Þetta segir Steinunn Gyðu- og Guðjónsdóttir, talskona Stígamóta, um mál níu kvenna sem hafa kært íslenska ríkið til Mannréttindadómstóls Evrópu fyrir að hafa brotið á rétti sínum til réttlátrar málsmeðferðar. Konurnar eiga það sammerkt að vera brotaþolar sem kærðu nauðganir, heimilisofbeldi og/eða kynferðislega áreitni til lögreglu en mál þeirra voru felld niður af lögreglu. Steinunn ræddi málið, ásamt Jóni Steinari Gunnlaugssyni, fyrrverandi hæstaréttardómara, í Víglínunni á Stöð 2 í dag.

Málsmeðferðartíminn verulegt vandamál

„Ef við skoðum mál þessara níu kvenna sem eru að senda málin sín út þá sjáum við að málsmeðferðartíminn er verulegt vandamál. Konurnar kæra málin og sakborningurinn er ekki boðaður til skýrslutöku fyrr en mörgum, mörgum mánuðum seinna. Og önnur vitni í málinu eru oft ekki boðuð fyrr en enn þá seinna og þá hafa sakborningur og vitni haft allan tímann í heiminum til að bera saman sögur sínar,“ segir Steinunn. Málin séu síðan felld niður. „Það er náttúrlega bara hræðilegt að það skuli gerast. Þá hefur sú manneskja engin önnur úrræði til að leita réttlætis.“

Furðu lostinn

Jón Steinar svaraði því að ef rétt reynist, að sönnunargögn hafi verið til staðar en málið samt fellt niður, sé það eitthvað sem verði að skoða og bæta.

„Miðað við þá lýsingu sem hún gefur hérna þá er ég bara furðu lostinn. Ef það hefur ekki orðið til þess að ákært er í slíkum málum og dómur látinn kveða upp úr um það, ef það eru einhver svona sönnunargögn eins og símaskilaboð eða eitthvað áþreifanlegt. Ég bara tek undir með henni að við viljum að öll svona mál séu rannsökuð og öllum kynferðisbrotamönnum sé refsað þegar sök þeirra sannast.“

„Auðvitað verður fólk fyrir þessu. Málin falla niður, lögreglan sinnir ekki verkum sínum langtímum saman og það er alveg rétt að það er mjög þýðingarmikið að rannsóknir, sérstaklega í ákveðnum flokkum mála eins og kynferðisbrotum, gangi hratt fyrir sig. Það sé strax gripið til rannsóknaraðgerða því það er það sem helst getur dugað til sönnunar um sök,“ segir Jón Steinar.

Jón Steinar sagði sig nýverið frá verkefni sem dómsmálaráðherra fól honum um styttingu málsmeðferðartíma sakamála. Þegar hann var spurður út í það sagði hann það sæta furðu að hann hafi verið gerður tortryggilegur í þessu máli. 

„Ég hef enn og aftur mátt heyra það að ég er sé einhver sérstakur varðhundur kynferðisbrotamanna. Ekkert er nú fjær sanni. Ég hef hins vegar verið harður á því grundvallaratriði að kynferðisbrot verður eins og öll önnur brot að sanna fyrir dómi þannig að hafið sé yfir skynsamlegan vafa. Við og aðrar þjóðir á Vesturlöndum höfum þetta í stjórnarskrá að engan megi sakfella nema sökin sé sönnuð.“