Heyrist í hásum þingmanni? Valdís Ingibjörg Jónsdóttir skrifar 16. apríl 2014 07:00 Það er vel við hæfi að nota alþjóðlega radddaginn 16. apríl til að minna fólk á að það kæmist nú sennilega illa í gegnum lífið ef það hefði ekki röddina til að tjá sig með, eitthvað sem flestöllum finnst bara sjálfsagður hlutur að hafa. Fólk er vel meðvitað um gildi raddar þegar kemur að skemmtanagildi hennar en öðru máli gegnir gagnvart daglegri notkun. Rödd er ekki óbrigðul frekar en annað í skrokkskjóðunni. Hún er hljóð og hljóð bilar ekki. Hins vegar bendir „biluð rödd“, þ.e.a.s. langvarandi hæsi, raddbrestir, raddþreyta og rödd án tónbrigða, til þess að eitthvað sé að í því líkamskerfi sem myndar hana, t.d. raddböndum. En höldum okkur við málvenjuna „biluð rödd“. Sennilega er um að kenna almennu þekkingarleysi og andvaraleysi að rödd hefur enn ekki komist á blað sem hluti af heilsufari, hvað þá að orðið „raddheilsa“ hafi unnið sér sess, t.d. sem hluti af lýðheilsu. Þessu þarf að breyta því staðreyndin er sú að fjöldi fólks leigir röddina sína út sem atvinnutæki sem það kann takmarkað á og gert að starfa í umhverfi sem beinlínis getur skaðað raddfærin. Þar má nefna t.d. kennara, talsímaverði og sölufólk. Það getur varla talist eðlilegt ef um og yfir helmingur fólks í þessum atvinnustéttum þjáist meira eða minna af álagseinkennum á raddfæri.Veikindaleyfi vegna raddveilna Um fimmtungur kennara hefur tekið árlega veikindaleyfi vegna raddveilna og þess eru dæmi að fólk hafi hrökklast úr starfi vegna þess að röddin hefur gefið sig, jafnvel svo að einstaklingurinn á erfitt með að taka þátt í venjulegum samræðum. Þarf ekki að líta á þetta sem heilbrigðisvandamál? Á ekki að líta á þetta sem skort á vinnuvernd? Annað í stöðunni. Ef röddin er farin að gefa sig, t.d. orðin hás, þá er hún ekki að gagnast áheyrandanum. Það skyldi þó ekki vera að óróleiki í bekk stafi af talsverðu leyti af því að nemendur heyra ekki til kennarans? Það skyldi þó ekki vera að nemendur hafi ekki getað fylgst nægilega vel með munnlegri fræðslu til að geta skilað viðunandi árangri í námi? Kennaranám í dag er fimm ár. Ég veit ekki til þess að inni í því námi sé fastur liður þar sem kennurum er kennt um eigin rödd eða hvernig sé hægt að halda raddheilsunni í jafn raddkrefjandi starfi eins og kennsla er. Fá störf búa yfir meiri hættu fyrir rödd en kennarastarfið. Að tala tímunum saman í hávaða, vafasömu innilofti og í fjarlægð frá hlustendum ógnar röddinni enda sést það best á almennu bágu ástandi kennararadda. Sagt er að meðalstarfsaldur íþróttakennara sem slíkra sé innan við fimm ár. Hver borgar skaðann ef rödd gefur sig vegna aðstæðna í vinnu? Er tryggt að í kjarasamningum þurfi viðkomandi ekki sjálfur að borga nauðsynlega meðferð til að ná röddinni til baka? Hvernig er með lífeyrismál kennara sem þarf að hætta kennslu vegna raddmissis? Hafa kennarar almennt aðgang að magnarakerfi? Ástand hjá talsímavörðum er engu betra enda aðstæður fyrir það starf taldar langt í frá vistvænar fyrir rödd – margir í sama herbergi með skilrúm sín á millum sem dugar skammt til að halda skvaldri nægilega frá. Er hugað að því að inniloft á slíkum stöðum sé nægilega gott fyrir raddnotkun? Fá talsímaverðir fræðslu um rödd þannig að þeir geti varist því að of mikið álag gangi fram af henni? Bilaðar atvinnuraddir kosta þjóðfélagið og einstaklinga drjúgan skilding á ári hverju. Það er löngu kominn tími á að skoða þessi mál heildstætt og af alvöru og finna hvað hægt er að gera til úrbóta. Það mætti t.d. byrja á því í þingsölum hjá hópi sem á ansi mikið undir því að raddir þeirra heyrist. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Samt kýs ég Katrínu Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson Skoðun Gummi Kalli er rétti kosturinn sem biskup Íslands Áslaug Helga Hálfdánardóttir,Dís Gylfadóttir,Guðni Már Harðarson Skoðun Skoðun Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Hreinleikaþráin Bjarni Karlsson skrifar Sjá meira
Það er vel við hæfi að nota alþjóðlega radddaginn 16. apríl til að minna fólk á að það kæmist nú sennilega illa í gegnum lífið ef það hefði ekki röddina til að tjá sig með, eitthvað sem flestöllum finnst bara sjálfsagður hlutur að hafa. Fólk er vel meðvitað um gildi raddar þegar kemur að skemmtanagildi hennar en öðru máli gegnir gagnvart daglegri notkun. Rödd er ekki óbrigðul frekar en annað í skrokkskjóðunni. Hún er hljóð og hljóð bilar ekki. Hins vegar bendir „biluð rödd“, þ.e.a.s. langvarandi hæsi, raddbrestir, raddþreyta og rödd án tónbrigða, til þess að eitthvað sé að í því líkamskerfi sem myndar hana, t.d. raddböndum. En höldum okkur við málvenjuna „biluð rödd“. Sennilega er um að kenna almennu þekkingarleysi og andvaraleysi að rödd hefur enn ekki komist á blað sem hluti af heilsufari, hvað þá að orðið „raddheilsa“ hafi unnið sér sess, t.d. sem hluti af lýðheilsu. Þessu þarf að breyta því staðreyndin er sú að fjöldi fólks leigir röddina sína út sem atvinnutæki sem það kann takmarkað á og gert að starfa í umhverfi sem beinlínis getur skaðað raddfærin. Þar má nefna t.d. kennara, talsímaverði og sölufólk. Það getur varla talist eðlilegt ef um og yfir helmingur fólks í þessum atvinnustéttum þjáist meira eða minna af álagseinkennum á raddfæri.Veikindaleyfi vegna raddveilna Um fimmtungur kennara hefur tekið árlega veikindaleyfi vegna raddveilna og þess eru dæmi að fólk hafi hrökklast úr starfi vegna þess að röddin hefur gefið sig, jafnvel svo að einstaklingurinn á erfitt með að taka þátt í venjulegum samræðum. Þarf ekki að líta á þetta sem heilbrigðisvandamál? Á ekki að líta á þetta sem skort á vinnuvernd? Annað í stöðunni. Ef röddin er farin að gefa sig, t.d. orðin hás, þá er hún ekki að gagnast áheyrandanum. Það skyldi þó ekki vera að óróleiki í bekk stafi af talsverðu leyti af því að nemendur heyra ekki til kennarans? Það skyldi þó ekki vera að nemendur hafi ekki getað fylgst nægilega vel með munnlegri fræðslu til að geta skilað viðunandi árangri í námi? Kennaranám í dag er fimm ár. Ég veit ekki til þess að inni í því námi sé fastur liður þar sem kennurum er kennt um eigin rödd eða hvernig sé hægt að halda raddheilsunni í jafn raddkrefjandi starfi eins og kennsla er. Fá störf búa yfir meiri hættu fyrir rödd en kennarastarfið. Að tala tímunum saman í hávaða, vafasömu innilofti og í fjarlægð frá hlustendum ógnar röddinni enda sést það best á almennu bágu ástandi kennararadda. Sagt er að meðalstarfsaldur íþróttakennara sem slíkra sé innan við fimm ár. Hver borgar skaðann ef rödd gefur sig vegna aðstæðna í vinnu? Er tryggt að í kjarasamningum þurfi viðkomandi ekki sjálfur að borga nauðsynlega meðferð til að ná röddinni til baka? Hvernig er með lífeyrismál kennara sem þarf að hætta kennslu vegna raddmissis? Hafa kennarar almennt aðgang að magnarakerfi? Ástand hjá talsímavörðum er engu betra enda aðstæður fyrir það starf taldar langt í frá vistvænar fyrir rödd – margir í sama herbergi með skilrúm sín á millum sem dugar skammt til að halda skvaldri nægilega frá. Er hugað að því að inniloft á slíkum stöðum sé nægilega gott fyrir raddnotkun? Fá talsímaverðir fræðslu um rödd þannig að þeir geti varist því að of mikið álag gangi fram af henni? Bilaðar atvinnuraddir kosta þjóðfélagið og einstaklinga drjúgan skilding á ári hverju. Það er löngu kominn tími á að skoða þessi mál heildstætt og af alvöru og finna hvað hægt er að gera til úrbóta. Það mætti t.d. byrja á því í þingsölum hjá hópi sem á ansi mikið undir því að raddir þeirra heyrist.
Gummi Kalli er rétti kosturinn sem biskup Íslands Áslaug Helga Hálfdánardóttir,Dís Gylfadóttir,Guðni Már Harðarson Skoðun
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar
Gummi Kalli er rétti kosturinn sem biskup Íslands Áslaug Helga Hálfdánardóttir,Dís Gylfadóttir,Guðni Már Harðarson Skoðun