miður vill oft verða með átaksverkefni sem sprottin eru úr grasrót en ekki studd lengra. Sjálf hef ég hrint úr vör þremur átaksverkefnum sem miða að fræðslu og forvörnum, stuttfræðslumyndunum Fáðu já, Stattu með þér og Myndin af mér svo ég veit af eigin raun hversu mikilvægt er að slíkum verkefnum sé fylgt eftir inn í skólakerfið til lengri tíma með fjármagni og áætlunum. Sem hefur því miður ekki alltaf verið raunin. Glæsileg verkefni eins og Fávitar og Karlmennskan hafa til að mynda verið fjármögnuð til eins árs í senn, ef það. Skólarnir geta síðan valið hvort þeir veita þessa mikilvægu fræðslu eða ekki og það er oft á hendi sjálfboðaliða foreldrafélaga að ákveða að taka inn fræðslu þar sem skólunum sleppir. Það er grundvallaratriði að hægt sé að fylgja forvarnarátökum eftir ef við ætlum að ná árangri í baráttunni gegn kynbundnu ofbeldi og kynferðisofbeldi á Íslandi því fræðsla og forvarnir eru okkar helstu vopn í þessari baráttu. Nú eru í fyrsta sinn settar fram heildstæðar úrbætur sem byggja á forvörnum sem eru samþættar kennslu og starfi á öllum skólastigum, innan frístundaheimila og félagsmiðstöðva og öðru æskulýðs- og tómstundastarfi. Það er mikilvægt að mínu mati að flokkur sem hefur kvenfrelsi og jafnrétti að leiðarljósi haldi áfram að leiða þessa vinnu og þessvegna er ég komin í framboð, til að bjóða fram krafta mina í baráttunni gegn kynferðis- og kynbundnu ofbeldi, til að svo megi verða. Það er örugglega ekkert töff eða vænlegt að vera eins máls kona í stjórnmálum en það er lífsnauðsynlegt að taka á þessum málum! Kannski byrja ég stjórnmálaferil minn á því að taka Kató gamla á þetta og enda allar mínar ræður og greinar á því framvegis að segja: að auki fer ég fram á að við útrýmum kynferðisofbeldi á Íslandi! Höfundur er frambjóðandi í fjórða sæti til alþingiskosninga fyrir Vinstri græn í Reykjavík. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Brynhildur Björnsdóttir Skoðun: Kosningar 2021 Kynferðisofbeldi Vinstri græn Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir Skoðun Samt kýs ég Katrínu Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Hreinleikaþráin Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Heimilisleysi blasir við öryrkjum Svanberg Hreinsson skrifar Skoðun Hvað getur Ísland gefið öðrum þjóðum? Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Veðrið, veskið og Íslendingurinn María Rut Kristinsdóttir skrifar Sjá meira
Kynbundið ofbeldi og kynferðisofbeldi er dýrt. Það kostar þjóðfélagið milljarða á hverju ári í fjarvistum brotaþola frá vinnu, rekstri ýmissa úrræða eins og Neyðarmóttöku, Stígamóta og fleiri, töfum eða brottfalli úr námi og langvinnum veikindum brotaþola sem jafnvel enda í örorku sem aftur stuðlar að fátækt, bæði brotaþola og barna þeirra. Þetta er stórt reikningsdæmi, jafnvel þó við reiknum bara beinan efnahagslegan kostnað en ekki mannauðinn sem fer forgörðum og hamingjuna sem sólundast. Þó engin önnur rök en efnahagsleg væru fyrir því að reyna allt sem hægt er til að koma í veg fyrir kynferðisofbeldi þá vægju þau ansi þungt. En efnahagsrök eru langt frá því einu rökin. Við erum samfélag og sem slíku ber okkur skylda til að gæta hvert annars. Tölur frá Kvennaathvarfinu, Stígamótum og Bjarkahlíð um þolendur kynbundis og kynferðislegs ofbeldis sem þangað leita ár hvert sýna stöðuna svart á hvítu. Og í þessum málaflokki þarf að breyta svo mörgu fleiru. Við verðum að gæta hagsmuna brotaþola í kynferðisbrotamálum betur, bæta reynslu þeirra af dómskerfinu og málsmeðferð þar sem brotaþoli er vitni í eigin máli og hefur því engan rétt á því að fylgjast með ferli málsins inni í dómskerfinu. Við verðum að fræða og beita forvörnum sem felast til dæmis í því að efla mannvirðingu og sporna gegn skaðlegum áhrifum af klámi og klámvæðingu, og hefja þá fræðslu snemma því kannanir sýna að aldur þeirra sem sjá klám í fyrsta sinn færist sífellt neðar, allt niður í sjö ára börn. Og við verðum að gera þetta saman, óháð flokkum eða stjórnmálaskoðunum því við getum og hljótum að vilja sameinast um þá hugmyndafræði að kynferðisofbeldi sé ekki líðandi í okkar samfélagi. Samantekt sem forsætisráðuneytið sendi frá sér á dögunum sýnir að ríkisstjórnin hefur gert margt og markvisst í baráttunni gegn kynferðisofbeldi síðustu fjögur ár. Þar má meðal annars nefna lög um kynferðislega friðhelgi og umsáturseinelti, styrkveitingar til samtaka sem leggja brotaþolum lið eins og Kvennaathvarfsins og Stígamóta, Bjarkahlíðar og Bjarmahlíðar, fræðslustarf hefur verið eflt meðal annars með stofnun starfshóps um eflingu kynfræðslu í grunnskólum, fjármagni veitt til að efla löggæslu í kringum meðferð kynferðisbrota og fullfjármögnuð aðgerðaráætlun kynnt um endurbætur á meðferð kynferðisbrota í réttarvörslukerfinu sem snýr meðal annars að menntun lögreglufólks og ákærenda. Öll eru þessi mál gríðarlega mikilvæg og löngu tímabær. Bjartast er þó yfir þeirri staðreynd að fé hefur verið tryggt í forvarnir og áætlanir gerðar til fjögurra ára í senn í stað þess að tjalda til einnar nætur eins og því miður vill oft verða með átaksverkefni sem sprottin eru úr grasrót en ekki studd lengra. Sjálf hef ég hrint úr vör þremur átaksverkefnum sem miða að fræðslu og forvörnum, stuttfræðslumyndunum Fáðu já, Stattu með þér og Myndin af mér svo ég veit af eigin raun hversu mikilvægt er að slíkum verkefnum sé fylgt eftir inn í skólakerfið til lengri tíma með fjármagni og áætlunum. Sem hefur því miður ekki alltaf verið raunin. Glæsileg verkefni eins og Fávitar og Karlmennskan hafa til að mynda verið fjármögnuð til eins árs í senn, ef það. Skólarnir geta síðan valið hvort þeir veita þessa mikilvægu fræðslu eða ekki og það er oft á hendi sjálfboðaliða foreldrafélaga að ákveða að taka inn fræðslu þar sem skólunum sleppir. Það er grundvallaratriði að hægt sé að fylgja forvarnarátökum eftir ef við ætlum að ná árangri í baráttunni gegn kynbundnu ofbeldi og kynferðisofbeldi á Íslandi því fræðsla og forvarnir eru okkar helstu vopn í þessari baráttu. Nú eru í fyrsta sinn settar fram heildstæðar úrbætur sem byggja á forvörnum sem eru samþættar kennslu og starfi á öllum skólastigum, innan frístundaheimila og félagsmiðstöðva og öðru æskulýðs- og tómstundastarfi. Það er mikilvægt að mínu mati að flokkur sem hefur kvenfrelsi og jafnrétti að leiðarljósi haldi áfram að leiða þessa vinnu og þessvegna er ég komin í framboð, til að bjóða fram krafta mina í baráttunni gegn kynferðis- og kynbundnu ofbeldi, til að svo megi verða. Það er örugglega ekkert töff eða vænlegt að vera eins máls kona í stjórnmálum en það er lífsnauðsynlegt að taka á þessum málum! Kannski byrja ég stjórnmálaferil minn á því að taka Kató gamla á þetta og enda allar mínar ræður og greinar á því framvegis að segja: að auki fer ég fram á að við útrýmum kynferðisofbeldi á Íslandi! Höfundur er frambjóðandi í fjórða sæti til alþingiskosninga fyrir Vinstri græn í Reykjavík.
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar