

Sveitarfélögin axli meiri ábyrgð
Það vekur jafnframt athygli að þrátt fyrir sameiningar sjúkrahúsa og aðrar breytingar á heilbrigðisþjónustu í grannríkjunum er heilsugæslu að mestu haldið uppi af sjálfstætt starfandi heimilislæknum. Þeir eru áfram hliðverðir heilbrigðiskerfisins. Í öllum þessum löndum er mikil ánægja meðal almennings, starfsmanna og stjórnvalda með heilbrigðisþjónustuna. Gæði, öryggi og mönnun er í góðu lagi. Allir eru sammála um að heilbrigðismál, og þá sérstaklega heilsugæsla, hljóti að teljast til nærþjónustu sem eðlilega sé á ábyrgð sveitarfélaga og héraðsstjórna. Á Íslandi blása aðrir vindar.
Vindar sameiningar
Þann 9. júlí s.l. gaf heilbrigðisráðherra út reglugerð um frekari sameiningu heilbrigðisstofnana á landsbyggðinni frá og með 1. október nk. og nær hún nú til heilbrigðisþjónustu á Vestfjörðum, Norðurlandi og Suðurlandi. Þetta er endapunktur á ferli sem hófst í ársbyrjun 1999 með sameiningu allra heilsugæslustöðva og sjúkrahúsa á Austfjörðum í eina heilbrigðisstofnun, Heilbrigðisstofnun Austurlands (HSA). Þar á eftir fylgdu Suðurnes, Höfuðborgarsvæðið og Vesturland. Fyrirhuguðum sameiningum var frestað í lok síðasta árs við afgreiðslu fjárlaga fyrir 2014 og var það gert í því skyni að hafa frekara samráð við heimamenn. Ekki er þó að sjá að heilbrigðisyfirvöld og einstök sveitarfélög hafi, það sem af er þessu ári, talað mikið saman eða lagt mikla vinnu í að útfæra og ná samstöðu um hugmyndir sínar um framtíðarskipan heilbrigðismála á landsbyggðinni.
Nærþjónusta
Yfirstandandi breytingar eru eftir sem áður á skjön við þau áform sem uppi voru um miðjan tíunda áratug síðustu aldar um flutning verkefna frá ríki til sveitarfélaga, sbr. lög nr. 87/1994 um reynslusveitarfélög. Í framhaldi af þeirri lagasetningu var samið við tvö sveitarfélög, Hornafjarðarbæ og Akureyri, um að taka að sér heilsugæslu og öldrunarmál og samþætta þá starfsemi félagslegri þjónustu þessara sveitarfélaga. Hugmyndin var sú að afla reynslu af þessu fyrirkomulagi og leggja hana til grundvallar ákvörðunum um almennan flutning verkefna til sveitarfélaganna. Yfirtaka og samþætting fyrrgreindra málaflokka tókst mjög vel og stuðlaði m.a. að því að tekið hefur verið heildstætt á málefnum einstakra öryrkja, atvinnulausra og fólks með félagsleg vandamál. Þetta, og margt annað, reyndist auðveldara eftir að heilsugæslan var orðin hluti af þjónustu og stjórnsýslu þessara bæjarfélaga. Heilbrigðisyfirvöld voru samt ekki tilbúin að stíga skrefið til fulls.
Heildarsýn
Vandi íslenska heilbrigðiskerfisins er margþættur og snýr ekki aðeins að sameiningu heilbrigðisstofnana í þremur heilbrigðisumdæmum. Heilbrigðisþjónustan stendur frammi fyrir risavöxnum viðfangsefnum sem erfitt verður að leysa án aukinna fjárveitinga, tækja- og tæknivæðingar og byggingar nútímalegs háskólasjúkrahúss. Ekki verður heldur gengið fram hjá heilsugæslunni ef tryggja á nægjanlega góða lýðheilsu til framtíðar. Þau skoðanaskipti sem átt hafa sér stað milli heilbrigðisráðherra og sveitarstjórnarmanna að undanförnu eru því miður aðeins ein birtingarmynd þess að hvorki liggur fyrir skýr framtíðarsýn né áætlun um hvernig ná megi mikilvægum markmiðum í heilbrigðismálum.
Efling heilbrigðiskerfisins er ekki aðeins spurning um forgangsröðun málaflokka. Öflugt heilbrigðis- og velferðarkerfi verður að byggja á traustum efnahagslegum grundvelli og aukinni verðmætasköpun í þjóðfélaginu. Sömuleiðis er brýnt að ráðist verði í endurskoðun á stjórnskipulagi heilbrigðismála og farið sérstaklega yfir hvernig sveitarfélög geti eins og annars staðar á Norðurlöndum staðið undir heilbrigðisþjónustu í heimabyggð. Til þess að auðvelda það verk er mikilvægt að sveitarstjórnarstiginu verði markaðir sérstakir tekjustofnar. Þannig geta sveitarstjórnir tekið sér aukið vald og borið aukna ábyrgð sem væri bæði til hagsbóta fyrir sjúklinginn og heilbrigðiskerfið. Ef ekkert verður að gert mun heilbrigðisþjónustan áfram verða í fjötrum miðstýringar um ókomna tíð.
Skoðun

Dómsdagur nálgast!
Hólmgeir Baldursson skrifar

Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér?
Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar

Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs
Guðrún Einarsdóttir skrifar

Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest?
Eydís Inga Valsdóttir skrifar

Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“
Birgir Finnsson skrifar

Aðgengi er lykill að sjálfstæði, þátttöku og virkni
Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar

Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho
Hannes Örn Blandon skrifar

Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti
Jón Pétur Zimsen skrifar

Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn
Halldóra Mogensen skrifar

Hefur ekki náð sér á strik síðan
Hjörtur J. Guðmundsson skrifar

Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin
Þórður Snær Júlíusson skrifar

Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja
Kristinn Karl Brynjarsson skrifar

Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar
Bogi Ragnarsson skrifar

Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið
Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar

Við erum 40 árum á eftir
Einar Sverrisson skrifar

Þétting á 27. brautinni
Friðjón R. Friðjónsson skrifar

Þá verður gott að búa á Íslandi
Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir skrifar

Faglegt mat eða lukka? III: Tækifæri fyrir löggjafann
Bogi Ragnarsson skrifar

Þingmaður til sölu – bátur fylgir með
Sigríður Svanborgardóttir skrifar

Þeir vökulu og tungumálið sem stjórntæki
Jóhanna Jakobsdóttir skrifar

Umburðarlyndi og kærleikur
Snorri Ásmundsson skrifar

Kolbrún og Kafka
Pétur Orri Pétursson skrifar

Brottvísanir sem öllum var sama um
Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar

Mamma er gulur góð einkunn?
Díana Dögg Víglundsdóttir skrifar

Gervigreind í vinnunni: Frá hamri til heilabús
Björgmundur Guðmundsson skrifar

Engu slaufað
Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar

Faglegt mat eða lukka? II. Viðurkenning og höfnun
Bogi Ragnarsson skrifar

Krabbameinsfélagið í stafni í aðdraganda storms
Halla Þorvaldsdóttir skrifar

Lénsherratímabilið er hafið
Einar G Harðarson skrifar