„Þetta getur ekki annað en endað með ósköpum ef við förum ekki að stíga inn í“ Margrét Helga Erlingsdóttir skrifar 3. ágúst 2018 10:40 Sjúkrasjóðir VR eru komnir að þolmörkum. Vísbendingar eru um að fleiri finni fyrir kulnun í starfi. „Þetta getur ekki annað en endað með ósköpum ef við förum ekki að stíga inn í,“ segir Ragnar Þór Ingólfsson, formaður VR um ástandið á vinnumarkaði vegna kulnunar í starfi. Að sögn Ragnars sé það að aukast fólk lendi inn á örorku vegna kulnunar í starfi og sjúkrasjóður VR er kominn að þolmörkum. Ragnar segir sama þróun sé að eiga sér stað núna og var á eftirhrunsárunum þegar greiðslur úr sjúkrasjóðum stéttarfélaga fóru yfir öll áður þekkt mörk. Ragnar segir að tölfræðin sýni að kulnun í starfi fari vaxandi. Sjá einnig: Segir kulnun oft tengjast slæmum stjórnunarháttum og aðbúnaði „Nú erum við bara í þeim sporum að það verður einfaldlega að gera eitthvað vegna þess að við erum að missa alltaf stærri og stærri hópa af fullfrísku og vinnandi fólki yfir á langvarandi örorku og þetta er að kosta samfélagið alveg gríðarlegar upphæðir, án þess að ég vilji vera að setja þetta í samhengi við krónur og aura,“ segir Ragnar.Annað hvort að hækka gjöld eða skerða þjónustu Þegar sjúkrasjóðir stéttarfélaganna fara yfir þolmörk segir Ragnar að það sé aðeins tvennt í stöðunni. Annað hvort þurfi að hækka iðgjöldin í sjúkrasjóðina eða skerða réttindi starfsfólks. „Það var gert hjá Kennarasambandinu í fyrra, þá þurfti að skerða réttindi um 20% til að geta haldið áfram. Þá er búið að skerða öryggisnetið um 20%“ segir Ragnar. „Þeir sem hafa upplifað eða orðið vitni að [kulnun í starfi] vita hversu alvarlegt þetta er; að vera með einstakling í fanginu sem hefur lent alvarlega á vegg er bara miklu meira en að segja það. Þetta er mjög alvarlegt mál og stórt samfélagslegt mál,“ segir Ragnar sem bendir á að því lengur sem ástandið varir og vinnusambandið rofnar þeim mun meiri hætta sé á því að fólk nái sér ekki á strik. „Þeir sem lenda í örorku eða kulnun lenda margir hverjir í langvarandi framfærsluvanda vegna þess að með skerðingum refsa kerfin fólki fyrir að reyna að bjarga sér.“ Það sé þannig sem fólk læsist inni í sárri fátæktKulnun í starfi er vaxandi vandamál hér á landi.vísir/getty„Þú birtir ekki mynd af makanum þínum sofandi þriðju nóttina í röð í stofunni“ Ragnar segir að það séu fjölmargir þættir sem spili inn í aukningu á kulnun í starfi og þar spili samfélagsmiðlarnir inn í þar sem hið flotta og fallega líf er dregið fram í máli og myndum. „Þú birtir ekki mynd af makanum þínum sofandi þriðju nóttina í röð í stofunni, eða mynd af barninu þínu að falla fjórða árið í röð í framhaldsskóla,“ segir Ragnar um samfélagsmiðlahegðun. VR hefur undanfarnar vikur staðið fyrir auglýsingaherferð um kulnun í starfi. Ragnar vill kalla þetta forvarnarverkefni því hann vilji hafa fyrirbyggjandi áhrif. Markmiðið með auglýsingaherferðinni er að starfsfólk þekki einkennin og séu vakandi fyrir geðheilsu sinni. Þá segir Ragnar að skilaboðin séu ekki síst til yfirmanna og samstarfsfólks því fólk þekki oftar en ekki eigin mörk. „Ég veit það bara af eigin reynslu að ef ég hefði haft eins mikla vitneskju og ég hef í dag um kulnun í starfi þá hefði ég hugsanlega geta stigið inn í eitt tilvik sjálfur á fyrri stigum,“ segir Ragnar um mikilvægi þess að hver og einn passi upp á samstarfsfélaga sína. Starfsumhverfið þarf að vera gottEn hvað er hægt að gera til að fyrirbyggja þetta? Sjúkrasjóðir eru plástrar og starfsfólkið fer væntanlega inn í sama starfsumhverfi og það hrærðist í áður og olli vanlíðan og streitu. „Þetta er mjög góður punktur, það er margt sem við vitum en líka margt sem við þurfum að rannsaka betur. Við vitum þó að vinnukúltúr hefur mjög mikið að segja. Við höfum verið að verðlauna marga af þessum þáttum sem snúa að almennri ánægju á vinnustað, ánægju með yfirmenn, starfsumhverfi, starfskjör og upplýsingaflæði og við sjáum það í þeim fyrirtækjum sem hafa komið vel út hjá Fyrirtækjum ársins hjá VR þá er vinnukúltúr mjög góður,“ segir Ragnar. Ragnar segir að misskipting auðsins og himinháar bónusgreiðslur hljóta að spila inn í þessa aukningu. „Það hlýtur að hafa áhrif á vinnukúltúr að útvaldir njóta velgengni fyrirtækis vegna vinnuframlags starfsfólks þar sem fólk er lamið áfram til að ná einhverjum árangri sem margir njóta góðs af,“ segir Ragnar. Stórt rannsóknarverkefni um kulnun í starfi hefst með haustinu. Að rannsókninni stendur VIRK, stjórnvöld, ASÍ og fleiri aðilar. Rannsóknarhópurinn hefur fundað á undanförnum vikum og hefur verið að greina það sem hann vill rannsaka. Tengdar fréttir Vísbendingar um að sífellt fleiri finni fyrir kulnun 1. maí 2018 20:30 Segir kulnun oft tengjast slæmum stjórnunarháttum og aðbúnaði Árelía Eydís Guðmundsdóttir, dósent í leiðtogafræðum við viðskiptafræðideild Háskóla Íslands, segir að ábyrgð og þáttur yfirmanna sé mikill þegar komi að þessum vaxandi vanda í samfélaginu sem kulnun er. 27. júlí 2018 17:00 Veikindi tengd streitu og kulnun í starfi að aukast hér á landi Einkennin eru fyrst og fremst depurð, kvíði og svefntruflanir en kulnun er lýsing á ástandi um að vera undir of miklu álagi. 26. júlí 2018 20:15 Mest lesið Vísbending um að flutningaskip hafi hvolft bátnum Innlent Fólk muni ekki borga 200 þúsund fyrir „heimili sem það notar sem sumarbústað“ Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Miklar breytingar á fylgi fyrir kappræður Stöðvar 2 í kvöld Innlent Skipstjórinn og tveir stýrimenn handteknir vegna sjóslyssins Innlent „Blaut tuska í andlit Félags eldri borgara í Reykjavík“ Innlent Fékk sting í hjartað þegar hann sá nafnið á bátnum Innlent Skikkar lögreglu til að rannsaka stjórn aðventista Innlent Leigan fyrir 100 fermetra hús í Grindavík 62.500 á mánuði Innlent Ágreiningur innan stjórnarinnar brýst upp á yfirborðið Erlent Fleiri fréttir Spyr hvort eðlilegt sé að ráðherrar taki þátt í erlendum mótmælum Viktor hvetur forsetaframbjóðendur til að sniðganga Stöð 2 Skipstjórinn og tveir stýrimenn handteknir vegna sjóslyssins Óvinnufær eftir harkalegt fall þegar strappur slitnaði Skipuð aðstoðarlögreglustjóri á höfuðborgarsvæðinu Valdimar Hermannsson nýr sveitarstjóri Vopnafjarðarhrepps Bjarni ætlar að geta Katrínar í formálanum Þórey í Konukoti hlaut mannréttindaverðlaun Reykjavíkur Nafnið Hroði of hroðalegt Fékk sting í hjartað þegar hann sá nafnið á bátnum Um 920 mál óafgreidd hjá kærunefnd útlendingamála Færa almannavarnastig niður á óvissustig vegna vatnslagnarinnar Fólk muni ekki borga 200 þúsund fyrir „heimili sem það notar sem sumarbústað“ Vísbending um að flutningaskip hafi hvolft bátnum Skikkar lögreglu til að rannsaka stjórn aðventista Sjóslys, Þórkatla og framtíð Play Kvikusöfnunin áfram stöðug Tóku niður íslenska svikasíðu með FBI Hafna tilboðum í áætlunarflug milli Reykjavíkur og Hornafjarðar Segir rangt að gjaldskylda á nagladekk sé í skoðun „Blaut tuska í andlit Félags eldri borgara í Reykjavík“ Vilja sinna Íslendingum á Spáni betur Dregið úr hrinunni við Sýlingarfell Slapp við meiðsli á höfði og hrygg Leigan fyrir 100 fermetra hús í Grindavík 62.500 á mánuði Manni bjargað úr sjónum í nótt eftir að bátur hans sökk Um 800 börn bíða eftir leikskólaplássi í Reykjavík Meinleysisgrey sem séu lífríkinu afar mikilvæg Sjö smáskjálftar við Sýlingarfell og Veðurstofan fylgist vel með „Þetta reddast“ voru fyrstu orðin sem hann lærði Sjá meira
„Þetta getur ekki annað en endað með ósköpum ef við förum ekki að stíga inn í,“ segir Ragnar Þór Ingólfsson, formaður VR um ástandið á vinnumarkaði vegna kulnunar í starfi. Að sögn Ragnars sé það að aukast fólk lendi inn á örorku vegna kulnunar í starfi og sjúkrasjóður VR er kominn að þolmörkum. Ragnar segir sama þróun sé að eiga sér stað núna og var á eftirhrunsárunum þegar greiðslur úr sjúkrasjóðum stéttarfélaga fóru yfir öll áður þekkt mörk. Ragnar segir að tölfræðin sýni að kulnun í starfi fari vaxandi. Sjá einnig: Segir kulnun oft tengjast slæmum stjórnunarháttum og aðbúnaði „Nú erum við bara í þeim sporum að það verður einfaldlega að gera eitthvað vegna þess að við erum að missa alltaf stærri og stærri hópa af fullfrísku og vinnandi fólki yfir á langvarandi örorku og þetta er að kosta samfélagið alveg gríðarlegar upphæðir, án þess að ég vilji vera að setja þetta í samhengi við krónur og aura,“ segir Ragnar.Annað hvort að hækka gjöld eða skerða þjónustu Þegar sjúkrasjóðir stéttarfélaganna fara yfir þolmörk segir Ragnar að það sé aðeins tvennt í stöðunni. Annað hvort þurfi að hækka iðgjöldin í sjúkrasjóðina eða skerða réttindi starfsfólks. „Það var gert hjá Kennarasambandinu í fyrra, þá þurfti að skerða réttindi um 20% til að geta haldið áfram. Þá er búið að skerða öryggisnetið um 20%“ segir Ragnar. „Þeir sem hafa upplifað eða orðið vitni að [kulnun í starfi] vita hversu alvarlegt þetta er; að vera með einstakling í fanginu sem hefur lent alvarlega á vegg er bara miklu meira en að segja það. Þetta er mjög alvarlegt mál og stórt samfélagslegt mál,“ segir Ragnar sem bendir á að því lengur sem ástandið varir og vinnusambandið rofnar þeim mun meiri hætta sé á því að fólk nái sér ekki á strik. „Þeir sem lenda í örorku eða kulnun lenda margir hverjir í langvarandi framfærsluvanda vegna þess að með skerðingum refsa kerfin fólki fyrir að reyna að bjarga sér.“ Það sé þannig sem fólk læsist inni í sárri fátæktKulnun í starfi er vaxandi vandamál hér á landi.vísir/getty„Þú birtir ekki mynd af makanum þínum sofandi þriðju nóttina í röð í stofunni“ Ragnar segir að það séu fjölmargir þættir sem spili inn í aukningu á kulnun í starfi og þar spili samfélagsmiðlarnir inn í þar sem hið flotta og fallega líf er dregið fram í máli og myndum. „Þú birtir ekki mynd af makanum þínum sofandi þriðju nóttina í röð í stofunni, eða mynd af barninu þínu að falla fjórða árið í röð í framhaldsskóla,“ segir Ragnar um samfélagsmiðlahegðun. VR hefur undanfarnar vikur staðið fyrir auglýsingaherferð um kulnun í starfi. Ragnar vill kalla þetta forvarnarverkefni því hann vilji hafa fyrirbyggjandi áhrif. Markmiðið með auglýsingaherferðinni er að starfsfólk þekki einkennin og séu vakandi fyrir geðheilsu sinni. Þá segir Ragnar að skilaboðin séu ekki síst til yfirmanna og samstarfsfólks því fólk þekki oftar en ekki eigin mörk. „Ég veit það bara af eigin reynslu að ef ég hefði haft eins mikla vitneskju og ég hef í dag um kulnun í starfi þá hefði ég hugsanlega geta stigið inn í eitt tilvik sjálfur á fyrri stigum,“ segir Ragnar um mikilvægi þess að hver og einn passi upp á samstarfsfélaga sína. Starfsumhverfið þarf að vera gottEn hvað er hægt að gera til að fyrirbyggja þetta? Sjúkrasjóðir eru plástrar og starfsfólkið fer væntanlega inn í sama starfsumhverfi og það hrærðist í áður og olli vanlíðan og streitu. „Þetta er mjög góður punktur, það er margt sem við vitum en líka margt sem við þurfum að rannsaka betur. Við vitum þó að vinnukúltúr hefur mjög mikið að segja. Við höfum verið að verðlauna marga af þessum þáttum sem snúa að almennri ánægju á vinnustað, ánægju með yfirmenn, starfsumhverfi, starfskjör og upplýsingaflæði og við sjáum það í þeim fyrirtækjum sem hafa komið vel út hjá Fyrirtækjum ársins hjá VR þá er vinnukúltúr mjög góður,“ segir Ragnar. Ragnar segir að misskipting auðsins og himinháar bónusgreiðslur hljóta að spila inn í þessa aukningu. „Það hlýtur að hafa áhrif á vinnukúltúr að útvaldir njóta velgengni fyrirtækis vegna vinnuframlags starfsfólks þar sem fólk er lamið áfram til að ná einhverjum árangri sem margir njóta góðs af,“ segir Ragnar. Stórt rannsóknarverkefni um kulnun í starfi hefst með haustinu. Að rannsókninni stendur VIRK, stjórnvöld, ASÍ og fleiri aðilar. Rannsóknarhópurinn hefur fundað á undanförnum vikum og hefur verið að greina það sem hann vill rannsaka.
Tengdar fréttir Vísbendingar um að sífellt fleiri finni fyrir kulnun 1. maí 2018 20:30 Segir kulnun oft tengjast slæmum stjórnunarháttum og aðbúnaði Árelía Eydís Guðmundsdóttir, dósent í leiðtogafræðum við viðskiptafræðideild Háskóla Íslands, segir að ábyrgð og þáttur yfirmanna sé mikill þegar komi að þessum vaxandi vanda í samfélaginu sem kulnun er. 27. júlí 2018 17:00 Veikindi tengd streitu og kulnun í starfi að aukast hér á landi Einkennin eru fyrst og fremst depurð, kvíði og svefntruflanir en kulnun er lýsing á ástandi um að vera undir of miklu álagi. 26. júlí 2018 20:15 Mest lesið Vísbending um að flutningaskip hafi hvolft bátnum Innlent Fólk muni ekki borga 200 þúsund fyrir „heimili sem það notar sem sumarbústað“ Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Miklar breytingar á fylgi fyrir kappræður Stöðvar 2 í kvöld Innlent Skipstjórinn og tveir stýrimenn handteknir vegna sjóslyssins Innlent „Blaut tuska í andlit Félags eldri borgara í Reykjavík“ Innlent Fékk sting í hjartað þegar hann sá nafnið á bátnum Innlent Skikkar lögreglu til að rannsaka stjórn aðventista Innlent Leigan fyrir 100 fermetra hús í Grindavík 62.500 á mánuði Innlent Ágreiningur innan stjórnarinnar brýst upp á yfirborðið Erlent Fleiri fréttir Spyr hvort eðlilegt sé að ráðherrar taki þátt í erlendum mótmælum Viktor hvetur forsetaframbjóðendur til að sniðganga Stöð 2 Skipstjórinn og tveir stýrimenn handteknir vegna sjóslyssins Óvinnufær eftir harkalegt fall þegar strappur slitnaði Skipuð aðstoðarlögreglustjóri á höfuðborgarsvæðinu Valdimar Hermannsson nýr sveitarstjóri Vopnafjarðarhrepps Bjarni ætlar að geta Katrínar í formálanum Þórey í Konukoti hlaut mannréttindaverðlaun Reykjavíkur Nafnið Hroði of hroðalegt Fékk sting í hjartað þegar hann sá nafnið á bátnum Um 920 mál óafgreidd hjá kærunefnd útlendingamála Færa almannavarnastig niður á óvissustig vegna vatnslagnarinnar Fólk muni ekki borga 200 þúsund fyrir „heimili sem það notar sem sumarbústað“ Vísbending um að flutningaskip hafi hvolft bátnum Skikkar lögreglu til að rannsaka stjórn aðventista Sjóslys, Þórkatla og framtíð Play Kvikusöfnunin áfram stöðug Tóku niður íslenska svikasíðu með FBI Hafna tilboðum í áætlunarflug milli Reykjavíkur og Hornafjarðar Segir rangt að gjaldskylda á nagladekk sé í skoðun „Blaut tuska í andlit Félags eldri borgara í Reykjavík“ Vilja sinna Íslendingum á Spáni betur Dregið úr hrinunni við Sýlingarfell Slapp við meiðsli á höfði og hrygg Leigan fyrir 100 fermetra hús í Grindavík 62.500 á mánuði Manni bjargað úr sjónum í nótt eftir að bátur hans sökk Um 800 börn bíða eftir leikskólaplássi í Reykjavík Meinleysisgrey sem séu lífríkinu afar mikilvæg Sjö smáskjálftar við Sýlingarfell og Veðurstofan fylgist vel með „Þetta reddast“ voru fyrstu orðin sem hann lærði Sjá meira
Segir kulnun oft tengjast slæmum stjórnunarháttum og aðbúnaði Árelía Eydís Guðmundsdóttir, dósent í leiðtogafræðum við viðskiptafræðideild Háskóla Íslands, segir að ábyrgð og þáttur yfirmanna sé mikill þegar komi að þessum vaxandi vanda í samfélaginu sem kulnun er. 27. júlí 2018 17:00
Veikindi tengd streitu og kulnun í starfi að aukast hér á landi Einkennin eru fyrst og fremst depurð, kvíði og svefntruflanir en kulnun er lýsing á ástandi um að vera undir of miklu álagi. 26. júlí 2018 20:15