Tryggjum grundvallarréttindi fjölskyldunnar í veikindum Anna Rós Jóhannesdóttir og Gunnlaug Thorlacius skrifar 17. maí 2017 09:30 Fjölskyldur ganga í gegnum ýmis þroskaverkefni á lífsleiðinni og alvarleg veikindi geta ógnað því jafnvægi sem er nauðsynlegt til þroska. Skilgreining á fjölskyldu er; maki, foreldrar, börn, systkini og aðrir sem fjölskyldan telur nána. Þegar talað er um fjölskyldur er átt við frumhóp, sem stendur vörð um vellíðan einstaklingsins, þá sem standa honum næst. Sá jarðvegur sem skapast með líkamlegu- og andlegu heilbrigði, tengslamyndun, samstöðu og ættartengslum, getur ráðið úrslitum um velferð hvers og eins. Fjölskyldufræðingar hafa lagt grunninn að kenningum um tengslamyndun samskipti, og hlutverk. Þessar kenningar hafa verið þróaðar í áranna rás og nú er til staðar gagnreynd þekking sem beitt er í meðferðar- og forvarnarstarfi í með fjölskyldum. Fjölskyldan getur gefið skýra mynd af aðstæðum sjúklingsins, hún býr oftast yfir mikilli þekkingu á venjum, tengslum, styrkleikum og veikleikum, sem fagfólki ber að taka mið af. Við veikindi er mikilvægt að vinna með fjölskyldum við að bæta líðan, veita aðstandendum upplýsingar um ástand og meðferðarmöguleika og draga úr óöryggi og kvíða. Vinna með fjölskyldum byggir á sterkum vísindalegum grunni og gagnsemi ítrekað verið staðfest með rannsóknum. Við líkamleg og geðræn veikindi hefur verið lögð áhersla á að heilbrigðisstarfsmenn meti aðstæður sjúklinga vel og séu meðvitaðir um að manneskjan er nær alltaf hluti af stærri heild. Hvernig unnið er með það getur ráðið úrslitum um velferð einstaklingsins og því er mikilvægt að heilbrigðisstarfmenn séu vakandi og tilbúnir til að virkja fjölskyldu og umhverfi. Það má því líta á fjölskylduna sem hreyfiafl til góðs. Veikindi fjölskyldumeðlims geta skapað kvíða, depurð og streitu hjá öðum. Í samskiptum við þá skapast möguleikar á að skima fyrir þessu og leiðbeina um viðeigandi úrræði. Eitt af því sem fagfólk innan heilbrigðiskerfisins hefur lagt sérstaka áherslu á, er að réttur barna á viðeigandi meðferð og stuðningi vegna veikinda foreldra verði bundinn í lög. Hér á landi eru ekki skýr ákvæði í lögum þegar kemur að þessu en sé litið til hinna norðurlandanna er staðan önnur. Í norskum lögum um réttindi og skyldur heilbrigðisstarfsmanna kveður á um skyldu til að bera kennsl á, meta þarfir, og að gæta hagsmuna barna þeirra sem hafa geðsjúkdóma, fíknisjúkdóma eða alvarlega líkamlega sjúkdóma. Auk þess bera heilbrigðisstarfsmenn ábyrgð á að veittar séu réttar og viðeigandi upplýsingar. Foreldrar eru spurðir um þarfir barns fyrir upplýsingar og meðferð og þeim boðinn stuðningur og handleiðsla. Með tilliti til þagnarskyldu skal einnig bjóða barninu og þeim sem sjá um það að taka þátt í slíku samtali. Þá þarf að fá samþykki til þess að fylgja þessu eftir með hagsmuni barnsins að leiðarljósi. Valdefling fjölskyldunnar sem og þess veika er mikilvæg og hlutverk allra í fyrirhugaðri meðferð skýr. Rannsóknir hafa sýnt þátttaka fjölskyldu bætir lífsgæði þess veika og auðveldar útskriftir. Þetta styðja leiðbeiningar National Institute for Health and Care Excellence (NICE) sem lagðar eru til grundvallar innan heilbrigðiskerfisins.Greinin er hluti af greinaröð í tilefni af alþjóðlegum degi fjölskyldunnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Tengdar fréttir Væri hagur af fjölskyldumeðferð innan félagsþjónunnar 15. maí var alþjóðadagur fjölskyldunnar og af því tilefni er tilvalið að beina sjónum að mikilvægi fjölskyldumeðferðar en hún hefur ekki mikið verið í umræðunni. 16. maí 2017 09:30 Hvernig setjum við fjölskylduna í fyrsta sæti? Ísland er svo sannarlega barnaþjóð, en segja má að fjölskyldan sé hornsteinn hins íslenska samfélags og jafnframt uppspretta margra og góðra lífsgilda. 15. maí 2017 09:00 Mest lesið Halldór 12.07.25 Halldór Sóvésk sápuópera Franklín Ernir Kristjánsson Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Mega blaðamenn ljúga? Páll Steingrímsson Skoðun Samstarf er lykill að framtíðinni Magnús Þór Jónsson Skoðun Ákall um nægjusemi í heimi neyslubrjálæðis Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson Skoðun Flugnám - Fyrsti hluti: Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sóvésk sápuópera Franklín Ernir Kristjánsson skrifar Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Dæmir sig sjálft Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Mega blaðamenn ljúga? Páll Steingrímsson skrifar Skoðun Ákall um nægjusemi í heimi neyslubrjálæðis Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir skrifar Skoðun Samstarf er lykill að framtíðinni Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæði? Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Hver erum við? Hvert stefnum við? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir skrifar Skoðun Fjármálalæsi í fríinu – fjárfesting sem endist lengur en sólbrúnkan! Íris Björk Hreinsdóttir skrifar Skoðun Hugtakið valdarán gengisfellt Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ábyrgðin er þeirra Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Dæmt um form, ekki efni Hörður Arnarson skrifar Skoðun Að þröngva lífsskoðun upp á annað fólk Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Um fundarstjórn forseta Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hjálpartæki – fyrir hverja? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Flugnám - Fyrsti hluti: Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland skrifar Skoðun Í 1.129 daga hefur Alþingi hunsað jaðarsettasta hóp samfélagsins Grímur Atlason skrifar Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson skrifar Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson skrifar Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy skrifar Skoðun Að fortíð skal hyggja þegar framtíð skal byggja Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. skrifar Sjá meira
Fjölskyldur ganga í gegnum ýmis þroskaverkefni á lífsleiðinni og alvarleg veikindi geta ógnað því jafnvægi sem er nauðsynlegt til þroska. Skilgreining á fjölskyldu er; maki, foreldrar, börn, systkini og aðrir sem fjölskyldan telur nána. Þegar talað er um fjölskyldur er átt við frumhóp, sem stendur vörð um vellíðan einstaklingsins, þá sem standa honum næst. Sá jarðvegur sem skapast með líkamlegu- og andlegu heilbrigði, tengslamyndun, samstöðu og ættartengslum, getur ráðið úrslitum um velferð hvers og eins. Fjölskyldufræðingar hafa lagt grunninn að kenningum um tengslamyndun samskipti, og hlutverk. Þessar kenningar hafa verið þróaðar í áranna rás og nú er til staðar gagnreynd þekking sem beitt er í meðferðar- og forvarnarstarfi í með fjölskyldum. Fjölskyldan getur gefið skýra mynd af aðstæðum sjúklingsins, hún býr oftast yfir mikilli þekkingu á venjum, tengslum, styrkleikum og veikleikum, sem fagfólki ber að taka mið af. Við veikindi er mikilvægt að vinna með fjölskyldum við að bæta líðan, veita aðstandendum upplýsingar um ástand og meðferðarmöguleika og draga úr óöryggi og kvíða. Vinna með fjölskyldum byggir á sterkum vísindalegum grunni og gagnsemi ítrekað verið staðfest með rannsóknum. Við líkamleg og geðræn veikindi hefur verið lögð áhersla á að heilbrigðisstarfsmenn meti aðstæður sjúklinga vel og séu meðvitaðir um að manneskjan er nær alltaf hluti af stærri heild. Hvernig unnið er með það getur ráðið úrslitum um velferð einstaklingsins og því er mikilvægt að heilbrigðisstarfmenn séu vakandi og tilbúnir til að virkja fjölskyldu og umhverfi. Það má því líta á fjölskylduna sem hreyfiafl til góðs. Veikindi fjölskyldumeðlims geta skapað kvíða, depurð og streitu hjá öðum. Í samskiptum við þá skapast möguleikar á að skima fyrir þessu og leiðbeina um viðeigandi úrræði. Eitt af því sem fagfólk innan heilbrigðiskerfisins hefur lagt sérstaka áherslu á, er að réttur barna á viðeigandi meðferð og stuðningi vegna veikinda foreldra verði bundinn í lög. Hér á landi eru ekki skýr ákvæði í lögum þegar kemur að þessu en sé litið til hinna norðurlandanna er staðan önnur. Í norskum lögum um réttindi og skyldur heilbrigðisstarfsmanna kveður á um skyldu til að bera kennsl á, meta þarfir, og að gæta hagsmuna barna þeirra sem hafa geðsjúkdóma, fíknisjúkdóma eða alvarlega líkamlega sjúkdóma. Auk þess bera heilbrigðisstarfsmenn ábyrgð á að veittar séu réttar og viðeigandi upplýsingar. Foreldrar eru spurðir um þarfir barns fyrir upplýsingar og meðferð og þeim boðinn stuðningur og handleiðsla. Með tilliti til þagnarskyldu skal einnig bjóða barninu og þeim sem sjá um það að taka þátt í slíku samtali. Þá þarf að fá samþykki til þess að fylgja þessu eftir með hagsmuni barnsins að leiðarljósi. Valdefling fjölskyldunnar sem og þess veika er mikilvæg og hlutverk allra í fyrirhugaðri meðferð skýr. Rannsóknir hafa sýnt þátttaka fjölskyldu bætir lífsgæði þess veika og auðveldar útskriftir. Þetta styðja leiðbeiningar National Institute for Health and Care Excellence (NICE) sem lagðar eru til grundvallar innan heilbrigðiskerfisins.Greinin er hluti af greinaröð í tilefni af alþjóðlegum degi fjölskyldunnar.
Væri hagur af fjölskyldumeðferð innan félagsþjónunnar 15. maí var alþjóðadagur fjölskyldunnar og af því tilefni er tilvalið að beina sjónum að mikilvægi fjölskyldumeðferðar en hún hefur ekki mikið verið í umræðunni. 16. maí 2017 09:30
Hvernig setjum við fjölskylduna í fyrsta sæti? Ísland er svo sannarlega barnaþjóð, en segja má að fjölskyldan sé hornsteinn hins íslenska samfélags og jafnframt uppspretta margra og góðra lífsgilda. 15. maí 2017 09:00
Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir Skoðun
Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson Skoðun
Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir Skoðun
Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar
Skoðun Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir skrifar
Skoðun Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir skrifar
Skoðun Fjármálalæsi í fríinu – fjárfesting sem endist lengur en sólbrúnkan! Íris Björk Hreinsdóttir skrifar
Skoðun Flugnám - Fyrsti hluti: Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar
Í skugga virkjana, þegar náttúran fær ekki að tala: Hvammsvirkjun lamin í gegn með góðu og illu Gunnar Þór Jónsson,Svanborg R. Jónsdóttir Skoðun
Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson Skoðun
Hvað hefur áunnist á 140 dögum? Heiða Björg Hilmisdóttir,Dóra Björt Guðjónsdóttir,Sanna Magdalena Mörtudóttir,Helga Þórðardóttir,Líf Magneudóttir Skoðun