Slakt gengi stráka í íslensku skólakerfi Björn Guðmundsson skrifar 28. febrúar 2013 06:00 Nýverið kom fram að 23% íslenskra 15 ára stráka lesa ekki sér til gagns en 9% stúlkna glíma við sama vanda. Fyrir fáeinum áratugum var hlutfall kvenna í háskólum á Íslandi lægra en karla. Nú eru 63% háskólanema konur en aðeins 37% karlar. Hvernig má skýra þetta? Á Íslandi eru nánast allir starfsmenn leikskóla konur. Svipað gildir um grunnskóla, en þar er hlutfall kvenna yfir 80%. Í framhaldsskólum er vaxandi hluti kennslunnar í höndum kvenna, víða yfir 50% og stefnir í 80% á næstu fimmtán árum. Stuðlar þetta hugsanlega að því að strákar fari síður en stelpur í háskólanám? Er menntun að verða forréttindi kvenna? Ef svo er, þarf þá ekki að bregðast við og huga að réttindum stráka? Lítið heyrist talað um það. Áhyggjuefnið virðist vera að stelpur séu enn þá færri í verkfræðideild. Minna heyrist um áhyggjur af því að strákar séu færri en stelpur í lækna-, tannlækna- og lyfjafræðideild svo dæmi séu tekin.Eiga undir högg að sækja Englendingar hafa áhyggjur af því að strákar standa sig verr en stelpur í enskum skólum. Skv. rannsóknum Bonny Hartley, sálfræðings við háskólann í Kent í Englandi, stuðla kvenkennarar að lélegri sjálfsmynd stráka með því að vera sífellt að gagnrýna þá fyrir að eiga erfiðara með að sitja kyrrir og prúðir eins og stelpurnar. Við átta ára aldur eru strákarnir komnir á þá skoðun að stelpurnar séu stilltari, gáfaðri og hafi meiri metnað. Stelpurnar fá meiri hvatningu frá kvenkennurum svo þær telja sig gáfaðri en strákarnir. Um 90% enskra grunnskólakennara eru konur. Ekki skal því haldið fram hér að þessar niðurstöður megi yfirfæra á íslenska skóla. Sumar kannanir hér hafa sýnt neikvæðari sjálfsmynd stúlkna en drengja. Hvað sem því líður og hverjar sem ástæður þess eru virðast strákar eiga undir högg að sækja í skólum á Íslandi. Tekið skal fram að réttindabarátta kvenna á fullan rétt á sér og hefur sem betur fer skilað árangri þótt enn sé verk að vinna, m.a. varðandi launajafnrétti. Konur eiga að fá sömu laun fyrir sömu vinnu og karlar og hafa sömu tækifæri til menntunar og atvinnuþátttöku. Konur eiga allt gott skilið, en varla getur það talist æskilegt né eðlilegt að þær séu nánast allsráðandi við mótun ungs fólks í skólakerfinu. Hugsum okkur að þessu væri öllu öfugt farið, að stúlkur yrðu síður læsar en drengir, að hlutfall kvenna í æðra námi færi lækkandi, að flestir kennarar á flestum skólastigum væru karlar og að þeim færi fjölgandi. Líklegt er að slíkt þætti stórvandamál sem brugðist yrði við af festu. Þá væru sett lög, reglugerðir og kynjakvótar til að breyta hlutföllunum og rétta hlut stelpna. En þarf ekki að rétta hlut stráka?Ekkert frést af aðgerðum Bráðlega taka gildi lög um að konur skuli skipa 40% sæta í stjórnum stærri fyrirtækja á Íslandi. Menn hljóta að telja slíkt til bóta fyrir þjóðfélagið. Frá ESB koma skilaboð um að beita fjársektum til að ná þessu fram. Ekkert hefur þó frést af aðgerðum til að rétta hlut stráka í skólakerfinu. Kristín Jóhannesdóttir kvikmyndaleikstjóri sagði nýlega: „Örfá hlutverk í myndum karla eiga sem sagt að skapa okkur kvenímyndir í þessum öfluga miðli… Þetta er ekki aðeins ójöfnuður og óréttlæti, heldur hættuástand sem hamlar eðlilegri framþróun greinarinnar og það sem meira er, samfélagsins alls… Þetta er þjóðfélagsmein. Þjóðfélag verður aldrei heilt með karlagildi ein í öndvegi.“ Ég tek undir með Kristínu, en mér finnst hún þó taka djúpt í árinni. Ef það sem hún lýsir er hættuástand, hvaða orð á þá að hafa um það að skólakerfið sé óðum að komast í hendur annars kynsins? Varla verður þjóðfélagið heilt með kvennagildi ein í öndvegi í skólakerfinu svo notuð séu hennar orð. Ýmsir telja að strákar þurfi öðruvísi kennslu en stelpur og að karlkennarar séu líklegri til að henta strákum. Líklega er þó best fyrir bæði stráka og stelpur að hafa kennara af báðum kynjum. Abigail James, doktor í kennslusálfræði, er hlynnt kynjaskiptingu í skólum, telur slíkt báðum kynjum til hagsbóta. En þá er spurningin hvort konur eigi að kenna stelpum og karlar strákum? James telur að bæði kynin þurfi að kynnast kennurum af báðum kynjum. Sé það rétt þarf að hækka hlutfall karlkennara í íslenskum skólum. Allt hnígur að því að brýnt sé að spyrna við fótum og bregðast af einurð við slöku gengi stráka í skólakerfinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Öfgar og ósannindi Oddný G. Harðardóttir Skoðun Fararheill til Bessastaða Ynda Eldborg Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen Skoðun Halldór 18.05.2024 Halldór Halla Hrund - ein af okkur Hjálmar Gíslason Skoðun Að sameina frekar en sundra Fríða Björk Ingvarsdóttir Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Hvaða eiginleika þarf forseti að hafa? Hildur Eir Bolladóttir Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson Skoðun Skoðun Skoðun Fararheill til Bessastaða Ynda Eldborg skrifar Skoðun Öfgar og ósannindi Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Tímabær orð Unnar Arndísardóttur um afstæði barneigna Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Í hjarta sínu græn, en varla í reynd Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Halla Hrund - ein af okkur Hjálmar Gíslason skrifar Skoðun Að sameina frekar en sundra Fríða Björk Ingvarsdóttir skrifar Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða eiginleika þarf forseti að hafa? Hildur Eir Bolladóttir skrifar Skoðun Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen skrifar Skoðun Í framhaldi af viðtali við Helgu Þórisdóttur Kári Stefánsson skrifar Skoðun Góð gildi og staðfesta Höllu Hrundar Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Til áréttingar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Kynhluthlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson skrifar Skoðun Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson skrifar Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann skrifar Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Sjá meira
Nýverið kom fram að 23% íslenskra 15 ára stráka lesa ekki sér til gagns en 9% stúlkna glíma við sama vanda. Fyrir fáeinum áratugum var hlutfall kvenna í háskólum á Íslandi lægra en karla. Nú eru 63% háskólanema konur en aðeins 37% karlar. Hvernig má skýra þetta? Á Íslandi eru nánast allir starfsmenn leikskóla konur. Svipað gildir um grunnskóla, en þar er hlutfall kvenna yfir 80%. Í framhaldsskólum er vaxandi hluti kennslunnar í höndum kvenna, víða yfir 50% og stefnir í 80% á næstu fimmtán árum. Stuðlar þetta hugsanlega að því að strákar fari síður en stelpur í háskólanám? Er menntun að verða forréttindi kvenna? Ef svo er, þarf þá ekki að bregðast við og huga að réttindum stráka? Lítið heyrist talað um það. Áhyggjuefnið virðist vera að stelpur séu enn þá færri í verkfræðideild. Minna heyrist um áhyggjur af því að strákar séu færri en stelpur í lækna-, tannlækna- og lyfjafræðideild svo dæmi séu tekin.Eiga undir högg að sækja Englendingar hafa áhyggjur af því að strákar standa sig verr en stelpur í enskum skólum. Skv. rannsóknum Bonny Hartley, sálfræðings við háskólann í Kent í Englandi, stuðla kvenkennarar að lélegri sjálfsmynd stráka með því að vera sífellt að gagnrýna þá fyrir að eiga erfiðara með að sitja kyrrir og prúðir eins og stelpurnar. Við átta ára aldur eru strákarnir komnir á þá skoðun að stelpurnar séu stilltari, gáfaðri og hafi meiri metnað. Stelpurnar fá meiri hvatningu frá kvenkennurum svo þær telja sig gáfaðri en strákarnir. Um 90% enskra grunnskólakennara eru konur. Ekki skal því haldið fram hér að þessar niðurstöður megi yfirfæra á íslenska skóla. Sumar kannanir hér hafa sýnt neikvæðari sjálfsmynd stúlkna en drengja. Hvað sem því líður og hverjar sem ástæður þess eru virðast strákar eiga undir högg að sækja í skólum á Íslandi. Tekið skal fram að réttindabarátta kvenna á fullan rétt á sér og hefur sem betur fer skilað árangri þótt enn sé verk að vinna, m.a. varðandi launajafnrétti. Konur eiga að fá sömu laun fyrir sömu vinnu og karlar og hafa sömu tækifæri til menntunar og atvinnuþátttöku. Konur eiga allt gott skilið, en varla getur það talist æskilegt né eðlilegt að þær séu nánast allsráðandi við mótun ungs fólks í skólakerfinu. Hugsum okkur að þessu væri öllu öfugt farið, að stúlkur yrðu síður læsar en drengir, að hlutfall kvenna í æðra námi færi lækkandi, að flestir kennarar á flestum skólastigum væru karlar og að þeim færi fjölgandi. Líklegt er að slíkt þætti stórvandamál sem brugðist yrði við af festu. Þá væru sett lög, reglugerðir og kynjakvótar til að breyta hlutföllunum og rétta hlut stelpna. En þarf ekki að rétta hlut stráka?Ekkert frést af aðgerðum Bráðlega taka gildi lög um að konur skuli skipa 40% sæta í stjórnum stærri fyrirtækja á Íslandi. Menn hljóta að telja slíkt til bóta fyrir þjóðfélagið. Frá ESB koma skilaboð um að beita fjársektum til að ná þessu fram. Ekkert hefur þó frést af aðgerðum til að rétta hlut stráka í skólakerfinu. Kristín Jóhannesdóttir kvikmyndaleikstjóri sagði nýlega: „Örfá hlutverk í myndum karla eiga sem sagt að skapa okkur kvenímyndir í þessum öfluga miðli… Þetta er ekki aðeins ójöfnuður og óréttlæti, heldur hættuástand sem hamlar eðlilegri framþróun greinarinnar og það sem meira er, samfélagsins alls… Þetta er þjóðfélagsmein. Þjóðfélag verður aldrei heilt með karlagildi ein í öndvegi.“ Ég tek undir með Kristínu, en mér finnst hún þó taka djúpt í árinni. Ef það sem hún lýsir er hættuástand, hvaða orð á þá að hafa um það að skólakerfið sé óðum að komast í hendur annars kynsins? Varla verður þjóðfélagið heilt með kvennagildi ein í öndvegi í skólakerfinu svo notuð séu hennar orð. Ýmsir telja að strákar þurfi öðruvísi kennslu en stelpur og að karlkennarar séu líklegri til að henta strákum. Líklega er þó best fyrir bæði stráka og stelpur að hafa kennara af báðum kynjum. Abigail James, doktor í kennslusálfræði, er hlynnt kynjaskiptingu í skólum, telur slíkt báðum kynjum til hagsbóta. En þá er spurningin hvort konur eigi að kenna stelpum og karlar strákum? James telur að bæði kynin þurfi að kynnast kennurum af báðum kynjum. Sé það rétt þarf að hækka hlutfall karlkennara í íslenskum skólum. Allt hnígur að því að brýnt sé að spyrna við fótum og bregðast af einurð við slöku gengi stráka í skólakerfinu.
Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir skrifar
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun