Raki í húsnæði 20 prósenta Íslendinga Valur Grettisson skrifar 12. september 2013 07:00 Tengsl eru á milli rakaskemmda í húsnæði og heilsuvanda. mynd/Sylgja Dögg sigurjónsdóttir Um 20 prósent Íslendinga segjast vera með vatnsleka í híbýlum sínum en sjö prósent með sýnilega myglu eða skemmd gólfefni vegna raka. Öndunarfæraeinkenni hjá þeim sem búa í rakaskemmdum híbýlum eru 30 til 50 prósentum algengari en hjá þeim sem ekki búa við raka. Þetta eru niðurstöður samnorrænnar rannsóknar vísindamanna sem gerð var árið 2000. „Þetta var 15.500 manna úrtak og rannsóknin var hluti af könnun í Norður-Evrópu,“ segir María Gunnbjörnsdóttir, yfirlæknir á ofnæmisdeild Landspítalans. Hún er einn þeirra sérfræðinga sem taka þátt í málþingi um raka og myglu í byggingum á Grand Hótel í Reykjavík á morgun. María mun fjalla um tíðni rakaskemmda og tengsl við öndunarfæraeinkenni. Tilgangur málþingsins er að efla vitund um málefnið, styrkja samvinnu fagaðila og hefja aðgerðir til þess að sporna við vandamálinu. Þeir sem standa að málþinginu eru Mannvirkjastofnun, Umhverfisstofnun, Samtök iðnaðarins, fagfélög innan byggingageirans og IceIAQ, þ.e. Íslandsdeild alþjóðlegra samtaka um heilnæmt inniloft. Sylgja Dögg Sigurjónsdóttir, formaður IceIAQ og sérfræðingur hjá Húsum & heilsu, segir Íslendinga vera að vakna til vitundar um vandann og þær afleiðingar sem hann getur haft í för með sér. „Það er ekki því að kenna að við viljum ekki bregðast við þessu, heldur hefur upplýsingaflæðið ekki verið nóg. Við höfum bolmagn til að vera framarlega á þessu sviði en þurfum bara að sinna málefninu. Við erum ekki að reyna að finna sökudólga, heldur þurfum við að efla samvinnu og faglega umræðu á þessu sviði.“ María segir niðurstöður könnunarinnar hér á landi sambærilegar við niðurstöður rannsókna sem gerðar hafa verið annars staðar. „Í skýrslu Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar segir að tengsl séu á milli rakaskemmda í húsnæði og heilsuvanda.“ Hún bendir á að tengsl séu ekki það sama og orsakasamband. „Enn í dag höfum við ekki nóg í höndunum til að fullyrða að um orsakasamband sé að ræða þótt tengsl séu skýr milli raka og heilsuvanda.“ Mest lesið Íslendingur grunaður um heimilisofbeldi handtekinn í Grikklandi Innlent Simmi lýsir áralöngu umsáturseinelti: Sat um hann í bílakjallara Innlent „Norska leiðin“ sé leið Sjálfstæðisflokksins Innlent „Fordæmalausar hörmungar“ í Frakklandi Erlent Styttan tekin niður eftir harðar deilur um klúran barm Erlent Eigandi bíls fullur af bensínbrúsum handtekinn Innlent Aðeins 1,5 prósent ræktarlands enn aðgengilegt og nýtanlegt Erlent Vörðuóðir ferðamenn fremji náttúruspjöll Innlent Tveir fluttir með þyrlunni og fjórir með sjúkrabíl Innlent Gefa grænt ljós á lengstu hengibrú í heimi Erlent Fleiri fréttir Mat á skólastarfi „algjört fúsk“: Eins og fyrirtæki sem „vona að þau endi ekki í blöðunum“ Ráðin nýr forstöðumaður Háskólaseturs Vestfjarða Íslendingur grunaður um heimilisofbeldi handtekinn í Grikklandi „Norska leiðin“ sé leið Sjálfstæðisflokksins Eigandi bíls fullur af bensínbrúsum handtekinn Tollarnir tilefni til hvorra tveggja örvæntingar og léttis Simmi lýsir áralöngu umsáturseinelti: Sat um hann í bílakjallara Tveir fluttir með þyrlunni og fjórir með sjúkrabíl Vörðuóðir ferðamenn fremji náttúruspjöll Húsvíkingur á Norðurpólnum segir sögu merkustu landkönnuða 20. aldar Þrýstu á yngsta sakborninginn um að taka á sig alla sök Ákvörðun ráðherra muni seinka viðbragði við faröldrum framtíðar Þyrlan aftur á leið austur vegna umferðarslyss Ekki eigi að gera einstaklinga ábyrga fyrir gerðum ríkisstjórnar Tollahækkanirnar vonbrigði og þrýstir á um fund sem fyrst Forsætisráðherra ósátt með tolla og pólfarar á Húsavík Fyrirlestri ísraelsks fræðimanns aflýst eftir skamma stund Golfbolti hafnaði í manni „eftir óteljandi dæmi um óskiljanlega hegðun“ Tveggja bíla árekstur á Suðurlandi Svartaþoka gerir þyrlusveit í útkalli erfitt fyrir Innkalla sælgæti vegna köfnunarhættu Fjarlægði nöfnin strax: „Ætlumst ekki til neins af þessu fólki“ Öryggissérfræðingur hefur trú á boðuðum aðgerðum í Reynisfjöru Segir Höllu ekki skilja um hvað málið snýst Færa sig í Kringluna vegna bílastæðaskorts og framkvæmda Tollastríð, makríll og flutningur Blóðbankans Greina ekki frá tilkynntum kynferðisbrotum á Þjóðhátíð strax Segja Rafmennt auglýsa nöfn sín í blekkingarskyni Sektaður vegna kýr sem drapst á leið í sláturhús Minnsti þéttleiki makríls síðan 2010 Sjá meira
Um 20 prósent Íslendinga segjast vera með vatnsleka í híbýlum sínum en sjö prósent með sýnilega myglu eða skemmd gólfefni vegna raka. Öndunarfæraeinkenni hjá þeim sem búa í rakaskemmdum híbýlum eru 30 til 50 prósentum algengari en hjá þeim sem ekki búa við raka. Þetta eru niðurstöður samnorrænnar rannsóknar vísindamanna sem gerð var árið 2000. „Þetta var 15.500 manna úrtak og rannsóknin var hluti af könnun í Norður-Evrópu,“ segir María Gunnbjörnsdóttir, yfirlæknir á ofnæmisdeild Landspítalans. Hún er einn þeirra sérfræðinga sem taka þátt í málþingi um raka og myglu í byggingum á Grand Hótel í Reykjavík á morgun. María mun fjalla um tíðni rakaskemmda og tengsl við öndunarfæraeinkenni. Tilgangur málþingsins er að efla vitund um málefnið, styrkja samvinnu fagaðila og hefja aðgerðir til þess að sporna við vandamálinu. Þeir sem standa að málþinginu eru Mannvirkjastofnun, Umhverfisstofnun, Samtök iðnaðarins, fagfélög innan byggingageirans og IceIAQ, þ.e. Íslandsdeild alþjóðlegra samtaka um heilnæmt inniloft. Sylgja Dögg Sigurjónsdóttir, formaður IceIAQ og sérfræðingur hjá Húsum & heilsu, segir Íslendinga vera að vakna til vitundar um vandann og þær afleiðingar sem hann getur haft í för með sér. „Það er ekki því að kenna að við viljum ekki bregðast við þessu, heldur hefur upplýsingaflæðið ekki verið nóg. Við höfum bolmagn til að vera framarlega á þessu sviði en þurfum bara að sinna málefninu. Við erum ekki að reyna að finna sökudólga, heldur þurfum við að efla samvinnu og faglega umræðu á þessu sviði.“ María segir niðurstöður könnunarinnar hér á landi sambærilegar við niðurstöður rannsókna sem gerðar hafa verið annars staðar. „Í skýrslu Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar segir að tengsl séu á milli rakaskemmda í húsnæði og heilsuvanda.“ Hún bendir á að tengsl séu ekki það sama og orsakasamband. „Enn í dag höfum við ekki nóg í höndunum til að fullyrða að um orsakasamband sé að ræða þótt tengsl séu skýr milli raka og heilsuvanda.“
Mest lesið Íslendingur grunaður um heimilisofbeldi handtekinn í Grikklandi Innlent Simmi lýsir áralöngu umsáturseinelti: Sat um hann í bílakjallara Innlent „Norska leiðin“ sé leið Sjálfstæðisflokksins Innlent „Fordæmalausar hörmungar“ í Frakklandi Erlent Styttan tekin niður eftir harðar deilur um klúran barm Erlent Eigandi bíls fullur af bensínbrúsum handtekinn Innlent Aðeins 1,5 prósent ræktarlands enn aðgengilegt og nýtanlegt Erlent Vörðuóðir ferðamenn fremji náttúruspjöll Innlent Tveir fluttir með þyrlunni og fjórir með sjúkrabíl Innlent Gefa grænt ljós á lengstu hengibrú í heimi Erlent Fleiri fréttir Mat á skólastarfi „algjört fúsk“: Eins og fyrirtæki sem „vona að þau endi ekki í blöðunum“ Ráðin nýr forstöðumaður Háskólaseturs Vestfjarða Íslendingur grunaður um heimilisofbeldi handtekinn í Grikklandi „Norska leiðin“ sé leið Sjálfstæðisflokksins Eigandi bíls fullur af bensínbrúsum handtekinn Tollarnir tilefni til hvorra tveggja örvæntingar og léttis Simmi lýsir áralöngu umsáturseinelti: Sat um hann í bílakjallara Tveir fluttir með þyrlunni og fjórir með sjúkrabíl Vörðuóðir ferðamenn fremji náttúruspjöll Húsvíkingur á Norðurpólnum segir sögu merkustu landkönnuða 20. aldar Þrýstu á yngsta sakborninginn um að taka á sig alla sök Ákvörðun ráðherra muni seinka viðbragði við faröldrum framtíðar Þyrlan aftur á leið austur vegna umferðarslyss Ekki eigi að gera einstaklinga ábyrga fyrir gerðum ríkisstjórnar Tollahækkanirnar vonbrigði og þrýstir á um fund sem fyrst Forsætisráðherra ósátt með tolla og pólfarar á Húsavík Fyrirlestri ísraelsks fræðimanns aflýst eftir skamma stund Golfbolti hafnaði í manni „eftir óteljandi dæmi um óskiljanlega hegðun“ Tveggja bíla árekstur á Suðurlandi Svartaþoka gerir þyrlusveit í útkalli erfitt fyrir Innkalla sælgæti vegna köfnunarhættu Fjarlægði nöfnin strax: „Ætlumst ekki til neins af þessu fólki“ Öryggissérfræðingur hefur trú á boðuðum aðgerðum í Reynisfjöru Segir Höllu ekki skilja um hvað málið snýst Færa sig í Kringluna vegna bílastæðaskorts og framkvæmda Tollastríð, makríll og flutningur Blóðbankans Greina ekki frá tilkynntum kynferðisbrotum á Þjóðhátíð strax Segja Rafmennt auglýsa nöfn sín í blekkingarskyni Sektaður vegna kýr sem drapst á leið í sláturhús Minnsti þéttleiki makríls síðan 2010 Sjá meira