Tími til aðgerða Guðný Hjaltadóttir skrifar 19. júní 2014 11:31 Það líður ekki sá dagur að ekki birtist fréttir utan úr heimi um hræðilegt ofbeldi gegn konum. Þar sem komið er fram við konur með svo ómannúðlegum og sadistískum hætti að maður grípur fyrir andlitið við lesturinn. Hvort sem um er að ræða hrottalegar hópnauðganir, sýruárásir, grýtingar, íkveikjur eða annað. Eru athafnirnar iðulega réttlættar á grundvelli athafna konunnar sjálfrar (e. victim blaming), menningu, laga, vangreidds heimanmundar eða öðrum álíka fjarstæðukenndum átyllum. Indland hefur verið áberandi í þessari umræðu þar sem slíkt ofbeldi gegn konum er daglegt brauð. Þá sérstaklega í norðurhluta landsins. Almenningur á Indlandi hefur vakið athygli heimspressunnar á því að ómennin komist upp með glæpi sína, að lögreglumenn virði kærur að vettugi og refsingum sé ekki fylgt eftir. Sýna opinberar tölur að nauðganir í landinu eigi sér stað á 22 mínútna fresti. Talan er þó talin umtalsvert hærri þar sem fjöldi nauðgana eru ekki tilkynntar, m.a. vegna hræðslu fórnarlamba við áreitni eða aðgerðarleysi af hálfu lögreglu. Þá er rétt að taka fram að nauðgun innan hjónabands er ekki refsiverð. Eru atburðir síðustu vikna ástæða þess að Indland er umfjöllunarefni þessarar greinar fremur en önnur lönd sem eiga viðlíka gagnrýni skilið. Eftir hina hrottafengnu árás á konu í strætisvagni í Nýju-Delí í desember 2012 voru indversk stjórnvöld nauðbeygð til að herða refsilöggjöf sína hvað varðar ofbeldi gegn konum. Yfirvöld í Indlandi hafa samt sem áður verið gagnrýnd fyrir að taka ekki á málunum og er ekki að undra. Stjórnmálamenn landsins skiptast á að tjá sig opinberlega þar sem fram koma skoðanir sem endurspegla þá kvenfyrirlitningu sem einkenna glæpina og veita þeim sem glæpina fremja byr undir báða vængi. Fyrir rúmri viku lýsti stjórnmálamaður Bharatiua Janata flokksins (BJP), sem vann kosningarnar í Indlandi 2014, því yfir að nauðganir væru ,,óviljaverk“ og gerðust ,,fyrir slysni“. Annar stjórnmálamaður flokksins lýsti því yfir fyrir skömmu að nauðgun væri ,,stundum röng og stundum rétt“. Fyrir rúmum tveim vikum síðan var tveimur unglingsstúlkum nauðgað af hópi manna og þær svo hengdar í tré. Formaður Samajwadi flokksins sem er við völd í héraðinu Uttar Pradesh þar sem ódæðið átti sér stað hefur áður sagt um nauðganir: ,,Boys will be boys, they make mistakes“. Flokkurinn hefur einmitt verið sakaður um að halda hlífiskildi yfir meðlimum Yadav stéttarinnar, sem hrottarnir sem drápu stúlkurnar tilheyra, og flokkurinn sækir mikið fylgi til. Annar leiðtogi Samajwadi flokksins lét hafa það eftir sér að hengja ætti konur sem væri nauðgað fyrir kynlíf utan hjónabands. Þá hafa fleiri stjórnmálamenn tjáð sig opinberlega og m.a. kennt klæðaburði kvenna um. Er sú skoðun dæmigerð í þessu samhengi að svona hlutir komi ekki fyrir heiðvirðar stúlkur. Nýverið beitti indverska lögreglan í Uttar Pradesh vatni til að tvístra kvenkyns mótmælendum sem komu saman til að mótmæla aðgerðarleysi stjórnvalda í að tryggja öryggi kvenna í landinu. Þvílík skilaboð til indverskra karlmanna. Þvílík fordæming. Í fyrra var indverskri konu nauðgað af 13 karlmönnum að skipun þorpráðs þar sem hún gat ekki greitt skuld fyrir að hafa orðið ástfangin af manni af rangri ætt. Var þorpsráðið sótt til saka? Er það enn við störf? Hafa framangreindir stjórnmálamenn verið dregnir til ábyrgðar fyrir orð sín? Þá hafa 186 þingmenn eða 34% nýrra meðlima indverska þingsins verið kærðir fyrir glæpi, 21% fyrir alvarlega glæpi á borð við morð, tilraun til morðs, mannrán og glæpi gegn konum. Þar af hafa 35% eða 98 af 281 frambjóðendum BJP flokksins í seinustu kosningum upplýst um sakamál á hendur sér. Það er ekki nóg að breyta lögum eða tala um umbætur án eftirfylgni. Þjóðum hefur verið hótað refsiaðgerðum fyrir að veiða hvali: jafnvel haldið utan við ráðstefnur. Hvað með þjóðir sem sýna ekki einungis skeytingarleysi heldur ýta með óbeinum hætti undir áframhaldandi ofbeldi gegn konum. Nú eða þjóðir sem ýta með beinum hætti? Hvað með þjóðir sem lofa umbótum í þessum málum en veita þess í stað aðilum brautargengi sem eru sekir um glæpi gegn konum eða tjá sig með framangreindum hætti. Eru stefnuyfirlýsingar og innihaldslaus loforð nægjanleg? Er alþjóðasamfélagið algjörlega máttlaust í þessu samhengi? Rétt er að vekja athygli á að á dögunum var haldin alþjóðleg ráðstefna í Bretlandi undir heitinu ,,Time to Act“. Boða þeir sem að henni standa herör gegn beitingu nauðgana sem vopns á stríðstímum. Ekki seinna vænna. Ráðstefnan er sú stærsta sinnar tegundar sem haldin hefur verið og sóttu fjölmargir þjóðarleiðtogar hana. Hafa yfir 150 lönd undirritað yfirlýsingu um að grípa til ráðstafana til að stöðva kynferðisofbeldi á átakatímum. Indland er ekki þar á meðal. Á þeim fáu dögum sem þessi grein var skrifuð fundust tvær konur til viðbótar hengdar upp í tré í Indlandi og er grunur um að þeim hafi áður verið nauðgað af hópi manna. Í framhaldinu tjáði forsætisráðherra landsins sig í fyrsta sinn opinberlega um ástandið þar sem hann lýsti því yfir að ríkisstjórnin ætti að grípa til ráðstafana. Ríkisstjóri Uttar Pradesh lýsti því einnig yfir á dögunum að tekið yrði á hrinu nauðgana í héraðinu. Þá er að sjá hvort staðið verði við stóru orðin. Það er kominn tími á að yfirvöld landa þar sem hrottafengið ofbeldi gegn konum viðgengst í nafni laga, menningar, eða afskiptaleysis yfirvalda beri einhverja ábyrgð. Það er kominn tími á að alþjóðlegri pressu verði beitt af fullum þungum. Hvort sem um er að ræða stríðshrjáð svæði eða ekki. Það er kominn tími til aðgerða. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 01.06.2024 Halldór Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson skrifar Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr. Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Auðkenni þarf að passa upp á Eva Valdís Jóhönnudóttir skrifar Skoðun Auðlindir í almannaeigu – Halla Hrund Logadóttir 7. forseti Íslands Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar Sjá meira
Það líður ekki sá dagur að ekki birtist fréttir utan úr heimi um hræðilegt ofbeldi gegn konum. Þar sem komið er fram við konur með svo ómannúðlegum og sadistískum hætti að maður grípur fyrir andlitið við lesturinn. Hvort sem um er að ræða hrottalegar hópnauðganir, sýruárásir, grýtingar, íkveikjur eða annað. Eru athafnirnar iðulega réttlættar á grundvelli athafna konunnar sjálfrar (e. victim blaming), menningu, laga, vangreidds heimanmundar eða öðrum álíka fjarstæðukenndum átyllum. Indland hefur verið áberandi í þessari umræðu þar sem slíkt ofbeldi gegn konum er daglegt brauð. Þá sérstaklega í norðurhluta landsins. Almenningur á Indlandi hefur vakið athygli heimspressunnar á því að ómennin komist upp með glæpi sína, að lögreglumenn virði kærur að vettugi og refsingum sé ekki fylgt eftir. Sýna opinberar tölur að nauðganir í landinu eigi sér stað á 22 mínútna fresti. Talan er þó talin umtalsvert hærri þar sem fjöldi nauðgana eru ekki tilkynntar, m.a. vegna hræðslu fórnarlamba við áreitni eða aðgerðarleysi af hálfu lögreglu. Þá er rétt að taka fram að nauðgun innan hjónabands er ekki refsiverð. Eru atburðir síðustu vikna ástæða þess að Indland er umfjöllunarefni þessarar greinar fremur en önnur lönd sem eiga viðlíka gagnrýni skilið. Eftir hina hrottafengnu árás á konu í strætisvagni í Nýju-Delí í desember 2012 voru indversk stjórnvöld nauðbeygð til að herða refsilöggjöf sína hvað varðar ofbeldi gegn konum. Yfirvöld í Indlandi hafa samt sem áður verið gagnrýnd fyrir að taka ekki á málunum og er ekki að undra. Stjórnmálamenn landsins skiptast á að tjá sig opinberlega þar sem fram koma skoðanir sem endurspegla þá kvenfyrirlitningu sem einkenna glæpina og veita þeim sem glæpina fremja byr undir báða vængi. Fyrir rúmri viku lýsti stjórnmálamaður Bharatiua Janata flokksins (BJP), sem vann kosningarnar í Indlandi 2014, því yfir að nauðganir væru ,,óviljaverk“ og gerðust ,,fyrir slysni“. Annar stjórnmálamaður flokksins lýsti því yfir fyrir skömmu að nauðgun væri ,,stundum röng og stundum rétt“. Fyrir rúmum tveim vikum síðan var tveimur unglingsstúlkum nauðgað af hópi manna og þær svo hengdar í tré. Formaður Samajwadi flokksins sem er við völd í héraðinu Uttar Pradesh þar sem ódæðið átti sér stað hefur áður sagt um nauðganir: ,,Boys will be boys, they make mistakes“. Flokkurinn hefur einmitt verið sakaður um að halda hlífiskildi yfir meðlimum Yadav stéttarinnar, sem hrottarnir sem drápu stúlkurnar tilheyra, og flokkurinn sækir mikið fylgi til. Annar leiðtogi Samajwadi flokksins lét hafa það eftir sér að hengja ætti konur sem væri nauðgað fyrir kynlíf utan hjónabands. Þá hafa fleiri stjórnmálamenn tjáð sig opinberlega og m.a. kennt klæðaburði kvenna um. Er sú skoðun dæmigerð í þessu samhengi að svona hlutir komi ekki fyrir heiðvirðar stúlkur. Nýverið beitti indverska lögreglan í Uttar Pradesh vatni til að tvístra kvenkyns mótmælendum sem komu saman til að mótmæla aðgerðarleysi stjórnvalda í að tryggja öryggi kvenna í landinu. Þvílík skilaboð til indverskra karlmanna. Þvílík fordæming. Í fyrra var indverskri konu nauðgað af 13 karlmönnum að skipun þorpráðs þar sem hún gat ekki greitt skuld fyrir að hafa orðið ástfangin af manni af rangri ætt. Var þorpsráðið sótt til saka? Er það enn við störf? Hafa framangreindir stjórnmálamenn verið dregnir til ábyrgðar fyrir orð sín? Þá hafa 186 þingmenn eða 34% nýrra meðlima indverska þingsins verið kærðir fyrir glæpi, 21% fyrir alvarlega glæpi á borð við morð, tilraun til morðs, mannrán og glæpi gegn konum. Þar af hafa 35% eða 98 af 281 frambjóðendum BJP flokksins í seinustu kosningum upplýst um sakamál á hendur sér. Það er ekki nóg að breyta lögum eða tala um umbætur án eftirfylgni. Þjóðum hefur verið hótað refsiaðgerðum fyrir að veiða hvali: jafnvel haldið utan við ráðstefnur. Hvað með þjóðir sem sýna ekki einungis skeytingarleysi heldur ýta með óbeinum hætti undir áframhaldandi ofbeldi gegn konum. Nú eða þjóðir sem ýta með beinum hætti? Hvað með þjóðir sem lofa umbótum í þessum málum en veita þess í stað aðilum brautargengi sem eru sekir um glæpi gegn konum eða tjá sig með framangreindum hætti. Eru stefnuyfirlýsingar og innihaldslaus loforð nægjanleg? Er alþjóðasamfélagið algjörlega máttlaust í þessu samhengi? Rétt er að vekja athygli á að á dögunum var haldin alþjóðleg ráðstefna í Bretlandi undir heitinu ,,Time to Act“. Boða þeir sem að henni standa herör gegn beitingu nauðgana sem vopns á stríðstímum. Ekki seinna vænna. Ráðstefnan er sú stærsta sinnar tegundar sem haldin hefur verið og sóttu fjölmargir þjóðarleiðtogar hana. Hafa yfir 150 lönd undirritað yfirlýsingu um að grípa til ráðstafana til að stöðva kynferðisofbeldi á átakatímum. Indland er ekki þar á meðal. Á þeim fáu dögum sem þessi grein var skrifuð fundust tvær konur til viðbótar hengdar upp í tré í Indlandi og er grunur um að þeim hafi áður verið nauðgað af hópi manna. Í framhaldinu tjáði forsætisráðherra landsins sig í fyrsta sinn opinberlega um ástandið þar sem hann lýsti því yfir að ríkisstjórnin ætti að grípa til ráðstafana. Ríkisstjóri Uttar Pradesh lýsti því einnig yfir á dögunum að tekið yrði á hrinu nauðgana í héraðinu. Þá er að sjá hvort staðið verði við stóru orðin. Það er kominn tími á að yfirvöld landa þar sem hrottafengið ofbeldi gegn konum viðgengst í nafni laga, menningar, eða afskiptaleysis yfirvalda beri einhverja ábyrgð. Það er kominn tími á að alþjóðlegri pressu verði beitt af fullum þungum. Hvort sem um er að ræða stríðshrjáð svæði eða ekki. Það er kominn tími til aðgerða.
Skoðun Auðlindir í almannaeigu – Halla Hrund Logadóttir 7. forseti Íslands Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar