Dansinn í Hruna Sverrir Hermannsson skrifar 4. maí 2012 06:00 Þær sögur hafa gengið fjöllum hærra að mjög mikil afbrot hafi verið framin í fjármálakerfi þjóðarinnar síðustu tuttugu árin eða svo. Eitt og eitt mál, árlega, sér dagsins ljós fyrir dómstólum og sveitist þá „sérstakur saksóknari" blóðinu, ásamt liðssafnaði við að rannsaka ávirðingar. Alþingi tók einnig þátt í dansinum með því að fela Landsdómi að sækja einn mann til saka fyrir mistök í starfi. Við dómsuppkvaðningu kom ekkert á óvart nema viðbrögð Geirs Haarde við sakfellingu í einu huglægu ákæruefni; að öðru leyti var hann sýknaður. Af ótilgreindum ástæðum er og hefir skrifara þessara orða verið vel til Geirs. En hann varð fyrir vonbrigðum með viðbrögð hans. Má vera að áralöng áþján hafi villt Geir sýn, en hann hefði ekki þurft að kippa sér upp við dómsáfelli þetta. Hann var sýknaður af öllum efnisatriðum, en dæmdur sekur fyrir stjórnarfar, sem hann hafði alizt upp við í a.m.k. áratug hjá Davíð Oddssyni og hans nánustu. Geir hefði átt að játa hreinskilnislega að þá stjórnarhætti mætti betrumbæta. Davíð Oddsson sagðist fyrir dómstólnum hafa varað við á sínum tíma að bankarnir væru komnir á heljarþröm. Ekki er að undra þótt kunnugir tækju á slíku ekkert mark, vitandi að vitnið hafði ekkert vit á fjármálum eða peningamálum yfirleitt – og vildi ekki vita. Það eina sem hann tók mark á í því sambandi voru Chicago-vitsmunir Hannesar Hólmsteins, svo gæfusamlegir sem þeir reyndust íslenzkum þjóðarbúskap. Davíð Oddsson lét við það sitja að deila og drottna með smjörklípuaðferð sinni. Allan einvaldstíma Davíðs lágu ráðherrar hundflatir fyrir honum; hið sama átti við um þingmenn Sjálfstæðisflokksins, sem risu aldrei hærra fyrir honum en á hné, þegar þeir þurftu að flaðra upp um hann í von um klípu. Geir var því alls óvanur fjölskipaðri ríkisstjórn. Má það heita afbötun hans. Þó ekki með öllu fullnægjandi. Átti hann líka þess vegna að taka niðurstöðu dóms Landsdóms öðruvísi en raun varð á. Frá hundraðshöfðingjanum „Sérstökum" heyrist á stundum, enda opinberar atlögur hans að Hrunverjum orðnar einar þrjár á jafnmörgum árum. Hvað ætli það fyrirbrigði kosti orðið þjóðina? Fyrrverandi dómsmálaráðherra mun hafa svarað því til, þegar efast var um ágæti mannsins að skipa embættið, að enginn annar hefði fengizt til starfans. Það voru öll meðmælin. Ekki er þó manneklu að kenna að árangur reynist í rýrara lagi. Að minnsta kosti virðist fjöldinn allur af þeim, sem fleyttu rjómann á valdaárum Davíðs og Halldórs, ganga rösklega aftur. Hafa þeir sem mest að vinna við að þiggja laun margföld á borð við forsætisráðherra, eða standa á hálshnútunum við að afskrifa bankalán fjármálavíkinga. Dæmi um afskriftir eru mýmörg. Nefna má „Mónu" á Hornafirði. Það félag var stofnað af fyrirtækinu Skinney-Þinganes, sem er erfðagóss Halldórs Ásgrímssonar. „Móna" virðist hafa verið stofnað til þess eins að slá lán hjá Landsbankanum, en eignir þar litlar sem engar. Út á hvað voru „Mónu" lánaðir milljarðar króna, sem síðan hafa verið afskrifaðir? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson Skoðun Að fortíð skal hyggja þegar framtíð skal byggja Einar G. Harðarson Skoðun Skoðun Skoðun Í 1.129 daga hefur Alþingi hunsað jaðarsettasta hóp samfélagsins Grímur Atlason skrifar Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson skrifar Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson skrifar Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy skrifar Skoðun Að fortíð skal hyggja þegar framtíð skal byggja Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. skrifar Skoðun Baráttan um kjör eldra fólks Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Elsku Íslendingar, styðjum saman Grindavík Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Svigrúm Eydísar á fölskum grunni Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Betri vegur til Þorlákshafnar er samkeppnismál Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Óvirðing við lýðræðislegar hefðir, gegn stjórnarskrá, trúnaðarbrot gagnvart kjósendum Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Lík brennd í Grafarvogi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Er handahlaup valdeflandi? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Á jaðrinum með Jesú Daníel Ágúst Gautason skrifar Skoðun Þeir sem verja stórútgerðina – og heimsvaldastefnuna Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Gervigreindin beisluð Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Kúnstin að vera ósammála sjálfum sér Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson skrifar Skoðun Geislameðferð sem lífsbjörg Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Þetta eru ekki eðlileg vinnubrögð Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Hversu mikið er nóg? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem fagna Sigurður Gísli Bond Snorrason skrifar Skoðun Að semja er ekki veikleiki – það er forsenda lýðræðis Elliði Vignisson skrifar Sjá meira
Þær sögur hafa gengið fjöllum hærra að mjög mikil afbrot hafi verið framin í fjármálakerfi þjóðarinnar síðustu tuttugu árin eða svo. Eitt og eitt mál, árlega, sér dagsins ljós fyrir dómstólum og sveitist þá „sérstakur saksóknari" blóðinu, ásamt liðssafnaði við að rannsaka ávirðingar. Alþingi tók einnig þátt í dansinum með því að fela Landsdómi að sækja einn mann til saka fyrir mistök í starfi. Við dómsuppkvaðningu kom ekkert á óvart nema viðbrögð Geirs Haarde við sakfellingu í einu huglægu ákæruefni; að öðru leyti var hann sýknaður. Af ótilgreindum ástæðum er og hefir skrifara þessara orða verið vel til Geirs. En hann varð fyrir vonbrigðum með viðbrögð hans. Má vera að áralöng áþján hafi villt Geir sýn, en hann hefði ekki þurft að kippa sér upp við dómsáfelli þetta. Hann var sýknaður af öllum efnisatriðum, en dæmdur sekur fyrir stjórnarfar, sem hann hafði alizt upp við í a.m.k. áratug hjá Davíð Oddssyni og hans nánustu. Geir hefði átt að játa hreinskilnislega að þá stjórnarhætti mætti betrumbæta. Davíð Oddsson sagðist fyrir dómstólnum hafa varað við á sínum tíma að bankarnir væru komnir á heljarþröm. Ekki er að undra þótt kunnugir tækju á slíku ekkert mark, vitandi að vitnið hafði ekkert vit á fjármálum eða peningamálum yfirleitt – og vildi ekki vita. Það eina sem hann tók mark á í því sambandi voru Chicago-vitsmunir Hannesar Hólmsteins, svo gæfusamlegir sem þeir reyndust íslenzkum þjóðarbúskap. Davíð Oddsson lét við það sitja að deila og drottna með smjörklípuaðferð sinni. Allan einvaldstíma Davíðs lágu ráðherrar hundflatir fyrir honum; hið sama átti við um þingmenn Sjálfstæðisflokksins, sem risu aldrei hærra fyrir honum en á hné, þegar þeir þurftu að flaðra upp um hann í von um klípu. Geir var því alls óvanur fjölskipaðri ríkisstjórn. Má það heita afbötun hans. Þó ekki með öllu fullnægjandi. Átti hann líka þess vegna að taka niðurstöðu dóms Landsdóms öðruvísi en raun varð á. Frá hundraðshöfðingjanum „Sérstökum" heyrist á stundum, enda opinberar atlögur hans að Hrunverjum orðnar einar þrjár á jafnmörgum árum. Hvað ætli það fyrirbrigði kosti orðið þjóðina? Fyrrverandi dómsmálaráðherra mun hafa svarað því til, þegar efast var um ágæti mannsins að skipa embættið, að enginn annar hefði fengizt til starfans. Það voru öll meðmælin. Ekki er þó manneklu að kenna að árangur reynist í rýrara lagi. Að minnsta kosti virðist fjöldinn allur af þeim, sem fleyttu rjómann á valdaárum Davíðs og Halldórs, ganga rösklega aftur. Hafa þeir sem mest að vinna við að þiggja laun margföld á borð við forsætisráðherra, eða standa á hálshnútunum við að afskrifa bankalán fjármálavíkinga. Dæmi um afskriftir eru mýmörg. Nefna má „Mónu" á Hornafirði. Það félag var stofnað af fyrirtækinu Skinney-Þinganes, sem er erfðagóss Halldórs Ásgrímssonar. „Móna" virðist hafa verið stofnað til þess eins að slá lán hjá Landsbankanum, en eignir þar litlar sem engar. Út á hvað voru „Mónu" lánaðir milljarðar króna, sem síðan hafa verið afskrifaðir?
Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar
Skoðun Óvirðing við lýðræðislegar hefðir, gegn stjórnarskrá, trúnaðarbrot gagnvart kjósendum Arnar Þór Jónsson skrifar
Skoðun Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson skrifar
Skoðun Stöðvum helvíti á jörðu Birna Þórarinsdóttir,Bjarni Gíslason,Gísli Rafn Ólafsson,Sigríður Schram,Stella Samúelsdóttir,Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar