Tréhestahugsun í menntamálum Jón Þorvarðarson skrifar 17. júlí 2014 07:00 Í skýrslu um stærðfræðikennslu í framhaldsskólum, sem sérfræðingahópur á vegum menntamálaráðuneytisins sendi nýverið frá sér, er fullyrt að sumir framhaldsskólar útskrifi nemendur af náttúrufræðibraut með prófgráður sem eru nánast að engu hafandi. Ennfremur er bent á að nýnemar við HÍ standi sig misvel á könnunarprófum í stærðfræði eftir því frá hvaða framhaldsskóla þeir koma. Í ljósi þess hve munurinn er mikill milli einstakra skóla þurfa þeir skólar sem koma lakast út að fara í naflaskoðun og reyna að bæta sinn árangur. Þessi sláandi niðurstaða hefur í raun legið fyrir um langt skeið, en einhverra hluta vegna hafa hæstráðendur menntamála kosið að sitja með hendur í skauti. En hvaða tillögur lagði sérfræðingahópurinn fram til úrbóta? Í sem stystu máli leggur hópurinn áherslu á að bæta þurfi menntun kennara, auka símenntun og snurfusa nokkrar kennslubækur. Auk þess er lagt til að komið verði á fót fagráði sem m.a. hafi það hlutverk að hafa eftirlit með kennslu og árangri í stærðfræði ásamt því að stjörnumerkja kennslubækur í stærðfræði. Að áliti skýrsluhöfunda virðist sem stærðfræðikennurum sé ekki treystandi til að meta gæði kennslubóka. Ýmsar tillögur sérfræðingahópsins eru vissulega góðra gjalda verðar en skýrslan fær engu síður falleinkunn fyrir að hafa ekki tekið á grundvallaratriðum sem krefjast skýrra svara. Varðandi umfjöllun hópsins um náttúrufræðibraut ásamt þeim niðurstöðum sem henni eru tengdar var nauðsynlegt að draga eftirfarandi lykilspurningu fram í dagsbirtuna: Er skynsamlegt að sem flestir framhaldsskólar starfræki náttúrufræðibraut?Fá skemmri skírn Svarið gæti vissulega verið já, ef við höfum aðgang að ótakmörkuðu fjármagni. En það er útópía sem gagnslaust er að ræða nánar. Ef við höldum okkur við raunveruleikann þá liggur fyrir að flestir framhaldsskólar búa við tiltölulega þröngan efnahag og það eru fá teikn á lofti um viðsnúning á því sviði. Kröfur um sparnað og hagræðingu gerast æ háværari enda á almenningur skýlausan rétt á því að skattfénu sé vel ráðstafað. Gegn þessum straumi tímans sitja einstakir skólastjórnendur sem verja lendur síns skóla með öllum tiltækum ráðum. Enginn vill missa spón úr aski sínum. Marghrjáð náttúrufræðibraut skal hafin til hæstu hæða og bera uppi merki skólans um ókomna framtíð. Hvað sem tautar og raular. Þeir neita að horfast í augu við þann veruleika að innistæða brautarinnar er horfin. Fyrir löngu síðan. Sökum langvarandi fjárhagsþrenginga hafa sömu skólar átt í stökustu vandræðum með að bjóða upp á námsáfanga sem skilyrðislaust ættu að standa nemendum til boða á náttúrufræðibraut. Til að halda skútunni á floti eru nauðsynlegir/æskilegir áfangar á náttúrufræðibraut miskunnarlaust skornir niður. Námi nemenda er þar með beinlínis stefnt í voða hvað frekara framhald varðar. Þeir fá skemmri skírn. Þeir borga brúsann að lokum. Það er í rauninni ljótur leikur ástundaður þegar sumir skólar laða til sín nemendur undir því yfirskini að þar sé starfrækt metnaðarfull náttúrufræðibraut þegar raunin er sú að brautin stendur ekki undir nafni. Allir gjalda afhroð. Nemendur eru grátt leiknir. Orðstír skólans bíður hnekki. Væntingar skólastjórnenda um að von sé á betri tíð með blóm í haga er rödd hrópandans í eyðimörkinni. Skólaþróunin undanfarin 15-20 ár talar sínu máli. Ef horft er til framtíðar þá er krafan sú að skólarnir greini sig hver frá öðrum í auknum mæli og erji sinn akur.Óhrekjanleg staðreynd Flestir framhaldsskólar eiga sitt flaggskip, ef svo má að orði komast, og sumir skólar eiga reyndar nokkur flaggskip innan sinna raða. Það er löngu orðið tímabært að ráðamenn átti sig á þeirri óhrekjanlegu staðreynd að náttúrufræðibraut getur ekki verið flaggskip allra skóla þegar hún er í raun veikasti hlekkur sumra skóla. Vissulega getur verið erfitt fyrir einstaka skólahugsuði, sumir hverjir lokaðir í eigin heimi, að horfast í augu við þá staðreynd að forsendur tiltekinnar námsbrautar séu brostnar með öllu og að hún sé í dauðateygjunum. En skólapólitík snýst ekki um draumsýnir eða einstaka skólastjórnendur. Þess vegna er það í verkahring hæstráðenda menntamála að bregðast við með afgerandi hætti og draga menn niður úr skýjunum og koma þeim niður á jörðina. Nemendum til hagsbóta. Þjóðfélaginu til hagsbóta. Sannleikurinn er einfaldlega þessi: Fjölmargir framhaldsskólar eru vel í stakk búnir til að starfrækja öfluga og metnaðarfulla náttúrufræðibraut. Þeir skila mjög hæfum nemendum til háskólanáms í stærðfræðitengdum greinum. Það er þeirra gersemi. Styrkur annarra skóla liggur á allt öðrum sviðum og að þeim styrkleika ber að hlúa. Það nær engri átt að allir framhaldsskólar séu að atast í því sama með mjög misjöfnum árangri. Skólar fá sinn dóm af því sem vel er gert. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson Skoðun Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Hreinleikaþráin Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Heimilisleysi blasir við öryrkjum Svanberg Hreinsson skrifar Skoðun Hvað getur Ísland gefið öðrum þjóðum? Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Veðrið, veskið og Íslendingurinn María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Að mæðra barn í hjarta sínu Hólmfríður Anna Baldursdóttir skrifar Sjá meira
Í skýrslu um stærðfræðikennslu í framhaldsskólum, sem sérfræðingahópur á vegum menntamálaráðuneytisins sendi nýverið frá sér, er fullyrt að sumir framhaldsskólar útskrifi nemendur af náttúrufræðibraut með prófgráður sem eru nánast að engu hafandi. Ennfremur er bent á að nýnemar við HÍ standi sig misvel á könnunarprófum í stærðfræði eftir því frá hvaða framhaldsskóla þeir koma. Í ljósi þess hve munurinn er mikill milli einstakra skóla þurfa þeir skólar sem koma lakast út að fara í naflaskoðun og reyna að bæta sinn árangur. Þessi sláandi niðurstaða hefur í raun legið fyrir um langt skeið, en einhverra hluta vegna hafa hæstráðendur menntamála kosið að sitja með hendur í skauti. En hvaða tillögur lagði sérfræðingahópurinn fram til úrbóta? Í sem stystu máli leggur hópurinn áherslu á að bæta þurfi menntun kennara, auka símenntun og snurfusa nokkrar kennslubækur. Auk þess er lagt til að komið verði á fót fagráði sem m.a. hafi það hlutverk að hafa eftirlit með kennslu og árangri í stærðfræði ásamt því að stjörnumerkja kennslubækur í stærðfræði. Að áliti skýrsluhöfunda virðist sem stærðfræðikennurum sé ekki treystandi til að meta gæði kennslubóka. Ýmsar tillögur sérfræðingahópsins eru vissulega góðra gjalda verðar en skýrslan fær engu síður falleinkunn fyrir að hafa ekki tekið á grundvallaratriðum sem krefjast skýrra svara. Varðandi umfjöllun hópsins um náttúrufræðibraut ásamt þeim niðurstöðum sem henni eru tengdar var nauðsynlegt að draga eftirfarandi lykilspurningu fram í dagsbirtuna: Er skynsamlegt að sem flestir framhaldsskólar starfræki náttúrufræðibraut?Fá skemmri skírn Svarið gæti vissulega verið já, ef við höfum aðgang að ótakmörkuðu fjármagni. En það er útópía sem gagnslaust er að ræða nánar. Ef við höldum okkur við raunveruleikann þá liggur fyrir að flestir framhaldsskólar búa við tiltölulega þröngan efnahag og það eru fá teikn á lofti um viðsnúning á því sviði. Kröfur um sparnað og hagræðingu gerast æ háværari enda á almenningur skýlausan rétt á því að skattfénu sé vel ráðstafað. Gegn þessum straumi tímans sitja einstakir skólastjórnendur sem verja lendur síns skóla með öllum tiltækum ráðum. Enginn vill missa spón úr aski sínum. Marghrjáð náttúrufræðibraut skal hafin til hæstu hæða og bera uppi merki skólans um ókomna framtíð. Hvað sem tautar og raular. Þeir neita að horfast í augu við þann veruleika að innistæða brautarinnar er horfin. Fyrir löngu síðan. Sökum langvarandi fjárhagsþrenginga hafa sömu skólar átt í stökustu vandræðum með að bjóða upp á námsáfanga sem skilyrðislaust ættu að standa nemendum til boða á náttúrufræðibraut. Til að halda skútunni á floti eru nauðsynlegir/æskilegir áfangar á náttúrufræðibraut miskunnarlaust skornir niður. Námi nemenda er þar með beinlínis stefnt í voða hvað frekara framhald varðar. Þeir fá skemmri skírn. Þeir borga brúsann að lokum. Það er í rauninni ljótur leikur ástundaður þegar sumir skólar laða til sín nemendur undir því yfirskini að þar sé starfrækt metnaðarfull náttúrufræðibraut þegar raunin er sú að brautin stendur ekki undir nafni. Allir gjalda afhroð. Nemendur eru grátt leiknir. Orðstír skólans bíður hnekki. Væntingar skólastjórnenda um að von sé á betri tíð með blóm í haga er rödd hrópandans í eyðimörkinni. Skólaþróunin undanfarin 15-20 ár talar sínu máli. Ef horft er til framtíðar þá er krafan sú að skólarnir greini sig hver frá öðrum í auknum mæli og erji sinn akur.Óhrekjanleg staðreynd Flestir framhaldsskólar eiga sitt flaggskip, ef svo má að orði komast, og sumir skólar eiga reyndar nokkur flaggskip innan sinna raða. Það er löngu orðið tímabært að ráðamenn átti sig á þeirri óhrekjanlegu staðreynd að náttúrufræðibraut getur ekki verið flaggskip allra skóla þegar hún er í raun veikasti hlekkur sumra skóla. Vissulega getur verið erfitt fyrir einstaka skólahugsuði, sumir hverjir lokaðir í eigin heimi, að horfast í augu við þá staðreynd að forsendur tiltekinnar námsbrautar séu brostnar með öllu og að hún sé í dauðateygjunum. En skólapólitík snýst ekki um draumsýnir eða einstaka skólastjórnendur. Þess vegna er það í verkahring hæstráðenda menntamála að bregðast við með afgerandi hætti og draga menn niður úr skýjunum og koma þeim niður á jörðina. Nemendum til hagsbóta. Þjóðfélaginu til hagsbóta. Sannleikurinn er einfaldlega þessi: Fjölmargir framhaldsskólar eru vel í stakk búnir til að starfrækja öfluga og metnaðarfulla náttúrufræðibraut. Þeir skila mjög hæfum nemendum til háskólanáms í stærðfræðitengdum greinum. Það er þeirra gersemi. Styrkur annarra skóla liggur á allt öðrum sviðum og að þeim styrkleika ber að hlúa. Það nær engri átt að allir framhaldsskólar séu að atast í því sama með mjög misjöfnum árangri. Skólar fá sinn dóm af því sem vel er gert.
Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar
Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun