Fá ekki nauðsynlega bráðaþjónustu 10. febrúar 2015 07:00 Heiðdís Dögg Eiríksdóttir Landlæknir tók nýlega á móti erindi frá Félagi heyrnarlausra þar sem hann er beðinn um að minna á rétt heyrnarlausra til heilbrigðisþjónustu. Þess eru dæmi að heyrnarlausum sé vísað frá þegar þeir mæta á síðdegisvakt hjá heilsugæslunni eða á bráðamóttökuna. Heiðdís Dögg Eiríksdóttir, formaður Félags heyrnarlausra, segir vandann ekki felast í fjárskorti heldur viðhorfi til heyrnarlausra. „Svörin sem við höfum fengið eru að sjúklingar eigi að panta tíma en ekki nýta sér síðdegisvakt eða bráðaþjónustu. En við höfum sama rétt og aðrir sjúklingar til að sækja okkar þjónustu, sama hvort það er á dagvinnutíma, síðdegisvakt eða á bráðaþjónustu. Það er ekki skortur á fé vegna túlkaþjónustu í heilbrigðisþjónustunni. Það er aðallega þörf á að laga viðhorfið.“Rétturinn er skýr Heiðdís bendir á réttinn til bestu mögulegu læknisþjónustu og rétt heyrnarlausra til að fá túlk. „Sjúklingar eiga ekki að þurfa að berjast fyrir, útskýra og hamast í því að fá túlkaþjónustu. Heilbrigðisstéttin á að tryggja þetta og heilbrigðisstarfsfólk þarf að gæta þess að líta á túlkaþjónustuna sem sjálfsögð mannréttindi, ekki líta á sjúklinga með einhvern verðmiða, eða meta það hvort sjúklingur þurfi túlk eða jafnvel ýta undir að þetta gangi upp með varalestri, skrifa saman á blað. Það eru ekki eðlileg samskipti.“ Heiðdís segir það jafnvel hafa komið fyrir að læknir samþykki ekki túlk í viðtölum við sjúklinga. „Við höfum ítrekað þurft að hafa samskipti og minna heilbrigðisstéttina á mikilvægi þess að sjúklingur á rétt á túlkaþjónustu. Það hefur komið fyrir að læknir samþykki ekki túlk í viðtölum. Heiðdís segir svör sem heyrnarlausir fá þegar þeir leita heilbrigðisþjónustu brjóta á rétti þeirra. Skortur á túlkaþjónustu hefur komið niður á heilbrigðisþjónustu til þeirra. „Rannsóknir sýna að heyrnarlausir útskrifast síðar en fólk með fulla heyrn, sem þýðir að þeir eru ekki að fá meðferðarúrræði á sínum forsendum. Fagfólk skortir þekkingu á þeirra menningarheimi og hefur ekki þekkingu á íslensku táknmáli.“Kolbrún Völkudóttir sagði frá því í viðtali við Fréttablaðið að brotið hefði verið á rétti hennar til réttrar læknisþjónustu á barna -og unglingageðdeild. Fréttablaðið/ ErnirLæknamistök á BUGL Á sautjánda ári lagðist Kolbrún Völkudóttir inn á BUGL og dvaldi þar um margra mánaða skeið vegna þunglyndis og kvíða. Kolbrún er heyrnarlaus en með kuðungsígræðslu og heyrnarskerðing hennar er veruleg. Í viðtalið í helgarblaði Fréttablaðsins lýsti Kolbrún læknismeðferð sinni á BUGL og gagnrýndi að ekki hefði verið tekið tillit til heyrnarleysis hennar. „Á BUGL var ég sett á sterk lyf sem báru ekki tilætlaðan árangur. Ég reyndi að tjá mig, gerði tilraunir til að fá athygli en enginn skildi mig og enginn notaði táknmál,“ sagði Kolbrún um vist sína á spítalanum. „Þessi lyfjagjöf var að mínu mati ákveðin læknamistök.“ Ólafur Guðmundsson, yfirlæknir á BUGL, segist ekki geta tjáð sig um einstaka sjúklinga en segir þó að táknmálstúlkur sé ávallt fenginn að meðferð heyrnarskerts fólks. „Við fáum alltaf táknmálstúlk í þessum tilvikum og ég geri fastlega ráð fyrir að það hafi líka verið gert þá.“ Aldrei bein samskipti Kolbrún útskýrir að þótt túlkur komi og aðstoði í viðtölum þá verði aldrei bein samskipti við lækna. „Það kom túlkur í viðtölum en það verða aldrei bein samskipti við læknana. Það hefði átt að senda mig á meðferðarstað þar sem talað er á mínu máli, táknmáli.“ Hún segir þrjú ár hafa liðið þar til hún var send til Svíþjóðar í sérmeðferðarúrræði fyrir heyrnarlausa. Fjölskylda hennar lagði fram stjórnsýslukæru vegna læknismeðferðar hennar hér á landi. „Það gerði það að verkum að meðferðin fyrir mig úti var borguð úr ráðherrasjóði en það tók þrjú ár að fá það í gegn. Mér finnst hafa verið brotið á mér. Ég er ekkert að setja út á starfsfólkið, það vann vel og reyndi sitt besta en við töluðum ekki sama tungumálið.“Vanmáttug yfirvöld Heiðdís Dögg segir atvik sem þessi reglulega koma til kasta samtakanna. „Þetta er nokkuð sem er að koma upp þrátt fyrir lög um réttindi sjúklinga, 5. gr. sem kveður á um að sjúklingur eigi rétt á túlkaþjónustu ef hann talar ekki íslensku eða notar táknmál.“ Heiðdís nefnir enn fleiri dæmi um atvik þar sem Félag heyrnarlausra hefur þurft að beita sér. „Það hefur t.d. komið fyrir í áfengismeðferð SÁÁ, og sér í lagi í geðheilbrigðisþjónustunni. Við hjá Félagi heyrnarlausra höfum fengið þau tilmæli frá félagsþjónustu og geðheilbrigðissviði að þau séu vanmáttug þegar að þessu kemur.“ Mest lesið Trump látinn vita að nafn hans væri í Epstein-skjölunum Erlent Höfða mál vegna fullyrðinga um að forsetafrúin sé karlmaður Erlent Kári um njósnatalið: „Óvarlegt af mér og býsna óheiðarlegt“ Innlent „Hvað næst? Sparka í okkur? Berja okkur? Stinga einhverju í okkur?“ Innlent „Held að sjávarútvegurinn hafi misst samtalið við þjóðina“ Innlent Vinnur á fjórum stöðum en eigin íbúð fjarlægur draumur Innlent Slóðinn að gosinu einungis fyrir viðbragðsaðila og jeppa Icelandia Innlent Rússnesk farþegaflugvél hrapaði og á fimmta tug talinn af Erlent Níu látnir er landamæradeilur blossa upp Erlent Handtekinn í Laugardal grunaður um mansal Innlent Fleiri fréttir Ekið á ökumann rafmagnshlaupahjóls og gámur á hliðina Gosmóða mælist í morgunsárið en ætti að minnka með deginum Viðbragðsaðilar kallaðir út vegna elds í sanddæluskipi á Ísafirði Kári um njósnatalið: „Óvarlegt af mér og býsna óheiðarlegt“ Handtekinn í Laugardal grunaður um mansal „Held að sjávarútvegurinn hafi misst samtalið við þjóðina“ 250 þúsund gestir skemmtiferðaskipa á Akureyri í sumar „Hvað næst? Sparka í okkur? Berja okkur? Stinga einhverju í okkur?“ Vinnur á fjórum stöðum en eigin íbúð fjarlægur draumur Slóðinn að gosinu einungis fyrir viðbragðsaðila og jeppa Icelandia Útgerðin misst tengsl við almenning og ómögulegt að fá greiðslumat Tengist ekki skuggaflota Rússlands Játaði gróft ofbeldi gegn eigin foreldrum og að hafa ekið á mann Þingmaður telur að vísa ætti skvettaranum úr landi Þyrlan sótti slasaðan einstakling í Skaftafell Gæsluvarðhald yfir sveðjumanni í Úlfarsárdal framlengt þriðja sinni Sjaldséður beinhákarl í Faxaflóa Sérsveitin handtók mann í Garðabæ „Íbúar eru einfaldlega komnir með nóg“ Einn handtekinn vegna frelsissviptingar í Árbæ Meirihluti vill banna sjókvíaeldi Almenn andstaða við sjókvíaeldi og neikvætt viðhorf til þéttingar byggðar „Þetta er grátt mál þó ég hafi ekki gert neitt rangt“ Ætlar að kæra skvettarann sem segir árásina „bara brandara“ Virðist alls ekki sjá eftir skvettunni Sökk í mýri við Stokkseyri Gosmóðan fýkur á brott Meirihluti landsmanna ánægður með söluna á Íslandsbanka Karl Héðinn stígur til hliðar 56 prósent landsmanna neikvæð gegn þéttingu byggðar Sjá meira
Landlæknir tók nýlega á móti erindi frá Félagi heyrnarlausra þar sem hann er beðinn um að minna á rétt heyrnarlausra til heilbrigðisþjónustu. Þess eru dæmi að heyrnarlausum sé vísað frá þegar þeir mæta á síðdegisvakt hjá heilsugæslunni eða á bráðamóttökuna. Heiðdís Dögg Eiríksdóttir, formaður Félags heyrnarlausra, segir vandann ekki felast í fjárskorti heldur viðhorfi til heyrnarlausra. „Svörin sem við höfum fengið eru að sjúklingar eigi að panta tíma en ekki nýta sér síðdegisvakt eða bráðaþjónustu. En við höfum sama rétt og aðrir sjúklingar til að sækja okkar þjónustu, sama hvort það er á dagvinnutíma, síðdegisvakt eða á bráðaþjónustu. Það er ekki skortur á fé vegna túlkaþjónustu í heilbrigðisþjónustunni. Það er aðallega þörf á að laga viðhorfið.“Rétturinn er skýr Heiðdís bendir á réttinn til bestu mögulegu læknisþjónustu og rétt heyrnarlausra til að fá túlk. „Sjúklingar eiga ekki að þurfa að berjast fyrir, útskýra og hamast í því að fá túlkaþjónustu. Heilbrigðisstéttin á að tryggja þetta og heilbrigðisstarfsfólk þarf að gæta þess að líta á túlkaþjónustuna sem sjálfsögð mannréttindi, ekki líta á sjúklinga með einhvern verðmiða, eða meta það hvort sjúklingur þurfi túlk eða jafnvel ýta undir að þetta gangi upp með varalestri, skrifa saman á blað. Það eru ekki eðlileg samskipti.“ Heiðdís segir það jafnvel hafa komið fyrir að læknir samþykki ekki túlk í viðtölum við sjúklinga. „Við höfum ítrekað þurft að hafa samskipti og minna heilbrigðisstéttina á mikilvægi þess að sjúklingur á rétt á túlkaþjónustu. Það hefur komið fyrir að læknir samþykki ekki túlk í viðtölum. Heiðdís segir svör sem heyrnarlausir fá þegar þeir leita heilbrigðisþjónustu brjóta á rétti þeirra. Skortur á túlkaþjónustu hefur komið niður á heilbrigðisþjónustu til þeirra. „Rannsóknir sýna að heyrnarlausir útskrifast síðar en fólk með fulla heyrn, sem þýðir að þeir eru ekki að fá meðferðarúrræði á sínum forsendum. Fagfólk skortir þekkingu á þeirra menningarheimi og hefur ekki þekkingu á íslensku táknmáli.“Kolbrún Völkudóttir sagði frá því í viðtali við Fréttablaðið að brotið hefði verið á rétti hennar til réttrar læknisþjónustu á barna -og unglingageðdeild. Fréttablaðið/ ErnirLæknamistök á BUGL Á sautjánda ári lagðist Kolbrún Völkudóttir inn á BUGL og dvaldi þar um margra mánaða skeið vegna þunglyndis og kvíða. Kolbrún er heyrnarlaus en með kuðungsígræðslu og heyrnarskerðing hennar er veruleg. Í viðtalið í helgarblaði Fréttablaðsins lýsti Kolbrún læknismeðferð sinni á BUGL og gagnrýndi að ekki hefði verið tekið tillit til heyrnarleysis hennar. „Á BUGL var ég sett á sterk lyf sem báru ekki tilætlaðan árangur. Ég reyndi að tjá mig, gerði tilraunir til að fá athygli en enginn skildi mig og enginn notaði táknmál,“ sagði Kolbrún um vist sína á spítalanum. „Þessi lyfjagjöf var að mínu mati ákveðin læknamistök.“ Ólafur Guðmundsson, yfirlæknir á BUGL, segist ekki geta tjáð sig um einstaka sjúklinga en segir þó að táknmálstúlkur sé ávallt fenginn að meðferð heyrnarskerts fólks. „Við fáum alltaf táknmálstúlk í þessum tilvikum og ég geri fastlega ráð fyrir að það hafi líka verið gert þá.“ Aldrei bein samskipti Kolbrún útskýrir að þótt túlkur komi og aðstoði í viðtölum þá verði aldrei bein samskipti við lækna. „Það kom túlkur í viðtölum en það verða aldrei bein samskipti við læknana. Það hefði átt að senda mig á meðferðarstað þar sem talað er á mínu máli, táknmáli.“ Hún segir þrjú ár hafa liðið þar til hún var send til Svíþjóðar í sérmeðferðarúrræði fyrir heyrnarlausa. Fjölskylda hennar lagði fram stjórnsýslukæru vegna læknismeðferðar hennar hér á landi. „Það gerði það að verkum að meðferðin fyrir mig úti var borguð úr ráðherrasjóði en það tók þrjú ár að fá það í gegn. Mér finnst hafa verið brotið á mér. Ég er ekkert að setja út á starfsfólkið, það vann vel og reyndi sitt besta en við töluðum ekki sama tungumálið.“Vanmáttug yfirvöld Heiðdís Dögg segir atvik sem þessi reglulega koma til kasta samtakanna. „Þetta er nokkuð sem er að koma upp þrátt fyrir lög um réttindi sjúklinga, 5. gr. sem kveður á um að sjúklingur eigi rétt á túlkaþjónustu ef hann talar ekki íslensku eða notar táknmál.“ Heiðdís nefnir enn fleiri dæmi um atvik þar sem Félag heyrnarlausra hefur þurft að beita sér. „Það hefur t.d. komið fyrir í áfengismeðferð SÁÁ, og sér í lagi í geðheilbrigðisþjónustunni. Við hjá Félagi heyrnarlausra höfum fengið þau tilmæli frá félagsþjónustu og geðheilbrigðissviði að þau séu vanmáttug þegar að þessu kemur.“
Mest lesið Trump látinn vita að nafn hans væri í Epstein-skjölunum Erlent Höfða mál vegna fullyrðinga um að forsetafrúin sé karlmaður Erlent Kári um njósnatalið: „Óvarlegt af mér og býsna óheiðarlegt“ Innlent „Hvað næst? Sparka í okkur? Berja okkur? Stinga einhverju í okkur?“ Innlent „Held að sjávarútvegurinn hafi misst samtalið við þjóðina“ Innlent Vinnur á fjórum stöðum en eigin íbúð fjarlægur draumur Innlent Slóðinn að gosinu einungis fyrir viðbragðsaðila og jeppa Icelandia Innlent Rússnesk farþegaflugvél hrapaði og á fimmta tug talinn af Erlent Níu látnir er landamæradeilur blossa upp Erlent Handtekinn í Laugardal grunaður um mansal Innlent Fleiri fréttir Ekið á ökumann rafmagnshlaupahjóls og gámur á hliðina Gosmóða mælist í morgunsárið en ætti að minnka með deginum Viðbragðsaðilar kallaðir út vegna elds í sanddæluskipi á Ísafirði Kári um njósnatalið: „Óvarlegt af mér og býsna óheiðarlegt“ Handtekinn í Laugardal grunaður um mansal „Held að sjávarútvegurinn hafi misst samtalið við þjóðina“ 250 þúsund gestir skemmtiferðaskipa á Akureyri í sumar „Hvað næst? Sparka í okkur? Berja okkur? Stinga einhverju í okkur?“ Vinnur á fjórum stöðum en eigin íbúð fjarlægur draumur Slóðinn að gosinu einungis fyrir viðbragðsaðila og jeppa Icelandia Útgerðin misst tengsl við almenning og ómögulegt að fá greiðslumat Tengist ekki skuggaflota Rússlands Játaði gróft ofbeldi gegn eigin foreldrum og að hafa ekið á mann Þingmaður telur að vísa ætti skvettaranum úr landi Þyrlan sótti slasaðan einstakling í Skaftafell Gæsluvarðhald yfir sveðjumanni í Úlfarsárdal framlengt þriðja sinni Sjaldséður beinhákarl í Faxaflóa Sérsveitin handtók mann í Garðabæ „Íbúar eru einfaldlega komnir með nóg“ Einn handtekinn vegna frelsissviptingar í Árbæ Meirihluti vill banna sjókvíaeldi Almenn andstaða við sjókvíaeldi og neikvætt viðhorf til þéttingar byggðar „Þetta er grátt mál þó ég hafi ekki gert neitt rangt“ Ætlar að kæra skvettarann sem segir árásina „bara brandara“ Virðist alls ekki sjá eftir skvettunni Sökk í mýri við Stokkseyri Gosmóðan fýkur á brott Meirihluti landsmanna ánægður með söluna á Íslandsbanka Karl Héðinn stígur til hliðar 56 prósent landsmanna neikvæð gegn þéttingu byggðar Sjá meira