Heimurinn undrist villimennsku Íslendinga Rafn Ágúst Ragnarsson skrifar 4. júní 2025 11:55 Anahita og Elissa segja að með ákærunni sé vegið að tjáningarfrelsi Íslendinga. Vísir/Arnar Ákæra á hendur Anahitu Sabaei og Elissu Bijou verður þingfest í Héraðsdómi Reykjavíkur klukkan tíu í fyrramálið en þær eru ákærðar fyrir að hafa hlekkjað sig við mastur hvalskipa í mótmælaskyni, fyrir tæpum tveimur árum síðan. Þær segjast hluti af íslenskri hreyfingu með langa sögu að baki sér og að málið snúist um rétt borgara til friðsamlegra mótmæla. Líkt og fréttastofa greindi frá í morgun eru konurnar tvær, sem báðar eru á fertugsaldri, ákærðar fyrir húsbrot og brot gegn lögum um siglingarvernd, sem og brot gegn nítjándu grein lögreglulaga sem lýtur að skyldu almennings til að hlýða fyrirmælum lögreglu. Lögmenn kvennanna, þær Linda Íris Emilsdóttir og Katrín Oddsdóttir, segja óásættanlegt að það hafi tekið lögreglu hartnær tvö ár að ljúka rannsókn á málinu, sérstaklega í ljósi þess að það að sæta rannsókn skerti ferðafrelsi hinna ákærðu en Anahita er með íranskt vegabréf. „Við vorum alltaf tilbúnar að mæta afleiðingum friðsömu mótmælanna sem við stíðum fyrir. Það sem er erfiðara er að bíða svona lengi og að vera í þessu millibilsástandi,“ segir Elissa Bijou í samtali við fréttastofu. Hætti lífi sínu til að sjá foreldra sína Anahita Sabaei er eins og fyrr segir íranskur ríkisborgari og á því erfiðara með að ferðast en handhafar vegabréfa annarra þjóða. Hún þarf vegabréfsáritun í flestum löndum heims og á í talsverðri hættu á að fá höfnun þegar það fyrsta sem sprettur upp á tölvuskjám landamæravarða er að hún sæti rannsókn lögreglu á Íslandi. „Maður getur ekki fengið vegabréfsáritun ef maður sætir rannsókn. Alltaf þegar ég sótti um vegabréfsáritun var því hafnað eða ósvarað. Það hefur áhrif á svo margt. Það hefur áhrif á dvalarleyfi mitt, ríkisborgaraskap minn. Svo er staða mín í Íran ekki góð. Ég þurfti að leggja líf mitt að veði til að fara aftur til Íran að heimsækja foreldra mína, meðvituð um að ég gæti verið handtekin,“ segir Anahita. Anahita og Elissa eru báðar staddar á Íslandi til að mæta fyrir dóm en hafa einnig báðar dvalið á Íslandi inni á milli síðastliðinn tvö ár. Anahita á einnig íslenska kærustu. Þær segjast ánægðar að bráðum verði botninn loks sleginn í mál þeirra en fagna því einnig að geta vakið athygli á málinu á nýjan leik. Verið sé að vega að tjáningafrelsi Íslendinga. „Þó að við séum tveir útlendingar erum við hluti af alíslenskri hreyfingu. Vonandi lítur fólk á þetta mál sem dæmi um það hvað það þýðir að berjast fyrir rétti annarra og spyrji sig hvað borgaraleg óhlýðni þýði í raun og veru. Það er eina mótmælatæki fólksins við lög og stjórnarskrá sem er sjötíu ára gömul. Þetta snýst um rétt borgara til að hrinda af stað breytingum,“ segir Elissa. Tilbúnar að mæta afleiðingunum Anahita segir hvalveiðar smánarblett á íslensku samfélagi. „Þegar fólk fréttir af því að við mótmæltum með þessum hætti á Íslandi eru fyrstu viðbrögð þeirra alltaf undrun. Það tengir Ísland ekki við þá villimennsku að drepa hvali með sprengiskutlum,“ segir hún. Þær eru báðar vongóðar um að góð niðurstaða fáist í málið en segjast jafnframt tilbúnar að mæta afleiðingum gjörða sinna, hverjar sem þær verða. Sjá einnig: Segja viðbrögð lögreglunnar við mótmælunum óásættanleg „Við erum umkringd Íslendingum sem trúa á árangur