Ertu að kaupa fasteign? Brynhildur Pétursdóttir og Hrannar Már Gunnarsson skrifar 8. nóvember 2017 06:00 Í dag er það fremur regla en undantekning að kaupendur fasteigna þurfi að greiða svokallað umsýslugjald til fasteignasala við kaup á fasteign. Gjaldið er oft á bilinu 50 til 70 þúsund krónur en getur þó verið hærra. Þegar Neytendasamtökin hafa óskað eftir upplýsingum um það hvað sé innifalið í gjaldinu hafa svörin verið á þá leið að þar vegi skjalagerð og þinglýsing skjala þyngst en einnig hagsmunagæsla af hálfu fasteignasala fyrir hönd kaupanda. Það skal þó tekið fram að þinglýsingargjaldið sjálft er ekki innifalið í umsýslugjaldinu. Lögum samkvæmt ber fasteignasala að gæta hagsmuna beggja aðila. Þá segir enn fremur að fasteignasali verði að gera sérstakan samning um „aðra þjónustu“ sem hann sinnir fyrir hvorn aðila, en þá er átt við aðra þjónustu en sölu á viðkomandi fasteign. Það má hins vegar spyrja hvað teljist vera hluti af sölunni og hvað teljist vera „önnur þjónusta“.Hrannar Már Gunnarsson lögfræðingur NeytendasamtakannaÞar sem löggjafinn hefur ákveðið að fasteignasali skuli gæta hagsmuna beggja aðila er erfitt að færa rök fyrir því að umsýslugjald eigi að standa straum af kostnaði við hagsmunagæslu. Sú hagsmunagæsla ætti einfaldlega að vera hluti af söluferlinu og því greidd með söluþóknun. Þóknunin er iðulega á bilinu tvö til þrjú prósent af söluandvirði fasteignarinnar og því yfirleitt um töluverða fjárhæð að ræða. Þá telja Neytendasamtökin langsótt að skjalagerð teljist „önnur þjónusta“ þar sem engin sala gæti farið fram án skriflegra gagna og skjölin því ómissandi hluti af söluferlinu. Með hliðsjón af framangreindu má færa fyrir því rök að umsýslugjald fasteignasala sé fyrst og fremst greiðsla fyrir það viðvik að koma gögnum til þinglýsingar. Það er því mjög mikilvægt að kaupendur séu upplýstir um að þeir hafa val um það hvort þeir þinglýsa sínum gögnum sjálfir eða geri sérstakan samning við fasteignasala um að sinna því fyrir sig. Margir vilja spara sér umsýslugjaldið og sjá sjálfir um að koma gögnum til þinglýsingar á meðan öðrum finnst betra að fela fasteignasala að sjá um það. Það vekur furðu Neytendasamtakanna að sumir fasteignasalar láti hafa það eftir sér að þeir treysti ekki kaupendum til að sjá sjálfir um að fara með skjöl til þinglýsingar. Það bendir til þess að í einhverjum tilfellum séu kaupendur jafnvel þvingaðir til greiðslu gjaldsins, af ótta við að missa af viðkomandi fasteign. Sé það raunin getur slíkt varla talist til eðlilegra eða sanngjarnra viðskiptahátta.Höfundar eru framkvæmdastjóri og lögfræðingur Neytendasamtakanna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 01.06.2024 Halldór Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Ég kýs Michael Jordan (Höllu Hrund Logadóttur) Óskar Arnarson skrifar Skoðun Ástæður til að kjósa Jón Gnarr Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson skrifar Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir skrifar Sjá meira
Í dag er það fremur regla en undantekning að kaupendur fasteigna þurfi að greiða svokallað umsýslugjald til fasteignasala við kaup á fasteign. Gjaldið er oft á bilinu 50 til 70 þúsund krónur en getur þó verið hærra. Þegar Neytendasamtökin hafa óskað eftir upplýsingum um það hvað sé innifalið í gjaldinu hafa svörin verið á þá leið að þar vegi skjalagerð og þinglýsing skjala þyngst en einnig hagsmunagæsla af hálfu fasteignasala fyrir hönd kaupanda. Það skal þó tekið fram að þinglýsingargjaldið sjálft er ekki innifalið í umsýslugjaldinu. Lögum samkvæmt ber fasteignasala að gæta hagsmuna beggja aðila. Þá segir enn fremur að fasteignasali verði að gera sérstakan samning um „aðra þjónustu“ sem hann sinnir fyrir hvorn aðila, en þá er átt við aðra þjónustu en sölu á viðkomandi fasteign. Það má hins vegar spyrja hvað teljist vera hluti af sölunni og hvað teljist vera „önnur þjónusta“.Hrannar Már Gunnarsson lögfræðingur NeytendasamtakannaÞar sem löggjafinn hefur ákveðið að fasteignasali skuli gæta hagsmuna beggja aðila er erfitt að færa rök fyrir því að umsýslugjald eigi að standa straum af kostnaði við hagsmunagæslu. Sú hagsmunagæsla ætti einfaldlega að vera hluti af söluferlinu og því greidd með söluþóknun. Þóknunin er iðulega á bilinu tvö til þrjú prósent af söluandvirði fasteignarinnar og því yfirleitt um töluverða fjárhæð að ræða. Þá telja Neytendasamtökin langsótt að skjalagerð teljist „önnur þjónusta“ þar sem engin sala gæti farið fram án skriflegra gagna og skjölin því ómissandi hluti af söluferlinu. Með hliðsjón af framangreindu má færa fyrir því rök að umsýslugjald fasteignasala sé fyrst og fremst greiðsla fyrir það viðvik að koma gögnum til þinglýsingar. Það er því mjög mikilvægt að kaupendur séu upplýstir um að þeir hafa val um það hvort þeir þinglýsa sínum gögnum sjálfir eða geri sérstakan samning við fasteignasala um að sinna því fyrir sig. Margir vilja spara sér umsýslugjaldið og sjá sjálfir um að koma gögnum til þinglýsingar á meðan öðrum finnst betra að fela fasteignasala að sjá um það. Það vekur furðu Neytendasamtakanna að sumir fasteignasalar láti hafa það eftir sér að þeir treysti ekki kaupendum til að sjá sjálfir um að fara með skjöl til þinglýsingar. Það bendir til þess að í einhverjum tilfellum séu kaupendur jafnvel þvingaðir til greiðslu gjaldsins, af ótta við að missa af viðkomandi fasteign. Sé það raunin getur slíkt varla talist til eðlilegra eða sanngjarnra viðskiptahátta.Höfundar eru framkvæmdastjóri og lögfræðingur Neytendasamtakanna.