Áreitni 101 Halldóra Gunnarsdóttir skrifar 4. desember 2017 08:00 Ég sat með vinkonu minni á kaffihúsi um daginn og við vorum að spjalla. Já, ég veit að þetta er lygileg byrjun á grein en þetta er samt dagsatt. Þar sem við sátum í 101 og drukkum espresso macchiato (allir hættir í latte) þá barst talið að #metoo. Hún sagði: Ég sá á facebook að þú tókst þátt í #metoo. Já svaraði ég að bragði, ég hef orðið fyrir kynferðislegri áreitni oftar en ég fæ tölu á komið…var barn, já líklega 6 ára þegar það gerðist í fyrsta skipti (auðvitað var það kynferðislegt ofbeldi en þegar tvær konur sitja á kaffihúsi og tala saman þá þarf ekki endilega að skilgreina allt). En þú hefur þú ekki orðið fyrir kynferðislegri áreitni spyr ég? Neeei, ég hef aldrei orðið fyrir kynferðislegri áreitni. Nú svaraði ég. Hefur aldrei neinn misst stjórn á höndunum í þinni návist? Hefur aldrei neinn dottið á brjóstið á þér? Hefur aldrei neinn þurft að fálma sig áfram í þrengslum þétt upp að þér? Hefur aldrei neinn slöngvað tungunni upp í þig? Hefur aldrei neinn látið kynferðislegar athugsemdir falla sem þig langaði ekki að heyra og sagt svo bara djók eða bara alls ekki neitt því allir eiga jú rétt á því að tjá sig? Hefur aldrei neinum fundist að þú hefðir gott af því að fá einn grjótharðan inn í þig, þú myndir bara slaka á við það? Ég var ekkert æst sko ég var alveg pollróleg og hún líka, þetta var alveg svona næðisstund. Þar sem við sátum í kyrrðinni hvor á móti annarri og ég þuldi þetta upp þá lyftust augnabrúnirnar á vinkonu minni og það kviknaði ljós í augunum og hún fölnaði aðeins. Andskotinn sagði hún, ég sem var að svara Gallup að ég hefði aldrei orðið fyrir kynferðislegri áreitni. Ég verð bara að hringja og leiðrétta þetta sagði hún og hló. Hláturinn var blanda af hlátri þess sem er að uppgötva einhver afar óþægileg sannindi með smá skammti af sjálfshæðni. Jú, sagði hún svo, ég hef lent í öllu þessu sem þú lýsir og svo margoft. Hvað var ég eiginlega að pæla þegar ég svaraði neitandi? Málið er hreinlega að ég er svo samdauna þessu, við erum öll samdauna þessu. Ég er svo vön að vera áreitt, og það er bara einhvern veginn hluti af því að vera kona en það er algjörlega óþolandi, að þurfa alltaf að vera á varðbergi, að þurfa alltaf að vera hrædd þegar ég labba ein heim, að þurfa alltaf að vera tilbúin í að svara á einhvern töff hátt sem segir í raun þegiðu en er samt ekki svo dónalegt að það eyðileggi „vináttuna“ við yfirmanninn, samstarfsmanninn eða mann vinkonunnar. Vinkona mín fattaði strax um hvað þetta snérist, ég þurfti ekkert að stafa það ofan í hana, hún er alveg klár. Auðvitað eigum við ekki að þurfa að láta þetta yfir okkur ganga hélt hún áfram. Ég rétt slapp meira segja einu sinni við nauðgun og það var bara vegna þess að vinkona mín kom aðvífandi og okkur tókst síðan að bjarga okkur á flótta og þegar ég vann á bar þá fór jafn mikill tími í að berja frá mér menn sem þóttust eiga rétt á líkama mínum og í að reiða fram drykki. Í landinu sem er með mesta jafnréttið þá er í íþróttafréttum fjallað um fótbolta og kvennabolta. Í sögubókum er fjallað um nafngreinda karlmenn en nafnlausar konur, í auglýsingum eru líkamar kvenna hafðir upp á punt. Það eru til kallalaunaumslög og kvennalaunaumslög og já það er til Kvennaathvarf á Íslandi því að konur þurfa að flýja barsmíðar með börnin sín og já það dvöldu 79 börn í athvarfinu á síðasta ári. Í 70% útkalla sem félagsráðgjafar þjónustumiðstöðvanna í Reykjavík fara í vegna heimilisofbeldis eru börn á heimilinu. Við þurfum að breyta þessu öllu því ójafnrétti á einu sviði smitar yfir á annað. Ég vona að allir, eins og vinkona mín, sjái ljósið og hafi kjark, greind og vilja til að breyta…og talandi um kjark þá eigum við þessari vakningu, sem við erum núna stödd í, engum meira að þakka en hugrökkum konum sem hafa stigið fram og sagt sannleikann í andstreymi þöggunar. Höfum öll hátt…með þeim.Höfundur er brotaþoli kynferðislegs ofbeldis, sérfræðingur á mannréttindaskrifstofu Reykjavíkurborgar og verkefnisstjóri Saman gegn ofbeldi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Er mörgum lesendum Vísis slétt sama um afkomu sína og velferð? Ole Anton Bieltvedt Skoðun Tökum Viktor á þetta og enn lengra Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Núll prósent skynsemi Lára G. Sigurðardóttir Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn Skoðun Hvers eiga Vestfirðingar að gjalda? Ingólfur Ásgeirsson Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Áhugaverðar ákvarðanir Sigurður Ingi Friðleifsson Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Tökum Viktor á þetta og enn lengra Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Er mörgum lesendum Vísis slétt sama um afkomu sína og velferð? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Til hamingju með daginn! Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Vetur að vori - stuðningur eftir óveður Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Er þensla vegna íbúðauppbyggingar? Jónas Atli Gunnarsson skrifar Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Viðurkennum þjóðarmorð á Armenum Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Atvinnulífið og fíkniefnasalan Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Drasl Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Er lýðræðinu viðbjargandi? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Forsetapróf Auður Guðna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin sala áfengis ógnar grundvallarmarkmiðum lýðheilsu Aðalsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Svik VG í jafnréttismálum Jana Salóme Ingibjargar Jósepsdóttir skrifar Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ingólfur krítar liðugt Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Fáu spáð en vel fylgst með Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Armæða um íslenska tungu Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Það eru lög í landinu Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson skrifar Skoðun Úr buffi í klút Gunnhildur Birna Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Málsvari minksins Lárus Karl Arnbjarnarson skrifar Skoðun Skuldum við 17 þúsund íbúðir á höfuðborgarsvæðinu? Sigurður Stefánsson skrifar Skoðun Förum vel með byggingarvörur Eyþór Bjarki Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Gerum betur Kristín B. Jónsdóttir skrifar Skoðun Á tæpustu tungu Eiríkur Örn Norðdahl skrifar Sjá meira
Ég sat með vinkonu minni á kaffihúsi um daginn og við vorum að spjalla. Já, ég veit að þetta er lygileg byrjun á grein en þetta er samt dagsatt. Þar sem við sátum í 101 og drukkum espresso macchiato (allir hættir í latte) þá barst talið að #metoo. Hún sagði: Ég sá á facebook að þú tókst þátt í #metoo. Já svaraði ég að bragði, ég hef orðið fyrir kynferðislegri áreitni oftar en ég fæ tölu á komið…var barn, já líklega 6 ára þegar það gerðist í fyrsta skipti (auðvitað var það kynferðislegt ofbeldi en þegar tvær konur sitja á kaffihúsi og tala saman þá þarf ekki endilega að skilgreina allt). En þú hefur þú ekki orðið fyrir kynferðislegri áreitni spyr ég? Neeei, ég hef aldrei orðið fyrir kynferðislegri áreitni. Nú svaraði ég. Hefur aldrei neinn misst stjórn á höndunum í þinni návist? Hefur aldrei neinn dottið á brjóstið á þér? Hefur aldrei neinn þurft að fálma sig áfram í þrengslum þétt upp að þér? Hefur aldrei neinn slöngvað tungunni upp í þig? Hefur aldrei neinn látið kynferðislegar athugsemdir falla sem þig langaði ekki að heyra og sagt svo bara djók eða bara alls ekki neitt því allir eiga jú rétt á því að tjá sig? Hefur aldrei neinum fundist að þú hefðir gott af því að fá einn grjótharðan inn í þig, þú myndir bara slaka á við það? Ég var ekkert æst sko ég var alveg pollróleg og hún líka, þetta var alveg svona næðisstund. Þar sem við sátum í kyrrðinni hvor á móti annarri og ég þuldi þetta upp þá lyftust augnabrúnirnar á vinkonu minni og það kviknaði ljós í augunum og hún fölnaði aðeins. Andskotinn sagði hún, ég sem var að svara Gallup að ég hefði aldrei orðið fyrir kynferðislegri áreitni. Ég verð bara að hringja og leiðrétta þetta sagði hún og hló. Hláturinn var blanda af hlátri þess sem er að uppgötva einhver afar óþægileg sannindi með smá skammti af sjálfshæðni. Jú, sagði hún svo, ég hef lent í öllu þessu sem þú lýsir og svo margoft. Hvað var ég eiginlega að pæla þegar ég svaraði neitandi? Málið er hreinlega að ég er svo samdauna þessu, við erum öll samdauna þessu. Ég er svo vön að vera áreitt, og það er bara einhvern veginn hluti af því að vera kona en það er algjörlega óþolandi, að þurfa alltaf að vera á varðbergi, að þurfa alltaf að vera hrædd þegar ég labba ein heim, að þurfa alltaf að vera tilbúin í að svara á einhvern töff hátt sem segir í raun þegiðu en er samt ekki svo dónalegt að það eyðileggi „vináttuna“ við yfirmanninn, samstarfsmanninn eða mann vinkonunnar. Vinkona mín fattaði strax um hvað þetta snérist, ég þurfti ekkert að stafa það ofan í hana, hún er alveg klár. Auðvitað eigum við ekki að þurfa að láta þetta yfir okkur ganga hélt hún áfram. Ég rétt slapp meira segja einu sinni við nauðgun og það var bara vegna þess að vinkona mín kom aðvífandi og okkur tókst síðan að bjarga okkur á flótta og þegar ég vann á bar þá fór jafn mikill tími í að berja frá mér menn sem þóttust eiga rétt á líkama mínum og í að reiða fram drykki. Í landinu sem er með mesta jafnréttið þá er í íþróttafréttum fjallað um fótbolta og kvennabolta. Í sögubókum er fjallað um nafngreinda karlmenn en nafnlausar konur, í auglýsingum eru líkamar kvenna hafðir upp á punt. Það eru til kallalaunaumslög og kvennalaunaumslög og já það er til Kvennaathvarf á Íslandi því að konur þurfa að flýja barsmíðar með börnin sín og já það dvöldu 79 börn í athvarfinu á síðasta ári. Í 70% útkalla sem félagsráðgjafar þjónustumiðstöðvanna í Reykjavík fara í vegna heimilisofbeldis eru börn á heimilinu. Við þurfum að breyta þessu öllu því ójafnrétti á einu sviði smitar yfir á annað. Ég vona að allir, eins og vinkona mín, sjái ljósið og hafi kjark, greind og vilja til að breyta…og talandi um kjark þá eigum við þessari vakningu, sem við erum núna stödd í, engum meira að þakka en hugrökkum konum sem hafa stigið fram og sagt sannleikann í andstreymi þöggunar. Höfum öll hátt…með þeim.Höfundur er brotaþoli kynferðislegs ofbeldis, sérfræðingur á mannréttindaskrifstofu Reykjavíkurborgar og verkefnisstjóri Saman gegn ofbeldi.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar
Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar
Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun