Hvernig setjum við fjölskylduna í fyrsta sæti? Lína Dögg Ástgeirsdóttir skrifar 15. maí 2017 09:00 Ísland er svo sannarlega barnaþjóð, en segja má að fjölskyldan sé hornsteinn hins íslenska samfélags og jafnframt uppspretta margra og góðra lífsgilda. Í okkar þjóðfélagi búum við svo vel að hér er til staðar opinber fjölskyldustefna sem meðal annars á að hlúa að og vernda allar fjölskyldur óháð fjölskyldugerð eða búsetu. Fjölskyldan er vettvangur tilfinningatengsla og fjölskyldulífið veitir einstaklingum tækifæri til þess að dafna og þroskast eins og best verður á kosið. En fjölskyldulífið getur líka reynst flókið og stundum koma upp erfiðleikar sem ekki tekst að leysa úr með farsælum hætti innan fjölskyldunnar og þá þarf utanaðkomandi aðstoð. Fjölskyldumeðferð er skilgreind sem meðferð sem tekur mið af áhrifamætti fjölskylduheildarinnar og leitast eftir því að draga úr spennu og átökum með því að styrkja samskiptakerfin innan fjölskyldunnar. Skilgreiningin byggir á hugmyndinni af fjölskyldu sem kerfi þar sem vitund um líðan hvers og eins og breytingar á henni hafa áhrif á alla innanborðs. Í meðferðarvinnu er viðfangsefnið endrum flókin samskipta- og tilfinningamál sem liggja djúpt. Á Íslandi er starfandi nokkuð stór hópur af fagfólki sem lokið hafa sérnámi í fjölskyldumeðferð. Endurmenntun í Háskóla Íslands hefur boðið uppá meistaranám í fjölskyldumeðferð síðan árið 2009 og því fer fagfólki með sérþekkingu á fjölskyldumeðferð á Íslandi stöðugt fjölgandi. Starfsvettvangur fjölskyldufræðinga er gríðarlega fjölbreyttur en með þessari grein viljum við einmitt vekja athygli á því veigamikla og litríka starfi sem fjölskyldufræðingar um allt land vinna hvern dag í okkar góða samfélagi. Í Grafarvoginum er starfrækt Fardeild sem er sérhæft úrræði sem þjónar grunnskólunum í borgarhluta 4 (Grafarvogur og Kjalarnes). Skjólstæðingar Fardeildar eru nemendur með náms- og hegðunarerfiðleika sem og nemendur með atferlis og/eða geðraskanir. Vinnulag hverju sinni fer alfarið eftir eðli hvers máls en í boði eru t.d. vikuleg viðtöl sem og stuðningur og ráðgjöf til kennara, skóla og foreldra. Allur rekstur er alfarið í höndum skólanna í sameiningu, en unnið er með hvert mál í sínu skólaumhverfi. Upphaflega var áhersla lögð á viðtöl við nemendur og ráðgjöf við skóla en síðustu tvö ár hefur starfið tekið töluverðum stakkaskiptum og liggur áherslan nú enn fremur í fjölskylduvinnu en áður þar sem í dag starfa við deildina tveir fjölskyldufræðingar. Báðar hafa lokið námi í fjölskyldumeðferð frá Endurmenntun Háskóla Íslands. Fjölskyldumeðferðin er afar mikilvæg viðbót við starfið í Fardeild þar sem barnið sem um ræðir er alltaf mótað af því fjölskylduumhverfi sem það kemur úr og þar af leiðandi undir áhrifum þess. Stundum eru börnin að sýna ákveðinn hegðunar og/eða tilfinningavanda í skólaumhverfinu sem rekja má til samskiptavanda innan fjölskyldunnar inni á heimili barnsins. Auk þess eru margir af skjólstæðingum Fardeildarinnar skilnaðarbörn sem eru að kljást við tilfinningavanda í kjölfar foreldraskilnaðar svo einhver dæmi séu nefnd. Í mörgum málum er nánast gagnslaust að ætla sér að vinna einungis með barnið eitt og sér í sínu skólaumhverfi, þar sem vandi barnsins liggur til að mynda í samskiptum eða tengslum innan fjölskyldunnar. Stundum koma foreldrar og hitta fjölskyldufræðing í nokkur skipti áður en barnið, og jafnvel systkini, koma líka ásamt foreldrum. Á þessu er allur gangur og fer það alfarið eftir eðli málsins og hvers fjölskyldan óskar hverju sinni. Jafnframt er lykilatriði að ólíkar stofnanir sem að málum skjólstæðinganna koma vinni saman þ.e.a.s. skóli, heilsugæsla, þjónustumiðstöðvar, barnavernd og BUGL. Þannig er hægt að stuðla að samfellu í málum. Á síðustu árum hefur málafjöldinn innan Fardeildar farið sífellt stækkandi og málin að þyngjast innbyrðis. Börn eru að greinast með kvíða í auknum mæli auk þess sem hegðunarvandi virðist vera að ágerast. Við búum í sívaxandi samfélagi þar sem hraðinn er mikill. Flestir foreldrar þurfa að vinna langa vinnudaga auk þess sem tæknin er orðin allsráðandi í formi allskonar snjalltækja sem hefur óneitanlega áhrif á samskiptamynstur heimafyrir. Flóknar samsetningar af fjölskyldum eru að færast í aukana, en stjúptengsl eru afar flókið og vandmeðfarið fyrirbæri. Nýleg skýrsla sem unnin var fyrir skóla– og frístundaráð Reykjavíkurborgar gefur til kynna að grunnskólar borgarinnar hafi ekki burði til þess að sinna nemendum með hegðunarvanda eða alvarleg geðræn vandamál sökum skorts á starfsfólki og fjármagni. Til úrbóta er meðal annars lagt til að ráða fleiri þroskaþjálfa eða atferlisþjálfa inn í skólana sem og sálfræðinga og félagsráðgjafa í allra þyngstu skólana. Það er svo sannarlega þörf á þessum úrbótum en ekki síður mikilvægt að ráða fleiri fjölskyldufræðinga inn í skólakerfið okkar. Fjölskyldumeðferð innan skólakerfisins er mikilvægur hlekkur í því að stuðla að geðheilbrigði í okkar síbreytilega samfélagi og mögulega koma í veg fyrir kynslóðaflutning. Fjölskyldufræðingar vilja standa vörð um fjölskyldurnar okkar á Íslandi með því að vinna á heildrænan hátt. Það er mikil ánægja á meðal skólastjórnenda, kennara og annars starfsfólks í Grafarvoginum og á Kjalarnesinu með það starf sem Fardeild sinnir. Það er svo sannarlega einhugur um að deildin sé bæði mikilvægur og ómissandi hlekkur í skólaumhverfinu í borgarhluta 4. Foreldrar og forráðamenn hafa jafnframt verið þakklát þeirri hjálp og þeim stuðningi sem þeirra börn og fjölskyldur hafa fengið. Það verður þó að segjast að með tilkomu fjölskyldufræðinganna og þeirra þekkingu á fjölskyldumeðferð er nú hægt að bjóða uppá mun heildrænni og árangursríkari þjónustu í Fardeild en áður var. Það er jú svo að ekkert barn er eyland heldur hluti af sínum fjölskyldutengslum sem stundum geta reynst flókin og þá er mikilvægt að hægt sé að vinna með vanda barnsins frá grunni og stundum jafnvel langt aftur í kynslóðir. Í dag þann 15 maí er einmitt alþjóðlegur dagur fjölskyldunnar og því kjörið að minna á það góða en jafnframt mikilvæga starf sem fjölskyldufræðingar eru að vinna hér á Íslandi og einnig út um allan heim dag hvern. Til hamingju Ísland og allar okkar litríku og fallegu fjölskyldur og gleymum aldrei að hlúa vel að hvert öðru.Greinin er hluti af greinaröð í tilefni af alþjóðlegum degi fjölskyldunnar. Fleiri greinar um málefni fjölskyldunnar munu birtast á næstu dögum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir Skoðun #Katrín er minn forseti Elín Hirst Skoðun Kennarar – á hraðbraut í kulnun Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Kjósum Helgu Þórisdóttur Ragnheiður Stefánsdóttir Skoðun Má brjóta lög? Sigríður Ólafsdóttir Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir Skoðun Framtíð Dalanna heillar Garðar Freyr Vilhjálmsson Skoðun Að skilja íslenskt félagslegt viðmið Valerio Gargiulo Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Laskað stýri, léleg vél og lekur bátur Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun #Katrín er minn forseti Elín Hirst skrifar Skoðun Svart er það og yfirgangur mikill Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Um sjálfstæði þjóðar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Skapandi ónákvæmni tveggja hagfræðinga Sirrý Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun Af hverju Helgu Þórisdóttur? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Kjósum Helgu Þórisdóttur Ragnheiður Stefánsdóttir skrifar Skoðun Má brjóta lög? Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Að skilja íslenskt félagslegt viðmið Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Traust og gagnsæi Halldór Auðar Svansson skrifar Skoðun Framtíð Dalanna heillar Garðar Freyr Vilhjálmsson skrifar Skoðun Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir skrifar Skoðun Öryggisógnir í breyttum heimi Jóhann Friðrik Friðriksson skrifar Skoðun Höfnum óeðlilegri hagnýtingu sjálfboðaliða Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Að skilja faglega Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Farsæl hagræðing í kjötiðnaði innan ramma samkeppnislaga Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Kennarar – á hraðbraut í kulnun Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands – horfum til framtíðar Egill Steinar Ágústsson skrifar Skoðun Er of mikill hiti í hleðslunni hjá þér? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Varnargarðar utan um fólkið í Grindavík Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Meiri pening, takk Gunnar Úlfarsson skrifar Skoðun Gervigreind og máttur tungumálsins Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Sameinum 2. og 3. deild karla í knattspyrnu Bergvin Oddsson skrifar Skoðun Skynsamlegt að selja Íslandsbanka Teitur Björn Einarsson skrifar Skoðun Gleymdu börnin Kolbrún Pálsdóttir skrifar Sjá meira
Ísland er svo sannarlega barnaþjóð, en segja má að fjölskyldan sé hornsteinn hins íslenska samfélags og jafnframt uppspretta margra og góðra lífsgilda. Í okkar þjóðfélagi búum við svo vel að hér er til staðar opinber fjölskyldustefna sem meðal annars á að hlúa að og vernda allar fjölskyldur óháð fjölskyldugerð eða búsetu. Fjölskyldan er vettvangur tilfinningatengsla og fjölskyldulífið veitir einstaklingum tækifæri til þess að dafna og þroskast eins og best verður á kosið. En fjölskyldulífið getur líka reynst flókið og stundum koma upp erfiðleikar sem ekki tekst að leysa úr með farsælum hætti innan fjölskyldunnar og þá þarf utanaðkomandi aðstoð. Fjölskyldumeðferð er skilgreind sem meðferð sem tekur mið af áhrifamætti fjölskylduheildarinnar og leitast eftir því að draga úr spennu og átökum með því að styrkja samskiptakerfin innan fjölskyldunnar. Skilgreiningin byggir á hugmyndinni af fjölskyldu sem kerfi þar sem vitund um líðan hvers og eins og breytingar á henni hafa áhrif á alla innanborðs. Í meðferðarvinnu er viðfangsefnið endrum flókin samskipta- og tilfinningamál sem liggja djúpt. Á Íslandi er starfandi nokkuð stór hópur af fagfólki sem lokið hafa sérnámi í fjölskyldumeðferð. Endurmenntun í Háskóla Íslands hefur boðið uppá meistaranám í fjölskyldumeðferð síðan árið 2009 og því fer fagfólki með sérþekkingu á fjölskyldumeðferð á Íslandi stöðugt fjölgandi. Starfsvettvangur fjölskyldufræðinga er gríðarlega fjölbreyttur en með þessari grein viljum við einmitt vekja athygli á því veigamikla og litríka starfi sem fjölskyldufræðingar um allt land vinna hvern dag í okkar góða samfélagi. Í Grafarvoginum er starfrækt Fardeild sem er sérhæft úrræði sem þjónar grunnskólunum í borgarhluta 4 (Grafarvogur og Kjalarnes). Skjólstæðingar Fardeildar eru nemendur með náms- og hegðunarerfiðleika sem og nemendur með atferlis og/eða geðraskanir. Vinnulag hverju sinni fer alfarið eftir eðli hvers máls en í boði eru t.d. vikuleg viðtöl sem og stuðningur og ráðgjöf til kennara, skóla og foreldra. Allur rekstur er alfarið í höndum skólanna í sameiningu, en unnið er með hvert mál í sínu skólaumhverfi. Upphaflega var áhersla lögð á viðtöl við nemendur og ráðgjöf við skóla en síðustu tvö ár hefur starfið tekið töluverðum stakkaskiptum og liggur áherslan nú enn fremur í fjölskylduvinnu en áður þar sem í dag starfa við deildina tveir fjölskyldufræðingar. Báðar hafa lokið námi í fjölskyldumeðferð frá Endurmenntun Háskóla Íslands. Fjölskyldumeðferðin er afar mikilvæg viðbót við starfið í Fardeild þar sem barnið sem um ræðir er alltaf mótað af því fjölskylduumhverfi sem það kemur úr og þar af leiðandi undir áhrifum þess. Stundum eru börnin að sýna ákveðinn hegðunar og/eða tilfinningavanda í skólaumhverfinu sem rekja má til samskiptavanda innan fjölskyldunnar inni á heimili barnsins. Auk þess eru margir af skjólstæðingum Fardeildarinnar skilnaðarbörn sem eru að kljást við tilfinningavanda í kjölfar foreldraskilnaðar svo einhver dæmi séu nefnd. Í mörgum málum er nánast gagnslaust að ætla sér að vinna einungis með barnið eitt og sér í sínu skólaumhverfi, þar sem vandi barnsins liggur til að mynda í samskiptum eða tengslum innan fjölskyldunnar. Stundum koma foreldrar og hitta fjölskyldufræðing í nokkur skipti áður en barnið, og jafnvel systkini, koma líka ásamt foreldrum. Á þessu er allur gangur og fer það alfarið eftir eðli málsins og hvers fjölskyldan óskar hverju sinni. Jafnframt er lykilatriði að ólíkar stofnanir sem að málum skjólstæðinganna koma vinni saman þ.e.a.s. skóli, heilsugæsla, þjónustumiðstöðvar, barnavernd og BUGL. Þannig er hægt að stuðla að samfellu í málum. Á síðustu árum hefur málafjöldinn innan Fardeildar farið sífellt stækkandi og málin að þyngjast innbyrðis. Börn eru að greinast með kvíða í auknum mæli auk þess sem hegðunarvandi virðist vera að ágerast. Við búum í sívaxandi samfélagi þar sem hraðinn er mikill. Flestir foreldrar þurfa að vinna langa vinnudaga auk þess sem tæknin er orðin allsráðandi í formi allskonar snjalltækja sem hefur óneitanlega áhrif á samskiptamynstur heimafyrir. Flóknar samsetningar af fjölskyldum eru að færast í aukana, en stjúptengsl eru afar flókið og vandmeðfarið fyrirbæri. Nýleg skýrsla sem unnin var fyrir skóla– og frístundaráð Reykjavíkurborgar gefur til kynna að grunnskólar borgarinnar hafi ekki burði til þess að sinna nemendum með hegðunarvanda eða alvarleg geðræn vandamál sökum skorts á starfsfólki og fjármagni. Til úrbóta er meðal annars lagt til að ráða fleiri þroskaþjálfa eða atferlisþjálfa inn í skólana sem og sálfræðinga og félagsráðgjafa í allra þyngstu skólana. Það er svo sannarlega þörf á þessum úrbótum en ekki síður mikilvægt að ráða fleiri fjölskyldufræðinga inn í skólakerfið okkar. Fjölskyldumeðferð innan skólakerfisins er mikilvægur hlekkur í því að stuðla að geðheilbrigði í okkar síbreytilega samfélagi og mögulega koma í veg fyrir kynslóðaflutning. Fjölskyldufræðingar vilja standa vörð um fjölskyldurnar okkar á Íslandi með því að vinna á heildrænan hátt. Það er mikil ánægja á meðal skólastjórnenda, kennara og annars starfsfólks í Grafarvoginum og á Kjalarnesinu með það starf sem Fardeild sinnir. Það er svo sannarlega einhugur um að deildin sé bæði mikilvægur og ómissandi hlekkur í skólaumhverfinu í borgarhluta 4. Foreldrar og forráðamenn hafa jafnframt verið þakklát þeirri hjálp og þeim stuðningi sem þeirra börn og fjölskyldur hafa fengið. Það verður þó að segjast að með tilkomu fjölskyldufræðinganna og þeirra þekkingu á fjölskyldumeðferð er nú hægt að bjóða uppá mun heildrænni og árangursríkari þjónustu í Fardeild en áður var. Það er jú svo að ekkert barn er eyland heldur hluti af sínum fjölskyldutengslum sem stundum geta reynst flókin og þá er mikilvægt að hægt sé að vinna með vanda barnsins frá grunni og stundum jafnvel langt aftur í kynslóðir. Í dag þann 15 maí er einmitt alþjóðlegur dagur fjölskyldunnar og því kjörið að minna á það góða en jafnframt mikilvæga starf sem fjölskyldufræðingar eru að vinna hér á Íslandi og einnig út um allan heim dag hvern. Til hamingju Ísland og allar okkar litríku og fallegu fjölskyldur og gleymum aldrei að hlúa vel að hvert öðru.Greinin er hluti af greinaröð í tilefni af alþjóðlegum degi fjölskyldunnar. Fleiri greinar um málefni fjölskyldunnar munu birtast á næstu dögum.
Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun
Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir Skoðun
Skoðun Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir skrifar
Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar
Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar
Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun
Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir Skoðun