mótmælanna okkar og búum að lögmannateymi sem er víðfrægt fyrir baráttu sína í þágu dýravelferðar. Mér finnst við vera í mjög góðum höndum. Við gerðum hið rétta í stöðunni,“ segir Elissa. Anahita segir ljóst að gera eigi úr þeim fordæmi. Það sé refsistefna sem ráði för hjá lögreglu og ákæruvaldinu sem beri hag almennings ekki fyrir brjósti. Hvort það sé vegna þess að hún sé útlendingur, kona eða aðgerðarsinni veit hún ekki. En eitthvað er það. Ekki sama Anahita og séra Jóna Hún tekur sem dæmi mál Benedikts Erlingssonar sem framkvæmdi nær nákvæmlega eins mótmæli þrjátíu árum áður. Hann hlekkjaði sig í mótmælaskyni ásamt tveimur öðrum mönnum við hvalveiðiskip í Hvalfirði árið 1987. Í viðtali við fréttastofu frá árinu 2023 segir Benedikt lögreglu ekki einu sinni hafa talað við hann á meðan hans gjörningi stóð, hvað þá að honum hafi borist ákæra. „Þetta eru allt önnur viðbrögð sem við fengum en innfæddur mótmælandi hefði fengið,“ segir Elissa. „Fyrsta spurningin sem lögreglan spurði mig var: „Hvaðan ertu?“ Ég veit ekki hvort það hafi haft áhrif á neitt að ég sé frá Íran en ég mun aldrei gleyma hvert svarið var: „Aha,“ segir Anahita og hermir eftir lögreglumanninum með hæðnistón. „Við vitum að borgaraleg óhlýðni á sér langa sögu á Íslandi. Þetta dæmi frá fyrir þrjátíu árum sannar það. Íslendingar hafa lengi mótmælt hvalveiðum. Það sem við gerðum var framhald af íslenskri hreyfingu,“ segir hún þá. Hvalveiðar Hvalir Dómsmál Mótmæli í tunnum Hvals 8 og 9 Lögreglumál Mest lesið Öryggisráðið ákveður að taka yfir Gasa-borg Erlent Dvalarleyfi langtum dýrara í hinum Norðurlöndunum Innlent Keppa við Kínverja og Rússa um að koma kjarnakljúfi til tunglsins Erlent Telja að lífvörður myndi aðeins gera ferðamenn kærulausari Innlent Nauðsynlegt að fólk fái úrræði til að vernda sig frá djúpfölsunum Innlent Sektaður fyrir að aka á 321 kílómetra hraða Erlent Skjálfti fannst á höfuðborgarsvæðinu Innlent Hundarnir þegar aflífaðir en ákvörðun um lógun ólögmæt Innlent Rússar enn að fá „samstöðustyrki“ en Úkraínumenn ekki Erlent Íslendingurinn í Grikklandi laus úr haldi Innlent Fleiri fréttir Fangar í einangrun vegna sama máls noti ekki sama útisvæði Sveitarstjórn hafi látið aflífa hunda án heimildar Samskipti fanga í einangrun, tapsárir Danir og drottning Gleðigöngunnar Allir fundir við ESB „fyrst og fremst“ hagsmunagæsla Telja að lífvörður myndi aðeins gera ferðamenn kærulausari Esjan snjólaus og það óvenju snemma Íslendingurinn í Grikklandi laus úr haldi Dvalarleyfi langtum dýrara í hinum Norðurlöndunum Lögreglurannsókn á banaslysi í Brúará „svo til“ lokið Nauðsynlegt að fólk fái úrræði til að vernda sig frá djúpfölsunum Enginn handtekinn eftir hópslagsmálin Skjálfti fannst á höfuðborgarsvæðinu Finna áhugann dvína á meðan vinir berjast og deyja á vígvellinum „Það fer enginn lífvörður út í“ Reyndi að kaupa glás af nammi og kom upp um tíu ára bankaræningja Gufunesmálið: „Þetta átti aldrei að fara svona“ Lygilegar tilraunir til að hafa áhrif á sakborning, Reynisfjara og tollar Trumps Olíuleit á teikniborðinu og býst við tíðindum í vetur Smokkamaðurinn enn ófundinn Sjúkrabíllinn bilaður og kemst ekki með sjúkling úr Þakgili Þrír á þaki jeppa á kafi í Jökulsá í Lóni Gefur sig fram fimmtíu árum eftir bankarán í Kópavogi Alvarlegt vinnuslys í Skagafirði Undirbúa steypuvinnu fyrir nýju Ölfusárbrúna Þungar áhyggjur af „síversnandi stöðu Íslands“ „Yfirgangur gyðingahataranna er algerlega óþolandi“ Af hættustigi á óvissustig vegna eldgoss Sálfræðingar rukka hátt í 26 þúsund krónur Tollar, höfundarréttur og þögn lögreglu í kynferðisbrotamálum Engin málaferli vegna slyss á Breiðamerkurjökli Sjá meira
Líkt og fréttastofa greindi frá í morgun eru konurnar tvær, sem báðar eru á fertugsaldri, ákærðar fyrir húsbrot og brot gegn lögum um siglingarvernd, sem og brot gegn nítjándu grein lögreglulaga sem lýtur að skyldu almennings til að hlýða fyrirmælum lögreglu. Lögmenn kvennanna, þær Linda Íris Emilsdóttir og Katrín Oddsdóttir, segja óásættanlegt að það hafi tekið lögreglu hartnær tvö ár að ljúka rannsókn á málinu, sérstaklega í ljósi þess að það að sæta rannsókn skerti ferðafrelsi hinna ákærðu en Anahita er með íranskt vegabréf. „Við vorum alltaf tilbúnar að mæta afleiðingum friðsömu mótmælanna sem við stíðum fyrir. Það sem er erfiðara er að bíða svona lengi og að vera í þessu millibilsástandi,“ segir Elissa Bijou í samtali við fréttastofu. Hætti lífi sínu til að sjá foreldra sína Anahita Sabaei er eins og fyrr segir íranskur ríkisborgari og á því erfiðara með að ferðast en handhafar vegabréfa annarra þjóða. Hún þarf vegabréfsáritun í flestum löndum heims og á í talsverðri hættu á að fá höfnun þegar það fyrsta sem sprettur upp á tölvuskjám landamæravarða er að hún sæti rannsókn lögreglu á Íslandi. „Maður getur ekki fengið vegabréfsáritun ef maður sætir rannsókn. Alltaf þegar ég sótti um vegabréfsáritun var því hafnað eða ósvarað. Það hefur áhrif á svo margt. Það hefur áhrif á dvalarleyfi mitt, ríkisborgaraskap minn. Svo er staða mín í Íran ekki góð. Ég þurfti að leggja líf mitt að veði til að fara aftur til Íran að heimsækja foreldra mína, meðvituð um að ég gæti verið handtekin,“ segir Anahita. Anahita og Elissa eru báðar staddar á Íslandi til að mæta fyrir dóm en hafa einnig báðar dvalið á Íslandi inni á milli síðastliðinn tvö ár. Anahita á einnig íslenska kærustu. Þær segjast ánægðar að bráðum verði botninn loks sleginn í mál þeirra en fagna því einnig að geta vakið athygli á málinu á nýjan leik. Verið sé að vega að tjáningafrelsi Íslendinga. „Þó að við séum tveir útlendingar erum við hluti af alíslenskri hreyfingu. Vonandi lítur fólk á þetta mál sem dæmi um það hvað það þýðir að berjast fyrir rétti annarra og spyrji sig hvað borgaraleg óhlýðni þýði í raun og veru. Það er eina mótmælatæki fólksins við lög og stjórnarskrá sem er sjötíu ára gömul. Þetta snýst um rétt borgara til að hrinda af stað breytingum,“ segir Elissa. Tilbúnar að mæta afleiðingunum Anahita segir hvalveiðar smánarblett á íslensku samfélagi. „Þegar fólk fréttir af því að við mótmæltum með þessum hætti á Íslandi eru fyrstu viðbrögð þeirra alltaf undrun. Það tengir Ísland ekki við þá villimennsku að drepa hvali með sprengiskutlum,“ segir hún. Þær eru báðar vongóðar um að góð niðurstaða fáist í málið en segjast jafnframt tilbúnar að mæta afleiðingum gjörða sinna, hverjar sem þær verða. Sjá einnig: Segja viðbrögð lögreglunnar við mótmælunum óásættanleg „Við erum umkringd Íslendingum sem trúa á árangur mótmælanna okkar og búum að lögmannateymi sem er víðfrægt fyrir baráttu sína í þágu dýravelferðar. Mér finnst við vera í mjög góðum höndum. Við gerðum hið rétta í stöðunni,“ segir Elissa. Anahita segir ljóst að gera eigi úr þeim fordæmi. Það sé refsistefna sem ráði för hjá lögreglu og ákæruvaldinu sem beri hag almennings ekki fyrir brjósti. Hvort það sé vegna þess að hún sé útlendingur, kona eða aðgerðarsinni veit hún ekki. En eitthvað er það. Ekki sama Anahita og séra Jóna Hún tekur sem dæmi mál Benedikts Erlingssonar sem framkvæmdi nær nákvæmlega eins mótmæli þrjátíu árum áður. Hann hlekkjaði sig í mótmælaskyni ásamt tveimur öðrum mönnum við hvalveiðiskip í Hvalfirði árið 1987. Í viðtali við fréttastofu frá árinu 2023 segir Benedikt lögreglu ekki einu sinni hafa talað við hann á meðan hans gjörningi stóð, hvað þá að honum hafi borist ákæra. „Þetta eru allt önnur viðbrögð sem við fengum en innfæddur mótmælandi hefði fengið,“ segir Elissa. „Fyrsta spurningin sem lögreglan spurði mig var: „Hvaðan ertu?“ Ég veit ekki hvort það hafi haft áhrif á neitt að ég sé frá Íran en ég mun aldrei gleyma hvert svarið var: „Aha,“ segir Anahita og hermir eftir lögreglumanninum með hæðnistón. „Við vitum að borgaraleg óhlýðni á sér langa sögu á Íslandi. Þetta dæmi frá fyrir þrjátíu árum sannar það. Íslendingar hafa lengi mótmælt hvalveiðum. Það sem við gerðum var framhald af íslenskri hreyfingu,“ segir hún þá.
Hvalveiðar Hvalir Dómsmál Mótmæli í tunnum Hvals 8 og 9 Lögreglumál Mest lesið Öryggisráðið ákveður að taka yfir Gasa-borg Erlent Dvalarleyfi langtum dýrara í hinum Norðurlöndunum Innlent Keppa við Kínverja og Rússa um að koma kjarnakljúfi til tunglsins Erlent Telja að lífvörður myndi aðeins gera ferðamenn kærulausari Innlent Nauðsynlegt að fólk fái úrræði til að vernda sig frá djúpfölsunum Innlent Sektaður fyrir að aka á 321 kílómetra hraða Erlent Skjálfti fannst á höfuðborgarsvæðinu Innlent Hundarnir þegar aflífaðir en ákvörðun um lógun ólögmæt Innlent Rússar enn að fá „samstöðustyrki“ en Úkraínumenn ekki Erlent Íslendingurinn í Grikklandi laus úr haldi Innlent Fleiri fréttir Fangar í einangrun vegna sama máls noti ekki sama útisvæði Sveitarstjórn hafi látið aflífa hunda án heimildar Samskipti fanga í einangrun, tapsárir Danir og drottning Gleðigöngunnar Allir fundir við ESB „fyrst og fremst“ hagsmunagæsla Telja að lífvörður myndi aðeins gera ferðamenn kærulausari Esjan snjólaus og það óvenju snemma Íslendingurinn í Grikklandi laus úr haldi Dvalarleyfi langtum dýrara í hinum Norðurlöndunum Lögreglurannsókn á banaslysi í Brúará „svo til“ lokið Nauðsynlegt að fólk fái úrræði til að vernda sig frá djúpfölsunum Enginn handtekinn eftir hópslagsmálin Skjálfti fannst á höfuðborgarsvæðinu Finna áhugann dvína á meðan vinir berjast og deyja á vígvellinum „Það fer enginn lífvörður út í“ Reyndi að kaupa glás af nammi og kom upp um tíu ára bankaræningja Gufunesmálið: „Þetta átti aldrei að fara svona“ Lygilegar tilraunir til að hafa áhrif á sakborning, Reynisfjara og tollar Trumps Olíuleit á teikniborðinu og býst við tíðindum í vetur Smokkamaðurinn enn ófundinn Sjúkrabíllinn bilaður og kemst ekki með sjúkling úr Þakgili Þrír á þaki jeppa á kafi í Jökulsá í Lóni Gefur sig fram fimmtíu árum eftir bankarán í Kópavogi Alvarlegt vinnuslys í Skagafirði Undirbúa steypuvinnu fyrir nýju Ölfusárbrúna Þungar áhyggjur af „síversnandi stöðu Íslands“ „Yfirgangur gyðingahataranna er algerlega óþolandi“ Af hættustigi á óvissustig vegna eldgoss Sálfræðingar rukka hátt í 26 þúsund krónur Tollar, höfundarréttur og þögn lögreglu í kynferðisbrotamálum Engin málaferli vegna slyss á Breiðamerkurjökli Sjá meira