Ferðaþjónustan á að borga skatta og gjöld í samræmi við aðrar útflutningsgreinar Jón Þór Gunnarsson skrifar 17. maí 2017 07:00 Það er ekki síst ferðaþjónustunni að þakka að við Íslendingar höfum náð að rétta eins vel úr kútnum og raun ber vitni. Við getum öll verið sammála um að vöxtur í ferðaþjónustu hefur verið mikill, jafnvel á köflum of mikill. Það hlýtur að vera eðlileg krafa til okkar allra, opinberra aðila sem og forsvarsmanna fyrirtækja í greininni að við tökum höndum saman um að stýra vextinum. Sú stýring þarf þó að vera gerð þannig að ferðaþjónustunni sem atvinnugrein sé ekki teflt í hættu.Á við fjórfalt auðlindagjald í sjávarútvegi Í samningum hins opinbera við sjávarútvegsfyrirtæki, varðandi kvótasetningu og auðlindagjald, var lögð áhersla á að fyrirtækin yrðu að fá að starfa í stöðugu umhverfi og geta skilað ásættanlegri afkomu. Áætlað var að gjaldið myndi skila á milli 20 og 25 milljörðum til ríkisins. Með tengingu við afkomu fyrirtækjanna er niðurstaðan sú að sjávarútvegsfyrirtæki greiða nú um 5 milljarða í auðlindagjald. Þegar ákveðið var að leggja viðbótarálögur á ferðaþjónustuna, með hækkun virðisaukaskatts, lagði ríkið takmarkaða vinnu í að skoða hugsanleg áhrif á afkomu greinarinnar og ekkert samráð var haft við hagsmunasamtök greinarinnar. Afkoma í ferðaþjónustu hefur hrunið á síðasta ári vegna styrkingar krónunnar og því er einkennilegt að ofan á lakari afkomu komi nú ný skattheimta upp á allt að fjórfalt auðlindagjald á við sjávarútveginn.Eina útflutningsgreinin sem borgar virðisaukaskatt Ferðaþjónustufyrirtæki í afþreyingu og hótel borga nú þegar 11% virðisaukaskatt. Hvorki sjávarútvegur né orkufrekur iðnaður greiða virðisaukaskatt en fá milljarða endurgreidda í innskatti. Í orkufrekum iðnaði hafa ríkið og sveitarfélög gefið ívilnanir til að laða að fyrirtæki, og er nýlegt dæmi á Reykjanesi þar sem talað er um hundruð milljóna í formi styrkja og ívilnana til kísilverksmiðju. Ferðaþjónustan er ekki rekin á ívilnunum né styrkjum. Vissulega þarf að byggja upp innviði í landinu, þar með talið vegi, en sú uppbygging er ekki síður fyrir okkur íbúana og aðrar atvinnugreinar sem treysta á vegakerfið.Miklar tekjur af launatengdum gjöldum Launakostnaður í ferðaþjónustu er hár. Til dæmis má nefna að í afþreyingarhlutanum er algengt að launakostnaður sé um 40% af veltu. Þetta leiðir til þess að ferðaþjónustan greiðir hærri skatta en flestar atvinnugreinar í formi launatengdra gjalda til ríkis og sveitarfélaga. Í nýlegum tölum frá SAF kemur fram að heildarskatttekjur af greininni séu um 80 milljarðar. Fjárfesting hins opinbera hefur verið mjög takmörkuð og ekki hafa ráðuneyti, né opinberar stofnanir sem þjóna greininni, verið ríkinu kostnaðarsamar því þar vinna einungis örfáir einstaklingar. Viðbótar skattlagning í formi virðisaukaskatts upp á 16 til 20 milljarða setur skatttekjurnar af greininni í nálægt 100 milljarða á ári. Ætlun mín hér er ekki að tala niður sjávarútveg eða orkufrekan iðnað, né mæla með því að álögur á þá séu hækkaðar. Ætlun mín er hins vegar að sýna fram á að upphrópanir um að ferðaþjónusta greiði ekki sína skatta til samræmis við hinar útflutningsgreinarnar séu á engum rökum reistar.Ferðaþjónustan nýtur ekki afsláttar af virðisaukaskatti Ferðaþjónustan, rétt eins og sjávarútvegur, er í samkeppni við erlenda markaði og stórfyrirtæki sem sækja til Íslands. Til þess að standast þá samkeppni þarf rekstrarumhverfi á Íslandi að vera samkeppnishæft og skattheimta ekki hærri en í samkeppnislöndunum. Vinsælar pakkaferðir til Íslands eru orðnar tugum prósenta dýrari en sambærilegar ferðir til Noregs, Kanada og Skotlands. Þar spilar sterk króna stóran þátt og hækkar verð til erlendra aðila úr hófi og ljóst má vera að ekkert rými er fyrir frekari hækkanir. Ferðamenn eru farnir að stytta ferðir sínar til Íslands og sækja í ódýrari afþreyingu til að lækka ferðakostnað. Erlend fyrirtæki eru að segja upp samningum við innlenda aðila og vilja frekar sjá um ferðir sjálf á Íslandi. Þessi fyrirtæki flytja með sér bíla og leiðsögumenn til landsins og borga engin gjöld á Íslandi. Afleiðingin af frekari skatta- og verðhækkunum getur því hæglega orðið minni tekjur fyrir ríkið.Ferðaþjónustan þarf lengri tíma til að festast í sessi Ferðaþjónustan er að verða önnur stoð undir atvinnulíf og efnahag á Íslandi, en hún á nokkuð í land með að festa sig í sessi. Það getur ekki verið markmið stjórnmálamanna að taka stór skref sem gætu eyðilagt þá uppbyggingu sem hefur átt sér stað. Að taka smærri og yfirvegaðri skref hugnast mér betur og að aðilar tali saman og hjálpist að við aðlögun þessarar mikilvægu atvinnugrein þannig að hún þjóni okkur öllum sem best um ókomna tíð. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Samt kýs ég Katrínu Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson Skoðun Gummi Kalli er rétti kosturinn sem biskup Íslands Áslaug Helga Hálfdánardóttir,Dís Gylfadóttir,Guðni Már Harðarson Skoðun Skoðun Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Hreinleikaþráin Bjarni Karlsson skrifar Sjá meira
Það er ekki síst ferðaþjónustunni að þakka að við Íslendingar höfum náð að rétta eins vel úr kútnum og raun ber vitni. Við getum öll verið sammála um að vöxtur í ferðaþjónustu hefur verið mikill, jafnvel á köflum of mikill. Það hlýtur að vera eðlileg krafa til okkar allra, opinberra aðila sem og forsvarsmanna fyrirtækja í greininni að við tökum höndum saman um að stýra vextinum. Sú stýring þarf þó að vera gerð þannig að ferðaþjónustunni sem atvinnugrein sé ekki teflt í hættu.Á við fjórfalt auðlindagjald í sjávarútvegi Í samningum hins opinbera við sjávarútvegsfyrirtæki, varðandi kvótasetningu og auðlindagjald, var lögð áhersla á að fyrirtækin yrðu að fá að starfa í stöðugu umhverfi og geta skilað ásættanlegri afkomu. Áætlað var að gjaldið myndi skila á milli 20 og 25 milljörðum til ríkisins. Með tengingu við afkomu fyrirtækjanna er niðurstaðan sú að sjávarútvegsfyrirtæki greiða nú um 5 milljarða í auðlindagjald. Þegar ákveðið var að leggja viðbótarálögur á ferðaþjónustuna, með hækkun virðisaukaskatts, lagði ríkið takmarkaða vinnu í að skoða hugsanleg áhrif á afkomu greinarinnar og ekkert samráð var haft við hagsmunasamtök greinarinnar. Afkoma í ferðaþjónustu hefur hrunið á síðasta ári vegna styrkingar krónunnar og því er einkennilegt að ofan á lakari afkomu komi nú ný skattheimta upp á allt að fjórfalt auðlindagjald á við sjávarútveginn.Eina útflutningsgreinin sem borgar virðisaukaskatt Ferðaþjónustufyrirtæki í afþreyingu og hótel borga nú þegar 11% virðisaukaskatt. Hvorki sjávarútvegur né orkufrekur iðnaður greiða virðisaukaskatt en fá milljarða endurgreidda í innskatti. Í orkufrekum iðnaði hafa ríkið og sveitarfélög gefið ívilnanir til að laða að fyrirtæki, og er nýlegt dæmi á Reykjanesi þar sem talað er um hundruð milljóna í formi styrkja og ívilnana til kísilverksmiðju. Ferðaþjónustan er ekki rekin á ívilnunum né styrkjum. Vissulega þarf að byggja upp innviði í landinu, þar með talið vegi, en sú uppbygging er ekki síður fyrir okkur íbúana og aðrar atvinnugreinar sem treysta á vegakerfið.Miklar tekjur af launatengdum gjöldum Launakostnaður í ferðaþjónustu er hár. Til dæmis má nefna að í afþreyingarhlutanum er algengt að launakostnaður sé um 40% af veltu. Þetta leiðir til þess að ferðaþjónustan greiðir hærri skatta en flestar atvinnugreinar í formi launatengdra gjalda til ríkis og sveitarfélaga. Í nýlegum tölum frá SAF kemur fram að heildarskatttekjur af greininni séu um 80 milljarðar. Fjárfesting hins opinbera hefur verið mjög takmörkuð og ekki hafa ráðuneyti, né opinberar stofnanir sem þjóna greininni, verið ríkinu kostnaðarsamar því þar vinna einungis örfáir einstaklingar. Viðbótar skattlagning í formi virðisaukaskatts upp á 16 til 20 milljarða setur skatttekjurnar af greininni í nálægt 100 milljarða á ári. Ætlun mín hér er ekki að tala niður sjávarútveg eða orkufrekan iðnað, né mæla með því að álögur á þá séu hækkaðar. Ætlun mín er hins vegar að sýna fram á að upphrópanir um að ferðaþjónusta greiði ekki sína skatta til samræmis við hinar útflutningsgreinarnar séu á engum rökum reistar.Ferðaþjónustan nýtur ekki afsláttar af virðisaukaskatti Ferðaþjónustan, rétt eins og sjávarútvegur, er í samkeppni við erlenda markaði og stórfyrirtæki sem sækja til Íslands. Til þess að standast þá samkeppni þarf rekstrarumhverfi á Íslandi að vera samkeppnishæft og skattheimta ekki hærri en í samkeppnislöndunum. Vinsælar pakkaferðir til Íslands eru orðnar tugum prósenta dýrari en sambærilegar ferðir til Noregs, Kanada og Skotlands. Þar spilar sterk króna stóran þátt og hækkar verð til erlendra aðila úr hófi og ljóst má vera að ekkert rými er fyrir frekari hækkanir. Ferðamenn eru farnir að stytta ferðir sínar til Íslands og sækja í ódýrari afþreyingu til að lækka ferðakostnað. Erlend fyrirtæki eru að segja upp samningum við innlenda aðila og vilja frekar sjá um ferðir sjálf á Íslandi. Þessi fyrirtæki flytja með sér bíla og leiðsögumenn til landsins og borga engin gjöld á Íslandi. Afleiðingin af frekari skatta- og verðhækkunum getur því hæglega orðið minni tekjur fyrir ríkið.Ferðaþjónustan þarf lengri tíma til að festast í sessi Ferðaþjónustan er að verða önnur stoð undir atvinnulíf og efnahag á Íslandi, en hún á nokkuð í land með að festa sig í sessi. Það getur ekki verið markmið stjórnmálamanna að taka stór skref sem gætu eyðilagt þá uppbyggingu sem hefur átt sér stað. Að taka smærri og yfirvegaðri skref hugnast mér betur og að aðilar tali saman og hjálpist að við aðlögun þessarar mikilvægu atvinnugrein þannig að hún þjóni okkur öllum sem best um ókomna tíð.
Gummi Kalli er rétti kosturinn sem biskup Íslands Áslaug Helga Hálfdánardóttir,Dís Gylfadóttir,Guðni Már Harðarson Skoðun
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar
Gummi Kalli er rétti kosturinn sem biskup Íslands Áslaug Helga Hálfdánardóttir,Dís Gylfadóttir,Guðni Már Harðarson Skoðun