Fullt af litlum ljótum leyndarmálum magnús guðmundsson skrifar 3. maí 2015 09:00 Björn Þorláksson og sonur hans, Starkaður Björnsson, komu suður í vikunni til þess að fagna útgáfu bókarinnar. Fréttablaðið/Pjetur Fyrr í vikunni kom út bókin Mannorðsmorðingjar? Faglegar og persónulegar pælingar um stöðu fjölmiðlunar á Íslandi eftir Björn Þorláksson, blaðamann til fjölda ára og ritstjóra Akureyrar vikublaðs. Björn segir að drifkrafturinn að því að skrifa þessa bók hafi í raun verið vilji til umbóta. „Staðan á fjölmiðlamarkaði í dag er að mínu mati mjög erfið. Nánast fordæmalaus og ég hef því miklar áhyggjur af stöðu gagnrýnnar blaðamennsku á Íslandi. Mér fannst mikilvægt að ræða þessi tabú sem liggja yfir fjölmiðlaheiminum í dag. Þessi hagsmunamál sem snúa að viðskiptalegum og pólitískum hagsmunum meðal annars. En þessi bók hefði aldrei verið skrifuð ef ég hefði ekki notið ómetanlegrar aðstoðar og hvatningar frá Þorbirni Broddasyni og Silju Aðalsteinsdóttur. Það vantaði bók þar sem blaðamaður stígur fram og segir frá öllum litlu ljótu leyndarmálunum. Gagnrýnin fjölmiðlun litast í of miklum mæli af hóphyggju, liðaskiptingu og of mikilli meðvirkni gagnvart þeim sem kemur það illa að frétt sé skrifuð. Það kann ekki góðri lukku að stýra. Til þess að rjúfa þetta ástand, með vonina um umbætur að leiðarljósi, þá þarf ég að sjálfsögðu að leggja niður mín vopn og hleypa út öllum þeim beinagrindum sem er að finna í mínum skáp. Þannig að það má alveg segja að ég fórni mér í þessa bók.“ Björn segir að hann sé ekki lengur hræddur við afleiðingar þess að ástunda gagnrýna blaðamennsku óháð eigendum og pólitík. „Nei, þetta eru orðin mörg leyndarmál á löngum ferli frá miðlum á borð við 365, RÚV og DV. Vegna þess að innan ritstjórna þrífast leyndarmál. En stóra málið er að skilyrðin fyrir gagnrýnni blaðamennsku eru erfið og ég er líka hugsi yfir því hversu reynsluleysið er víða mikið. Engu að síður er ég sannfærður um að verðleikar muni fylgja einstaklingum. Að gagnrýninn og góður blaðamaður muni alltaf vera eftirsóknarverður þegar upp er staðið og fá vinnu. En án umræðu og breytinga erum við að steyta á skeri.“ Björn hefur á orði að í liðinni viku hafi til að mynda verið ágætis dæmi um mikilvægi sjálfstæðis í blaðamennsku þegar Kolbeinn Óttarsson Proppé blaðamaður á Fréttablaðinu setti fram gagnrýni á Jón Ásgeir Jóhannesson, eiganda 365, fyrir grein sem hann birti í blaðinu síðastliðinn mánudag. „Kolbeinn er hetja vikunnar. Það hafa fleiri en hann tekið sénsinn í gegnum tíðina en með ýmsum afleiðingum. Blaðamannastéttin og almenningur verða að vera sterkari en svo að eigendur eða aðrir komi sínu að. Það er nefnilega dálítið almennings að reyna að þroska sitt læsi. Lesa í það hvenær blaðamenn eru að vinna með almenningshagsmuni í huga og þarna liggur ábyrgð. Þess vegna er bókin hugsuð sem samtal á milli blaðamanns og hins eignalausa aðila, þ.e. almennings. Reyndar er ég ekki viss um hvort er mikilvægara fyrir almenning, að fordæma slæma blaðamennsku eða vinna með því sem vel er gert.“ Mest lesið Skönnuðu Aldísi frá toppi til táar og gleymdu ekki tönnunum Lífið Fer fótgangandi tæpa 800 kílómetra Lífið Af vængjum fram: Ekki viss um að hann myndi þekkja lyktina af hassi Lífið Millie Bobby Brown og sonur Bon Jovi orðin hjón Lífið Tónleikum Nicki Minaj aflýst vegna fíkniefnahandtöku Tónlist Brauðtertuveisla í brauðtertusamkeppni á Selfossi Lífið Krakkatían: Ljón, líffæri og landafræði Lífið Forsetaáskorunin: Lærbraut sig út í móa og beið lengi eftir aðstoð Lífið Af vængjum fram: Borðaði vængi með hníf og gaffli og sagðist vera saddur Lífið Sitt sýnist hverjum um nýja mynd af Katrínu Lífið Fleiri fréttir Brauðtertuveisla í brauðtertusamkeppni á Selfossi Skönnuðu Aldísi frá toppi til táar og gleymdu ekki tönnunum Fer fótgangandi tæpa 800 kílómetra Krakkatían: Ljón, líffæri og landafræði Af vængjum fram: Ekki viss um að hann myndi þekkja lyktina af hassi Millie Bobby Brown og sonur Bon Jovi orðin hjón Forsetaáskorunin: Lærbraut sig út í móa og beið lengi eftir aðstoð Ganga 111 kílómetra til styrktar börnum í Gasa Fréttatía vikunnar: Forsetakosningar, ókyrrð og kisur Af vængjum fram: „Ég er að breytast í dreka hérna með þér“ Heimsóttu 160 battavelli á átta dögum Forsetaáskorunin: Innbrotsþjófurinn reyndist vera mamman Stofutónleikar Bubba og Víkings Heiðars til stuðnings Katrínu „Parkinn er þannig að hann étur menn upp ef þeir ekki hreyfa sig“ Sitt sýnist hverjum um nýja mynd af Katrínu Binni Glee hrundi til jarðar í Köben Eitt mesta átvagl sögunnar hætt að keppa: „Ekki lengur svangur“ Sumarleg pitaya-skál frá Balí sem þú verður að prófa Af vængjum fram: Borðaði vængi með hníf og gaffli og sagðist vera saddur Opnar sig um ofbeldið af hálfu Diddy Bæjarstjórn Garðabæjar ætlar að reisa styttu af kettinum Sushi Myndaveisla: Hlátrasköll ómuðu um Elliðaárdal Snerting Egils Ólafssonar við lífið og tilveruna Forsetaáskorunin: Álíka nagli og Jason Statham Davíð Smári og Kolla selja glæsilega útsýnishæð Styrkja kaup á sérhönnuðu listaverki Ólafs Elíassonar Eigendur Sportvörur.is selja einbýlið í Garðabæ Eins árs leikhússkóli fyrir ungt fólk stofnaður í Þjóðleikhúsinu Segir konur fórna líkama sínum og heilsu á meðgöngu Nefnir nautin eftir þekktum íslenskum röppurum og Bent er alltaf með eitthvað vesen Sjá meira
Fyrr í vikunni kom út bókin Mannorðsmorðingjar? Faglegar og persónulegar pælingar um stöðu fjölmiðlunar á Íslandi eftir Björn Þorláksson, blaðamann til fjölda ára og ritstjóra Akureyrar vikublaðs. Björn segir að drifkrafturinn að því að skrifa þessa bók hafi í raun verið vilji til umbóta. „Staðan á fjölmiðlamarkaði í dag er að mínu mati mjög erfið. Nánast fordæmalaus og ég hef því miklar áhyggjur af stöðu gagnrýnnar blaðamennsku á Íslandi. Mér fannst mikilvægt að ræða þessi tabú sem liggja yfir fjölmiðlaheiminum í dag. Þessi hagsmunamál sem snúa að viðskiptalegum og pólitískum hagsmunum meðal annars. En þessi bók hefði aldrei verið skrifuð ef ég hefði ekki notið ómetanlegrar aðstoðar og hvatningar frá Þorbirni Broddasyni og Silju Aðalsteinsdóttur. Það vantaði bók þar sem blaðamaður stígur fram og segir frá öllum litlu ljótu leyndarmálunum. Gagnrýnin fjölmiðlun litast í of miklum mæli af hóphyggju, liðaskiptingu og of mikilli meðvirkni gagnvart þeim sem kemur það illa að frétt sé skrifuð. Það kann ekki góðri lukku að stýra. Til þess að rjúfa þetta ástand, með vonina um umbætur að leiðarljósi, þá þarf ég að sjálfsögðu að leggja niður mín vopn og hleypa út öllum þeim beinagrindum sem er að finna í mínum skáp. Þannig að það má alveg segja að ég fórni mér í þessa bók.“ Björn segir að hann sé ekki lengur hræddur við afleiðingar þess að ástunda gagnrýna blaðamennsku óháð eigendum og pólitík. „Nei, þetta eru orðin mörg leyndarmál á löngum ferli frá miðlum á borð við 365, RÚV og DV. Vegna þess að innan ritstjórna þrífast leyndarmál. En stóra málið er að skilyrðin fyrir gagnrýnni blaðamennsku eru erfið og ég er líka hugsi yfir því hversu reynsluleysið er víða mikið. Engu að síður er ég sannfærður um að verðleikar muni fylgja einstaklingum. Að gagnrýninn og góður blaðamaður muni alltaf vera eftirsóknarverður þegar upp er staðið og fá vinnu. En án umræðu og breytinga erum við að steyta á skeri.“ Björn hefur á orði að í liðinni viku hafi til að mynda verið ágætis dæmi um mikilvægi sjálfstæðis í blaðamennsku þegar Kolbeinn Óttarsson Proppé blaðamaður á Fréttablaðinu setti fram gagnrýni á Jón Ásgeir Jóhannesson, eiganda 365, fyrir grein sem hann birti í blaðinu síðastliðinn mánudag. „Kolbeinn er hetja vikunnar. Það hafa fleiri en hann tekið sénsinn í gegnum tíðina en með ýmsum afleiðingum. Blaðamannastéttin og almenningur verða að vera sterkari en svo að eigendur eða aðrir komi sínu að. Það er nefnilega dálítið almennings að reyna að þroska sitt læsi. Lesa í það hvenær blaðamenn eru að vinna með almenningshagsmuni í huga og þarna liggur ábyrgð. Þess vegna er bókin hugsuð sem samtal á milli blaðamanns og hins eignalausa aðila, þ.e. almennings. Reyndar er ég ekki viss um hvort er mikilvægara fyrir almenning, að fordæma slæma blaðamennsku eða vinna með því sem vel er gert.“
Mest lesið Skönnuðu Aldísi frá toppi til táar og gleymdu ekki tönnunum Lífið Fer fótgangandi tæpa 800 kílómetra Lífið Af vængjum fram: Ekki viss um að hann myndi þekkja lyktina af hassi Lífið Millie Bobby Brown og sonur Bon Jovi orðin hjón Lífið Tónleikum Nicki Minaj aflýst vegna fíkniefnahandtöku Tónlist Brauðtertuveisla í brauðtertusamkeppni á Selfossi Lífið Krakkatían: Ljón, líffæri og landafræði Lífið Forsetaáskorunin: Lærbraut sig út í móa og beið lengi eftir aðstoð Lífið Af vængjum fram: Borðaði vængi með hníf og gaffli og sagðist vera saddur Lífið Sitt sýnist hverjum um nýja mynd af Katrínu Lífið Fleiri fréttir Brauðtertuveisla í brauðtertusamkeppni á Selfossi Skönnuðu Aldísi frá toppi til táar og gleymdu ekki tönnunum Fer fótgangandi tæpa 800 kílómetra Krakkatían: Ljón, líffæri og landafræði Af vængjum fram: Ekki viss um að hann myndi þekkja lyktina af hassi Millie Bobby Brown og sonur Bon Jovi orðin hjón Forsetaáskorunin: Lærbraut sig út í móa og beið lengi eftir aðstoð Ganga 111 kílómetra til styrktar börnum í Gasa Fréttatía vikunnar: Forsetakosningar, ókyrrð og kisur Af vængjum fram: „Ég er að breytast í dreka hérna með þér“ Heimsóttu 160 battavelli á átta dögum Forsetaáskorunin: Innbrotsþjófurinn reyndist vera mamman Stofutónleikar Bubba og Víkings Heiðars til stuðnings Katrínu „Parkinn er þannig að hann étur menn upp ef þeir ekki hreyfa sig“ Sitt sýnist hverjum um nýja mynd af Katrínu Binni Glee hrundi til jarðar í Köben Eitt mesta átvagl sögunnar hætt að keppa: „Ekki lengur svangur“ Sumarleg pitaya-skál frá Balí sem þú verður að prófa Af vængjum fram: Borðaði vængi með hníf og gaffli og sagðist vera saddur Opnar sig um ofbeldið af hálfu Diddy Bæjarstjórn Garðabæjar ætlar að reisa styttu af kettinum Sushi Myndaveisla: Hlátrasköll ómuðu um Elliðaárdal Snerting Egils Ólafssonar við lífið og tilveruna Forsetaáskorunin: Álíka nagli og Jason Statham Davíð Smári og Kolla selja glæsilega útsýnishæð Styrkja kaup á sérhönnuðu listaverki Ólafs Elíassonar Eigendur Sportvörur.is selja einbýlið í Garðabæ Eins árs leikhússkóli fyrir ungt fólk stofnaður í Þjóðleikhúsinu Segir konur fórna líkama sínum og heilsu á meðgöngu Nefnir nautin eftir þekktum íslenskum röppurum og Bent er alltaf með eitthvað vesen Sjá meira