Eiga stúdentar ekki betra skilið? Isabel Alejandra Díaz skrifar 30. janúar 2021 10:30 Stúdentaráð hefur í gegnum faraldurinn lagt mikla áherslu á að vera með eins skýra mynd af stöðu stúdenta og hægt er. Töluleg gögn um þann hóp eru aftur á móti takmörkuð og er það þess vegna sem ráðið ákvað að leggja fram kannanir meðal stúdenta við Háskóla Íslands. Það var vinna sem mennta- og menningarmálaráðuneytinu þótti skynsöm og leiddi það til samstarfs á þriðju könnun ásamt Landssamtökum íslenskra stúdenta, en það samstarf lofaði mjög góðu. Sú könnun var send út 14. maí og stóð yfir til 26. maí og sýndu niðurstöður hennar 38.9% atvinnuleysi meðal stúdenta þvert á skóla landsins. Atvinnuleysið mældist jafn hátt og í annarri könnun Stúdentaráðs frá 6. apríl sem ráðinu þótti mikið áhyggjuefni. Þetta kallaði á aðgerðir sem yrðu að grípa allan stúdentahópinn: atvinnuleysisbætur. Þrátt fyrir að umrædd könnun hafi verið yfirfarin af ráðuneytinu áður en hún var send út, voru niðurstöðurnar ekki álitnar alvarlegar vegna þess að við, stúdentahreyfingarnar, unnum hana. Við furðuðum okkur ekki endilega á gagnrýninni, uppbyggileg gagnrýni á alltaf rétt á sér, en það var athyglisvert að hún væri að koma eftir að könnunin var send út og unnið úr niðurstöðum hennar. Stjórnmálafræðingurinn í mér leitaði í fræðin og sömuleiðis ráðgjafar frá fyrrum leiðbeinendum og var niðurstaðan sú að stúdentahreyfingarnar stæðu sig raunar vel við að vinna það verk sem stjórnvöld unnu ekki. Samt sem áður ákvað mennta- og menningarmálaráðuneytið að senda út fjórðu könnunina til að fá raunverulegar tölur og fékk óháðan aðila til að framkvæma hana. Staða stúdenta kortlögð, eða hvað? Fjórða könnunin náði yfir tímabilið 29. maí til 11. júní en ráðuneytið hefur ekki enn formlega birt niðurstöður hennar, þrátt fyrir ítrekaðar beiðnir Stúdentaráðs. Ég get þó sagt frá því að atvinnuleysi stúdenta mældist 16.2% í júní samkvæmt þeirri könnun. Vinnumálastofnun hafði opnað fyrir umsóknir í sumarstörf þann 26. maí þannig að það var viðbúið að niðurstöðurnar myndu sýna að staða stúdenta hefði skánað. Tölurnar sýndu minnkað hlutfall atvinnulausra og betri líðan stúdenta, sem var mjög jákvætt. Hins vegar var enn atvinnuleysi meðal stúdenta og þótti Stúdentaráði réttast að athuga betur hvers vegna það væri og sömuleiðis hvað væri hægt að gera betur. Töfin á að birta niðurstöðurnar gaf ekki góð fyrirheit um hver staða námsmanna hafi í raun verið. Nú höfum við í höndunum takmarkaðar upplýsingar um sumarið 2020, í þeim skilningi að okkur er ókunnugt hvaða stúdentar voru að baki þessum 16.2%. Segja má að það hafi ekki gefist tækifæri til að kanna það betur, þó ekki vegna þess að Stúdentaráð þrýsti ekki á það — sem það gerði allt liðlangt sumarið, heldur var ekki tekið undir áhyggjur okkar og brugðist við. Upplýsingar liggja fyrir en engin viðbrögð Þann 16. júní, fimm dögum eftir að umræddri könnun lauk, sendi félagsmálaráðuneytið frá sér tilkynningu þess efnis að ekki væri þörf á að skapa fleiri störf fyrir stúdenta. Í tilkynningunni segir: „Því er ljóst að staða námsmanna á vinnumarkaði er umtalsvert betri en forystufólk námsmanna hefur talið hingað til, en alls er um 500 störfum, sem búin voru til í tengslum við átakið, óráðstafað og líkur á því að þeim fjölgi nokkuð þegar vinnu við umsóknir um störf hjá opinberum stofnunum lýkur.“ Eins og fyrr segir, þá lágu fyrir upplýsingar hjá stjórnvöldum um 16.2% atvinnuleysi meðal stúdenta á þessum sama tíma. Í samskiptum Stúdentaráðs við stjórnvöld gagnrýndi ráðið framsetningu á niðurstöðum könnunarinnar þar sem af þessum 16.2% voru dregin af 6.5%, sem voru þau sem ætluðu í sumarnám, og svo önnur 0.5% sem höfðu þegar fengið boð um starf. Þannig var meiningin að sýna fram á að aðeins 9.2% stúdenta væru atvinnulausir. Það gat ekki staðist. Að fara í sumarnám er með engu móti það sama og að eiga starf sér til framfærslu. Af þessum sem ætluðu í sumarnám voru líka 10.5% sem sögðust ætla að vera á námslánum samhliða. Það er skuldsetning. Atvinnuleysi mældist enn meðal stúdenta og þörf var á viðbrögðum. Hafi bæði ráðuneytin verið viss um að ekki hefði náðst að manna sumarstörfin vegna þess að allt námsfólk væri komið með vinnu, hefði mátt sýna fram á það með því að birta niðurstöður fjórðu könnunarinnar. Þessi sumarstörf voru vel að merkja ætluð bæði framhaldsskólanemum og háskólanemum sem samanlagt voru rúmlega 30 þúsund talsins. Flest þeirra beindust að rannsóknartengdum verkefnum í Háskóla Íslands, hjá opinberum stofnunum og ráðuneytum, og kröfðu umsækjendur oftar en ekki um að hafa lokið ákveðnum árangri í háskólanámi. Vandamálið var því ekki að skortur væri á námsfólki til að manna störfin, heldur endurspeglaði framboðið ekki þann stóra hóp sem námsfólk myndar: bóknema, iðnnema, listnema o.s.frv. Stúdentaráð taldi strax í mars að störfin myndu ekki grípa alla og ofangreindir punktar færa rök fyrir því. Af fjölda skráninga í sumarnám mátti að auki álykta að stúdentar hafi kosið að fara í nám í eitt misseri til viðbótar frekar en að bíða þar til um miðjan júní eftir starfi. Stúdentaráð óskaði ítrekað eftir því að niðurstöður fjórðu könnunarinnar yrðu birtar. Við litum fyrst og fremst svo á að stjórnvöldum væri skylt að upplýsa stúdenta um niðurstöðurnar, samhliða því að boða markvissar aðgerðir. Í öðru lagi töldum við ljóst að það yrði að huga að öllum stúdentum og ganga úr skugga um að enginn væri skilinn eftir. Alveg sama þó um væri að ræða tíu, hundrað eða þúsund manns. Stjórnvöld sögðust ætla að grípa alla og þeim bar að standa við það. Það loforð á eftir að efna og það verður að gera, því stúdentar eiga betra skilið. Höfundur er forseti Stúdentaráðs Háskóla Íslands. Stúdentar eiga betra skilið from Stúdentaráð on Vimeo. Greinin er hluti af „Eiga stúdentar ekki betra skilið?“ , herferð Stúdentaráðs Háskóla Íslands um fjárhagslegt öryggi stúdenta. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hagsmunir stúdenta Isabel Alejandra Díaz Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Laskað stýri, léleg vél og lekur bátur Sigurður Páll Jónsson Skoðun #Katrín er minn forseti Elín Hirst Skoðun Gætum jafnræðis og látum ÖLL börn njóta gjaldfrjálsrar grunnmenntunar Erna Reynisdótir Skoðun Kjósum Helgu Þórisdóttur Ragnheiður Stefánsdóttir Skoðun Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir Skoðun Að skilja íslenskt félagslegt viðmið Valerio Gargiulo Skoðun Má brjóta lög? Sigríður Ólafsdóttir Skoðun Framtíð Dalanna heillar Garðar Freyr Vilhjálmsson Skoðun Af hverju Helgu Þórisdóttur? Haukur Arnþórsson Skoðun Um sjálfstæði þjóðar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Laskað stýri, léleg vél og lekur bátur Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun #Katrín er minn forseti Elín Hirst skrifar Skoðun Svart er það og yfirgangur mikill Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Um sjálfstæði þjóðar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Skapandi ónákvæmni tveggja hagfræðinga Sirrý Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun Af hverju Helgu Þórisdóttur? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Kjósum Helgu Þórisdóttur Ragnheiður Stefánsdóttir skrifar Skoðun Má brjóta lög? Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Að skilja íslenskt félagslegt viðmið Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Traust og gagnsæi Halldór Auðar Svansson skrifar Skoðun Framtíð Dalanna heillar Garðar Freyr Vilhjálmsson skrifar Skoðun Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir skrifar Skoðun Öryggisógnir í breyttum heimi Jóhann Friðrik Friðriksson skrifar Skoðun Höfnum óeðlilegri hagnýtingu sjálfboðaliða Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Að skilja faglega Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Farsæl hagræðing í kjötiðnaði innan ramma samkeppnislaga Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Kennarar – á hraðbraut í kulnun Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands – horfum til framtíðar Egill Steinar Ágústsson skrifar Skoðun Er of mikill hiti í hleðslunni hjá þér? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Varnargarðar utan um fólkið í Grindavík Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Meiri pening, takk Gunnar Úlfarsson skrifar Skoðun Gervigreind og máttur tungumálsins Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Sameinum 2. og 3. deild karla í knattspyrnu Bergvin Oddsson skrifar Skoðun Skynsamlegt að selja Íslandsbanka Teitur Björn Einarsson skrifar Skoðun Gleymdu börnin Kolbrún Pálsdóttir skrifar Sjá meira
Stúdentaráð hefur í gegnum faraldurinn lagt mikla áherslu á að vera með eins skýra mynd af stöðu stúdenta og hægt er. Töluleg gögn um þann hóp eru aftur á móti takmörkuð og er það þess vegna sem ráðið ákvað að leggja fram kannanir meðal stúdenta við Háskóla Íslands. Það var vinna sem mennta- og menningarmálaráðuneytinu þótti skynsöm og leiddi það til samstarfs á þriðju könnun ásamt Landssamtökum íslenskra stúdenta, en það samstarf lofaði mjög góðu. Sú könnun var send út 14. maí og stóð yfir til 26. maí og sýndu niðurstöður hennar 38.9% atvinnuleysi meðal stúdenta þvert á skóla landsins. Atvinnuleysið mældist jafn hátt og í annarri könnun Stúdentaráðs frá 6. apríl sem ráðinu þótti mikið áhyggjuefni. Þetta kallaði á aðgerðir sem yrðu að grípa allan stúdentahópinn: atvinnuleysisbætur. Þrátt fyrir að umrædd könnun hafi verið yfirfarin af ráðuneytinu áður en hún var send út, voru niðurstöðurnar ekki álitnar alvarlegar vegna þess að við, stúdentahreyfingarnar, unnum hana. Við furðuðum okkur ekki endilega á gagnrýninni, uppbyggileg gagnrýni á alltaf rétt á sér, en það var athyglisvert að hún væri að koma eftir að könnunin var send út og unnið úr niðurstöðum hennar. Stjórnmálafræðingurinn í mér leitaði í fræðin og sömuleiðis ráðgjafar frá fyrrum leiðbeinendum og var niðurstaðan sú að stúdentahreyfingarnar stæðu sig raunar vel við að vinna það verk sem stjórnvöld unnu ekki. Samt sem áður ákvað mennta- og menningarmálaráðuneytið að senda út fjórðu könnunina til að fá raunverulegar tölur og fékk óháðan aðila til að framkvæma hana. Staða stúdenta kortlögð, eða hvað? Fjórða könnunin náði yfir tímabilið 29. maí til 11. júní en ráðuneytið hefur ekki enn formlega birt niðurstöður hennar, þrátt fyrir ítrekaðar beiðnir Stúdentaráðs. Ég get þó sagt frá því að atvinnuleysi stúdenta mældist 16.2% í júní samkvæmt þeirri könnun. Vinnumálastofnun hafði opnað fyrir umsóknir í sumarstörf þann 26. maí þannig að það var viðbúið að niðurstöðurnar myndu sýna að staða stúdenta hefði skánað. Tölurnar sýndu minnkað hlutfall atvinnulausra og betri líðan stúdenta, sem var mjög jákvætt. Hins vegar var enn atvinnuleysi meðal stúdenta og þótti Stúdentaráði réttast að athuga betur hvers vegna það væri og sömuleiðis hvað væri hægt að gera betur. Töfin á að birta niðurstöðurnar gaf ekki góð fyrirheit um hver staða námsmanna hafi í raun verið. Nú höfum við í höndunum takmarkaðar upplýsingar um sumarið 2020, í þeim skilningi að okkur er ókunnugt hvaða stúdentar voru að baki þessum 16.2%. Segja má að það hafi ekki gefist tækifæri til að kanna það betur, þó ekki vegna þess að Stúdentaráð þrýsti ekki á það — sem það gerði allt liðlangt sumarið, heldur var ekki tekið undir áhyggjur okkar og brugðist við. Upplýsingar liggja fyrir en engin viðbrögð Þann 16. júní, fimm dögum eftir að umræddri könnun lauk, sendi félagsmálaráðuneytið frá sér tilkynningu þess efnis að ekki væri þörf á að skapa fleiri störf fyrir stúdenta. Í tilkynningunni segir: „Því er ljóst að staða námsmanna á vinnumarkaði er umtalsvert betri en forystufólk námsmanna hefur talið hingað til, en alls er um 500 störfum, sem búin voru til í tengslum við átakið, óráðstafað og líkur á því að þeim fjölgi nokkuð þegar vinnu við umsóknir um störf hjá opinberum stofnunum lýkur.“ Eins og fyrr segir, þá lágu fyrir upplýsingar hjá stjórnvöldum um 16.2% atvinnuleysi meðal stúdenta á þessum sama tíma. Í samskiptum Stúdentaráðs við stjórnvöld gagnrýndi ráðið framsetningu á niðurstöðum könnunarinnar þar sem af þessum 16.2% voru dregin af 6.5%, sem voru þau sem ætluðu í sumarnám, og svo önnur 0.5% sem höfðu þegar fengið boð um starf. Þannig var meiningin að sýna fram á að aðeins 9.2% stúdenta væru atvinnulausir. Það gat ekki staðist. Að fara í sumarnám er með engu móti það sama og að eiga starf sér til framfærslu. Af þessum sem ætluðu í sumarnám voru líka 10.5% sem sögðust ætla að vera á námslánum samhliða. Það er skuldsetning. Atvinnuleysi mældist enn meðal stúdenta og þörf var á viðbrögðum. Hafi bæði ráðuneytin verið viss um að ekki hefði náðst að manna sumarstörfin vegna þess að allt námsfólk væri komið með vinnu, hefði mátt sýna fram á það með því að birta niðurstöður fjórðu könnunarinnar. Þessi sumarstörf voru vel að merkja ætluð bæði framhaldsskólanemum og háskólanemum sem samanlagt voru rúmlega 30 þúsund talsins. Flest þeirra beindust að rannsóknartengdum verkefnum í Háskóla Íslands, hjá opinberum stofnunum og ráðuneytum, og kröfðu umsækjendur oftar en ekki um að hafa lokið ákveðnum árangri í háskólanámi. Vandamálið var því ekki að skortur væri á námsfólki til að manna störfin, heldur endurspeglaði framboðið ekki þann stóra hóp sem námsfólk myndar: bóknema, iðnnema, listnema o.s.frv. Stúdentaráð taldi strax í mars að störfin myndu ekki grípa alla og ofangreindir punktar færa rök fyrir því. Af fjölda skráninga í sumarnám mátti að auki álykta að stúdentar hafi kosið að fara í nám í eitt misseri til viðbótar frekar en að bíða þar til um miðjan júní eftir starfi. Stúdentaráð óskaði ítrekað eftir því að niðurstöður fjórðu könnunarinnar yrðu birtar. Við litum fyrst og fremst svo á að stjórnvöldum væri skylt að upplýsa stúdenta um niðurstöðurnar, samhliða því að boða markvissar aðgerðir. Í öðru lagi töldum við ljóst að það yrði að huga að öllum stúdentum og ganga úr skugga um að enginn væri skilinn eftir. Alveg sama þó um væri að ræða tíu, hundrað eða þúsund manns. Stjórnvöld sögðust ætla að grípa alla og þeim bar að standa við það. Það loforð á eftir að efna og það verður að gera, því stúdentar eiga betra skilið. Höfundur er forseti Stúdentaráðs Háskóla Íslands. Stúdentar eiga betra skilið from Stúdentaráð on Vimeo. Greinin er hluti af „Eiga stúdentar ekki betra skilið?“ , herferð Stúdentaráðs Háskóla Íslands um fjárhagslegt öryggi stúdenta.
Skoðun Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir skrifar
Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar
Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar