Tími til aðgerða Guðný Hjaltadóttir skrifar 19. júní 2014 11:31 Það líður ekki sá dagur að ekki birtist fréttir utan úr heimi um hræðilegt ofbeldi gegn konum. Þar sem komið er fram við konur með svo ómannúðlegum og sadistískum hætti að maður grípur fyrir andlitið við lesturinn. Hvort sem um er að ræða hrottalegar hópnauðganir, sýruárásir, grýtingar, íkveikjur eða annað. Eru athafnirnar iðulega réttlættar á grundvelli athafna konunnar sjálfrar (e. victim blaming), menningu, laga, vangreidds heimanmundar eða öðrum álíka fjarstæðukenndum átyllum. Indland hefur verið áberandi í þessari umræðu þar sem slíkt ofbeldi gegn konum er daglegt brauð. Þá sérstaklega í norðurhluta landsins. Almenningur á Indlandi hefur vakið athygli heimspressunnar á því að ómennin komist upp með glæpi sína, að lögreglumenn virði kærur að vettugi og refsingum sé ekki fylgt eftir. Sýna opinberar tölur að nauðganir í landinu eigi sér stað á 22 mínútna fresti. Talan er þó talin umtalsvert hærri þar sem fjöldi nauðgana eru ekki tilkynntar, m.a. vegna hræðslu fórnarlamba við áreitni eða aðgerðarleysi af hálfu lögreglu. Þá er rétt að taka fram að nauðgun innan hjónabands er ekki refsiverð. Eru atburðir síðustu vikna ástæða þess að Indland er umfjöllunarefni þessarar greinar fremur en önnur lönd sem eiga viðlíka gagnrýni skilið. Eftir hina hrottafengnu árás á konu í strætisvagni í Nýju-Delí í desember 2012 voru indversk stjórnvöld nauðbeygð til að herða refsilöggjöf sína hvað varðar ofbeldi gegn konum. Yfirvöld í Indlandi hafa samt sem áður verið gagnrýnd fyrir að taka ekki á málunum og er ekki að undra. Stjórnmálamenn landsins skiptast á að tjá sig opinberlega þar sem fram koma skoðanir sem endurspegla þá kvenfyrirlitningu sem einkenna glæpina og veita þeim sem glæpina fremja byr undir báða vængi. Fyrir rúmri viku lýsti stjórnmálamaður Bharatiua Janata flokksins (BJP), sem vann kosningarnar í Indlandi 2014, því yfir að nauðganir væru ,,óviljaverk“ og gerðust ,,fyrir slysni“. Annar stjórnmálamaður flokksins lýsti því yfir fyrir skömmu að nauðgun væri ,,stundum röng og stundum rétt“. Fyrir rúmum tveim vikum síðan var tveimur unglingsstúlkum nauðgað af hópi manna og þær svo hengdar í tré. Formaður Samajwadi flokksins sem er við völd í héraðinu Uttar Pradesh þar sem ódæðið átti sér stað hefur áður sagt um nauðganir: ,,Boys will be boys, they make mistakes“. Flokkurinn hefur einmitt verið sakaður um að halda hlífiskildi yfir meðlimum Yadav stéttarinnar, sem hrottarnir sem drápu stúlkurnar tilheyra, og flokkurinn sækir mikið fylgi til. Annar leiðtogi Samajwadi flokksins lét hafa það eftir sér að hengja ætti konur sem væri nauðgað fyrir kynlíf utan hjónabands. Þá hafa fleiri stjórnmálamenn tjáð sig opinberlega og m.a. kennt klæðaburði kvenna um. Er sú skoðun dæmigerð í þessu samhengi að svona hlutir komi ekki fyrir heiðvirðar stúlkur. Nýverið beitti indverska lögreglan í Uttar Pradesh vatni til að tvístra kvenkyns mótmælendum sem komu saman til að mótmæla aðgerðarleysi stjórnvalda í að tryggja öryggi kvenna í landinu. Þvílík skilaboð til indverskra karlmanna. Þvílík fordæming. Í fyrra var indverskri konu nauðgað af 13 karlmönnum að skipun þorpráðs þar sem hún gat ekki greitt skuld fyrir að hafa orðið ástfangin af manni af rangri ætt. Var þorpsráðið sótt til saka? Er það enn við störf? Hafa framangreindir stjórnmálamenn verið dregnir til ábyrgðar fyrir orð sín? Þá hafa 186 þingmenn eða 34% nýrra meðlima indverska þingsins verið kærðir fyrir glæpi, 21% fyrir alvarlega glæpi á borð við morð, tilraun til morðs, mannrán og glæpi gegn konum. Þar af hafa 35% eða 98 af 281 frambjóðendum BJP flokksins í seinustu kosningum upplýst um sakamál á hendur sér. Það er ekki nóg að breyta lögum eða tala um umbætur án eftirfylgni. Þjóðum hefur verið hótað refsiaðgerðum fyrir að veiða hvali: jafnvel haldið utan við ráðstefnur. Hvað með þjóðir sem sýna ekki einungis skeytingarleysi heldur ýta með óbeinum hætti undir áframhaldandi ofbeldi gegn konum. Nú eða þjóðir sem ýta með beinum hætti? Hvað með þjóðir sem lofa umbótum í þessum málum en veita þess í stað aðilum brautargengi sem eru sekir um glæpi gegn konum eða tjá sig með framangreindum hætti. Eru stefnuyfirlýsingar og innihaldslaus loforð nægjanleg? Er alþjóðasamfélagið algjörlega máttlaust í þessu samhengi? Rétt er að vekja athygli á að á dögunum var haldin alþjóðleg ráðstefna í Bretlandi undir heitinu ,,Time to Act“. Boða þeir sem að henni standa herör gegn beitingu nauðgana sem vopns á stríðstímum. Ekki seinna vænna. Ráðstefnan er sú stærsta sinnar tegundar sem haldin hefur verið og sóttu fjölmargir þjóðarleiðtogar hana. Hafa yfir 150 lönd undirritað yfirlýsingu um að grípa til ráðstafana til að stöðva kynferðisofbeldi á átakatímum. Indland er ekki þar á meðal. Á þeim fáu dögum sem þessi grein var skrifuð fundust tvær konur til viðbótar hengdar upp í tré í Indlandi og er grunur um að þeim hafi áður verið nauðgað af hópi manna. Í framhaldinu tjáði forsætisráðherra landsins sig í fyrsta sinn opinberlega um ástandið þar sem hann lýsti því yfir að ríkisstjórnin ætti að grípa til ráðstafana. Ríkisstjóri Uttar Pradesh lýsti því einnig yfir á dögunum að tekið yrði á hrinu nauðgana í héraðinu. Þá er að sjá hvort staðið verði við stóru orðin. Það er kominn tími á að yfirvöld landa þar sem hrottafengið ofbeldi gegn konum viðgengst í nafni laga, menningar, eða afskiptaleysis yfirvalda beri einhverja ábyrgð. Það er kominn tími á að alþjóðlegri pressu verði beitt af fullum þungum. Hvort sem um er að ræða stríðshrjáð svæði eða ekki. Það er kominn tími til aðgerða. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Sjá meira
Það líður ekki sá dagur að ekki birtist fréttir utan úr heimi um hræðilegt ofbeldi gegn konum. Þar sem komið er fram við konur með svo ómannúðlegum og sadistískum hætti að maður grípur fyrir andlitið við lesturinn. Hvort sem um er að ræða hrottalegar hópnauðganir, sýruárásir, grýtingar, íkveikjur eða annað. Eru athafnirnar iðulega réttlættar á grundvelli athafna konunnar sjálfrar (e. victim blaming), menningu, laga, vangreidds heimanmundar eða öðrum álíka fjarstæðukenndum átyllum. Indland hefur verið áberandi í þessari umræðu þar sem slíkt ofbeldi gegn konum er daglegt brauð. Þá sérstaklega í norðurhluta landsins. Almenningur á Indlandi hefur vakið athygli heimspressunnar á því að ómennin komist upp með glæpi sína, að lögreglumenn virði kærur að vettugi og refsingum sé ekki fylgt eftir. Sýna opinberar tölur að nauðganir í landinu eigi sér stað á 22 mínútna fresti. Talan er þó talin umtalsvert hærri þar sem fjöldi nauðgana eru ekki tilkynntar, m.a. vegna hræðslu fórnarlamba við áreitni eða aðgerðarleysi af hálfu lögreglu. Þá er rétt að taka fram að nauðgun innan hjónabands er ekki refsiverð. Eru atburðir síðustu vikna ástæða þess að Indland er umfjöllunarefni þessarar greinar fremur en önnur lönd sem eiga viðlíka gagnrýni skilið. Eftir hina hrottafengnu árás á konu í strætisvagni í Nýju-Delí í desember 2012 voru indversk stjórnvöld nauðbeygð til að herða refsilöggjöf sína hvað varðar ofbeldi gegn konum. Yfirvöld í Indlandi hafa samt sem áður verið gagnrýnd fyrir að taka ekki á málunum og er ekki að undra. Stjórnmálamenn landsins skiptast á að tjá sig opinberlega þar sem fram koma skoðanir sem endurspegla þá kvenfyrirlitningu sem einkenna glæpina og veita þeim sem glæpina fremja byr undir báða vængi. Fyrir rúmri viku lýsti stjórnmálamaður Bharatiua Janata flokksins (BJP), sem vann kosningarnar