Óvíst að gjósi þótt atburðarásin sé hröð í Eyjafjallajökli 6. mars 2010 07:00 Páll Einarsson Fyrsta háskastig viðbragðsáætlunar Almannavarna, óvissustig, var virkjað í gærmorgun vegna aukinnar skjálftavirkni í Eyjafjallajökli. Fólk á bæjum undir Eyjafjöllum hefur þó ekki orðið óróans vart og ekkert verið rætt við íbúa um rýmingu. Komi til goss verða önnur stig viðbragðsáætlunar virkjuð og gæti þá jafnvel komið til umferðartakmarkana, að sögn Víðis Reynissonar, deildarstjóra almannavarnadeildar Ríkislögreglustjóra. Síðustu daga hefur verið verið viðvarandi skjálftavirkni í Eyjafjallajökli með fjölda smáskjálfta, en nokkrir hafa þó verið af stærðinni tveir til þrír á Richter. Í tilkynningu sem Almannavarnir birtu í gær segir að óvissustig viðbragðsáætlunar einkennist af því að atburðarás sé hafin og ætla megi að hún geti leitt til þess að öryggi fólks og/eða byggðar verði stefnt í hættu. Þegar Hekla gaus síðast hlutust af nokkur vandræði þegar fólk flykktist af stað til að líta gosið augum á vanbúnum bílum. Víðir Reynisson segir það háð mati hvort komi til takmarkana á umferð og þá hvar. Ólíklegt sé að borginni verði lokað við Rauðavatn, nema þá að stórkostleg vandræði verði við að koma hjálparsveitum eða búnaði á staðinn. „Algjör lokun yrði nú líklega frekar austarlega. En ef umferð væri farin að hamla umferð viðbragðsaðila þá gæti komið til frekari lokana og svo sem til áætlanir þar um,“ segir hann. Viðbúnaðaráætlanir Almannavarna vegna eldgosa á Suðurlandi eru misumfangsmiklar. Núna segir Víðir líklegast að ekki komi til goss, heldur sé bara um kvikuinnskot að ræða sem ekki nái til yfirborðsins. „Áætlanir vegna Heklu og Grímsvatna eru til dæmis ekki mjög umfangsmiklar því áhrif af gosunum á líf og heilsu manna eru ekki stórkostleg. En bæði í Eyjafjallajökli og Mýrdalsjökli verða gos þar sem er flóðahætta Af þeim er bráðahætta og þarf að rýma byggð í hlaupfarvegunum. Svo koma inn í flugumferð og almenn umferð og slíkir hlutir sem gæta þarf að þegar gos verða.“ Sem dæmi nefnir Víðir að þegar gaus í Grímsvötnum árið 2005 hafi um tíma lokast hefðbundin flugleið milli Evrópu og Ameríku norðanlands vegna ösku í háloftunum. Páll Einarsson, prófessor í jarðeðlisfræði við Háskóla Íslands, segir skjálftana í Eyjafallajökli tilkomna vegna tilfærslu á hraunkviku. „Þessi atburðarás er mjög hröð og þetta gæti alveg orðið að gosi, þótt kannski sé öllu líklegra að þetta nái ekki upp á yfirborðið,“ segir hann. Hins vegar fylgi kvikutilfærslunni nú meiri jarðskjálftar en áður hafi þekkst, segir Páll. „Þetta hefur gerst þrisvar áður og þá fylgdu minni skjálftar.“ Páll segir að 1999 hafi orðið kvikuinnskot sem hafi verið um helmingi stærra en það sem nú sé orðið, en því hafi fylgt minni skjálftar. „En þetta er svo sem í fullum gangi og veit enginn hvað það verður á endanum stórt.“ olikr@frettabladid.is Mest lesið Hótað og ógnað eftir að hafa aðstoðað lögreglu Innlent Hefði sagt nei: Sumarfrí bæjarfulltrúa opnaði fyrir endurskipulag á Nónhæð Innlent Hitinn víða yfir 50 stig og vatnsforðinn að þorna upp Erlent Þetta er fólkið á bak við Skjöld Íslands Innlent Brú skóf þakið af tveggja hæða rútu Erlent Lögreglan hugsi yfir Skildi Íslands: Eitt lögbrot verði ekki réttlætt með öðru Innlent Alvarlega slösuð bankakona lagði VÍS eftir langa og stranga baráttu Innlent Laugavegurinn að „deyja úr velgengni“ Innlent Ekki hægt að draga ályktanir um hver varð manninum „líklegast“ að bana Innlent Segjast komnir með nóg og ætla að gæta að framtíð Íslands Innlent Fleiri fréttir Brottfararstöð dómsmálaráðherra komin í samráðsgátt Móðir og níu mánaða barn hætt komnar í Þrengslunum Þetta er fólkið á bak við Skjöld Íslands Reyndu að koma í veg fyrir að hún settist upp í hjá afrískum bílstjóra Tveir af þremur ánægðir með beitingu „kjarnorkuákvæðisins“ Alvarlega slösuð bankakona lagði VÍS eftir langa og stranga baráttu Lærði skriðsund á YouTube og syndir Ermarsund á morgun Sjálfsagt að taka málið fyrir: „Leysist ekkert sjálfkrafa við að ganga inn í Evrópusambandið“ Lögreglan hugsi yfir Skildi Íslands: Eitt lögbrot verði ekki réttlætt með öðru Eldur í verslunarhúsnæði á Laugavegi Play tekur dýfu í skugga afkomuviðvörunar og Njáll Trausti vill funda Hótað og ógnað eftir að hafa aðstoðað lögreglu Laugavegurinn að „deyja úr velgengni“ Loftgæði mun betri á höfuðborgarsvæðinu Njáll Trausti vill fund hið fyrsta í atvinnuveganefnd Hefði sagt nei: Sumarfrí bæjarfulltrúa opnaði fyrir endurskipulag á Nónhæð Með vesen í miðborginni og á bráðamóttöku og síðar handtekinn vegna þjófnaðar Virknin bundin við einn gíg: Gasmengunar gæti orðið vart á Suðurlandi Ekki hægt að draga ályktanir um hver varð manninum „líklegast“ að bana Hvalreki í Vogum Gosmóðan gæti setið sem fastast fram á fimmtudag: „Menn verða að taka þetta alvarlega“ Hefur áhyggjur af málflutningi „taugaveiklaðrar“ stjórnarandstöðu Lokuð inni með lokað fyrir glugga í þrjá daga Fundurinn vonbrigði: „Þetta leikrit er hafið“ Búin að vera lokuð inni í þrjá daga vegna gosmóðunnar Vopnað rán og skartgripaþjófnaður í Reykjavík Einfaldlega nýnastistar sem þýði meira ofbeldi og átök Maðurinn sem lýst var eftir fundinn Fordæma Hamas og segja áform um „mannúðarborg“ óviðunandi Stofna grunnskóla fyrir einhverf börn í Garðabæ Sjá meira
Fyrsta háskastig viðbragðsáætlunar Almannavarna, óvissustig, var virkjað í gærmorgun vegna aukinnar skjálftavirkni í Eyjafjallajökli. Fólk á bæjum undir Eyjafjöllum hefur þó ekki orðið óróans vart og ekkert verið rætt við íbúa um rýmingu. Komi til goss verða önnur stig viðbragðsáætlunar virkjuð og gæti þá jafnvel komið til umferðartakmarkana, að sögn Víðis Reynissonar, deildarstjóra almannavarnadeildar Ríkislögreglustjóra. Síðustu daga hefur verið verið viðvarandi skjálftavirkni í Eyjafjallajökli með fjölda smáskjálfta, en nokkrir hafa þó verið af stærðinni tveir til þrír á Richter. Í tilkynningu sem Almannavarnir birtu í gær segir að óvissustig viðbragðsáætlunar einkennist af því að atburðarás sé hafin og ætla megi að hún geti leitt til þess að öryggi fólks og/eða byggðar verði stefnt í hættu. Þegar Hekla gaus síðast hlutust af nokkur vandræði þegar fólk flykktist af stað til að líta gosið augum á vanbúnum bílum. Víðir Reynisson segir það háð mati hvort komi til takmarkana á umferð og þá hvar. Ólíklegt sé að borginni verði lokað við Rauðavatn, nema þá að stórkostleg vandræði verði við að koma hjálparsveitum eða búnaði á staðinn. „Algjör lokun yrði nú líklega frekar austarlega. En ef umferð væri farin að hamla umferð viðbragðsaðila þá gæti komið til frekari lokana og svo sem til áætlanir þar um,“ segir hann. Viðbúnaðaráætlanir Almannavarna vegna eldgosa á Suðurlandi eru misumfangsmiklar. Núna segir Víðir líklegast að ekki komi til goss, heldur sé bara um kvikuinnskot að ræða sem ekki nái til yfirborðsins. „Áætlanir vegna Heklu og Grímsvatna eru til dæmis ekki mjög umfangsmiklar því áhrif af gosunum á líf og heilsu manna eru ekki stórkostleg. En bæði í Eyjafjallajökli og Mýrdalsjökli verða gos þar sem er flóðahætta Af þeim er bráðahætta og þarf að rýma byggð í hlaupfarvegunum. Svo koma inn í flugumferð og almenn umferð og slíkir hlutir sem gæta þarf að þegar gos verða.“ Sem dæmi nefnir Víðir að þegar gaus í Grímsvötnum árið 2005 hafi um tíma lokast hefðbundin flugleið milli Evrópu og Ameríku norðanlands vegna ösku í háloftunum. Páll Einarsson, prófessor í jarðeðlisfræði við Háskóla Íslands, segir skjálftana í Eyjafallajökli tilkomna vegna tilfærslu á hraunkviku. „Þessi atburðarás er mjög hröð og þetta gæti alveg orðið að gosi, þótt kannski sé öllu líklegra að þetta nái ekki upp á yfirborðið,“ segir hann. Hins vegar fylgi kvikutilfærslunni nú meiri jarðskjálftar en áður hafi þekkst, segir Páll. „Þetta hefur gerst þrisvar áður og þá fylgdu minni skjálftar.“ Páll segir að 1999 hafi orðið kvikuinnskot sem hafi verið um helmingi stærra en það sem nú sé orðið, en því hafi fylgt minni skjálftar. „En þetta er svo sem í fullum gangi og veit enginn hvað það verður á endanum stórt.“ olikr@frettabladid.is
Mest lesið Hótað og ógnað eftir að hafa aðstoðað lögreglu Innlent Hefði sagt nei: Sumarfrí bæjarfulltrúa opnaði fyrir endurskipulag á Nónhæð Innlent Hitinn víða yfir 50 stig og vatnsforðinn að þorna upp Erlent Þetta er fólkið á bak við Skjöld Íslands Innlent Brú skóf þakið af tveggja hæða rútu Erlent Lögreglan hugsi yfir Skildi Íslands: Eitt lögbrot verði ekki réttlætt með öðru Innlent Alvarlega slösuð bankakona lagði VÍS eftir langa og stranga baráttu Innlent Laugavegurinn að „deyja úr velgengni“ Innlent Ekki hægt að draga ályktanir um hver varð manninum „líklegast“ að bana Innlent Segjast komnir með nóg og ætla að gæta að framtíð Íslands Innlent Fleiri fréttir Brottfararstöð dómsmálaráðherra komin í samráðsgátt Móðir og níu mánaða barn hætt komnar í Þrengslunum Þetta er fólkið á bak við Skjöld Íslands Reyndu að koma í veg fyrir að hún settist upp í hjá afrískum bílstjóra Tveir af þremur ánægðir með beitingu „kjarnorkuákvæðisins“ Alvarlega slösuð bankakona lagði VÍS eftir langa og stranga baráttu Lærði skriðsund á YouTube og syndir Ermarsund á morgun Sjálfsagt að taka málið fyrir: „Leysist ekkert sjálfkrafa við að ganga inn í Evrópusambandið“ Lögreglan hugsi yfir Skildi Íslands: Eitt lögbrot verði ekki réttlætt með öðru Eldur í verslunarhúsnæði á Laugavegi Play tekur dýfu í skugga afkomuviðvörunar og Njáll Trausti vill funda Hótað og ógnað eftir að hafa aðstoðað lögreglu Laugavegurinn að „deyja úr velgengni“ Loftgæði mun betri á höfuðborgarsvæðinu Njáll Trausti vill fund hið fyrsta í atvinnuveganefnd Hefði sagt nei: Sumarfrí bæjarfulltrúa opnaði fyrir endurskipulag á Nónhæð Með vesen í miðborginni og á bráðamóttöku og síðar handtekinn vegna þjófnaðar Virknin bundin við einn gíg: Gasmengunar gæti orðið vart á Suðurlandi Ekki hægt að draga ályktanir um hver varð manninum „líklegast“ að bana Hvalreki í Vogum Gosmóðan gæti setið sem fastast fram á fimmtudag: „Menn verða að taka þetta alvarlega“ Hefur áhyggjur af málflutningi „taugaveiklaðrar“ stjórnarandstöðu Lokuð inni með lokað fyrir glugga í þrjá daga Fundurinn vonbrigði: „Þetta leikrit er hafið“ Búin að vera lokuð inni í þrjá daga vegna gosmóðunnar Vopnað rán og skartgripaþjófnaður í Reykjavík Einfaldlega nýnastistar sem þýði meira ofbeldi og átök Maðurinn sem lýst var eftir fundinn Fordæma Hamas og segja áform um „mannúðarborg“ óviðunandi Stofna grunnskóla fyrir einhverf börn í Garðabæ Sjá meira