Elsta efni á jörðinni milljörðum árum eldra en jörðin Kjartan Kjartansson skrifar 14. janúar 2020 16:45 Rykagnirnar ævafornu var að finna í loftsteini sem féll til jarðar árið 1969. Myndin er úr safni. Vísir/Getty Rykagnir sem vísindamenn fundu í lofsteini sem féll til jarðar á 7. áratug síðustu aldar er elsta efni sem fundist hefur á jörðinni. Elstu agnirnar urðu til í sólstjörnum milljörðum ára áður en sólkerfið okkar og jörðin urðu til. Áætlað er að rykið gæti verið allt að 7,5 milljarða ára gamalt en til samanburðar myndaðist jörðin fyrir um 4,5 milljörðum ára. Það fannst í Murchison-lofsteininum sem féll á Ástralíu árið 1969. Elsta þekkta efni sem fundist hafði á jörðinni fram að þessu var talið um 5,5 milljarða ára gamalt. Vísindamennirnir mátu aldur agnanna með því að mæla fyrir hversu miklu magni geimgeislunar þeir höfðu orðið fyrir. Geimgeislar eru háhraðaeindir sem ferðast um geiminn og smjúga í gegnum fast efni. Stundum gagnvirka þeir við efni og mynda ný frumefni. Hlutfall samsætu frumefnisins neons var notað til að áætla aldurinn, að sögn breska ríkisútvarpsins BBC. Flestar agnirnar voru á aldur við sólkerfið eða nokkuð eldra, á bilinu 4,6 til 4,9 milljarða ára gamalt. Um 10% agnanna voru eldri en 5,5 milljarða ára gömul. Philipp Heck, aðalhöfundur greinar um rannsóknina og safnstjóri hjá Field-safninu í Chicago, segist sannfærður um að enn eldri agnir sé að finna í loftsteinum sem hafa lent á jörðinni. Þær eigi aðeins eftir að finnast. Uppruna elstu agnanna má rekja til sólstjarna sem brunnu og sprungu áður en sólkerfið okkar myndaðist. Slíkar leifar mynda nýjar stjörnur, reikistjörnur og annað efni í alheiminum. Ástralía Vísindi Mest lesið Hryllingur í Rafah eftir hefndaraðgerðir Erlent Fluttur slasaður frá Selfossi með þyrlu Landhelgisgæslunnar Innlent Dæmi um að börn þori ekki út í frímínútur Innlent Tveir bílar skullu saman á Reykjanesbraut Innlent Fundu loks heitt vatn í Tungudal Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Fólk sem ætlar að kjósa gegn Katrínu gæti lent í vandræðum Innlent Segja þrjá hafa kastast út úr rútunni Innlent Segir veginn ekki hafa gefið sig Innlent Segir Enok hafa setið fyrir manni sem stakk hann hálfu ári áður Innlent Fleiri fréttir Hryllingur í Rafah eftir hefndaraðgerðir Átta á sjúkrahúsi eftir mikla ókyrrð 700 talin af vegna aurskriðu í Papúa Nýju-Gíneu Hamas skaut eldflaugum í átt að Tel Aviv Flytja hjálpargögn til Gasa í gegnum Kerem Shalom Tólf látin og tugir særð eftir árás á byggingavöruverslun Fjölda saknað eftir loftárás á byggingavöruverslun Halda áfram árásum á Rafah Hafnaði beiðni Baldwin um frávísun „Við munum vinna þennan slag“ Vilja banna snjallsíma fyrir yngri en 16 ára Segja Pútín vilja vopnahlé sem miðist við núverandi víglínur Sá sem át ekkert nema McDonalds í mánuð er fallinn frá Ísrael eigi að láta af öllum hernaðaraðgerðum í Rafah „Þetta setti af stað dómínó-áhrif út um allan heim“ Óttast um afdrif ríflega hundrað eftir aurskriðu Allsherjarsigur gegn Hamas ólíklegur Segir yfirlýsingar um að FBI hafi mátt skjóta Trump stórhættulegar Segir samstöðu lykilinn að jarðgangagerð Færeyinga Fjórir látnir eftir að bygging hrundi á Majorku Munu þurfa að afplána í Kósovó Skoða að leyfa árásir í Rússlandi með bandarískum vopnum Segja fiskiolíu geta aukið líkurnar á gáttatifi og heilablóðfalli Kínverjar æfa innrás á Taívan Níu létust á framboðsfundi Fjölskyldur birta myndskeið af blóðugum gíslum Hamas-liða Annar umdeildur fáni hékk við annað hús dómara Höfða mál gegn hundrað lögregluþjónum vegna árásarinnar í Uvalde Boðar til kosninga í Bretlandi í sumar Saka Rússa um að skapa ótta á Eystrasalti Sjá meira
Rykagnir sem vísindamenn fundu í lofsteini sem féll til jarðar á 7. áratug síðustu aldar er elsta efni sem fundist hefur á jörðinni. Elstu agnirnar urðu til í sólstjörnum milljörðum ára áður en sólkerfið okkar og jörðin urðu til. Áætlað er að rykið gæti verið allt að 7,5 milljarða ára gamalt en til samanburðar myndaðist jörðin fyrir um 4,5 milljörðum ára. Það fannst í Murchison-lofsteininum sem féll á Ástralíu árið 1969. Elsta þekkta efni sem fundist hafði á jörðinni fram að þessu var talið um 5,5 milljarða ára gamalt. Vísindamennirnir mátu aldur agnanna með því að mæla fyrir hversu miklu magni geimgeislunar þeir höfðu orðið fyrir. Geimgeislar eru háhraðaeindir sem ferðast um geiminn og smjúga í gegnum fast efni. Stundum gagnvirka þeir við efni og mynda ný frumefni. Hlutfall samsætu frumefnisins neons var notað til að áætla aldurinn, að sögn breska ríkisútvarpsins BBC. Flestar agnirnar voru á aldur við sólkerfið eða nokkuð eldra, á bilinu 4,6 til 4,9 milljarða ára gamalt. Um 10% agnanna voru eldri en 5,5 milljarða ára gömul. Philipp Heck, aðalhöfundur greinar um rannsóknina og safnstjóri hjá Field-safninu í Chicago, segist sannfærður um að enn eldri agnir sé að finna í loftsteinum sem hafa lent á jörðinni. Þær eigi aðeins eftir að finnast. Uppruna elstu agnanna má rekja til sólstjarna sem brunnu og sprungu áður en sólkerfið okkar myndaðist. Slíkar leifar mynda nýjar stjörnur, reikistjörnur og annað efni í alheiminum.
Ástralía Vísindi Mest lesið Hryllingur í Rafah eftir hefndaraðgerðir Erlent Fluttur slasaður frá Selfossi með þyrlu Landhelgisgæslunnar Innlent Dæmi um að börn þori ekki út í frímínútur Innlent Tveir bílar skullu saman á Reykjanesbraut Innlent Fundu loks heitt vatn í Tungudal Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Fólk sem ætlar að kjósa gegn Katrínu gæti lent í vandræðum Innlent Segja þrjá hafa kastast út úr rútunni Innlent Segir veginn ekki hafa gefið sig Innlent Segir Enok hafa setið fyrir manni sem stakk hann hálfu ári áður Innlent Fleiri fréttir Hryllingur í Rafah eftir hefndaraðgerðir Átta á sjúkrahúsi eftir mikla ókyrrð 700 talin af vegna aurskriðu í Papúa Nýju-Gíneu Hamas skaut eldflaugum í átt að Tel Aviv Flytja hjálpargögn til Gasa í gegnum Kerem Shalom Tólf látin og tugir særð eftir árás á byggingavöruverslun Fjölda saknað eftir loftárás á byggingavöruverslun Halda áfram árásum á Rafah Hafnaði beiðni Baldwin um frávísun „Við munum vinna þennan slag“ Vilja banna snjallsíma fyrir yngri en 16 ára Segja Pútín vilja vopnahlé sem miðist við núverandi víglínur Sá sem át ekkert nema McDonalds í mánuð er fallinn frá Ísrael eigi að láta af öllum hernaðaraðgerðum í Rafah „Þetta setti af stað dómínó-áhrif út um allan heim“ Óttast um afdrif ríflega hundrað eftir aurskriðu Allsherjarsigur gegn Hamas ólíklegur Segir yfirlýsingar um að FBI hafi mátt skjóta Trump stórhættulegar Segir samstöðu lykilinn að jarðgangagerð Færeyinga Fjórir látnir eftir að bygging hrundi á Majorku Munu þurfa að afplána í Kósovó Skoða að leyfa árásir í Rússlandi með bandarískum vopnum Segja fiskiolíu geta aukið líkurnar á gáttatifi og heilablóðfalli Kínverjar æfa innrás á Taívan Níu létust á framboðsfundi Fjölskyldur birta myndskeið af blóðugum gíslum Hamas-liða Annar umdeildur fáni hékk við annað hús dómara Höfða mál gegn hundrað lögregluþjónum vegna árásarinnar í Uvalde Boðar til kosninga í Bretlandi í sumar Saka Rússa um að skapa ótta á Eystrasalti Sjá meira