„Það fylgir þessu birta og gleði...“ Pálmi Gunnarsson skrifar 19. júlí 2018 07:00 Þessa setningu fékk Einar K. Guðfinnsson, stjórnarformaður Landssambands fiskeldisstöðva, að láni á dögunum frá fiskmatskonu á Djúpavogi. Tilefnið, viðtal við Einar K. í fréttablaði fiskeldisfyrirtækja. Ekkert nýtt þar á ferðinni en ég ætla hins vegar að dvelja aðeins við orð fiskmatskonunnar fyrir austan. Þau eru mjög skiljanleg, fullt að gera við slátrun og pökkun á eldislaxi í einu fallegasta þorpi landsins sem fór illa út úr kvótadæminu með tilheyrandi vandræðum. Það sama á við um fjölmarga aðra staði landsins sem misstu frá sér hluta af lífsbjörginni. Sömu birtu- og bjartsýnisraddir heyrast að vestan þar sem nú þegar er stundað viðamikið sjókvíaeldi í nokkrum fjörðum á norskum eldislaxi. Ég fór að velta fyrir mér, verandi sú dreifbýlistútta sem ég er, alinn upp við sjávarsíðuna í þorpi austur á landi, hvort svipuð gleði og birta hefði ekki fylgt fiskeldi sem stundað hefði verið frá byrjun í lokuðum kerfum uppi á landi undir öruggum hatti. Talsmenn sjókvíaeldisfyrirtækjanna halda því eðlilega fram að það sé vonlaust vegna kostnaðar en ég velti fyrir mér hvort þeir sem eru að færa sig upp á land í stórum stíl séu að gera það af því bara. Auðvitað kæra norsku fjárfestarnir og íslenskir meðreiðarsveinar þeirra, sem hafa á methraða komið sér fyrir í íslenskum fjörðum í gegnum gatslitið regluverk, sig ekki um að sjá þessar hugmyndir. Þess í stað er stofnað til hernaðar gegn náttúru landsins og til að það gangi er fólki att saman með afleiðingum sem ekki sér fyrir endann á. Ég þekki persónulega engan andstæðing sjókvíaeldis í opnum kvíum, sem hefur eitthvað á móti eldi á fiski. En ég þekki hins vegar marga sem virðast tilbúnir að horfa fram hjá ógnvænlegum afleiðingum þess að ala laxfisk svo ekki sé talað um af norskum uppruna, í opnum sjókvíum, fyrir aukaskammt af birtu og gleði. Það er afleiðing klókrar markaðssetningar norsk-íslenskra fyrirtækja í fiskeldi sem bjóða íbúum svæðanna bjarta framtíð fyrir aðgang að íslenskum fjörðum. Yfirgengilegur hagnaður norska fiskeldisiðnaðarins, sem nú haslar sér völl á Íslandi, hefur gert það að verkum að stjórnvöld horfa í gegnum fingur sér þegar kemur að leyfisveitingum, það er gott fyrir pólitískan frama að búa til ný störf þó eitthvað þurfi undan að láta í þeim viðskiptum. Ekki er verra ef pólitíkusar eiga hreinna hagsmuna að gæta eins og komið hefur hvað eftir annað upp innan norsku stjórnsýslunnar. Hér sjanghæjuðu fiskeldisfyrirtækin talsmann beint úr ylvolgum stól þingforseta, fyrrverandi þingmanninn og ráðherrann Einar K. Guðfinnsson, og eitthvað hefur Kristinn H. Gunnarsson verið að gaufa á hliðarlínunni. Fyrr á árinu bárust fréttir af stórslysum í eldi Arnarlax og vandræðalegri eftirfylgni eftirlitsstofnana vegna þeirra. Í Berufirði var sama uppi á teningnum og enn berast fréttir af götóttum kvíum hjá Arnarlaxi. Öllum sem hafa kynnt sér sögu laxeldis í opnum kvíum vita að sjókvíar halda ekki í verstu veðrum og eru alls ekki kjarnorkuheldar eins og írskur ráðherra eldismála hélt fram rétt áður en allur lax slapp úr kvíum í írskum firði eftir óveðurshvell. Í Chile sprakk fyrir stuttu kví í óveðri með þeim afleiðingum að nálægt sjö hundruð þúsund laxar sluppu. Niðurstaðan er þessi og engir talsmenn sjókvíaeldis fá því breytt. Lax sleppur úr sjókvíum og einatt í miklu magni, sjávarkuldi drepur hann í stórum stíl eins og gerðist hjá Arnarlaxi, lúsin veður uppi við réttar aðstæður með hrikalegum afleiðingum, nýjustu fréttir af lúsafaraldri fyrir vestan og leyfi MAST til notkunar á lúsaeitri staðfestir þetta, sjúkdómar herja á eldislaxinn og mengunin frá eldinu er mikil. Allt þetta má koma í veg fyrir með því að ala fiskinn í lokuðum kerfum uppi á landi.Höfundur er tónlistarmaður Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Fiskeldi Umhverfismál Mest lesið Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir Skoðun Góð manneskja í djobbið Halldór Guðmundsson Skoðun Má spyrja homma að öllu? Sólborg Guðbrandsdóttir Skoðun Þessu skal troðið ofan í kokið á okkur sama hvað Guðrún Sigurjónsdóttir Skoðun Aumingja Evrópa: Líkleg átakasvæði að Úkraínustríðinu loknu? Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon Skoðun Hvað er ofurhagnaður? Gústaf Steingrímsson Skoðun Afmennska að bjarga ekki dýrum í neyð! Anna Berg Samúelsdóttir Skoðun Afkomuviðvörun Jón Ingi Hákonarson Skoðun Skoðun Skoðun Guðrún - Réttlátur og víðsýnn biskup sem fylgir samtímanum Rannveig Iðunn Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Má spyrja homma að öllu? Sólborg Guðbrandsdóttir skrifar Skoðun Enn og aftur sumarlokun hjá SÁÁ Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Fjárveitingar til vegamála standast engan samanburð Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Aumingja Evrópa: Líkleg átakasvæði að Úkraínustríðinu loknu? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Biskupsval Sigfinnur Þorleifsson,Vigfús Bjarni Albertsson skrifar Skoðun Afmennska að bjarga ekki dýrum í neyð! Anna Berg Samúelsdóttir skrifar Skoðun Þessu skal troðið ofan í kokið á okkur sama hvað Guðrún Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er ofurhagnaður? Gústaf Steingrímsson skrifar Skoðun Góð manneskja í djobbið Halldór Guðmundsson skrifar Skoðun Afkomuviðvörun Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Hver er þinn innri áttaviti? Signý Gyða Pétursdóttir skrifar Skoðun Eins og sandur úr greip Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson skrifar Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir skrifar Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vopn, sprengjur og annað eins Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir skrifar Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir skrifar Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason skrifar Skoðun Í átt að velsæld á nokkrum mínútum Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Er fyrirmyndarríkið Ísland í ruslflokki í sorpmálum? Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík skrifar Skoðun Hvað varð um samveruna? Hildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Listir og velferð Kristín Valsdóttir skrifar Skoðun Er forsetaframbjóðendum umhugað um dýravernd? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Þegar þú vilt miklu meira bákn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Að hafa áhrif á nærumhverfi sitt Guðbrandur Einarsson skrifar Sjá meira
Þessa setningu fékk Einar K. Guðfinnsson, stjórnarformaður Landssambands fiskeldisstöðva, að láni á dögunum frá fiskmatskonu á Djúpavogi. Tilefnið, viðtal við Einar K. í fréttablaði fiskeldisfyrirtækja. Ekkert nýtt þar á ferðinni en ég ætla hins vegar að dvelja aðeins við orð fiskmatskonunnar fyrir austan. Þau eru mjög skiljanleg, fullt að gera við slátrun og pökkun á eldislaxi í einu fallegasta þorpi landsins sem fór illa út úr kvótadæminu með tilheyrandi vandræðum. Það sama á við um fjölmarga aðra staði landsins sem misstu frá sér hluta af lífsbjörginni. Sömu birtu- og bjartsýnisraddir heyrast að vestan þar sem nú þegar er stundað viðamikið sjókvíaeldi í nokkrum fjörðum á norskum eldislaxi. Ég fór að velta fyrir mér, verandi sú dreifbýlistútta sem ég er, alinn upp við sjávarsíðuna í þorpi austur á landi, hvort svipuð gleði og birta hefði ekki fylgt fiskeldi sem stundað hefði verið frá byrjun í lokuðum kerfum uppi á landi undir öruggum hatti. Talsmenn sjókvíaeldisfyrirtækjanna halda því eðlilega fram að það sé vonlaust vegna kostnaðar en ég velti fyrir mér hvort þeir sem eru að færa sig upp á land í stórum stíl séu að gera það af því bara. Auðvitað kæra norsku fjárfestarnir og íslenskir meðreiðarsveinar þeirra, sem hafa á methraða komið sér fyrir í íslenskum fjörðum í gegnum gatslitið regluverk, sig ekki um að sjá þessar hugmyndir. Þess í stað er stofnað til hernaðar gegn náttúru landsins og til að það gangi er fólki att saman með afleiðingum sem ekki sér fyrir endann á. Ég þekki persónulega engan andstæðing sjókvíaeldis í opnum kvíum, sem hefur eitthvað á móti eldi á fiski. En ég þekki hins vegar marga sem virðast tilbúnir að horfa fram hjá ógnvænlegum afleiðingum þess að ala laxfisk svo ekki sé talað um af norskum uppruna, í opnum sjókvíum, fyrir aukaskammt af birtu og gleði. Það er afleiðing klókrar markaðssetningar norsk-íslenskra fyrirtækja í fiskeldi sem bjóða íbúum svæðanna bjarta framtíð fyrir aðgang að íslenskum fjörðum. Yfirgengilegur hagnaður norska fiskeldisiðnaðarins, sem nú haslar sér völl á Íslandi, hefur gert það að verkum að stjórnvöld horfa í gegnum fingur sér þegar kemur að leyfisveitingum, það er gott fyrir pólitískan frama að búa til ný störf þó eitthvað þurfi undan að láta í þeim viðskiptum. Ekki er verra ef pólitíkusar eiga hreinna hagsmuna að gæta eins og komið hefur hvað eftir annað upp innan norsku stjórnsýslunnar. Hér sjanghæjuðu fiskeldisfyrirtækin talsmann beint úr ylvolgum stól þingforseta, fyrrverandi þingmanninn og ráðherrann Einar K. Guðfinnsson, og eitthvað hefur Kristinn H. Gunnarsson verið að gaufa á hliðarlínunni. Fyrr á árinu bárust fréttir af stórslysum í eldi Arnarlax og vandræðalegri eftirfylgni eftirlitsstofnana vegna þeirra. Í Berufirði var sama uppi á teningnum og enn berast fréttir af götóttum kvíum hjá Arnarlaxi. Öllum sem hafa kynnt sér sögu laxeldis í opnum kvíum vita að sjókvíar halda ekki í verstu veðrum og eru alls ekki kjarnorkuheldar eins og írskur ráðherra eldismála hélt fram rétt áður en allur lax slapp úr kvíum í írskum firði eftir óveðurshvell. Í Chile sprakk fyrir stuttu kví í óveðri með þeim afleiðingum að nálægt sjö hundruð þúsund laxar sluppu. Niðurstaðan er þessi og engir talsmenn sjókvíaeldis fá því breytt. Lax sleppur úr sjókvíum og einatt í miklu magni, sjávarkuldi drepur hann í stórum stíl eins og gerðist hjá Arnarlaxi, lúsin veður uppi við réttar aðstæður með hrikalegum afleiðingum, nýjustu fréttir af lúsafaraldri fyrir vestan og leyfi MAST til notkunar á lúsaeitri staðfestir þetta, sjúkdómar herja á eldislaxinn og mengunin frá eldinu er mikil. Allt þetta má koma í veg fyrir með því að ala fiskinn í lokuðum kerfum uppi á landi.Höfundur er tónlistarmaður
Skoðun Guðrún - Réttlátur og víðsýnn biskup sem fylgir samtímanum Rannveig Iðunn Ásgeirsdóttir skrifar