Hafa gefið út 99 leyfi til dýratilrauna síðustu fimm ár Lovísa Arnardóttir skrifar 28. nóvember 2024 06:45 Til dæmis eru framkvæmdar tilraunir á Íslandi á sauðfé. Til dæmis í rannsóknum á bóluefni við riðu. Vísir/Vilhelm Síðustu fimm ár hafa verið veitt 99 leyfi til dýratilrauna á Íslandi í vísindaskyni. Átta umsóknum um leyfi til dýratilraunir hefur á sama tíma verið hafnað. Leyfin hafa verið veitt vegna tilrauna á ýmsum dýrategundum. Eitt fyrirtæki hefur fengið leyfi, 3Z. Þetta kemur fram í svari matvælaráðherra við fyrirspurn þingmanns Pírata, Andrésar Inga Jónssonar. Í svarinu kemur fram að leyfin hafi verið veitt vegna nagdýra, fiska, svína, hrossa, fugla, hvala, nautgripa og sauðfjár. Þá kemur fram að leyfin hafi verið veitt í vísindaskyni, svo sem til lyfjarannsókna, ræktunar tilraunadýra, þróunar á heilbrigðisvörum, þróunar og virkni bóluefna, atferlisrannsókna og vistfræðirannsókna, í menntunarskyni og til rannsókna á dýrasjúkdómum. Gera tilraunir á fiskum Aðeins er í fyrirspurninni spurt um fyrirtæki en ekki stofnanir en í svari ráðherra kemur fram að leyfi til dýratilrauna hafi verið gefin út á nafn fyrirtækisins 3Z ehf. Á vef fyrirtækisins kemur fram að Karl Æ. Karlsson og Haraldur Þorsteinsson séu stofnendur fyrirtækisins. Karl Ægir er jafnframt prófessor við Háskólann í Reykjavík. Karl Ægir og Haraldur eru eigendur fyrirtækisins auk einkafjárfesta og Háskólans í Reykjavík. Í stjórn fyrirtækisins sitja þeir Hákon Hákonarson, Sigþór Sigmarsson, Örn Viðar Skúlason, Hlynur Stefánsson og Hermann Kristjánsson. „Fyrirtækið 3Z er lyfjaþróunarfyrirtæki og við notum eingöngu fiska í tilraunum. Við höfum á síðustu árum aðallega verið að gera atferlisrannsóknir í tengslum við þróun á nýju lyfi við ADHD,“ segir Karl Ægir í samtali við fréttastofu. Karl Ægir hefur fengið leyfi til dýratilrauna en fyrirtæki hans vinnur að þróun nýs lyfs við ADHD.Aðsend Hann segir þessar rannsóknir hafa skilað þeim einkaleyfum á tilraunalyfi við þessari taugaröskun og núna sé unnið að því að vinna endurbætur á lyfjaforminu og gera samninga við erlend lyfjafyrirtæki um að hefja prófanir á mönnum á næsta ári. Nánar er fjallað um rannsóknir þeirra í tveimur fræðigreinum hér á vef Nature og á vef Med Archive. Rannsakaði heila úr hrefnu Hvað varðar önnur dýr sem eru gerðar tilraunir á samkvæmt svari ráðherra segir Karl líklegt að þær rannsóknir fari fram hjá háskólum, eða á rannsóknarstofnunum svo sem á Keldum. Þar sé verið að rannsaka dýrasjúkdóma, til dæmis við að rækta upp fjárstofna sem eru ekki næmir fyrir riðu.. „En ég hef líka tengst rannsóknum á hvölum. Það er ótengt lyfjaþróunarverkefnunum heldur var grunnvísindaverkefni. Þá fengum við afgangsheila úr hrefnuveiðum og notuðum heilan til að lýsa taugalíffærafræði hvala sem var ekki þekkt.“ Kunni að valda dýrinu sársauka Í svari ráðherra kemur fram að leyfin sem hafi verið veitt lúti að tilteknum verkefnum eins og áætlun um vinnu sem hefur skilgreint vísindalegt markmið og felur í sér eina eða fleiri tilraunir. Þá segir að með tilraun sé „átt við notkun á dýri, hvort sem er í tilraunaskyni eða öðrum vísindalegum tilgangi, eða í menntunarskyni, sem kann að valda dýrinu sársauka, þjáningu, hræðslu eða varanlegum skaða sem jafngildir eða er meiri en það sem skapast af nálarstungu í samræmi við góðar starfsvenjur í dýralækningum. Þar með er talinn hver sá verknaður sem ætlast er til eða líklegt er að leiði til þess að við slíkar aðstæður fæðist eða ungist út dýr eða til verði erfðabreyttir dýrastofnar sem er viðhaldið, að undanskilinni aflífun dýra í þeim tilgangi einum að nýta úr þeim líffæri eða vefi. Með vísan til framangreinds eru öll leyfi því veitt í vísindaskyni.“ Þá kemur fram að Matvælastofnun beri ábyrgð á framkvæmd reglugerðar og hafi eftirlit með því að ákvæðum hennar sé framfylgt í samræmi við lög um velferð dýra. Þá segir að eftirlit með dýratilraunum og tilraunastarfsstöðvum sé að öllu jöfnu sinnt af umdæmisskrifstofum Matvælastofnunar undir stjórn og ábyrgð héraðsdýralækna. Eftirlitið snýr að starfsstöðvunum sem halda dýr sem notuð eru til dýratilrauna, en auk þess eru gögn rýnd. Dýr Dýraheilbrigði Tengdar fréttir Vísindaskáldskapurinn raungerist: CRISPR og gullöld erfðavísinda Þúsundir erfðabreyttra smáfiska svamla um í tilraunastofu undir Háskólanum í Reykjavík. Vísindamenn nota einstaka og byltingarkennda tækni til að framkalla mennska sjúkdóma í fiskunum og þar með grundvöll fyrir tilraunir á nýjum lyfjum. 26. febrúar 2017 19:00 CRISPR og framtíð erfðavísindanna: „Við berum öll ábyrgð“ Sérfræðingur hjá Siðfræðistofnun Háskóla Íslands og nefndarmaður í Vísindasiðanefnd segir ekki nóg að stóla á siðferði vísindamanna þegar notkun hinnar byltingarkenndu CRISPR-erfðabreytingatækni er annars vegar. Tæknin feli sér í miklu víðtækari áhrif en fólk geri sér grein fyrir. 6. mars 2017 10:30 Mest lesið Pilturinn muni líklega afplána þriðjung átta ára dóms fyrir manndráp Innlent Mun sjá eftir árásinni alla ævi Innlent Skrifa nú undir samninginn sem féll af borðinu eftir hitafundinn Erlent Gefur lítið fyrir tal um fyrningu Innlent Brot á trausti gagnvart félögum Lúðvíks sem vilji hjálpa Innlent Hornafjörður gæti bjargað flugi Icelandair á Ísafjörð Innlent Ofsakláði grípur Spaugstofumenn Innlent Hætta framleiðslu innanhúss og segja upp fólki Innlent Gætti trúnaðar eftir að erindi tengdamömmunnar barst Innlent Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Rússar ítreka umfangsmiklar kröfur og Trump hótar að fara í fússi Erlent Fleiri fréttir Pilturinn muni líklega afplána þriðjung átta ára dóms fyrir manndráp Hornafjörður gæti bjargað flugi Icelandair á Ísafjörð Gefur lítið fyrir tal um fyrningu Brot á trausti gagnvart félögum Lúðvíks sem vilji hjálpa Gætti trúnaðar eftir að erindi tengdamömmunnar barst Mun sjá eftir árásinni alla ævi Segir lögreglumann sem njósnaði hafa gert mistök Frekari breytingar í Valhöll Ofsakláði grípur Spaugstofumenn Lítur málið mjög alvarlegum augum Átta ár fyrir að bana Bryndísi Klöru Hætta framleiðslu innanhúss og segja upp fólki Kristófer Breki nýr formaður Vöku Skýrsla starfshóps um lagaumgjörð hvalveiða tilbúin Gætu þurft að endurskoða aukastörf lögreglumanna Mjöll Snæsdóttir er látin Jafnréttisstofa kallar eftir svörum frá Ingu vegna skipunar í stjórn HMS Grunar að fleiri lögreglumenn hafi verið viðriðnir njósnirnar Segir Jon Øigarden Ingvar E þeirra Norðmanna Jafnréttisstofa krefur Ingu Sæland um útskýringu á vali á stjórnarmönnum „Það er ekkert til sem heitir að heita trúnaði um fundarbeiðni“ Fjölmiðlanefnd tekur fyrir umfjöllun Fréttarinnar Ráðherra vill að leigubílsstjórar tali íslensku Mál Ásthildar Lóu krufið fyrir opnum tjöldum Vill að þingflokkar vinni saman að því að stytta frí þingmanna Mikilvægt að vita hvar og hvernig réttar upplýsingar fást í krísuástandi Málið áfall fyrir embættið Skiptar skoðanir á stöðvarskyldu: „Held að enginn vilji hverfa aftur í það ástand“ „Miklu svakalegra en ég gerði mér grein fyrir“ Njósnaaðgerðir sagðar tengjast deilum tveggja af auðugustu mönnum landsins Sjá meira
Í svarinu kemur fram að leyfin hafi verið veitt vegna nagdýra, fiska, svína, hrossa, fugla, hvala, nautgripa og sauðfjár. Þá kemur fram að leyfin hafi verið veitt í vísindaskyni, svo sem til lyfjarannsókna, ræktunar tilraunadýra, þróunar á heilbrigðisvörum, þróunar og virkni bóluefna, atferlisrannsókna og vistfræðirannsókna, í menntunarskyni og til rannsókna á dýrasjúkdómum. Gera tilraunir á fiskum Aðeins er í fyrirspurninni spurt um fyrirtæki en ekki stofnanir en í svari ráðherra kemur fram að leyfi til dýratilrauna hafi verið gefin út á nafn fyrirtækisins 3Z ehf. Á vef fyrirtækisins kemur fram að Karl Æ. Karlsson og Haraldur Þorsteinsson séu stofnendur fyrirtækisins. Karl Ægir er jafnframt prófessor við Háskólann í Reykjavík. Karl Ægir og Haraldur eru eigendur fyrirtækisins auk einkafjárfesta og Háskólans í Reykjavík. Í stjórn fyrirtækisins sitja þeir Hákon Hákonarson, Sigþór Sigmarsson, Örn Viðar Skúlason, Hlynur Stefánsson og Hermann Kristjánsson. „Fyrirtækið 3Z er lyfjaþróunarfyrirtæki og við notum eingöngu fiska í tilraunum. Við höfum á síðustu árum aðallega verið að gera atferlisrannsóknir í tengslum við þróun á nýju lyfi við ADHD,“ segir Karl Ægir í samtali við fréttastofu. Karl Ægir hefur fengið leyfi til dýratilrauna en fyrirtæki hans vinnur að þróun nýs lyfs við ADHD.Aðsend Hann segir þessar rannsóknir hafa skilað þeim einkaleyfum á tilraunalyfi við þessari taugaröskun og núna sé unnið að því að vinna endurbætur á lyfjaforminu og gera samninga við erlend lyfjafyrirtæki um að hefja prófanir á mönnum á næsta ári. Nánar er fjallað um rannsóknir þeirra í tveimur fræðigreinum hér á vef Nature og á vef Med Archive. Rannsakaði heila úr hrefnu Hvað varðar önnur dýr sem eru gerðar tilraunir á samkvæmt svari ráðherra segir Karl líklegt að þær rannsóknir fari fram hjá háskólum, eða á rannsóknarstofnunum svo sem á Keldum. Þar sé verið að rannsaka dýrasjúkdóma, til dæmis við að rækta upp fjárstofna sem eru ekki næmir fyrir riðu.. „En ég hef líka tengst rannsóknum á hvölum. Það er ótengt lyfjaþróunarverkefnunum heldur var grunnvísindaverkefni. Þá fengum við afgangsheila úr hrefnuveiðum og notuðum heilan til að lýsa taugalíffærafræði hvala sem var ekki þekkt.“ Kunni að valda dýrinu sársauka Í svari ráðherra kemur fram að leyfin sem hafi verið veitt lúti að tilteknum verkefnum eins og áætlun um vinnu sem hefur skilgreint vísindalegt markmið og felur í sér eina eða fleiri tilraunir. Þá segir að með tilraun sé „átt við notkun á dýri, hvort sem er í tilraunaskyni eða öðrum vísindalegum tilgangi, eða í menntunarskyni, sem kann að valda dýrinu sársauka, þjáningu, hræðslu eða varanlegum skaða sem jafngildir eða er meiri en það sem skapast af nálarstungu í samræmi við góðar starfsvenjur í dýralækningum. Þar með er talinn hver sá verknaður sem ætlast er til eða líklegt er að leiði til þess að við slíkar aðstæður fæðist eða ungist út dýr eða til verði erfðabreyttir dýrastofnar sem er viðhaldið, að undanskilinni aflífun dýra í þeim tilgangi einum að nýta úr þeim líffæri eða vefi. Með vísan til framangreinds eru öll leyfi því veitt í vísindaskyni.“ Þá kemur fram að Matvælastofnun beri ábyrgð á framkvæmd reglugerðar og hafi eftirlit með því að ákvæðum hennar sé framfylgt í samræmi við lög um velferð dýra. Þá segir að eftirlit með dýratilraunum og tilraunastarfsstöðvum sé að öllu jöfnu sinnt af umdæmisskrifstofum Matvælastofnunar undir stjórn og ábyrgð héraðsdýralækna. Eftirlitið snýr að starfsstöðvunum sem halda dýr sem notuð eru til dýratilrauna, en auk þess eru gögn rýnd.
Dýr Dýraheilbrigði Tengdar fréttir Vísindaskáldskapurinn raungerist: CRISPR og gullöld erfðavísinda Þúsundir erfðabreyttra smáfiska svamla um í tilraunastofu undir Háskólanum í Reykjavík. Vísindamenn nota einstaka og byltingarkennda tækni til að framkalla mennska sjúkdóma í fiskunum og þar með grundvöll fyrir tilraunir á nýjum lyfjum. 26. febrúar 2017 19:00 CRISPR og framtíð erfðavísindanna: „Við berum öll ábyrgð“ Sérfræðingur hjá Siðfræðistofnun Háskóla Íslands og nefndarmaður í Vísindasiðanefnd segir ekki nóg að stóla á siðferði vísindamanna þegar notkun hinnar byltingarkenndu CRISPR-erfðabreytingatækni er annars vegar. Tæknin feli sér í miklu víðtækari áhrif en fólk geri sér grein fyrir. 6. mars 2017 10:30 Mest lesið Pilturinn muni líklega afplána þriðjung átta ára dóms fyrir manndráp Innlent Mun sjá eftir árásinni alla ævi Innlent Skrifa nú undir samninginn sem féll af borðinu eftir hitafundinn Erlent Gefur lítið fyrir tal um fyrningu Innlent Brot á trausti gagnvart félögum Lúðvíks sem vilji hjálpa Innlent Hornafjörður gæti bjargað flugi Icelandair á Ísafjörð Innlent Ofsakláði grípur Spaugstofumenn Innlent Hætta framleiðslu innanhúss og segja upp fólki Innlent Gætti trúnaðar eftir að erindi tengdamömmunnar barst Innlent Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Rússar ítreka umfangsmiklar kröfur og Trump hótar að fara í fússi Erlent Fleiri fréttir Pilturinn muni líklega afplána þriðjung átta ára dóms fyrir manndráp Hornafjörður gæti bjargað flugi Icelandair á Ísafjörð Gefur lítið fyrir tal um fyrningu Brot á trausti gagnvart félögum Lúðvíks sem vilji hjálpa Gætti trúnaðar eftir að erindi tengdamömmunnar barst Mun sjá eftir árásinni alla ævi Segir lögreglumann sem njósnaði hafa gert mistök Frekari breytingar í Valhöll Ofsakláði grípur Spaugstofumenn Lítur málið mjög alvarlegum augum Átta ár fyrir að bana Bryndísi Klöru Hætta framleiðslu innanhúss og segja upp fólki Kristófer Breki nýr formaður Vöku Skýrsla starfshóps um lagaumgjörð hvalveiða tilbúin Gætu þurft að endurskoða aukastörf lögreglumanna Mjöll Snæsdóttir er látin Jafnréttisstofa kallar eftir svörum frá Ingu vegna skipunar í stjórn HMS Grunar að fleiri lögreglumenn hafi verið viðriðnir njósnirnar Segir Jon Øigarden Ingvar E þeirra Norðmanna Jafnréttisstofa krefur Ingu Sæland um útskýringu á vali á stjórnarmönnum „Það er ekkert til sem heitir að heita trúnaði um fundarbeiðni“ Fjölmiðlanefnd tekur fyrir umfjöllun Fréttarinnar Ráðherra vill að leigubílsstjórar tali íslensku Mál Ásthildar Lóu krufið fyrir opnum tjöldum Vill að þingflokkar vinni saman að því að stytta frí þingmanna Mikilvægt að vita hvar og hvernig réttar upplýsingar fást í krísuástandi Málið áfall fyrir embættið Skiptar skoðanir á stöðvarskyldu: „Held að enginn vilji hverfa aftur í það ástand“ „Miklu svakalegra en ég gerði mér grein fyrir“ Njósnaaðgerðir sagðar tengjast deilum tveggja af auðugustu mönnum landsins Sjá meira
Vísindaskáldskapurinn raungerist: CRISPR og gullöld erfðavísinda Þúsundir erfðabreyttra smáfiska svamla um í tilraunastofu undir Háskólanum í Reykjavík. Vísindamenn nota einstaka og byltingarkennda tækni til að framkalla mennska sjúkdóma í fiskunum og þar með grundvöll fyrir tilraunir á nýjum lyfjum. 26. febrúar 2017 19:00
CRISPR og framtíð erfðavísindanna: „Við berum öll ábyrgð“ Sérfræðingur hjá Siðfræðistofnun Háskóla Íslands og nefndarmaður í Vísindasiðanefnd segir ekki nóg að stóla á siðferði vísindamanna þegar notkun hinnar byltingarkenndu CRISPR-erfðabreytingatækni er annars vegar. Tæknin feli sér í miklu víðtækari áhrif en fólk geri sér grein fyrir. 6. mars 2017 10:30
Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Rússar ítreka umfangsmiklar kröfur og Trump hótar að fara í fússi Erlent
Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Rússar ítreka umfangsmiklar kröfur og Trump hótar að fara í fússi Erlent