Formaður velferðarnefndar Alþingis hyggst kanna hvort tilefni sé til að skoða lagaumhverfi staðgöngumæðrunar innan nefndarinnar, en engar breytingar í málaflokknum eru á dagskrá hjá heilbrigðisráðherra. Talsmaður stuðningsfélagsins Staðgöngu segir ótækt að fullunnið frumvarp liggi óhreyft ofan í skúffu hjá ráðherra.

Líkt og fjallað hefur verið um undanfarna daga býður ísraelskt staðgöngumæðrunarfyrirtæki upp á milligöngu um þjónustu hér á landi. Notast er við þjónustu staðgöngumæðra erlendis – enda slíkt ferli ólöglegt á Íslandi.

Frétt Stöðvar 2: Telur staðgöngumæðrunarþjónustu ekki brjóta íslensk lög

Í samtali við kvöldfréttir á dögunum benti lagaprófessor aftur á móti á að erfiðleikar gætu skapast við að koma með börn sem alin eru af staðgöngumóður erlendis til landsins, enda lagarammi um efnið ekki ýkja skýr.

Frétt Stöðvar 2: Erfitt gæti reynst að koma með barnið til landsins

„Þó að fólk fari eftir öllum lögum og reglum á þeim stöðum þar sem það fer í gegnum ferlið og jafnvel sé búið að breyta fæðingarvottorðum hjá dómstólum ytra þá er það bara ekki tekið gilt þegar fólk kemur heim,“ segir Soffía Fransiska Rafnsdóttir Hede, talsmaður Staðgöngu.

Þannig eru dæmi um að Íslendingar hafi lent í umtalsverðum vandræðum og þurft að kljást við dómstóla eftir heimkomu með börn sem alin eru með þessum hætti.

Fréttir Vísis: Komast ekki heim með barn staðgöngumóður

Verða ekki foreldrar drengs sem alinn var af staðgöngumóður

Soffía segir nauðsynlegt að réttarstaðan verði skýrari, óháð því hvort rýmka eigi heimildir til staðgöngumæðrunar hérlendis.

„Það er mjög brýnt að setja lög um þetta finnst okkur. Það var náttúrulega mikil vinna á sínum tíma sem fór í gang með það frumvarp sem er til í heilbrigðisráðuneytinu,“ segir Soffía.

Frumvarp um staðgöngumæðrun í velgjörðarskyni var samið af starfshópi eftir þingsályktun árið 2012 og lagt fram á þingi í tvígang.

Frumvarpið lagt fram fyrir þremur árum

Frumvarpið var síðast lagt fram á Alþingi 2015, en var aldrei samþykkt. Staðgöngumæðrun hefur ekki verið tekin fyrir með þessum hætti í þinginu síðan og er ekki á dagskrá í haust.

Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra, sem þá var í stjórnarandstöðu, lýsti efasemdum um frumvarpið í ræðu á þinginu 2015 og velti fyrir sér hvers vegna í ósköpunum verið væri að fjalla um að leyfa staðgöngumæðrun.

Ræða Svandísar á þingi 20. október 2015

Í ályktun landsfundar Sjálfstæðisflokksins, samstarfsflokks Vinstri grænna í ríkisstjórn, síðan í mars – segir hins vegar að leyfa eigi staðgöngumæðrun.

Ályktun velferðarnefndar Sjálfstæðisflokksins í mars

Í skriflegu svari til fréttastofu í gær kvaðst heilbrigðisráðherra ekki hafa neinar lagabreytingar um málið á dagskrá og sagði það þarfnast víðtækrar samfélagsumræðu.

Frétt Stöðvar 2: Stefnir ekki að breytingum á lögum um staðgöngumæðrun

Halldóra Mogensen, formaður velferðarnefndar, segir núverandi stöðu bagalega, en vill ekki taka afstöðu til þess hvort þrengja ætti eða rýmka heimildir til staðgöngumæðrunar hérlendis.

„Auðvitað viljum við ekki að það sé einhver lagaleg óvissa um réttindi fólks þannig að það ber að laga ef svo er,“ segir Halldóra.

Hún segir tilefni til að skoða málið á þingi.

„Ég mun gera það og skoða hvort ég tek þetta á borð velferðarnefndar.“