í Indlandi 2014, því yfir að nauðganir væru ,,óviljaverk“ og gerðust ,,fyrir slysni“. Annar stjórnmálamaður flokksins lýsti því yfir fyrir skömmu að nauðgun væri ,,stundum röng og stundum rétt“. Fyrir rúmum tveim vikum síðan var tveimur unglingsstúlkum nauðgað af hópi manna og þær svo hengdar í tré. Formaður Samajwadi flokksins sem er við völd í héraðinu Uttar Pradesh þar sem ódæðið átti sér stað hefur áður sagt um nauðganir: ,,Boys will be boys, they make mistakes“. Flokkurinn hefur einmitt verið sakaður um að halda hlífiskildi yfir meðlimum Yadav stéttarinnar, sem hrottarnir sem drápu stúlkurnar tilheyra, og flokkurinn sækir mikið fylgi til. Annar leiðtogi Samajwadi flokksins lét hafa það eftir sér að hengja ætti konur sem væri nauðgað fyrir kynlíf utan hjónabands. Þá hafa fleiri stjórnmálamenn tjáð sig opinberlega og m.a. kennt klæðaburði kvenna um. Er sú skoðun dæmigerð í þessu samhengi að svona hlutir komi ekki fyrir heiðvirðar stúlkur. Nýverið beitti indverska lögreglan í Uttar Pradesh vatni til að tvístra kvenkyns mótmælendum sem komu saman til að mótmæla aðgerðarleysi stjórnvalda í að tryggja öryggi kvenna í landinu. Þvílík skilaboð til indverskra karlmanna. Þvílík fordæming. Í fyrra var indverskri konu nauðgað af 13 karlmönnum að skipun þorpráðs þar sem hún gat ekki greitt skuld fyrir að hafa orðið ástfangin af manni af rangri ætt. Var þorpsráðið sótt til saka? Er það enn við störf? Hafa framangreindir stjórnmálamenn verið dregnir til ábyrgðar fyrir orð sín? Þá hafa 186 þingmenn eða 34% nýrra meðlima indverska þingsins verið kærðir fyrir glæpi, 21% fyrir alvarlega glæpi á borð við morð, tilraun til morðs, mannrán og glæpi gegn konum. Þar af hafa 35% eða 98 af 281 frambjóðendum BJP flokksins í seinustu kosningum upplýst um sakamál á hendur sér. Það er ekki nóg að breyta lögum eða tala um umbætur án eftirfylgni. Þjóðum hefur verið hótað refsiaðgerðum fyrir að veiða hvali: jafnvel haldið utan við ráðstefnur. Hvað með þjóðir sem sýna ekki einungis skeytingarleysi heldur ýta með óbeinum hætti undir áframhaldandi ofbeldi gegn konum. Nú eða þjóðir sem ýta með beinum hætti? Hvað með þjóðir sem lofa umbótum í þessum málum en veita þess í stað aðilum brautargengi sem eru sekir um glæpi gegn konum eða tjá sig með framangreindum hætti. Eru stefnuyfirlýsingar og innihaldslaus loforð nægjanleg? Er alþjóðasamfélagið algjörlega máttlaust í þessu samhengi? Rétt er að vekja athygli á að á dögunum var haldin alþjóðleg ráðstefna í Bretlandi undir heitinu ,,Time to Act“. Boða þeir sem að henni standa herör gegn beitingu nauðgana sem vopns á stríðstímum. Ekki seinna vænna. Ráðstefnan er sú stærsta sinnar tegundar sem haldin hefur verið og sóttu fjölmargir þjóðarleiðtogar hana. Hafa yfir 150 lönd undirritað yfirlýsingu um að grípa til ráðstafana til að stöðva kynferðisofbeldi á átakatímum. Indland er ekki þar á meðal. Á þeim fáu dögum sem þessi grein var skrifuð fundust tvær konur til viðbótar hengdar upp í tré í Indlandi og er grunur um að þeim hafi áður verið nauðgað af hópi manna. Í framhaldinu tjáði forsætisráðherra landsins sig í fyrsta sinn opinberlega um ástandið þar sem hann lýsti því yfir að ríkisstjórnin ætti að grípa til ráðstafana. Ríkisstjóri Uttar Pradesh lýsti því einnig yfir á dögunum að tekið yrði á hrinu nauðgana í héraðinu. Þá er að sjá hvort staðið verði við stóru orðin. Það er kominn tími á að yfirvöld landa þar sem hrottafengið ofbeldi gegn konum viðgengst í nafni laga, menningar, eða afskiptaleysis yfirvalda beri einhverja ábyrgð. Það er kominn tími á að alþjóðlegri pressu verði beitt af fullum þungum. Hvort sem um er að ræða stríðshrjáð svæði eða ekki. Það er kominn tími til aðgerða.
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar