Er Alþingi okkar Trump? Þorvaldur Gylfason skrifar 8. febrúar 2018 07:00 Bandaríkjamenn standa nú frammi fyrir alvarlegum stjórnmálavanda heima fyrir.Fyrst Nixon … Upptökin má e.t.v. að einhverju leyti rekja til lögbrota Richards Nixon forseta sem náði kjöri 1968 eftir að Lyndon Johnson, sem hafði náð yfirburðakjöri 1964, gafst upp fyrir mótmælum gegn stríðinu í Víetnam og hætti við að bjóða sig fram til endurkjörs 1968. Johnson stillti sig um að láta ákæra Nixon fyrir landráð þar eð vitneskja hans um makk Nixons við Norður-Víetnama var fengin úr ólöglegum símahlerunum. Nixon var kjörinn forseti 1968 og endurkjörinn 1972. Hann var síðan ásamt mönnum sínum staðinn að lögbrotum sem leiddu til þess að hann hrökklaðist úr embætti 1974. Nixon sagði af sér þegar honum varð ljóst að demókratar sem höfðu meiri hluta í báðum deildum þingsins gátu fengið til liðs við sig nógu marga repúblikana í öldungadeildinni til að svipta Nixon embætti. Til þess þurfti þá sem nú einfaldan meiri hluta í fulltrúadeildinni og tvo þriðju hluta atkvæða í öldungadeildinni. Nixon vissi um a.m.k. ellefu öldungadeildarþingmenn úr eigin flokki sem litu mál hans líkum augum og demókratar. Það dugði til sakfellingar. Nixon sagði því af sér áður en til embættissviptingar kæmi.… síðan Trump Eftir þessa atburði tók samkomulagið milli repúblikana og demókrata að súrna. Sumir repúblikanar fylltust hefndarhug. Heiftin birtist m.a. í hatrammri baráttu repúblikana gegn Bill Clinton forseta 1992-2000. Hún gekk svo langt að fulltrúadeild þingsins samþykkti að svipta Clinton embætti fyrir ósannsögli um kvennamál en öldungadeildin sýknaði hann. Í þessu eitraða andrúmslofti gagnkvæmrar óvildar og tortryggni og lítils trausts kjósenda til þingsins áttust þau við í forsetakosningunum í fyrra Hillary Clinton fyrir hönd demókrata og Donald Trump fyrir repúblikana. Clinton fékk megna andúð repúblikana í arf frá bónda sínum; Trump hótaði henni jafnvel fangelsun kæmist hann til valda. Og demókratar hafa megna andúð á Trump forseta. Helztu fjölmiðlar gagnrýna hann harkalega og hann ræðst gegn þeim alla daga, kallar þá óvini ríkisins o.fl. Og nú tekur steininn úr þegar forsetinn reynir að grafa undan alríkislögreglunni FBI að því er virðist til að aftra rannsókn sérstaks saksóknara á meintum tengslum Rússa við menn Trumps og Trump sjálfan, m.a. grunsemdir um leynimakk við Rússa um afnám viðskiptaþvingana sem þingið hafði ákveðið. Leynimakk við óvininn hljómar eins og bergmál frá fyrri tíð.Trump á Alþingi Trump er m.a. sakaður um að grafa undan lýðræði. Vandinn sem bandarískir lýðræðissinnar standa frammi fyrir er þessi: Hvað er til bragðs að taka þegar lýðræðislega kjörinn forseti grefur svo undan lýðræði að álit landsins hefur laskazt stórlega? Vitnisburðirnir hrannast upp. Eiga menn að láta sér nægja að bíða næstu kosninga og leyfa skemmdinni að breiðast út? Margir segja nei, við verðum að reyna að koma forsetanum frá sem fyrst enda leyfir stjórnarskráin það eins og dæmi Nixons vitnar um. Íslenzkir lýðræðissinnar standa nú frammi fyrir áþekkum vanda. Hvað er til bragðs að taka þegar lýðræðislega kjörið Alþingi grefur svo undan lýðræði í landinu að álit landsins hefur laskazt stórlega? Vitnisburðirnir hrannast upp. Alþingi heldur áfram að vanvirða niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðslunnar 2012 um nýja stjórnarskrá og skýlir sér við þann verknað bak við ákvæði sem danskur einvaldskóngur setti í núgildandi stjórnarskrá til að torvelda breytingar á henni. Ísland telst ekki lengur óskorað lýðræðisríki skv. erlendum vísitölum. Spillingin æðir áfram. Alþingi hefur nú þrisvar í röð verið kosið skv. kosningalögum sem kjósendur höfnuðu í þjóðaratkvæðagreiðslunni 2012 auk þess sem sýslumaður nátengdur Sjálfstæðisflokknum lagði lögbann rétt fyrir síðustu kosningar á fréttir sem komu Sjálfstæðisflokknum illa. Lögbannið reyndist ólöglegt. Þetta kallast skríðandi fasismi. Lögbannið stendur enn. Eiga menn bara að bíða næstu kosninga og leyfa skemmdinni að breiðast út? Eða eiga menn að leita leiða til að knýja fram uppskipun með sem allra stytztu millibili þar til Alþingi bætir ráð sitt? Eru meint afbrot stjórnmálamanna og erindreka þeirra annars eðlis en önnur lögbrot? Á að dæma um þau í kjörklefanum frekar en í réttarsölum? Nv. dómsmálaráðherra virðist líta svo á. Hún hafnar dómi Hæstaréttar þess efnis að hún hafi brotið lög með þeim rökum að hún hafi náð endurkjöri eftir að brotið komst í hámæli. Viðhorf hennar og annarra sem eru sama sinnis grafa undan réttarvitund í samfélaginu og undan réttarríkinu. Skemmdin breiðist út. Alþingi ögrar bæði lýðræðinu og réttarríkinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Þorvaldur Gylfason Mest lesið Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Kletturinn Katrín Júlía Margrét Alexandersdóttir Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson Skoðun Reykjavíkurborg svíkur íbúa Laugardals Grétar Már Axelsson Skoðun Sérstök vitleysa Albert Björn Lúðvígsson Skoðun Almenn kvíðaröskun: léttvægt vandamál eða áhyggjuefni? Sævar Már Gústavsson Skoðun Við unga fólkið viljum fá sæti við borðið Selma Rós Axelsdóttir Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson Skoðun Aleinn í heiminum? Lukka Sigurðardóttir,Katrín Harðardóttir ,Margrét Kristín Blöndal Skoðun Skoðun Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson skrifar Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Hugrekki Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Afvegaleiðing SFS? Friðleifur Egill Guðmundsson skrifar Skoðun Jón Gnarr fyrir dýraverndina Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Mannréttindastofnun verður að veruleika Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Samstarf við landsbyggðina Sævar Þór Halldórsson skrifar Skoðun Lausnin út í mýri? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Forseti sem gefur kjark og von Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Við unga fólkið viljum fá sæti við borðið Selma Rós Axelsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson skrifar Skoðun Offita er langvinnur sjúkdómur Hópur fólks í stjórn Félags fagfólks um offitu skrifar Skoðun Reykjavíkurborg svíkur íbúa Laugardals Grétar Már Axelsson skrifar Skoðun Mynda þurfti ríkisstjórn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Kletturinn Katrín Júlía Margrét Alexandersdóttir skrifar Skoðun Nýsköpun er svarið Nótt Thorberg skrifar Skoðun Aleinn í heiminum? Lukka Sigurðardóttir,Katrín Harðardóttir ,Margrét Kristín Blöndal skrifar Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson skrifar Skoðun Almenn kvíðaröskun: léttvægt vandamál eða áhyggjuefni? Sævar Már Gústavsson skrifar Skoðun Lokað á börn í vanda Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Sérstök vitleysa Albert Björn Lúðvígsson skrifar Skoðun Fjarheilbrigðisþjónusta Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Forsetaframbjóðandi með sömu tölu og Jesú Gunnar Karl Halldórsson skrifar Skoðun Einfaldara fyrirkomulag tilvísana Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Málið á að endurspegla fólkið í landinu Birta Björnsdóttir skrifar Skoðun Hreyfing og tengsl Jóhanna Stefáns Bjarkardóttir skrifar Skoðun Eru byssur meira fullorðins? Oddný G. Harðardóttir skrifar Sjá meira
Bandaríkjamenn standa nú frammi fyrir alvarlegum stjórnmálavanda heima fyrir.Fyrst Nixon … Upptökin má e.t.v. að einhverju leyti rekja til lögbrota Richards Nixon forseta sem náði kjöri 1968 eftir að Lyndon Johnson, sem hafði náð yfirburðakjöri 1964, gafst upp fyrir mótmælum gegn stríðinu í Víetnam og hætti við að bjóða sig fram til endurkjörs 1968. Johnson stillti sig um að láta ákæra Nixon fyrir landráð þar eð vitneskja hans um makk Nixons við Norður-Víetnama var fengin úr ólöglegum símahlerunum. Nixon var kjörinn forseti 1968 og endurkjörinn 1972. Hann var síðan ásamt mönnum sínum staðinn að lögbrotum sem leiddu til þess að hann hrökklaðist úr embætti 1974. Nixon sagði af sér þegar honum varð ljóst að demókratar sem höfðu meiri hluta í báðum deildum þingsins gátu fengið til liðs við sig nógu marga repúblikana í öldungadeildinni til að svipta Nixon embætti. Til þess þurfti þá sem nú einfaldan meiri hluta í fulltrúadeildinni og tvo þriðju hluta atkvæða í öldungadeildinni. Nixon vissi um a.m.k. ellefu öldungadeildarþingmenn úr eigin flokki sem litu mál hans líkum augum og demókratar. Það dugði til sakfellingar. Nixon sagði því af sér áður en til embættissviptingar kæmi.… síðan Trump Eftir þessa atburði tók samkomulagið milli repúblikana og demókrata að súrna. Sumir repúblikanar fylltust hefndarhug. Heiftin birtist m.a. í hatrammri baráttu repúblikana gegn Bill Clinton forseta 1992-2000. Hún gekk svo langt að fulltrúadeild þingsins samþykkti að svipta Clinton embætti fyrir ósannsögli um kvennamál en öldungadeildin sýknaði hann. Í þessu eitraða andrúmslofti gagnkvæmrar óvildar og tortryggni og lítils trausts kjósenda til þingsins áttust þau við í forsetakosningunum í fyrra Hillary Clinton fyrir hönd demókrata og Donald Trump fyrir repúblikana. Clinton fékk megna andúð repúblikana í arf frá bónda sínum; Trump hótaði henni jafnvel fangelsun kæmist hann til valda. Og demókratar hafa megna andúð á Trump forseta. Helztu fjölmiðlar gagnrýna hann harkalega og hann ræðst gegn þeim alla daga, kallar þá óvini ríkisins o.fl. Og nú tekur steininn úr þegar forsetinn reynir að grafa undan alríkislögreglunni FBI að því er virðist til að aftra rannsókn sérstaks saksóknara á meintum tengslum Rússa við menn Trumps og Trump sjálfan, m.a. grunsemdir um leynimakk við Rússa um afnám viðskiptaþvingana sem þingið hafði ákveðið. Leynimakk við óvininn hljómar eins og bergmál frá fyrri tíð.Trump á Alþingi Trump er m.a. sakaður um að grafa undan lýðræði. Vandinn sem bandarískir lýðræðissinnar standa frammi fyrir er þessi: Hvað er til bragðs að taka þegar lýðræðislega kjörinn forseti grefur svo undan lýðræði að álit landsins hefur laskazt stórlega? Vitnisburðirnir hrannast upp. Eiga menn að láta sér nægja að bíða næstu kosninga og leyfa skemmdinni að breiðast út? Margir segja nei, við verðum að reyna að koma forsetanum frá sem fyrst enda leyfir stjórnarskráin það eins og dæmi Nixons vitnar um. Íslenzkir lýðræðissinnar standa nú frammi fyrir áþekkum vanda. Hvað er til bragðs að taka þegar lýðræðislega kjörið Alþingi grefur svo undan lýðræði í landinu að álit landsins hefur laskazt stórlega? Vitnisburðirnir hrannast upp. Alþingi heldur áfram að vanvirða niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðslunnar 2012 um nýja stjórnarskrá og skýlir sér við þann verknað bak við ákvæði sem danskur einvaldskóngur setti í núgildandi stjórnarskrá til að torvelda breytingar á henni. Ísland telst ekki lengur óskorað lýðræðisríki skv. erlendum vísitölum. Spillingin æðir áfram. Alþingi hefur nú þrisvar í röð verið kosið skv. kosningalögum sem kjósendur höfnuðu í þjóðaratkvæðagreiðslunni 2012 auk þess sem sýslumaður nátengdur Sjálfstæðisflokknum lagði lögbann rétt fyrir síðustu kosningar á fréttir sem komu Sjálfstæðisflokknum illa. Lögbannið reyndist ólöglegt. Þetta kallast skríðandi fasismi. Lögbannið stendur enn. Eiga menn bara að bíða næstu kosninga og leyfa skemmdinni að breiðast út? Eða eiga menn að leita leiða til að knýja fram uppskipun með sem allra stytztu millibili þar til Alþingi bætir ráð sitt? Eru meint afbrot stjórnmálamanna og erindreka þeirra annars eðlis en önnur lögbrot? Á að dæma um þau í kjörklefanum frekar en í réttarsölum? Nv. dómsmálaráðherra virðist líta svo á. Hún hafnar dómi Hæstaréttar þess efnis að hún hafi brotið lög með þeim rökum að hún hafi náð endurkjöri eftir að brotið komst í hámæli. Viðhorf hennar og annarra sem eru sama sinnis grafa undan réttarvitund í samfélaginu og undan réttarríkinu. Skemmdin breiðist út. Alþingi ögrar bæði lýðræðinu og réttarríkinu.
Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson skrifar
Skoðun Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar