Neysluvatn og sumarhús Hrólfur Sigurðsson skrifar 18. júní 2014 00:00 Sumarhúsum hefur fjölgað mikið á síðustu árum og voru þau 12.401 talsins árið 2012 samkvæmt Þjóðskrá Íslands. Með fjölgun sumarbústaða hefur vatnsveitum í einkaeign fjölgað. Heilbrigðiseftirlit sveitarfélaga sér um eftirlit á neysluvatni frá stærri vatnsveitum, en það er á ábyrgð eigenda einkavatnsbóla að fylgjast með gæðum neysluvatns úr sínum veitum. Sumarhúsaeigendur sem kaupa neysluvatn af einkaveitu ættu að kanna hvort fylgst sé með gæðum og öryggi neysluvatnsins og hvort það hafi verið rannsökuð sýni á síðustu árum. Örverufræðilegt ástand neysluvatns er einn mikilvægasti þátturinn varðandi gæði og öryggi þess. Örverur leynast víða í umhverfinu og geta auðveldlega borist í neysluvatnið. Margir alvarlegir sjúkdómar geta borist með neysluvatni eins og sýkingar af völdum Salmonella, Campylobacter og nóróveira. Mesta hætta á sýkingu er þegar neysluvatn hefur mengast af saur manna eða dýra, en saur inniheldur bakteríur, veirur og frumdýr sem geta valdið sýkingum í fólki. Hér á Íslandi hafa komið upp nokkrar hópsýkingar af völdum Campylobacter í neysluvatni, á Stöðvarfirði 1984, á Djúpavogi 1993 og í veiðihúsi í Borgarfirði 1998. Auk þess hafa komið upp nokkrar hópsýkingar af völdum nóróveiru, í Húsafelli og á Mývatni 2004 en þá sýktust rúmlega 300 manns. Einnig hafa komið upp mörg tilfelli þar sem talið var að fólk hefði smitast af nóróveirum eftir neyslu drykkjarvatns en í þeim tilfellum var það ekki staðfest með rannsóknum.Alvarlegir sjúkdómar Frágangur vatnsbóla þarf að vera réttur til að tryggja öryggi neysluvatnsins. Við borholur og brunna er mikilvægt að grunnvatnið mengist ekki af yfirborðsvatni á svæðinu þar sem það getur oft og tíðum verið mengað af völdum óæskilegra örvera. Þekkt eru tilfelli þar sem neysluvatn hefur mengast vatni frá rotþróm sem eru í námunda við vatnstökustaðinn og því þarf einnig að huga vel að staðsetningu þeirra og frágangi. Það ætti að vera eitt af vorverkum eigenda vatnsbóla að skoða vatnstökustaðinn og athuga hvort hann sé ekki í lagi eftir veturinn. Leiðbeiningabækling með gátlista sem heitir Litlar vatnsveitur er að finna á vef Matvælastofnunar. Á hverju ári berast til Rannsóknastofu Matís ohf. tæplega 1.000 neysluvatnssýni og greindist E.coli-bakterían í 6,5% sýna á árunum 2010-2013. Þessi sýni koma frá öllum gerðum vatnsveitna, einkaveitum jafnt sem vatnsveitum sveitarfélaga. Ef E.coli greinist í neysluvatni bendir það til þess að vatnið sé mengað og geti innihaldið sjúkdómsvaldandi örverur. Ákveðnar E.coli-bakteríur geta valdið mjög alvarlegum sjúkdómum sem í sumum tilvikum geta leitt til dauða. Því er nauðsynlegt að forráðamenn vatnsveitna tilkynni neytendum um leið og E.coli-bakterían finnst í neysluvatni, en þá er nauðsynlegt að sjóða vatnið fyrir notkun. Æskilegt er að láta rannsaka neysluvatnið í litlum vatnsveitum á eins til tveggja ára fresti og vera viðbúnir því að fara í framkvæmdir ef niðurstöður gefa til kynna að neysluvatnið sé ekki hæft til neyslu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið 80.000 manna klóakrennsli í Dýrafjörð í boði Arctic Fish Jón Kaldal Skoðun Hvað er þetta græna? Karlinn er að spræna Jóhanna Jakobsdóttir Skoðun Að velja friðinn fram yfir réttlætið Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Knattspyrna kvenna í hálfa öld – þakkir til Eggerts Magnússonar Ingibjörg Hinriksdóttir Skoðun Af hverju útiloka Ísrael frá Eurovision eins og Rússland? Stefán Jón Hafstein Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason Skoðun „Þú verður aldrei nóg“ - Ástæður þess að kerfið bregst innflytjendum Ian McDonald Skoðun Heilbrigðisþjónusta á krossgötum? Einar Magnússon,Gunnar Alexander Ólafsson Skoðun Lífeyrir skal fylgja launum Jónína Björk Óskarsdóttir Skoðun Ofurgróði sjávarútvegs? – Hættið að afvegaleiða! Elliði Vignisson Skoðun Skoðun Skoðun Með skynsemina að vopni Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar Skoðun Knattspyrna kvenna í hálfa öld – þakkir til Eggerts Magnússonar Ingibjörg Hinriksdóttir skrifar Skoðun 80.000 manna klóakrennsli í Dýrafjörð í boði Arctic Fish Jón Kaldal skrifar Skoðun Malað dag eftir dag eftir dag Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Að velja friðinn fram yfir réttlætið Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Af nashyrningum og færni - hvernig sköpum við verðmæti til framtíðar? Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Hvað er þetta græna? Karlinn er að spræna Jóhanna Jakobsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðisþjónusta á krossgötum? Einar Magnússon,Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Frestur til að skila athugasemdum við nýtt deiliskipulag Heiðmerkur að renna út Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan hindrar kjarabætur Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun Af hverju útiloka Ísrael frá Eurovision eins og Rússland? Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Lífeyrir skal fylgja launum Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Fánar, tákn og blómabreiður: „Enginn bjó á Íslandi fyrr en einhver kom“ Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Hvernig er staða lesblindra á Íslandi? Guðmundur S. Johnsen skrifar Skoðun Sakar aðra um það sem hún gerir sjálf Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun „Þú verður aldrei nóg“ - Ástæður þess að kerfið bregst innflytjendum Ian McDonald skrifar Skoðun Rafbíllinn er ekki bara umhverfisvænn – hann er líka hagkvæmari Óskar Páll Þorgilsson skrifar Skoðun Ofurgróði sjávarútvegs? – Hættið að afvegaleiða! Elliði Vignisson skrifar Skoðun Laun kvenna og karla í aðildarfélögum ASÍ og BSRB árið 2024 Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun „Fáum við einkunn fyrir þetta?“ Hulda Dögg Proppé skrifar Skoðun Hrossakjöt, hroki og hleypidómar Kristján Logason skrifar Skoðun Sjávarútvegur er undirstöðuatvinnuvegur – ekki einangruð tekjulind Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Að byggja upp á Bakka Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Skoðun Fiskeldi og samfélagsábyrgð Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Pólitískt raunsæi og utanríkisstefna Íslands Ragnar Anthony Antonsson Gambrell skrifar Skoðun Vorstjarnan hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Fylgið fór vegna fullveldismáls Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Er Ísrael ennþá útvalin þjóð Guðs? Ómar Torfason skrifar Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Sjá meira
Sumarhúsum hefur fjölgað mikið á síðustu árum og voru þau 12.401 talsins árið 2012 samkvæmt Þjóðskrá Íslands. Með fjölgun sumarbústaða hefur vatnsveitum í einkaeign fjölgað. Heilbrigðiseftirlit sveitarfélaga sér um eftirlit á neysluvatni frá stærri vatnsveitum, en það er á ábyrgð eigenda einkavatnsbóla að fylgjast með gæðum neysluvatns úr sínum veitum. Sumarhúsaeigendur sem kaupa neysluvatn af einkaveitu ættu að kanna hvort fylgst sé með gæðum og öryggi neysluvatnsins og hvort það hafi verið rannsökuð sýni á síðustu árum. Örverufræðilegt ástand neysluvatns er einn mikilvægasti þátturinn varðandi gæði og öryggi þess. Örverur leynast víða í umhverfinu og geta auðveldlega borist í neysluvatnið. Margir alvarlegir sjúkdómar geta borist með neysluvatni eins og sýkingar af völdum Salmonella, Campylobacter og nóróveira. Mesta hætta á sýkingu er þegar neysluvatn hefur mengast af saur manna eða dýra, en saur inniheldur bakteríur, veirur og frumdýr sem geta valdið sýkingum í fólki. Hér á Íslandi hafa komið upp nokkrar hópsýkingar af völdum Campylobacter í neysluvatni, á Stöðvarfirði 1984, á Djúpavogi 1993 og í veiðihúsi í Borgarfirði 1998. Auk þess hafa komið upp nokkrar hópsýkingar af völdum nóróveiru, í Húsafelli og á Mývatni 2004 en þá sýktust rúmlega 300 manns. Einnig hafa komið upp mörg tilfelli þar sem talið var að fólk hefði smitast af nóróveirum eftir neyslu drykkjarvatns en í þeim tilfellum var það ekki staðfest með rannsóknum.Alvarlegir sjúkdómar Frágangur vatnsbóla þarf að vera réttur til að tryggja öryggi neysluvatnsins. Við borholur og brunna er mikilvægt að grunnvatnið mengist ekki af yfirborðsvatni á svæðinu þar sem það getur oft og tíðum verið mengað af völdum óæskilegra örvera. Þekkt eru tilfelli þar sem neysluvatn hefur mengast vatni frá rotþróm sem eru í námunda við vatnstökustaðinn og því þarf einnig að huga vel að staðsetningu þeirra og frágangi. Það ætti að vera eitt af vorverkum eigenda vatnsbóla að skoða vatnstökustaðinn og athuga hvort hann sé ekki í lagi eftir veturinn. Leiðbeiningabækling með gátlista sem heitir Litlar vatnsveitur er að finna á vef Matvælastofnunar. Á hverju ári berast til Rannsóknastofu Matís ohf. tæplega 1.000 neysluvatnssýni og greindist E.coli-bakterían í 6,5% sýna á árunum 2010-2013. Þessi sýni koma frá öllum gerðum vatnsveitna, einkaveitum jafnt sem vatnsveitum sveitarfélaga. Ef E.coli greinist í neysluvatni bendir það til þess að vatnið sé mengað og geti innihaldið sjúkdómsvaldandi örverur. Ákveðnar E.coli-bakteríur geta valdið mjög alvarlegum sjúkdómum sem í sumum tilvikum geta leitt til dauða. Því er nauðsynlegt að forráðamenn vatnsveitna tilkynni neytendum um leið og E.coli-bakterían finnst í neysluvatni, en þá er nauðsynlegt að sjóða vatnið fyrir notkun. Æskilegt er að láta rannsaka neysluvatnið í litlum vatnsveitum á eins til tveggja ára fresti og vera viðbúnir því að fara í framkvæmdir ef niðurstöður gefa til kynna að neysluvatnið sé ekki hæft til neyslu.
Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar
Skoðun Knattspyrna kvenna í hálfa öld – þakkir til Eggerts Magnússonar Ingibjörg Hinriksdóttir skrifar
Skoðun Af nashyrningum og færni - hvernig sköpum við verðmæti til framtíðar? Guðrún Högnadóttir skrifar
Skoðun Frestur til að skila athugasemdum við nýtt deiliskipulag Heiðmerkur að renna út Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Fánar, tákn og blómabreiður: „Enginn bjó á Íslandi fyrr en einhver kom“ Meyvant Þórólfsson skrifar
Skoðun Rafbíllinn er ekki bara umhverfisvænn – hann er líka hagkvæmari Óskar Páll Þorgilsson skrifar
Skoðun Laun kvenna og karla í aðildarfélögum ASÍ og BSRB árið 2024 Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Sjávarútvegur er undirstöðuatvinnuvegur – ekki einangruð tekjulind Kristinn Karl Brynjarsson skrifar