Skoðun

Fögnum fjölbreytileikanum - einnig meðal lögmanna

Jón Egilsson hæstaréttarlögmaður hefur verið dæmdur til greiðslu sektar til ríkissjóðs á grundvelli e. og f. liðar 1. mgr. 135. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Dómari taldi að hann hefði hermt eftir meintum brotaþola í málflutningsræðu sinni, í máli sem meintur brotaþoli hafði m.a. höfðað á hendur umbjóðanda Jóns. Ég tel, eins og síðar kemur fram, að mat hins virðulega dóms hafi ekki verið rétt og ekki hafi verið tilefni til að gera lögmanninum réttarfarssekt.

Hlutverk lögmanna við aðalmeðferð dómsmála er að benda dómara á og draga fram þau sönnunargögn og sjónarmið, sem eru máli umbjóðanda hans til stuðnings, og reyna að sannfæra dóminn um að fallast eigi á rök umbjóðanda síns í málinu. Starfandi lögmenn skipta hundruðum og mikilvægt er að leyfa hverjum og einum að þróa sinn stíl og halda honum.

Sumir lögmenn telja rök sín best framsett með yfirveguðu og rólegu tali, jafnvel í einni og sömu tóntegundinni. Aðrir lögmenn tala í ýktum ræðukeppnisstíl, svokölluðum Morfís-stíl. Margir lögmenn lesa ræðu sína beint upp af blaði. Þannig er fjölbreytileikinn í fyrirrúmi og mikilvægt er að ekki sé reynt að steypa öllum í sama mótið.

Jón Egilsson er góður lögmaður, hann er sáttafús en fylginn sér, hann er afar sannfærandi og hefur skemmtilegan frásagnarstíl. Málflutningsræður hans eru oftar en ekki líflegar og nálgun hans á dómsmálum er oft á tíðum mjög áhugaverð.

Þess vegna sætir það furðu minni þegar hann er úrskurðaður til sektar fyrir að „herma eftir stefnanda [meintum brotaþola]..., er hann lék stefnanda [meintan brotaþola] kjökrandi að hringja í lögmann sinn vegna málsins.“ Málið sem meintur brotaþoli höfðaði m.a. á hendur umbjóðanda Jóns fjallaði um hvort umbjóðandi Jóns og málsaðili annar skyldu bera skaðabótaábyrgð á andlegri vanheilsu meints brotaþola, sem hann átti að hafa hlotið við líkamsárás sem átti sér stað árið 2006.

Við lestur viðkomandi dóms vekur það athygli að meintur brotaþoli hafði aldrei kvartað undan andlegri vanlíðan eða borið sig illa við aðila sem að málinu kom, þ.e. ekki kvartað eða tjáð vanlíðan við lögreglu, lækna eða hjúkrunarfólk heldur þvert á móti borið sig ágætlega. Því var þannig alls ekki haldið fram af hálfu meints brotaþola að hann hafi hringt kjökrandi í lögmann sinn. Þannig getur það ekki staðist að lögmaðurinn hafi verið að herma eftir meintum brotaþola enda hefur brotaþolinn aldrei kvartað með þessum hætti. Ekki verður séð hvernig er unnt að herma eftir einhverju sem ekki hefur gerst. Lögmaðurinn var einmitt að benda á að hann hefði ekki kjökrað eða kvartað, líkt og einstaklingur sem orðið hefði fyrir áfallaröskun.

Að hæstaréttarlögmaðurinn skuli í málflutningsræðu sinni lýsa því, með leikrænum tilburðum, hvernig ætla mætti að skelkaður eða sleginn maður myndi hegða sér gagnvart lögreglumönnum og heilbrigðisstarfsfólki sem meðhöndlaði hann eftir líkamsárás, ætti ekki að virða sem vanvirðingu í garð meints brotaþola eða réttarins, heldur var þetta, í þessu tilviki, mikilvægur hluti af málatilbúnaði umbjóðanda lögmannsins.

Málatilbúnaður umbjóðanda Jóns í málinu byggði m.a. á því að hin geðrænu einkenni meints brotaþola, sem hann taldi umbjóðanda Jóns m.a. bera ábyrgð á, væri ekki að rekja til líkamsárásarinnar, sem átti sér stað árið 2006. Lögmaðurinn benti á að frá þeim tíma og þar til meintur brotaþoli var metinn af matsmönnum til örorku vegna geðrænna einkenna hafði hann misst föður sinn, skilið við eiginkonu og upplifað hótanir af hálfu aðila sem viðriðnir voru mansalsmál.

Í framhaldi af því bendir lögmaðurinn á að enginn þeirra sérfræðinga sem meðhöndluðu meintan brotaþola eftir líkamsárás urðu varir við að hann hafi orðið fyrir áfallastreituröskun en lögmaðurinn lýsti í ræðu sinni, með leikrænum tilburðum, hvernig einkenni áfallastreituröskunar koma fram og ættu ekki að dyljast sérfræðingum sem að málinu koma, líkt og lögreglu eða heilbrigðisstarfsfólki. Ekki verður séð að slíkt hafi ekki tengst málinu eða ekki viðkomið málsstað umbjóðanda Jóns, sem var sýknaður. Ætla verður lögmönnum svigrúm til að koma sjónarmiðum sínum á framfæri og sannfæra dómarann um málstað umbjóðanda síns. Við lifum í þjóðfélagi þar sem reynt er, á hinum ýmsu sviðum, að steypa alla í sama mótið. Því verðum við að berjast gegn og fagna fjölbreytileikanum.




Skoðun

Sjá meira


×