Hundrað dagar í hallærinu 19. ágúst 2009 04:00 Þau Jóhanna Sigurðardóttir og Steingrímur J. Sigfússon fengu ekki marga hveitibrauðsdaga eftir að ríkisstjórnin tók til valda. Stjórnin hefur þurft að takast á við fjölda erfiðra verkefna og ljóst er að enn fleiri slík eru fram undan.fréttablaðið/anton Hundrað dagar voru í gær liðnir frá því að ríkisstjórn Samfylkingarinnar og Vinstri grænna tók við völdum. Ólíklegt er að nokkur stjórn hér á landi hafi þurft að takast á við jafn krefjandi verkefni; endurreisn peningakerfis og uppbyggingu samfélags í efnahagslegu hallæri. Stjórnin setti sjálfri sér strax virkt aðhald með því að birta 100 daga verkefnaskrá. Ekki hefur tekist að ljúka öllum verkefnum á skránni. Ríkisstjórnin tók við völdum 10. maí í Norræna húsinu. Staðsetningin var engin tilviljun, enda rík áhersla á að verið væri að stofna norræna velferðarstjórn. Sömu flokkar sátu áður í minnihlutastjórn, en varla er hægt að segja að þar hafi verið gerður eiginlegur stjórnarsáttmáli, frekar verkefnaskrá. Sáttmálinn sem kynntur var í Norræna húsinu sló því tóninn um hvert vinstriflokkarnir ætluðu að stefna í stjórn landsins.Viðamikil verkefniÞegar ríkisstjórnin var mynduð var tilkynnt að meginverkefni hennar á sviði efnahagsmála væru að ná aftur jafnvægi á rekstri ríkissjóðs og endurreisa fjármálakerfið. Þá skyldi ná þjóðarsátt um lykilmarkmið og viðamiklar efnahagsráðstafanir, auk þess að ná sátt við nágrannalönd eftir hrun fjármálakerfisins. Óhætt er að segja að það síðastnefnda hafi verið nokkuð snúið verkefni og í raun sér ekki fyrir endann á því. Icesave-samningarnir tóku lengri tíma en ríkisstjórnin ætlaði í fyrstu og eru í raun ekki enn frágengnir. Þingið á eftir að samþykkja frumvarp um samningana og enn er óvíst hvernig viðsemjendur taka þeim fyrirvörum sem ljóst er að settir verða. Ríkisstjórnin gaf það út í gær að hún hefði komið 42 af 48 verkefnum á 100 daga listanum til framkvæmda. Rétt er að geta þess að ekki eru allir sammála þessari túlkun. Á heimasíðunni fact.is er talið að enn sé tíu verkefnum ólokið. Þar greinir menn á um hve langt sé komið í endurfjármögnum banka og ýmis fleiri atriði. Af þeim verkefnum sem ríkisstjórnin viðurkennir að séu á eftir áætlun tengist eitt Icesave-deilunni; önnur endurskoðun áætlunar Alþjóðagjaldeyrissjóðsins. Hvað hin verkefnin varðar hafa tímasetningar einfaldlega ekki staðist, eða ákveðið hefur verið að fara aðrar leiðir. Hrikt í stjórnarstoðumÓhætt er að segja að reynt hafi á samheldni ríkisstjórnarinnar í tveimur stórum málum í sumar; aðildarumsókn að Evrópusambandinu og ríkisábyrgð vegna Icesave. Í bæði skiptin náði ágreiningurinn inn að ríkisstjórnarborðinu og um tíma var ekki útséð um hvort stjórnin lifði. Jón Bjarnason, sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra, greiddi atkvæði gegn ESB-umsókninni. Í stjórnarsáttmálanum segir: „Flokkarnir eru sammála um að virða ólíkar áherslur hvors um sig gagnvart aðild að Evrópusambandinu og rétt þeirra til málflutnings og baráttu úti í samfélaginu í samræmi við afstöðu sína og hafa fyrirvara um samningsniðurstöðuna líkt og var í Noregi á sínum tíma.“ Þrátt fyrir þetta má fullyrða að sú staðreynd að ráðherra í ríkisstjórninni greiddi atkvæði gegn frumvarpi utanríkisráðherra hafi farið illa í Samfylkinguna. Hún skók stoðir samstarfsins en þær stóðu þó styrkar eftir. Icesave-málið var erfiðara og um tíma leit út fyrir að stjórnin spryngi á því. Átökin voru á milli flokka og innan Vinstri grænna og leiddi Ögmundur Jónasson heilbrigðisráðherra andstöðu nokkurra þingmanna Vinstri grænna. Raunar er ekki enn útséð um hvernig málið fer á þingi, þó að mikið megi breytast til að það njóti ekki meirihlutastuðnings. Hvað sem orðum forystumanna Vinstri grænna líður er ljóst að þrefið reyndi á samstarf þeirra. Þá mun mörgum Samfylkingarmanninum hafa brugðið við þá staðreynd að enn einu sinni væri hörðustu andstöðuna við ríkisstjórnina að finna hjá ráðherrum samstarfsflokksins. Samið um stöðugleikaMeðal þeirra áfanga sem ríkisstjórnin hefur náð eru samningar á vinnumarkaði; stöðugleikasáttmálinn. Í honum er sett hámark á halla ríkissjóðs og verðbólgu og viðmið á launahækkanir. Þá er kveðið á um hvernig vinna skuli á fjárlagahallanum; árin 2009 til 2011 verði skattar ekki meira en 45 prósent af þeim aðgerðum sem gripið er til. Hinu sé náð með niðurskurði. GagnrýniRíkisstjórnin hefur ekki farið varhluta af gagnrýni þessa 100 daga. Sumum hefur þótt nóg um spunann sem glitti í við myndun hennar. Þannig hafi það lítt hitt í mark að þrátyggja að um norræna velferðarstjórn væri að ræða og það að halda fyrsta ríkisstjórnarfundinn á Akureyri hafi verið misheppnað fjölmiðlabragð. Þá hafa margir gagnrýnt að stjórnin hafi einblínt á bankakerfið og atvinnulífið, en sú „skjaldborg um heimilin“ sem lofað var að slá upp sé orðin tóm. Í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar segir að ríkisstjórnin muni beita sér fyrir „opinni stjórnsýslu, auknu gagnsæi og lýðræðisumbótum“. Það er því að sönnu kaldhæðnislegt að helsta umkvörtunarefni stjórnarandstæðinga undanfarið hefur verið að fá ekki nægan aðgang að gögnum um mikilvæg mál. Að sönnu hafa stjórnarliðar borið þær ásakanir af sér, en það hefur ekki slegið á gagnrýnina. Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Varaforsetaefni í bobba vegna hundsdráps og meints fundar með Kim Erlent Ótrúlegustu aðskotahlutir gera óskunda í dósatalningarvélum Innlent Kolbeinn hafi strokið kynfæri stúlkunnar ítrekað Innlent Hafa rukkað þá sem valda sinubruna um kostnað við útkall Innlent Katrín efst en Jón hrynur í nýrri könnun Innlent Sólríkasta byrjun árs í Reykjavík í 77 ár Innlent Fjöldi verkfallsboðana á Keflavíkurflugvelli áhyggjuefni Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Halla Hrund líka vinsæll annar kostur Innlent Baldur segir niðurstöður nýjustu kannana vonbrigði Innlent Fleiri fréttir Sólríkasta byrjun árs í Reykjavík í 77 ár Hafa rukkað þá sem valda sinubruna um kostnað við útkall Ótrúlegustu aðskotahlutir gera óskunda í dósatalningarvélum Fjöldi verkfallsboðana á Keflavíkurflugvelli áhyggjuefni Kosið um sameiningu Húna- og Skagabyggðar í júní Nýjustu skoðanakannanir, verkfallsaðgerðir á flugvellinum og týndur gaffall Halla Hrund líka vinsæll annar kostur Kolbeinn hafi strokið kynfæri stúlkunnar ítrekað Segja lýðræðis- og mannréttindabakslag staðreynd Ný sendiskrifstofa opnuð í Síerra Leóne Baldur segir niðurstöður nýjustu kannana vonbrigði Halla Hrund mælist með mest fylgi í nýrri könnun Maskínu Tilvísunum vegna skekkju á höfuðkúpu ungbarna fjölgað mikið Fréttaskýring Maríu Sigrúnar kemur út á mánudag Einar segir forsetaembættið um ekki neitt Svona gæti bensínstöðvarreiturinn við Ægisíðu litið út Ákærð fyrir að kæfa son sinn með kodda Börn lögð inn með kíghósta „Við reyndum eins og við gátum“ Framkvæmdanefnd fyrir Grindavík sett á laggirnar Sambærileg rúðubrot í Lækjargötu og á Skólavörðustíg Skipar framkvæmdanefnd um málefni Grindavíkur Spellvirkinn lætur til skarar skríða á ný Svona var Pallborðið með Höllu Hrund, Katrínu og Baldri Svandís boðar til blaðamannafundar Heyrist meira af kjaftæði um lyf en vísindalegum staðreyndum Sautján greinst með kíghósta og inflúensan enn að dreifa sér Vilja svör um möguleg „óþægileg hagsmunatengsl“ borgar og RÚV „Fann það þegar ég vaknaði í morgun að þetta var lúmskt áfall“ Horfði á þegar vinur hans réðst á manninn sem braut á dóttur hans Sjá meira
Hundrað dagar voru í gær liðnir frá því að ríkisstjórn Samfylkingarinnar og Vinstri grænna tók við völdum. Ólíklegt er að nokkur stjórn hér á landi hafi þurft að takast á við jafn krefjandi verkefni; endurreisn peningakerfis og uppbyggingu samfélags í efnahagslegu hallæri. Stjórnin setti sjálfri sér strax virkt aðhald með því að birta 100 daga verkefnaskrá. Ekki hefur tekist að ljúka öllum verkefnum á skránni. Ríkisstjórnin tók við völdum 10. maí í Norræna húsinu. Staðsetningin var engin tilviljun, enda rík áhersla á að verið væri að stofna norræna velferðarstjórn. Sömu flokkar sátu áður í minnihlutastjórn, en varla er hægt að segja að þar hafi verið gerður eiginlegur stjórnarsáttmáli, frekar verkefnaskrá. Sáttmálinn sem kynntur var í Norræna húsinu sló því tóninn um hvert vinstriflokkarnir ætluðu að stefna í stjórn landsins.Viðamikil verkefniÞegar ríkisstjórnin var mynduð var tilkynnt að meginverkefni hennar á sviði efnahagsmála væru að ná aftur jafnvægi á rekstri ríkissjóðs og endurreisa fjármálakerfið. Þá skyldi ná þjóðarsátt um lykilmarkmið og viðamiklar efnahagsráðstafanir, auk þess að ná sátt við nágrannalönd eftir hrun fjármálakerfisins. Óhætt er að segja að það síðastnefnda hafi verið nokkuð snúið verkefni og í raun sér ekki fyrir endann á því. Icesave-samningarnir tóku lengri tíma en ríkisstjórnin ætlaði í fyrstu og eru í raun ekki enn frágengnir. Þingið á eftir að samþykkja frumvarp um samningana og enn er óvíst hvernig viðsemjendur taka þeim fyrirvörum sem ljóst er að settir verða. Ríkisstjórnin gaf það út í gær að hún hefði komið 42 af 48 verkefnum á 100 daga listanum til framkvæmda. Rétt er að geta þess að ekki eru allir sammála þessari túlkun. Á heimasíðunni fact.is er talið að enn sé tíu verkefnum ólokið. Þar greinir menn á um hve langt sé komið í endurfjármögnum banka og ýmis fleiri atriði. Af þeim verkefnum sem ríkisstjórnin viðurkennir að séu á eftir áætlun tengist eitt Icesave-deilunni; önnur endurskoðun áætlunar Alþjóðagjaldeyrissjóðsins. Hvað hin verkefnin varðar hafa tímasetningar einfaldlega ekki staðist, eða ákveðið hefur verið að fara aðrar leiðir. Hrikt í stjórnarstoðumÓhætt er að segja að reynt hafi á samheldni ríkisstjórnarinnar í tveimur stórum málum í sumar; aðildarumsókn að Evrópusambandinu og ríkisábyrgð vegna Icesave. Í bæði skiptin náði ágreiningurinn inn að ríkisstjórnarborðinu og um tíma var ekki útséð um hvort stjórnin lifði. Jón Bjarnason, sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra, greiddi atkvæði gegn ESB-umsókninni. Í stjórnarsáttmálanum segir: „Flokkarnir eru sammála um að virða ólíkar áherslur hvors um sig gagnvart aðild að Evrópusambandinu og rétt þeirra til málflutnings og baráttu úti í samfélaginu í samræmi við afstöðu sína og hafa fyrirvara um samningsniðurstöðuna líkt og var í Noregi á sínum tíma.“ Þrátt fyrir þetta má fullyrða að sú staðreynd að ráðherra í ríkisstjórninni greiddi atkvæði gegn frumvarpi utanríkisráðherra hafi farið illa í Samfylkinguna. Hún skók stoðir samstarfsins en þær stóðu þó styrkar eftir. Icesave-málið var erfiðara og um tíma leit út fyrir að stjórnin spryngi á því. Átökin voru á milli flokka og innan Vinstri grænna og leiddi Ögmundur Jónasson heilbrigðisráðherra andstöðu nokkurra þingmanna Vinstri grænna. Raunar er ekki enn útséð um hvernig málið fer á þingi, þó að mikið megi breytast til að það njóti ekki meirihlutastuðnings. Hvað sem orðum forystumanna Vinstri grænna líður er ljóst að þrefið reyndi á samstarf þeirra. Þá mun mörgum Samfylkingarmanninum hafa brugðið við þá staðreynd að enn einu sinni væri hörðustu andstöðuna við ríkisstjórnina að finna hjá ráðherrum samstarfsflokksins. Samið um stöðugleikaMeðal þeirra áfanga sem ríkisstjórnin hefur náð eru samningar á vinnumarkaði; stöðugleikasáttmálinn. Í honum er sett hámark á halla ríkissjóðs og verðbólgu og viðmið á launahækkanir. Þá er kveðið á um hvernig vinna skuli á fjárlagahallanum; árin 2009 til 2011 verði skattar ekki meira en 45 prósent af þeim aðgerðum sem gripið er til. Hinu sé náð með niðurskurði. GagnrýniRíkisstjórnin hefur ekki farið varhluta af gagnrýni þessa 100 daga. Sumum hefur þótt nóg um spunann sem glitti í við myndun hennar. Þannig hafi það lítt hitt í mark að þrátyggja að um norræna velferðarstjórn væri að ræða og það að halda fyrsta ríkisstjórnarfundinn á Akureyri hafi verið misheppnað fjölmiðlabragð. Þá hafa margir gagnrýnt að stjórnin hafi einblínt á bankakerfið og atvinnulífið, en sú „skjaldborg um heimilin“ sem lofað var að slá upp sé orðin tóm. Í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar segir að ríkisstjórnin muni beita sér fyrir „opinni stjórnsýslu, auknu gagnsæi og lýðræðisumbótum“. Það er því að sönnu kaldhæðnislegt að helsta umkvörtunarefni stjórnarandstæðinga undanfarið hefur verið að fá ekki nægan aðgang að gögnum um mikilvæg mál. Að sönnu hafa stjórnarliðar borið þær ásakanir af sér, en það hefur ekki slegið á gagnrýnina.
Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Varaforsetaefni í bobba vegna hundsdráps og meints fundar með Kim Erlent Ótrúlegustu aðskotahlutir gera óskunda í dósatalningarvélum Innlent Kolbeinn hafi strokið kynfæri stúlkunnar ítrekað Innlent Hafa rukkað þá sem valda sinubruna um kostnað við útkall Innlent Katrín efst en Jón hrynur í nýrri könnun Innlent Sólríkasta byrjun árs í Reykjavík í 77 ár Innlent Fjöldi verkfallsboðana á Keflavíkurflugvelli áhyggjuefni Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Halla Hrund líka vinsæll annar kostur Innlent Baldur segir niðurstöður nýjustu kannana vonbrigði Innlent Fleiri fréttir Sólríkasta byrjun árs í Reykjavík í 77 ár Hafa rukkað þá sem valda sinubruna um kostnað við útkall Ótrúlegustu aðskotahlutir gera óskunda í dósatalningarvélum Fjöldi verkfallsboðana á Keflavíkurflugvelli áhyggjuefni Kosið um sameiningu Húna- og Skagabyggðar í júní Nýjustu skoðanakannanir, verkfallsaðgerðir á flugvellinum og týndur gaffall Halla Hrund líka vinsæll annar kostur Kolbeinn hafi strokið kynfæri stúlkunnar ítrekað Segja lýðræðis- og mannréttindabakslag staðreynd Ný sendiskrifstofa opnuð í Síerra Leóne Baldur segir niðurstöður nýjustu kannana vonbrigði Halla Hrund mælist með mest fylgi í nýrri könnun Maskínu Tilvísunum vegna skekkju á höfuðkúpu ungbarna fjölgað mikið Fréttaskýring Maríu Sigrúnar kemur út á mánudag Einar segir forsetaembættið um ekki neitt Svona gæti bensínstöðvarreiturinn við Ægisíðu litið út Ákærð fyrir að kæfa son sinn með kodda Börn lögð inn með kíghósta „Við reyndum eins og við gátum“ Framkvæmdanefnd fyrir Grindavík sett á laggirnar Sambærileg rúðubrot í Lækjargötu og á Skólavörðustíg Skipar framkvæmdanefnd um málefni Grindavíkur Spellvirkinn lætur til skarar skríða á ný Svona var Pallborðið með Höllu Hrund, Katrínu og Baldri Svandís boðar til blaðamannafundar Heyrist meira af kjaftæði um lyf en vísindalegum staðreyndum Sautján greinst með kíghósta og inflúensan enn að dreifa sér Vilja svör um möguleg „óþægileg hagsmunatengsl“ borgar og RÚV „Fann það þegar ég vaknaði í morgun að þetta var lúmskt áfall“ Horfði á þegar vinur hans réðst á manninn sem braut á dóttur hans Sjá meira