Óvíst að gjósi þótt atburðarásin sé hröð í Eyjafjallajökli 6. mars 2010 07:00 Páll Einarsson Fyrsta háskastig viðbragðsáætlunar Almannavarna, óvissustig, var virkjað í gærmorgun vegna aukinnar skjálftavirkni í Eyjafjallajökli. Fólk á bæjum undir Eyjafjöllum hefur þó ekki orðið óróans vart og ekkert verið rætt við íbúa um rýmingu. Komi til goss verða önnur stig viðbragðsáætlunar virkjuð og gæti þá jafnvel komið til umferðartakmarkana, að sögn Víðis Reynissonar, deildarstjóra almannavarnadeildar Ríkislögreglustjóra. Síðustu daga hefur verið verið viðvarandi skjálftavirkni í Eyjafjallajökli með fjölda smáskjálfta, en nokkrir hafa þó verið af stærðinni tveir til þrír á Richter. Í tilkynningu sem Almannavarnir birtu í gær segir að óvissustig viðbragðsáætlunar einkennist af því að atburðarás sé hafin og ætla megi að hún geti leitt til þess að öryggi fólks og/eða byggðar verði stefnt í hættu. Þegar Hekla gaus síðast hlutust af nokkur vandræði þegar fólk flykktist af stað til að líta gosið augum á vanbúnum bílum. Víðir Reynisson segir það háð mati hvort komi til takmarkana á umferð og þá hvar. Ólíklegt sé að borginni verði lokað við Rauðavatn, nema þá að stórkostleg vandræði verði við að koma hjálparsveitum eða búnaði á staðinn. „Algjör lokun yrði nú líklega frekar austarlega. En ef umferð væri farin að hamla umferð viðbragðsaðila þá gæti komið til frekari lokana og svo sem til áætlanir þar um,“ segir hann. Viðbúnaðaráætlanir Almannavarna vegna eldgosa á Suðurlandi eru misumfangsmiklar. Núna segir Víðir líklegast að ekki komi til goss, heldur sé bara um kvikuinnskot að ræða sem ekki nái til yfirborðsins. „Áætlanir vegna Heklu og Grímsvatna eru til dæmis ekki mjög umfangsmiklar því áhrif af gosunum á líf og heilsu manna eru ekki stórkostleg. En bæði í Eyjafjallajökli og Mýrdalsjökli verða gos þar sem er flóðahætta Af þeim er bráðahætta og þarf að rýma byggð í hlaupfarvegunum. Svo koma inn í flugumferð og almenn umferð og slíkir hlutir sem gæta þarf að þegar gos verða.“ Sem dæmi nefnir Víðir að þegar gaus í Grímsvötnum árið 2005 hafi um tíma lokast hefðbundin flugleið milli Evrópu og Ameríku norðanlands vegna ösku í háloftunum. Páll Einarsson, prófessor í jarðeðlisfræði við Háskóla Íslands, segir skjálftana í Eyjafallajökli tilkomna vegna tilfærslu á hraunkviku. „Þessi atburðarás er mjög hröð og þetta gæti alveg orðið að gosi, þótt kannski sé öllu líklegra að þetta nái ekki upp á yfirborðið,“ segir hann. Hins vegar fylgi kvikutilfærslunni nú meiri jarðskjálftar en áður hafi þekkst, segir Páll. „Þetta hefur gerst þrisvar áður og þá fylgdu minni skjálftar.“ Páll segir að 1999 hafi orðið kvikuinnskot sem hafi verið um helmingi stærra en það sem nú sé orðið, en því hafi fylgt minni skjálftar. „En þetta er svo sem í fullum gangi og veit enginn hvað það verður á endanum stórt.“ olikr@frettabladid.is Mest lesið Epstein-skjölin og Trump: Eitthvað virðist rotið í Danaveldi Erlent Aron Can heill á húfi Innlent Hneig niður vegna flogakasts Innlent Ísraelskur ráðherra kynnir áform um þjóðernishreinsun á Gasa Erlent Tekist á um þéttingu byggðar: „Þá getur þú bara flutt til Kaupmannahafnar“ Innlent Mikið viðbragð vegna umferðarslyss Innlent Hundurinn gerði vart um mann sem stóð og starði inn Innlent Lögreglan leitar tveggja manna Innlent Amgen sver af sér njósnir um starfsfólk Íslenskrar erfðagreiningar Innlent Ólíðandi að fá sektir aftur og aftur Innlent Fleiri fréttir Bilun í flugstjórn olli um tveggja tíma seinkun Mikið viðbragð vegna umferðarslyss Keyrt á íslenska stráka á Ólympíuhátíð Ekki þeir sömu og voru handteknir vegna fyrri þjófnaðarins Minni helst á þjóðarmorð Serba á múslimum í Bosníu Hneig niður vegna flogakasts Tekist á um þéttingu byggðar: „Þá getur þú bara flutt til Kaupmannahafnar“ Lögreglan leitar tveggja manna Frakkar viðurkenna Palestínu og stjórnarandstaðan á Alþingi mælist illa í nýrri könnun Óánægja með stjórnarandstöðuna eykst hressilega Amgen sver af sér njósnir um starfsfólk Íslenskrar erfðagreiningar Hundurinn gerði vart um mann sem stóð og starði inn Hægt nokkuð á virkninni frá því í gærmorgun Aron Can heill á húfi „Sorglega lítið eftir“ þegar sundkappinn var stöðvaður Ljóst að stjórnarandstaðan græddi ekki á „kjarnorkuákvæðinu“ Ólíðandi að fá sektir aftur og aftur Svona vindmyllur vill ráðherra fá samþykktar ofan Gilsfjarðar Tónleikar stöðvaðir vegna veikinda Arons Can Launaði neitun á gistingu með löðrungi Óvinsældir eftir þinglok og meint leyndarmál frönsku forsetahjónanna Innan við þriðjungur andvígur olíuleit Ætlar fyrir Mannréttindadómstólinn og segir fréttaflutning villandi Gasútstreymi minnkandi en gosmóðu enn spáð Vínsalar látnir klára vakt eftir andlát í versluninni Annar stór skartgripaþjófnaður í miðborginni „Ef þú móðgaðist, þykir mér það leitt“ Spellvirkinn líka grunaður um líkamsárás og mansal Staða Sjálfstæðisflokksins versnar eftir þinglok Hóteleigendur vilja byggja á verndarsvæði og ábúendur ekki sáttir Sjá meira
Fyrsta háskastig viðbragðsáætlunar Almannavarna, óvissustig, var virkjað í gærmorgun vegna aukinnar skjálftavirkni í Eyjafjallajökli. Fólk á bæjum undir Eyjafjöllum hefur þó ekki orðið óróans vart og ekkert verið rætt við íbúa um rýmingu. Komi til goss verða önnur stig viðbragðsáætlunar virkjuð og gæti þá jafnvel komið til umferðartakmarkana, að sögn Víðis Reynissonar, deildarstjóra almannavarnadeildar Ríkislögreglustjóra. Síðustu daga hefur verið verið viðvarandi skjálftavirkni í Eyjafjallajökli með fjölda smáskjálfta, en nokkrir hafa þó verið af stærðinni tveir til þrír á Richter. Í tilkynningu sem Almannavarnir birtu í gær segir að óvissustig viðbragðsáætlunar einkennist af því að atburðarás sé hafin og ætla megi að hún geti leitt til þess að öryggi fólks og/eða byggðar verði stefnt í hættu. Þegar Hekla gaus síðast hlutust af nokkur vandræði þegar fólk flykktist af stað til að líta gosið augum á vanbúnum bílum. Víðir Reynisson segir það háð mati hvort komi til takmarkana á umferð og þá hvar. Ólíklegt sé að borginni verði lokað við Rauðavatn, nema þá að stórkostleg vandræði verði við að koma hjálparsveitum eða búnaði á staðinn. „Algjör lokun yrði nú líklega frekar austarlega. En ef umferð væri farin að hamla umferð viðbragðsaðila þá gæti komið til frekari lokana og svo sem til áætlanir þar um,“ segir hann. Viðbúnaðaráætlanir Almannavarna vegna eldgosa á Suðurlandi eru misumfangsmiklar. Núna segir Víðir líklegast að ekki komi til goss, heldur sé bara um kvikuinnskot að ræða sem ekki nái til yfirborðsins. „Áætlanir vegna Heklu og Grímsvatna eru til dæmis ekki mjög umfangsmiklar því áhrif af gosunum á líf og heilsu manna eru ekki stórkostleg. En bæði í Eyjafjallajökli og Mýrdalsjökli verða gos þar sem er flóðahætta Af þeim er bráðahætta og þarf að rýma byggð í hlaupfarvegunum. Svo koma inn í flugumferð og almenn umferð og slíkir hlutir sem gæta þarf að þegar gos verða.“ Sem dæmi nefnir Víðir að þegar gaus í Grímsvötnum árið 2005 hafi um tíma lokast hefðbundin flugleið milli Evrópu og Ameríku norðanlands vegna ösku í háloftunum. Páll Einarsson, prófessor í jarðeðlisfræði við Háskóla Íslands, segir skjálftana í Eyjafallajökli tilkomna vegna tilfærslu á hraunkviku. „Þessi atburðarás er mjög hröð og þetta gæti alveg orðið að gosi, þótt kannski sé öllu líklegra að þetta nái ekki upp á yfirborðið,“ segir hann. Hins vegar fylgi kvikutilfærslunni nú meiri jarðskjálftar en áður hafi þekkst, segir Páll. „Þetta hefur gerst þrisvar áður og þá fylgdu minni skjálftar.“ Páll segir að 1999 hafi orðið kvikuinnskot sem hafi verið um helmingi stærra en það sem nú sé orðið, en því hafi fylgt minni skjálftar. „En þetta er svo sem í fullum gangi og veit enginn hvað það verður á endanum stórt.“ olikr@frettabladid.is
Mest lesið Epstein-skjölin og Trump: Eitthvað virðist rotið í Danaveldi Erlent Aron Can heill á húfi Innlent Hneig niður vegna flogakasts Innlent Ísraelskur ráðherra kynnir áform um þjóðernishreinsun á Gasa Erlent Tekist á um þéttingu byggðar: „Þá getur þú bara flutt til Kaupmannahafnar“ Innlent Mikið viðbragð vegna umferðarslyss Innlent Hundurinn gerði vart um mann sem stóð og starði inn Innlent Lögreglan leitar tveggja manna Innlent Amgen sver af sér njósnir um starfsfólk Íslenskrar erfðagreiningar Innlent Ólíðandi að fá sektir aftur og aftur Innlent Fleiri fréttir Bilun í flugstjórn olli um tveggja tíma seinkun Mikið viðbragð vegna umferðarslyss Keyrt á íslenska stráka á Ólympíuhátíð Ekki þeir sömu og voru handteknir vegna fyrri þjófnaðarins Minni helst á þjóðarmorð Serba á múslimum í Bosníu Hneig niður vegna flogakasts Tekist á um þéttingu byggðar: „Þá getur þú bara flutt til Kaupmannahafnar“ Lögreglan leitar tveggja manna Frakkar viðurkenna Palestínu og stjórnarandstaðan á Alþingi mælist illa í nýrri könnun Óánægja með stjórnarandstöðuna eykst hressilega Amgen sver af sér njósnir um starfsfólk Íslenskrar erfðagreiningar Hundurinn gerði vart um mann sem stóð og starði inn Hægt nokkuð á virkninni frá því í gærmorgun Aron Can heill á húfi „Sorglega lítið eftir“ þegar sundkappinn var stöðvaður Ljóst að stjórnarandstaðan græddi ekki á „kjarnorkuákvæðinu“ Ólíðandi að fá sektir aftur og aftur Svona vindmyllur vill ráðherra fá samþykktar ofan Gilsfjarðar Tónleikar stöðvaðir vegna veikinda Arons Can Launaði neitun á gistingu með löðrungi Óvinsældir eftir þinglok og meint leyndarmál frönsku forsetahjónanna Innan við þriðjungur andvígur olíuleit Ætlar fyrir Mannréttindadómstólinn og segir fréttaflutning villandi Gasútstreymi minnkandi en gosmóðu enn spáð Vínsalar látnir klára vakt eftir andlát í versluninni Annar stór skartgripaþjófnaður í miðborginni „Ef þú móðgaðist, þykir mér það leitt“ Spellvirkinn líka grunaður um líkamsárás og mansal Staða Sjálfstæðisflokksins versnar eftir þinglok Hóteleigendur vilja byggja á verndarsvæði og ábúendur ekki sáttir Sjá meira