Aukin áfengisneysla Helga María Guðmundsdóttir skrifar 11. febrúar 2016 00:00 Staðreyndin er einföld, því meira aðgengi, þeim mun meiri neysla. Þessa staðhæfingu er einfalt að sanna. Sem dæmi er það ekki að ástæðulausu að matvöruverslanir hafa sælgæti alveg við búðarkassana. Þarna fara allir fram hjá sem eiga leið inn í verslunina og er sælgætið selt í stykkjatali sem gerir það auðveldara fyrir fólk að láta undan freistingunni. Með því að hafa sælgætið aðgengilegt þá eru auknar líkur á sölu. Það sama á við um áfengi. Án þess að áfengir drykkir hafi verið leyfðir í matvöruverslunum þá hefur áfengisneysla aukist töluvert frá árinu 1980. Árið 1980 voru seldir 11,4 lítrar af áfengum drykkjum á hvern íbúa, en árið 2007 voru seldir 79,7 lítrar á hvern íbúa. Salan á áfengi mun að öllum líkindum magnast enn meira við aukið aðgengi. Aukin sala á áfengi þýðir aukna neyslu. Aukin neysla á áfengi er almenningi ekki í hag.Kostir og ókostir Í greinargerð frumvarpsins eru nefndir nokkrir kostir við að afnema einkaleyfi ÁTVR á smásölu áfengis. Þar er nefnt að almenningur þarf ekki að ferðast jafn langt til þess að nálgast veigarnar, sem getur verið kostnaðarsamt. Einnig að dýrt sé að dreifa áfengi um landsbyggðina og að verslunarhúsnæði verði betur nýtt. En ókostirnir? Peningar eiga ekki að vera í umræðunni þegar talað er um kosti og ókosti áfengisneyslu. Þeir eru aukaatriði. Áfengisneysla er áhættuþáttur í nánast öllum sjúkdómum og heilsufarskvillum. Áfengisneysla hefur gríðarlega slæm áhrif á taugakerfið, hjarta- og æðakerfið, meltingarkerfið og innkirtlakerfið svo eitthvað sé nefnt. Áfengi er vímuefni og mikil áfengisneysla er mjög skaðleg bæði á líkama og sál. Þetta vitum við. Við kaupum ekki betri heilsu.Hvað erum við að gera rétt? Ísland er hluti af alþjóðlegu rannso´kninni The European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs (ESPAD). Samkvæmt niðurstöðum rannso´knarinnar fra´ a´rinu 2011 sagðist tæplega fjórðungur ungmenna hafa orðið drukkinn á ævinni eða 23% drengja og 24% stúlkna. Þetta var lægsta hlutfallið af þeim 18 löndum sem tóku þátt í rannsókninni. Meðaltalið hjá hinum þátttökulöndum í rannsókninni var 50,7% hjá drengjum og 49,3% hjá stúlkum eða um helmingslíkur. Ein af aðalástæðum þess hve unglingadrykkja er lítil á Íslandi í samanburði við önnur Evrópulönd er sú, að hér á landi þurfa ungmenni að ná tuttugu ára aldri til þess að mega kaupa og neyta áfengis, en í flestum öðrum Evrópulöndum þarf aðeins að ná átján ára aldri. Með því að minnka aðgengi að áfengi fyrir ungmenni er stuðlað að því að dregið sé úr neyslunni. Það á ekki að finna leiðir til þess að auka áfengisneyslu heldur til að draga úr henni.HeimildirEuropean Monitoring Centre for Drugs and Drud Addiction (2011). The 2011 ESPAD Report. Sótt 29. janúar af http://www.espad.org/Uploads/ESPAD_reports/2011/The_2011_ESPAD_Report_FULL_2012_10_29.pdfHagstofan. Áfengisneysla 1980-2007. Sótt 31. janúar af http://px.hagstofa.is/pxis/pxweb/is/Samfelag/Samfelag__heilbrigdismal__lifsvenjur_heilsa__afengiogreyk/VIS05120.px/?rxid=4e5794bb-793d-413c-8b88-0494cab0b630 Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Skoðun Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Sjá meira
Staðreyndin er einföld, því meira aðgengi, þeim mun meiri neysla. Þessa staðhæfingu er einfalt að sanna. Sem dæmi er það ekki að ástæðulausu að matvöruverslanir hafa sælgæti alveg við búðarkassana. Þarna fara allir fram hjá sem eiga leið inn í verslunina og er sælgætið selt í stykkjatali sem gerir það auðveldara fyrir fólk að láta undan freistingunni. Með því að hafa sælgætið aðgengilegt þá eru auknar líkur á sölu. Það sama á við um áfengi. Án þess að áfengir drykkir hafi verið leyfðir í matvöruverslunum þá hefur áfengisneysla aukist töluvert frá árinu 1980. Árið 1980 voru seldir 11,4 lítrar af áfengum drykkjum á hvern íbúa, en árið 2007 voru seldir 79,7 lítrar á hvern íbúa. Salan á áfengi mun að öllum líkindum magnast enn meira við aukið aðgengi. Aukin sala á áfengi þýðir aukna neyslu. Aukin neysla á áfengi er almenningi ekki í hag.Kostir og ókostir Í greinargerð frumvarpsins eru nefndir nokkrir kostir við að afnema einkaleyfi ÁTVR á smásölu áfengis. Þar er nefnt að almenningur þarf ekki að ferðast jafn langt til þess að nálgast veigarnar, sem getur verið kostnaðarsamt. Einnig að dýrt sé að dreifa áfengi um landsbyggðina og að verslunarhúsnæði verði betur nýtt. En ókostirnir? Peningar eiga ekki að vera í umræðunni þegar talað er um kosti og ókosti áfengisneyslu. Þeir eru aukaatriði. Áfengisneysla er áhættuþáttur í nánast öllum sjúkdómum og heilsufarskvillum. Áfengisneysla hefur gríðarlega slæm áhrif á taugakerfið, hjarta- og æðakerfið, meltingarkerfið og innkirtlakerfið svo eitthvað sé nefnt. Áfengi er vímuefni og mikil áfengisneysla er mjög skaðleg bæði á líkama og sál. Þetta vitum við. Við kaupum ekki betri heilsu.Hvað erum við að gera rétt? Ísland er hluti af alþjóðlegu rannso´kninni The European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs (ESPAD). Samkvæmt niðurstöðum rannso´knarinnar fra´ a´rinu 2011 sagðist tæplega fjórðungur ungmenna hafa orðið drukkinn á ævinni eða 23% drengja og 24% stúlkna. Þetta var lægsta hlutfallið af þeim 18 löndum sem tóku þátt í rannsókninni. Meðaltalið hjá hinum þátttökulöndum í rannsókninni var 50,7% hjá drengjum og 49,3% hjá stúlkum eða um helmingslíkur. Ein af aðalástæðum þess hve unglingadrykkja er lítil á Íslandi í samanburði við önnur Evrópulönd er sú, að hér á landi þurfa ungmenni að ná tuttugu ára aldri til þess að mega kaupa og neyta áfengis, en í flestum öðrum Evrópulöndum þarf aðeins að ná átján ára aldri. Með því að minnka aðgengi að áfengi fyrir ungmenni er stuðlað að því að dregið sé úr neyslunni. Það á ekki að finna leiðir til þess að auka áfengisneyslu heldur til að draga úr henni.HeimildirEuropean Monitoring Centre for Drugs and Drud Addiction (2011). The 2011 ESPAD Report. Sótt 29. janúar af http://www.espad.org/Uploads/ESPAD_reports/2011/The_2011_ESPAD_Report_FULL_2012_10_29.pdfHagstofan. Áfengisneysla 1980-2007. Sótt 31. janúar af http://px.hagstofa.is/pxis/pxweb/is/Samfelag/Samfelag__heilbrigdismal__lifsvenjur_heilsa__afengiogreyk/VIS05120.px/?rxid=4e5794bb-793d-413c-8b88-0494cab0b630
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun