Á hvaða vegferð er stjórn Íslandspósts? Ólafur Stephensen skrifar 7. janúar 2021 13:30 Stjórnendur ríkisfyrirtækisins Íslandspósts ohf. hafa á undanförnum misserum tekið ákvarðanir, sem stórskaða samkeppni á póstmarkaði. Full ástæða er til að spyrja á hvaða vegferð hin pólitískt skipaða stjórn fyrirtækisins sé. Í maí síðastliðnum kynnti Íslandspóstur þau áform sín að fella niður magnafslætti af reglubundnum viðskiptum. Gangi þau áform eftir, munu tveir keppinautar Póstsins, póstsöfnunarfyrirtækin Póstmarkaðurinn og Burðargjöld, neyðast til að hætta starfsemi. Hér er um að ræða fyrirtæki sem safna saman pósti frá stórnotendum, t.d. bönkum og tryggingafélögum, og miðla áfram til Íslandspósts, sem hefur enn í reynd einokunarstöðu á markaði fyrir bréfapóst, þótt einkaréttur fyrirtækisins hafi verið afnuminn með breytingu á póstlögunum í ársbyrjun 2020. Afsláttur upp á 2-5% hefur verið veittur þessum fyrirtækjum vegna þess hagræðis sem Pósturinn hefur af reglubundnum viðskiptum með mjög mikið magn bréfa frá söfnunarfyrirtækjunum. Viðskiptavinir söfnunarfyrirtækjanna njóta fyrir vikið mun betri kjara en þeir myndu njóta í beinum viðskiptum við Íslandspóst. Breytt póstlög gera áfram ráð fyrir að afslættir af þessu tagi séu veittir. Félag atvinnurekenda telur einsýnt að verði þessir magnafslættir afnumdir muni það kippa grundvellinum undan rekstri söfnunarfyrirtækjanna og þau neyðist til að hætta rekstri. Viðskipti þeirra munu falla ríkisfyrirtækinu sjálfu í skaut og einokunarstaða þess styrkist þá enn. Gjaldskrá til notenda póstþjónustu, sem í dag skipta við söfnunarfyrirtækin en myndu neyðast til að skipta við Íslandspóst, myndi að mati félagsins hækka um allt að 70%. Sé 15% hækkun á gjaldskrá bréfapósts hjá Póstinum um áramót tekin með í reikninginn, getur hækkunin numið allt að 96%. Pólitísk stjórn vill drepa samkeppni Póst- og fjarskiptastofnun frestaði gildistöku þessarar gjaldskrárbreytingar Íslandspósts til ársloka 2020, en hefur nú birt ákvörðun, þar sem komizt er að þeirri niðurstöðu að rökstuðningur Póstsins fyrir niðurfellingu afsláttanna sé fullnægjandi og ekki tilefni fyrir stofnunina að grípa inn í málið. Niðurfelling afsláttanna á að taka gildi eftir mánuð. Telja verður fullvíst að söfnunarfyrirtækin skjóti málinu áður til úrskurðarnefndar fjarskipta- og póstmála. Í ákvörðun PFS kemur fram það mat Samkeppniseftirlitsins að fram séu komin sjónarmið um að ákvörðun Póstsins um niðurfellingu afsláttanna kunni að fela í sér misnotkun á markaðsráðandi stöðu ríkisfyrirtækisins. Félag atvinnurekenda hefur lýst mikilli furðu á að hin pólitískt skipaða stjórn Íslandspósts skuli með þessum hætti fylgja fram áformum um að ganga á milli bols og höfuðs á keppinautum fyrirtækisins. Erfitt er að trúa því að trúnaðarmenn stjórnmálaflokkanna á Alþingi, sem ákveða gjaldskrá félagsins, skuli þannig vitandi vits reyna að drepa niður samkeppni á póstmarkaðnum og ná viðskiptum af einkafyrirtækjum til ríkisfyrirtækisins. Forstjóri og stjórn virðast hafa brugðizt skyldum sínum Viðskiptablaðið greindi frá því í síðasta tölublaði síðasta árs að gjaldskrá Póstsins vegna pakkadreifingar, sem tók gildi í ársbyrjun 2020 og felur að mati FA í sér ólöglega undirverðlagningu, hefði ekki verið borin undir stjórn fyrirtækisins. Samþykktir Póstsins segja skýrt að stjórn félagsins skuli taka ákvarðanir um gjaldskrá í samræmi við þau lög sem um rekstur félagsins gilda. Hafi þáverandi forstjóri ekki borið gjaldskrána undir stjórn, felur það í sér brot gegn samþykktum félagsins. FA vakti athygli á hinni ólöglegu gjaldskrá strax í janúar í fyrra. Hafi stjórnin ekki gripið inn í málið síðan, hefur hún brugðizt þeim eftirlitsskyldum sem hún gegnir, samkvæmt hlutafélagalögum og samþykktum félagsins. Stjórnarmenn geta því borið ábyrgð á hinni ólögmætu undirverðlagingu. Með henni er rekstrarhæfi félagsins ógnað. Grafið undan rekstri fyrirtækja sem þjónusta landsbyggðina Pakkagjaldskránni var breytt eftir að Alþingi setti í póstlög ákvæði um að gjaldskrá fyrir pakkasendingar skuli vera sú sama um allt land og var sú breyting rökstudd með byggðasjónarmiðum. Íslandspóstur fór hins vegar þá leið við breytingu gjaldskrárinnar að miða verð um allt land við verð pakkasendinga innan höfuðborgarsvæðisins. Verð fyrir pakkasendingar um lengri veg er því undir raunkostnaði og hefur fyrirtækið viljað að ríkissjóður bætti því tapið á þjónustunni. Póstlögin kveða hins vegar einnig á um að verð fyrir alþjónustu skuli taka mið af raunkostnaði, að viðbættri hæfilegri álagningu. Sú lagagrein er einmitt til þess hugsuð að hindra undirverðlagningu, sem skaðar samkeppni. Pakkagjaldskrá Póstsins eins og henni var breytt í upphafi árs 2020 grefur undan rekstri einkafyrirtækja sem hafa um árabil haldið uppi vörudreifingu úti um land á markaðslegum forsendum. Það á ekki eingöngu við um landflutningafyrirtækin, sem eru með flutninganet um allt land, heldur einnig staðbundin dreifingarfyrirtæki. Þetta er skrýtnasta byggðastefna sem um getur; að grafa undan einkafyrirtækjum sem þjónusta landsbyggðina með því að niðurgreiða þjónustu ríkisfyrirtækisins. Vangeta stjórnvalda og eftirlitsstofnana til að grípa inn í framferði Íslandspósts á póstmarkaðnum vekur óneitanlega athygli. Það er þó sérkennilegast af öllu að stjórnarmenn fyrirtækisins, sem njóta trúnaðar stjórnmálaflokkanna á þingi, skuli ganga þannig fram til að skaða rekstur einkafyrirtækja. Höfundur er framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Pósturinn Samkeppnismál Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun Opið bréf til samgönguráðherra og vegamálastjóra Hópur ferðaþjóna í Dölunum Skoðun Svik forsetaframbjóðanda við börnin á Gaza Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Hvað er eiginlega að gerast? Inga Minelgaite Skoðun Katrínu sem forseta Stefán Friðrik Stefánsson Skoðun Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson Skoðun Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun The man who would be king Ian McDonald Skoðun Skoðun Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað skrifar Skoðun Opið bréf til samgönguráðherra og vegamálastjóra Hópur ferðaþjóna í Dölunum skrifar Skoðun Hugleiðingar ellilífeyrisþega um landsmálin og orkumálin Ingimundur Andrésson skrifar Skoðun Að tilheyra - Fjölmenningarþing Reykjavíkur skrifar Skoðun Katrínu sem forseta Stefán Friðrik Stefánsson skrifar Skoðun Fegin að vera frekar spurð hvaða ég sé, en „hverra manna ertu“ Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þekking á naloxone nefúða getur bjargað lífi Hildur Vattnes Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Svik forsetaframbjóðanda við börnin á Gaza Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Getum við breytt fortíðinni? Ásgeir Jónsson skrifar Skoðun Á að banna TikTok? Óttar Birgisson skrifar Skoðun Gerum góðan dal enn betri Eiríkur Hjálmarsson skrifar Skoðun Ný norræn stjórnarskrá Hrannar Björn Arnarsson,Ragnheiður Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Getum við verið hamingjusöm í vinnunni? Héðinn Sveinbjörnsson skrifar Skoðun Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson skrifar Skoðun Stærsta loftslagsráðstefna í heimi Nótt Thorberg skrifar Skoðun Er keisarinn ekki í neinum fötum? Hákon Gunnarsson ,Bergljót Kristinsdóttir skrifar Skoðun Hugleiðing um sáttamiðlun Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Nöturlegt ævikvöld Elín Hirst skrifar Skoðun Hvað er eiginlega að gerast? Inga Minelgaite skrifar Skoðun Manstu ekki eftir mér Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun The man who would be king Ian McDonald skrifar Skoðun Umhverfisávinningur þess að þrifta Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson skrifar Skoðun Skipulagsmál og uppbygging í Árborg Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson skrifar Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Stjórnendur ríkisfyrirtækisins Íslandspósts ohf. hafa á undanförnum misserum tekið ákvarðanir, sem stórskaða samkeppni á póstmarkaði. Full ástæða er til að spyrja á hvaða vegferð hin pólitískt skipaða stjórn fyrirtækisins sé. Í maí síðastliðnum kynnti Íslandspóstur þau áform sín að fella niður magnafslætti af reglubundnum viðskiptum. Gangi þau áform eftir, munu tveir keppinautar Póstsins, póstsöfnunarfyrirtækin Póstmarkaðurinn og Burðargjöld, neyðast til að hætta starfsemi. Hér er um að ræða fyrirtæki sem safna saman pósti frá stórnotendum, t.d. bönkum og tryggingafélögum, og miðla áfram til Íslandspósts, sem hefur enn í reynd einokunarstöðu á markaði fyrir bréfapóst, þótt einkaréttur fyrirtækisins hafi verið afnuminn með breytingu á póstlögunum í ársbyrjun 2020. Afsláttur upp á 2-5% hefur verið veittur þessum fyrirtækjum vegna þess hagræðis sem Pósturinn hefur af reglubundnum viðskiptum með mjög mikið magn bréfa frá söfnunarfyrirtækjunum. Viðskiptavinir söfnunarfyrirtækjanna njóta fyrir vikið mun betri kjara en þeir myndu njóta í beinum viðskiptum við Íslandspóst. Breytt póstlög gera áfram ráð fyrir að afslættir af þessu tagi séu veittir. Félag atvinnurekenda telur einsýnt að verði þessir magnafslættir afnumdir muni það kippa grundvellinum undan rekstri söfnunarfyrirtækjanna og þau neyðist til að hætta rekstri. Viðskipti þeirra munu falla ríkisfyrirtækinu sjálfu í skaut og einokunarstaða þess styrkist þá enn. Gjaldskrá til notenda póstþjónustu, sem í dag skipta við söfnunarfyrirtækin en myndu neyðast til að skipta við Íslandspóst, myndi að mati félagsins hækka um allt að 70%. Sé 15% hækkun á gjaldskrá bréfapósts hjá Póstinum um áramót tekin með í reikninginn, getur hækkunin numið allt að 96%. Pólitísk stjórn vill drepa samkeppni Póst- og fjarskiptastofnun frestaði gildistöku þessarar gjaldskrárbreytingar Íslandspósts til ársloka 2020, en hefur nú birt ákvörðun, þar sem komizt er að þeirri niðurstöðu að rökstuðningur Póstsins fyrir niðurfellingu afsláttanna sé fullnægjandi og ekki tilefni fyrir stofnunina að grípa inn í málið. Niðurfelling afsláttanna á að taka gildi eftir mánuð. Telja verður fullvíst að söfnunarfyrirtækin skjóti málinu áður til úrskurðarnefndar fjarskipta- og póstmála. Í ákvörðun PFS kemur fram það mat Samkeppniseftirlitsins að fram séu komin sjónarmið um að ákvörðun Póstsins um niðurfellingu afsláttanna kunni að fela í sér misnotkun á markaðsráðandi stöðu ríkisfyrirtækisins. Félag atvinnurekenda hefur lýst mikilli furðu á að hin pólitískt skipaða stjórn Íslandspósts skuli með þessum hætti fylgja fram áformum um að ganga á milli bols og höfuðs á keppinautum fyrirtækisins. Erfitt er að trúa því að trúnaðarmenn stjórnmálaflokkanna á Alþingi, sem ákveða gjaldskrá félagsins, skuli þannig vitandi vits reyna að drepa niður samkeppni á póstmarkaðnum og ná viðskiptum af einkafyrirtækjum til ríkisfyrirtækisins. Forstjóri og stjórn virðast hafa brugðizt skyldum sínum Viðskiptablaðið greindi frá því í síðasta tölublaði síðasta árs að gjaldskrá Póstsins vegna pakkadreifingar, sem tók gildi í ársbyrjun 2020 og felur að mati FA í sér ólöglega undirverðlagningu, hefði ekki verið borin undir stjórn fyrirtækisins. Samþykktir Póstsins segja skýrt að stjórn félagsins skuli taka ákvarðanir um gjaldskrá í samræmi við þau lög sem um rekstur félagsins gilda. Hafi þáverandi forstjóri ekki borið gjaldskrána undir stjórn, felur það í sér brot gegn samþykktum félagsins. FA vakti athygli á hinni ólöglegu gjaldskrá strax í janúar í fyrra. Hafi stjórnin ekki gripið inn í málið síðan, hefur hún brugðizt þeim eftirlitsskyldum sem hún gegnir, samkvæmt hlutafélagalögum og samþykktum félagsins. Stjórnarmenn geta því borið ábyrgð á hinni ólögmætu undirverðlagingu. Með henni er rekstrarhæfi félagsins ógnað. Grafið undan rekstri fyrirtækja sem þjónusta landsbyggðina Pakkagjaldskránni var breytt eftir að Alþingi setti í póstlög ákvæði um að gjaldskrá fyrir pakkasendingar skuli vera sú sama um allt land og var sú breyting rökstudd með byggðasjónarmiðum. Íslandspóstur fór hins vegar þá leið við breytingu gjaldskrárinnar að miða verð um allt land við verð pakkasendinga innan höfuðborgarsvæðisins. Verð fyrir pakkasendingar um lengri veg er því undir raunkostnaði og hefur fyrirtækið viljað að ríkissjóður bætti því tapið á þjónustunni. Póstlögin kveða hins vegar einnig á um að verð fyrir alþjónustu skuli taka mið af raunkostnaði, að viðbættri hæfilegri álagningu. Sú lagagrein er einmitt til þess hugsuð að hindra undirverðlagningu, sem skaðar samkeppni. Pakkagjaldskrá Póstsins eins og henni var breytt í upphafi árs 2020 grefur undan rekstri einkafyrirtækja sem hafa um árabil haldið uppi vörudreifingu úti um land á markaðslegum forsendum. Það á ekki eingöngu við um landflutningafyrirtækin, sem eru með flutninganet um allt land, heldur einnig staðbundin dreifingarfyrirtæki. Þetta er skrýtnasta byggðastefna sem um getur; að grafa undan einkafyrirtækjum sem þjónusta landsbyggðina með því að niðurgreiða þjónustu ríkisfyrirtækisins. Vangeta stjórnvalda og eftirlitsstofnana til að grípa inn í framferði Íslandspósts á póstmarkaðnum vekur óneitanlega athygli. Það er þó sérkennilegast af öllu að stjórnarmenn fyrirtækisins, sem njóta trúnaðar stjórnmálaflokkanna á þingi, skuli ganga þannig fram til að skaða rekstur einkafyrirtækja. Höfundur er framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda.
Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson Skoðun
Skoðun Fegin að vera frekar spurð hvaða ég sé, en „hverra manna ertu“ Matthildur Björnsdóttir skrifar
Skoðun Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson skrifar
Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson Skoðun