Aukin áfengisneysla Helga María Guðmundsdóttir skrifar 11. febrúar 2016 00:00 Staðreyndin er einföld, því meira aðgengi, þeim mun meiri neysla. Þessa staðhæfingu er einfalt að sanna. Sem dæmi er það ekki að ástæðulausu að matvöruverslanir hafa sælgæti alveg við búðarkassana. Þarna fara allir fram hjá sem eiga leið inn í verslunina og er sælgætið selt í stykkjatali sem gerir það auðveldara fyrir fólk að láta undan freistingunni. Með því að hafa sælgætið aðgengilegt þá eru auknar líkur á sölu. Það sama á við um áfengi. Án þess að áfengir drykkir hafi verið leyfðir í matvöruverslunum þá hefur áfengisneysla aukist töluvert frá árinu 1980. Árið 1980 voru seldir 11,4 lítrar af áfengum drykkjum á hvern íbúa, en árið 2007 voru seldir 79,7 lítrar á hvern íbúa. Salan á áfengi mun að öllum líkindum magnast enn meira við aukið aðgengi. Aukin sala á áfengi þýðir aukna neyslu. Aukin neysla á áfengi er almenningi ekki í hag.Kostir og ókostir Í greinargerð frumvarpsins eru nefndir nokkrir kostir við að afnema einkaleyfi ÁTVR á smásölu áfengis. Þar er nefnt að almenningur þarf ekki að ferðast jafn langt til þess að nálgast veigarnar, sem getur verið kostnaðarsamt. Einnig að dýrt sé að dreifa áfengi um landsbyggðina og að verslunarhúsnæði verði betur nýtt. En ókostirnir? Peningar eiga ekki að vera í umræðunni þegar talað er um kosti og ókosti áfengisneyslu. Þeir eru aukaatriði. Áfengisneysla er áhættuþáttur í nánast öllum sjúkdómum og heilsufarskvillum. Áfengisneysla hefur gríðarlega slæm áhrif á taugakerfið, hjarta- og æðakerfið, meltingarkerfið og innkirtlakerfið svo eitthvað sé nefnt. Áfengi er vímuefni og mikil áfengisneysla er mjög skaðleg bæði á líkama og sál. Þetta vitum við. Við kaupum ekki betri heilsu.Hvað erum við að gera rétt? Ísland er hluti af alþjóðlegu rannso´kninni The European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs (ESPAD). Samkvæmt niðurstöðum rannso´knarinnar fra´ a´rinu 2011 sagðist tæplega fjórðungur ungmenna hafa orðið drukkinn á ævinni eða 23% drengja og 24% stúlkna. Þetta var lægsta hlutfallið af þeim 18 löndum sem tóku þátt í rannsókninni. Meðaltalið hjá hinum þátttökulöndum í rannsókninni var 50,7% hjá drengjum og 49,3% hjá stúlkum eða um helmingslíkur. Ein af aðalástæðum þess hve unglingadrykkja er lítil á Íslandi í samanburði við önnur Evrópulönd er sú, að hér á landi þurfa ungmenni að ná tuttugu ára aldri til þess að mega kaupa og neyta áfengis, en í flestum öðrum Evrópulöndum þarf aðeins að ná átján ára aldri. Með því að minnka aðgengi að áfengi fyrir ungmenni er stuðlað að því að dregið sé úr neyslunni. Það á ekki að finna leiðir til þess að auka áfengisneyslu heldur til að draga úr henni.HeimildirEuropean Monitoring Centre for Drugs and Drud Addiction (2011). The 2011 ESPAD Report. Sótt 29. janúar af http://www.espad.org/Uploads/ESPAD_reports/2011/The_2011_ESPAD_Report_FULL_2012_10_29.pdfHagstofan. Áfengisneysla 1980-2007. Sótt 31. janúar af http://px.hagstofa.is/pxis/pxweb/is/Samfelag/Samfelag__heilbrigdismal__lifsvenjur_heilsa__afengiogreyk/VIS05120.px/?rxid=4e5794bb-793d-413c-8b88-0494cab0b630 Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 01.06.2024 Halldór Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir Skoðun Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu Skoðun Barnapíu á Bessastaði! Karl Sigurðsson Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Halla Tómasdóttir og Sólskinsdrengurinn Margrét Dagmar Ericsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ég kýs Michael Jordan (Höllu Hrund Logadóttur) Óskar Arnarson skrifar Skoðun Ástæður til að kjósa Jón Gnarr Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson skrifar Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Sjá meira
Staðreyndin er einföld, því meira aðgengi, þeim mun meiri neysla. Þessa staðhæfingu er einfalt að sanna. Sem dæmi er það ekki að ástæðulausu að matvöruverslanir hafa sælgæti alveg við búðarkassana. Þarna fara allir fram hjá sem eiga leið inn í verslunina og er sælgætið selt í stykkjatali sem gerir það auðveldara fyrir fólk að láta undan freistingunni. Með því að hafa sælgætið aðgengilegt þá eru auknar líkur á sölu. Það sama á við um áfengi. Án þess að áfengir drykkir hafi verið leyfðir í matvöruverslunum þá hefur áfengisneysla aukist töluvert frá árinu 1980. Árið 1980 voru seldir 11,4 lítrar af áfengum drykkjum á hvern íbúa, en árið 2007 voru seldir 79,7 lítrar á hvern íbúa. Salan á áfengi mun að öllum líkindum magnast enn meira við aukið aðgengi. Aukin sala á áfengi þýðir aukna neyslu. Aukin neysla á áfengi er almenningi ekki í hag.Kostir og ókostir Í greinargerð frumvarpsins eru nefndir nokkrir kostir við að afnema einkaleyfi ÁTVR á smásölu áfengis. Þar er nefnt að almenningur þarf ekki að ferðast jafn langt til þess að nálgast veigarnar, sem getur verið kostnaðarsamt. Einnig að dýrt sé að dreifa áfengi um landsbyggðina og að verslunarhúsnæði verði betur nýtt. En ókostirnir? Peningar eiga ekki að vera í umræðunni þegar talað er um kosti og ókosti áfengisneyslu. Þeir eru aukaatriði. Áfengisneysla er áhættuþáttur í nánast öllum sjúkdómum og heilsufarskvillum. Áfengisneysla hefur gríðarlega slæm áhrif á taugakerfið, hjarta- og æðakerfið, meltingarkerfið og innkirtlakerfið svo eitthvað sé nefnt. Áfengi er vímuefni og mikil áfengisneysla er mjög skaðleg bæði á líkama og sál. Þetta vitum við. Við kaupum ekki betri heilsu.Hvað erum við að gera rétt? Ísland er hluti af alþjóðlegu rannso´kninni The European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs (ESPAD). Samkvæmt niðurstöðum rannso´knarinnar fra´ a´rinu 2011 sagðist tæplega fjórðungur ungmenna hafa orðið drukkinn á ævinni eða 23% drengja og 24% stúlkna. Þetta var lægsta hlutfallið af þeim 18 löndum sem tóku þátt í rannsókninni. Meðaltalið hjá hinum þátttökulöndum í rannsókninni var 50,7% hjá drengjum og 49,3% hjá stúlkum eða um helmingslíkur. Ein af aðalástæðum þess hve unglingadrykkja er lítil á Íslandi í samanburði við önnur Evrópulönd er sú, að hér á landi þurfa ungmenni að ná tuttugu ára aldri til þess að mega kaupa og neyta áfengis, en í flestum öðrum Evrópulöndum þarf aðeins að ná átján ára aldri. Með því að minnka aðgengi að áfengi fyrir ungmenni er stuðlað að því að dregið sé úr neyslunni. Það á ekki að finna leiðir til þess að auka áfengisneyslu heldur til að draga úr henni.HeimildirEuropean Monitoring Centre for Drugs and Drud Addiction (2011). The 2011 ESPAD Report. Sótt 29. janúar af http://www.espad.org/Uploads/ESPAD_reports/2011/The_2011_ESPAD_Report_FULL_2012_10_29.pdfHagstofan. Áfengisneysla 1980-2007. Sótt 31. janúar af http://px.hagstofa.is/pxis/pxweb/is/Samfelag/Samfelag__heilbrigdismal__lifsvenjur_heilsa__afengiogreyk/VIS05120.px/?rxid=4e5794bb-793d-413c-8b88-0494cab0b630
Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir Skoðun
Skoðun Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir skrifar
Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir Skoðun