Neysluvatn og sumarhús Hrólfur Sigurðsson skrifar 18. júní 2014 00:00 Sumarhúsum hefur fjölgað mikið á síðustu árum og voru þau 12.401 talsins árið 2012 samkvæmt Þjóðskrá Íslands. Með fjölgun sumarbústaða hefur vatnsveitum í einkaeign fjölgað. Heilbrigðiseftirlit sveitarfélaga sér um eftirlit á neysluvatni frá stærri vatnsveitum, en það er á ábyrgð eigenda einkavatnsbóla að fylgjast með gæðum neysluvatns úr sínum veitum. Sumarhúsaeigendur sem kaupa neysluvatn af einkaveitu ættu að kanna hvort fylgst sé með gæðum og öryggi neysluvatnsins og hvort það hafi verið rannsökuð sýni á síðustu árum. Örverufræðilegt ástand neysluvatns er einn mikilvægasti þátturinn varðandi gæði og öryggi þess. Örverur leynast víða í umhverfinu og geta auðveldlega borist í neysluvatnið. Margir alvarlegir sjúkdómar geta borist með neysluvatni eins og sýkingar af völdum Salmonella, Campylobacter og nóróveira. Mesta hætta á sýkingu er þegar neysluvatn hefur mengast af saur manna eða dýra, en saur inniheldur bakteríur, veirur og frumdýr sem geta valdið sýkingum í fólki. Hér á Íslandi hafa komið upp nokkrar hópsýkingar af völdum Campylobacter í neysluvatni, á Stöðvarfirði 1984, á Djúpavogi 1993 og í veiðihúsi í Borgarfirði 1998. Auk þess hafa komið upp nokkrar hópsýkingar af völdum nóróveiru, í Húsafelli og á Mývatni 2004 en þá sýktust rúmlega 300 manns. Einnig hafa komið upp mörg tilfelli þar sem talið var að fólk hefði smitast af nóróveirum eftir neyslu drykkjarvatns en í þeim tilfellum var það ekki staðfest með rannsóknum.Alvarlegir sjúkdómar Frágangur vatnsbóla þarf að vera réttur til að tryggja öryggi neysluvatnsins. Við borholur og brunna er mikilvægt að grunnvatnið mengist ekki af yfirborðsvatni á svæðinu þar sem það getur oft og tíðum verið mengað af völdum óæskilegra örvera. Þekkt eru tilfelli þar sem neysluvatn hefur mengast vatni frá rotþróm sem eru í námunda við vatnstökustaðinn og því þarf einnig að huga vel að staðsetningu þeirra og frágangi. Það ætti að vera eitt af vorverkum eigenda vatnsbóla að skoða vatnstökustaðinn og athuga hvort hann sé ekki í lagi eftir veturinn. Leiðbeiningabækling með gátlista sem heitir Litlar vatnsveitur er að finna á vef Matvælastofnunar. Á hverju ári berast til Rannsóknastofu Matís ohf. tæplega 1.000 neysluvatnssýni og greindist E.coli-bakterían í 6,5% sýna á árunum 2010-2013. Þessi sýni koma frá öllum gerðum vatnsveitna, einkaveitum jafnt sem vatnsveitum sveitarfélaga. Ef E.coli greinist í neysluvatni bendir það til þess að vatnið sé mengað og geti innihaldið sjúkdómsvaldandi örverur. Ákveðnar E.coli-bakteríur geta valdið mjög alvarlegum sjúkdómum sem í sumum tilvikum geta leitt til dauða. Því er nauðsynlegt að forráðamenn vatnsveitna tilkynni neytendum um leið og E.coli-bakterían finnst í neysluvatni, en þá er nauðsynlegt að sjóða vatnið fyrir notkun. Æskilegt er að láta rannsaka neysluvatnið í litlum vatnsveitum á eins til tveggja ára fresti og vera viðbúnir því að fara í framkvæmdir ef niðurstöður gefa til kynna að neysluvatnið sé ekki hæft til neyslu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson Skoðun Sársauki annarra og samúðarþreyta Guðrún Jónsdóttir Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun 52 milljarðar/ári x 30 ár = EES Jón Baldvin Hannibalsson Skoðun Alþjóðalög eða lögleysa? Urður Hákonardóttir Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson Skoðun Skoðun Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason skrifar Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson skrifar Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir skrifar Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sársauki annarra og samúðarþreyta Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar Skoðun Alþjóðalög eða lögleysa? Urður Hákonardóttir skrifar Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar Skoðun GPT‑5 kemur í ágúst – áskoranir og tækifæri fyrir Ísland Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Við tölum um vöxt — en gleymum því sem vex Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir skrifar Skoðun Grindavík má enn bíða Gísli Stefánsson skrifar Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Sjá meira
Sumarhúsum hefur fjölgað mikið á síðustu árum og voru þau 12.401 talsins árið 2012 samkvæmt Þjóðskrá Íslands. Með fjölgun sumarbústaða hefur vatnsveitum í einkaeign fjölgað. Heilbrigðiseftirlit sveitarfélaga sér um eftirlit á neysluvatni frá stærri vatnsveitum, en það er á ábyrgð eigenda einkavatnsbóla að fylgjast með gæðum neysluvatns úr sínum veitum. Sumarhúsaeigendur sem kaupa neysluvatn af einkaveitu ættu að kanna hvort fylgst sé með gæðum og öryggi neysluvatnsins og hvort það hafi verið rannsökuð sýni á síðustu árum. Örverufræðilegt ástand neysluvatns er einn mikilvægasti þátturinn varðandi gæði og öryggi þess. Örverur leynast víða í umhverfinu og geta auðveldlega borist í neysluvatnið. Margir alvarlegir sjúkdómar geta borist með neysluvatni eins og sýkingar af völdum Salmonella, Campylobacter og nóróveira. Mesta hætta á sýkingu er þegar neysluvatn hefur mengast af saur manna eða dýra, en saur inniheldur bakteríur, veirur og frumdýr sem geta valdið sýkingum í fólki. Hér á Íslandi hafa komið upp nokkrar hópsýkingar af völdum Campylobacter í neysluvatni, á Stöðvarfirði 1984, á Djúpavogi 1993 og í veiðihúsi í Borgarfirði 1998. Auk þess hafa komið upp nokkrar hópsýkingar af völdum nóróveiru, í Húsafelli og á Mývatni 2004 en þá sýktust rúmlega 300 manns. Einnig hafa komið upp mörg tilfelli þar sem talið var að fólk hefði smitast af nóróveirum eftir neyslu drykkjarvatns en í þeim tilfellum var það ekki staðfest með rannsóknum.Alvarlegir sjúkdómar Frágangur vatnsbóla þarf að vera réttur til að tryggja öryggi neysluvatnsins. Við borholur og brunna er mikilvægt að grunnvatnið mengist ekki af yfirborðsvatni á svæðinu þar sem það getur oft og tíðum verið mengað af völdum óæskilegra örvera. Þekkt eru tilfelli þar sem neysluvatn hefur mengast vatni frá rotþróm sem eru í námunda við vatnstökustaðinn og því þarf einnig að huga vel að staðsetningu þeirra og frágangi. Það ætti að vera eitt af vorverkum eigenda vatnsbóla að skoða vatnstökustaðinn og athuga hvort hann sé ekki í lagi eftir veturinn. Leiðbeiningabækling með gátlista sem heitir Litlar vatnsveitur er að finna á vef Matvælastofnunar. Á hverju ári berast til Rannsóknastofu Matís ohf. tæplega 1.000 neysluvatnssýni og greindist E.coli-bakterían í 6,5% sýna á árunum 2010-2013. Þessi sýni koma frá öllum gerðum vatnsveitna, einkaveitum jafnt sem vatnsveitum sveitarfélaga. Ef E.coli greinist í neysluvatni bendir það til þess að vatnið sé mengað og geti innihaldið sjúkdómsvaldandi örverur. Ákveðnar E.coli-bakteríur geta valdið mjög alvarlegum sjúkdómum sem í sumum tilvikum geta leitt til dauða. Því er nauðsynlegt að forráðamenn vatnsveitna tilkynni neytendum um leið og E.coli-bakterían finnst í neysluvatni, en þá er nauðsynlegt að sjóða vatnið fyrir notkun. Æskilegt er að láta rannsaka neysluvatnið í litlum vatnsveitum á eins til tveggja ára fresti og vera viðbúnir því að fara í framkvæmdir ef niðurstöður gefa til kynna að neysluvatnið sé ekki hæft til neyslu.
Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun
Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar
Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar
Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar
Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun