„Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur skrifar 9. maí 2024 10:32 Á hverju vori hefst kapphlaup meðal foreldra barna í yngstu stigum grunnskóla borgarinnar, þar sem keppt er um takmörkuð pláss í sumarstarf frístundaheimilanna. Að missa af plássi á frístundaheimili getur verið dýrkeypt fyrir heimilið, enda er dagvistun forsenda þess að foreldrar og forráðamenn komist til vinnu. Sumarleyfi barna í grunnskólum borgarinnar eru mun lengri en sumarleyfi á vinnumarkaði. Reykjavíkurborg starfrækir vandað frístundastarf fyrir grunnskólanema en þar dvelja flest börn í fyrstu bekkjum grunnskóla á veturna eftir að skóladegi lýkur. Á starfsstöðvunum vinnur úrvals starfsfólk sem skipuleggur dagskrá í samvinnu við börnin sjálf og sinnir þeim af hlýju og áhuga. Í frístundinni leika krakkarnir sér saman undir eftirliti, taka þátt í listasmiðjum, íþróttum og fara í vettvangsferðir svo fátt eitt sé nefnt. Foreldrar þessara ungu Reykvíkinga finna vel fyrir því hve ánægðir krakkarnir eru með frístundina, þau hlakka til að mæta og finnst súrt að missa úr degi. Frístundaheimilin eru hreinlega ómissandi og það er þakkarvert að svo gott fólk veljist þar til starfa þrátt fyrir lágt kaup. Frístundaheimilin starfrækja sumarnámskeið frá 8.30-16.30 alla virka daga í sex vikur yfir sumartímann. En sá er galli á gjöf Njarðar að frístundaheimilin fá einungis fjármagn til að sinna um helmingi af eftirspurninni og færri komast að en vilja. Hér er því um takmörkuð gæði að ræða og ætla mætti að þeim gæðum yrði skipt á réttlátan hátt. En svo er ekki. Opnað er fyrir umsóknir á tilteknum degi og tíma á vorin. Þeir foreldrar sem vita hvernig kerfið virkar sitja tilbúnir við tölvuna og skrá sitt barn á allar þær vikur sem þau óska eftir. Sú regla sem forstöðumönnum starfsstöðvanna er gert að fara eftir við inntöku er: Fyrstur kemur, fyrstur fær. Þau sem eru fyrst til að skrá sín börn fá því pláss, oft í allar þær vikur sem þau óska eftir, en þau sem á eftir koma fá kannski ekkert. Engin önnur viðmið eru við inntöku, hvorki félagsleg eða efnahagsleg staða foreldra né annað sem getur veitt börnum forgang. Þau sem sækja um á slaginu kl. 10 fá allt á meðan þau sem sækja um tuttugu mínútum seinna fá kannski ekkert. Um er að ræða mikið niðurgreidda þjónustu á vegum borgarinnar, sem kostuð er með útsvari sem við borgarbúar greiðum í sameiningu til samreksturs samfélagsins okkar. Þetta ósanngjarna kerfi bitnar í fyrsta lagi á börnunum sjálfum sem mörg hver vilja helst vera í sumarfrístund með bekkjarfélögum sínum. Í öðru lagi snýr óréttlætið að foreldrum í efnahagslegu tilliti því hér um mikla mismun að ræða hvað varðar skiptingu á almannagæðum. Hver vika í sumarfrístund kostar um 15.000 krónur en til samanburðar eru flest önnur úrræði, svo sem sumarnámskeið fyrir börn á vegum íþróttafélaga eða myndlistarskóla, að minnsta kosti fórum sinnum dýrari. Það getur því munað mjög miklu í kostnaði fyrir þá foreldra sem neyðast til að kaupa námskeið annars staðar allt sumarið. Þá er fyrirkomulag af þessu tagi, sem krefst þekkingar á kerfishlið umsóknar, til þess fallið að mismuna börnum innflytjenda og annarra nýrra Íslendinga sem ekki tala íslensku sem fyrsta mál og búa að smærra tengslaneti. Slíkir hópar mega síst við því að verða af þjónustu á borð við sumarfrístund. Þó að borgin sé með sértæk úrræði sem snúa að afslætti námskeiðsgjalda fyrir nýja Íslendinga er umsóknarkerfið þessum hópum óvilhallt. Foreldrar sem sinna grunn- og bráðaþjónustu, til dæmis heilbrigðisstarfsfólk, hafa sömuleiðis síðri tök á því að vakta umsóknarglugga klukkan 10 að morgni. Þá geta veikindi einnig valdið því að ekki sé hægt að vakta gluggann. Skv. 11. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 ber borginni að tryggja jafnræði borgaranna og má einnig vísa til 65. gr. stjórnarskrár sem kveður á um að tryggja beri borgurum sama rétt og leggur bann við mismunun á grundvelli þjóðfélagsstöðu. Samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins var lögfestur hér á landi með lögum nr. 19/2013. Þar er vísað til lögfestrar meginreglu barnaréttar um að í öllum ákvörðunum sem snúa að börnum, skuli fyrst líta til þess hvað sé barninu fyrir bestu. Að úthluta gæðum með þessum hætti skapar ójöfnuð sem hefur áhrif á efnahag fjölskyldu barnsins, félagslega stöðu þess og líðan. Þá má kanna hvernig slíkt fyrirkomulag samræmist mannréttindastefnu Reykjavíkurborgar sem kveður á um baráttu gegn margþættri mismunun og áherslu á heildstæða sýn. Óskandi væri að Reykjavíkurborg skuldbindi sig til að bjóða öllum þeim grunnskólabörnum, sem þess óska, pláss í sumarfrístund eftir þörfum hverrar fjölskyldu. En á meðan ekki er sett meira fjármagn í þennan mikilvæga málaflokk setjum við fram skýlausa kröfu um að gæðunum sé útdeilt á sanngjarnari hátt. Það ætti að vera sjálfssagt að foreldrar fengju ráðrún til að senda inn umsóknir sem síðan yrði unnið úr og fólki boðin pláss í samræmi við gagnsæ og sanngjörn viðmið. Höfundar eru foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur: Valgerður Pálmadóttir Nína Richter Hjördís Harðardóttir Tryggve Folkeson Halla Þórlaug Óskarsdóttir Eva Rún Snorradóttir Guðrún Harðardóttir Kasper Kristensen Lea María Lemarquis Andréa Massad Thabit Lakh Sindri Magnússon Guðlaug Elísabet Finnsdóttir Ingibjörg Snædal Guðmundsdóttir Hólmfríður Hafsteinsdóttir Guðrún Hrund Harðardóttir Eva Lára Haukdsóttir Júlía Runólfsdóttir Jón Heiðar Kolbrúnarson Anna Dís Guðrúnardóttir Ósk Jóhannesdóttir Yrsa Þöll Gylfadóttir Vilborg Guðjónsdóttir Kristján Hrannar Pálsson Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Frístund barna Skóla- og menntamál Grunnskólar Reykjavík Sveitarstjórnarmál Mest lesið Gervigreind í námi: 5 lykilskref fyrir öryggi nemenda Björgmundur Guðmundsson Skoðun Falin tækifæri til náms Heiða Ingimarsdóttir Skoðun Við þurfum hagkvæmu virkjunarkostina Gunnar Guðni Tómasson Skoðun Opið bréf til Rósu Guðbjartsdóttur Margrét Kristín Blöndal Skoðun “Jákvæð viðbrögð” um veiðigjaldið? Heimir Örn Árnason Skoðun Veitingastaðir eru ekki kjarnorkuver Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Rangfærslur Viðskiptaráðs Finnbjörn A. Hermannsson Skoðun Skattgreiðendur látnir borga brúsann Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Halldór 21.06.2025 Halldór Grein til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Sveinn Dúa Hjörleifsson,Eyrún Unnarsdóttir,Elmar GIlbertsson,Álfheiður Guðmundsdóttir,Kristján Jóhannesson Skoðun Skoðun Skoðun Staðreyndir um einfaldara regluverk Guðlaugur Þór Þórðarson skrifar Skoðun Við þurfum hagkvæmu virkjunarkostina Gunnar Guðni Tómasson skrifar Skoðun Falin tækifæri til náms Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind í námi: 5 lykilskref fyrir öryggi nemenda Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Grein til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Sveinn Dúa Hjörleifsson,Eyrún Unnarsdóttir,Elmar GIlbertsson,Álfheiður Guðmundsdóttir,Kristján Jóhannesson skrifar Skoðun “Jákvæð viðbrögð” um veiðigjaldið? Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Skattgreiðendur látnir borga brúsann Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nokkur orð um Kúbudeiluna og viðskiptabannið Gylfi Páll Hersir skrifar Skoðun Ráðherrar með reiknivél og leyndarhyggju Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Gróf misbeiting illa fengins valds Örn Sigurðsson skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) grein 2 Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Það verða aðrir þjóðhátíðardagar fyrir okkur en dagar Palestínumanna eru taldir Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Pólítískt hugrekki Unnur Hrefna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Vísir að lægri orkureikningi Einar Vilmarsson skrifar Skoðun Frábær fundur, frábært framtak, vanvirk stjórnsýsla, meðvirk stjórnvöld Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Opið bréf til Rósu Guðbjartsdóttur Margrét Kristín Blöndal skrifar Skoðun Mikil réttarbót fyrir fatlað fólk mætir hindrunum Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Verið brjáluð. Ég fer ekki neitt Ian McDonald skrifar Skoðun Hvernig eiga umsækjendur í opinbera sjóði að fylgja forsendum sem eru þversagnakenndar? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Vönduð vinnubrögð? Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Við viljum styðja ungmenni í að velja rétt fyrir sig og sína framtíð Þórdís Jóna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Veitingastaðir eru ekki kjarnorkuver Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Nýr vegvísir Evrópusambandsins um jafnrétti kynjanna Clara Ganslandt skrifar Skoðun Frá stjórnun til tengsla – Endurmat á atferlismeðferð í ljósi tilfinningagreindar Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Blaður 35 Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Kaldar kveðjur frá forsætisráðherrra til ferðaþjónustunnar Pétur Óskarsson skrifar Skoðun Nú hefst samræmt próf í stærðfræði Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur Viðskiptaráðs Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sanngirni í Kópavogsmódelinu Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórnarflokkarnir fylgja Landsvirkjun – gegn Þjórsárverum Svandís Svavarsdóttir,Álfheiður Ingadóttir skrifar Sjá meira
Á hverju vori hefst kapphlaup meðal foreldra barna í yngstu stigum grunnskóla borgarinnar, þar sem keppt er um takmörkuð pláss í sumarstarf frístundaheimilanna. Að missa af plássi á frístundaheimili getur verið dýrkeypt fyrir heimilið, enda er dagvistun forsenda þess að foreldrar og forráðamenn komist til vinnu. Sumarleyfi barna í grunnskólum borgarinnar eru mun lengri en sumarleyfi á vinnumarkaði. Reykjavíkurborg starfrækir vandað frístundastarf fyrir grunnskólanema en þar dvelja flest börn í fyrstu bekkjum grunnskóla á veturna eftir að skóladegi lýkur. Á starfsstöðvunum vinnur úrvals starfsfólk sem skipuleggur dagskrá í samvinnu við börnin sjálf og sinnir þeim af hlýju og áhuga. Í frístundinni leika krakkarnir sér saman undir eftirliti, taka þátt í listasmiðjum, íþróttum og fara í vettvangsferðir svo fátt eitt sé nefnt. Foreldrar þessara ungu Reykvíkinga finna vel fyrir því hve ánægðir krakkarnir eru með frístundina, þau hlakka til að mæta og finnst súrt að missa úr degi. Frístundaheimilin eru hreinlega ómissandi og það er þakkarvert að svo gott fólk veljist þar til starfa þrátt fyrir lágt kaup. Frístundaheimilin starfrækja sumarnámskeið frá 8.30-16.30 alla virka daga í sex vikur yfir sumartímann. En sá er galli á gjöf Njarðar að frístundaheimilin fá einungis fjármagn til að sinna um helmingi af eftirspurninni og færri komast að en vilja. Hér er því um takmörkuð gæði að ræða og ætla mætti að þeim gæðum yrði skipt á réttlátan hátt. En svo er ekki. Opnað er fyrir umsóknir á tilteknum degi og tíma á vorin. Þeir foreldrar sem vita hvernig kerfið virkar sitja tilbúnir við tölvuna og skrá sitt barn á allar þær vikur sem þau óska eftir. Sú regla sem forstöðumönnum starfsstöðvanna er gert að fara eftir við inntöku er: Fyrstur kemur, fyrstur fær. Þau sem eru fyrst til að skrá sín börn fá því pláss, oft í allar þær vikur sem þau óska eftir, en þau sem á eftir koma fá kannski ekkert. Engin önnur viðmið eru við inntöku, hvorki félagsleg eða efnahagsleg staða foreldra né annað sem getur veitt börnum forgang. Þau sem sækja um á slaginu kl. 10 fá allt á meðan þau sem sækja um tuttugu mínútum seinna fá kannski ekkert. Um er að ræða mikið niðurgreidda þjónustu á vegum borgarinnar, sem kostuð er með útsvari sem við borgarbúar greiðum í sameiningu til samreksturs samfélagsins okkar. Þetta ósanngjarna kerfi bitnar í fyrsta lagi á börnunum sjálfum sem mörg hver vilja helst vera í sumarfrístund með bekkjarfélögum sínum. Í öðru lagi snýr óréttlætið að foreldrum í efnahagslegu tilliti því hér um mikla mismun að ræða hvað varðar skiptingu á almannagæðum. Hver vika í sumarfrístund kostar um 15.000 krónur en til samanburðar eru flest önnur úrræði, svo sem sumarnámskeið fyrir börn á vegum íþróttafélaga eða myndlistarskóla, að minnsta kosti fórum sinnum dýrari. Það getur því munað mjög miklu í kostnaði fyrir þá foreldra sem neyðast til að kaupa námskeið annars staðar allt sumarið. Þá er fyrirkomulag af þessu tagi, sem krefst þekkingar á kerfishlið umsóknar, til þess fallið að mismuna börnum innflytjenda og annarra nýrra Íslendinga sem ekki tala íslensku sem fyrsta mál og búa að smærra tengslaneti. Slíkir hópar mega síst við því að verða af þjónustu á borð við sumarfrístund. Þó að borgin sé með sértæk úrræði sem snúa að afslætti námskeiðsgjalda fyrir nýja Íslendinga er umsóknarkerfið þessum hópum óvilhallt. Foreldrar sem sinna grunn- og bráðaþjónustu, til dæmis heilbrigðisstarfsfólk, hafa sömuleiðis síðri tök á því að vakta umsóknarglugga klukkan 10 að morgni. Þá geta veikindi einnig valdið því að ekki sé hægt að vakta gluggann. Skv. 11. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 ber borginni að tryggja jafnræði borgaranna og má einnig vísa til 65. gr. stjórnarskrár sem kveður á um að tryggja beri borgurum sama rétt og leggur bann við mismunun á grundvelli þjóðfélagsstöðu. Samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins var lögfestur hér á landi með lögum nr. 19/2013. Þar er vísað til lögfestrar meginreglu barnaréttar um að í öllum ákvörðunum sem snúa að börnum, skuli fyrst líta til þess hvað sé barninu fyrir bestu. Að úthluta gæðum með þessum hætti skapar ójöfnuð sem hefur áhrif á efnahag fjölskyldu barnsins, félagslega stöðu þess og líðan. Þá má kanna hvernig slíkt fyrirkomulag samræmist mannréttindastefnu Reykjavíkurborgar sem kveður á um baráttu gegn margþættri mismunun og áherslu á heildstæða sýn. Óskandi væri að Reykjavíkurborg skuldbindi sig til að bjóða öllum þeim grunnskólabörnum, sem þess óska, pláss í sumarfrístund eftir þörfum hverrar fjölskyldu. En á meðan ekki er sett meira fjármagn í þennan mikilvæga málaflokk setjum við fram skýlausa kröfu um að gæðunum sé útdeilt á sanngjarnari hátt. Það ætti að vera sjálfssagt að foreldrar fengju ráðrún til að senda inn umsóknir sem síðan yrði unnið úr og fólki boðin pláss í samræmi við gagnsæ og sanngjörn viðmið. Höfundar eru foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur: Valgerður Pálmadóttir Nína Richter Hjördís Harðardóttir Tryggve Folkeson Halla Þórlaug Óskarsdóttir Eva Rún Snorradóttir Guðrún Harðardóttir Kasper Kristensen Lea María Lemarquis Andréa Massad Thabit Lakh Sindri Magnússon Guðlaug Elísabet Finnsdóttir Ingibjörg Snædal Guðmundsdóttir Hólmfríður Hafsteinsdóttir Guðrún Hrund Harðardóttir Eva Lára Haukdsóttir Júlía Runólfsdóttir Jón Heiðar Kolbrúnarson Anna Dís Guðrúnardóttir Ósk Jóhannesdóttir Yrsa Þöll Gylfadóttir Vilborg Guðjónsdóttir Kristján Hrannar Pálsson
Grein til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Sveinn Dúa Hjörleifsson,Eyrún Unnarsdóttir,Elmar GIlbertsson,Álfheiður Guðmundsdóttir,Kristján Jóhannesson Skoðun
Skoðun Grein til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Sveinn Dúa Hjörleifsson,Eyrún Unnarsdóttir,Elmar GIlbertsson,Álfheiður Guðmundsdóttir,Kristján Jóhannesson skrifar
Skoðun Það verða aðrir þjóðhátíðardagar fyrir okkur en dagar Palestínumanna eru taldir Davíð Aron Routley skrifar
Skoðun Frábær fundur, frábært framtak, vanvirk stjórnsýsla, meðvirk stjórnvöld Ögmundur Jónasson skrifar
Skoðun Hvernig eiga umsækjendur í opinbera sjóði að fylgja forsendum sem eru þversagnakenndar? Bogi Ragnarsson skrifar
Skoðun Við viljum styðja ungmenni í að velja rétt fyrir sig og sína framtíð Þórdís Jóna Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Frá stjórnun til tengsla – Endurmat á atferlismeðferð í ljósi tilfinningagreindar Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar
Skoðun Ríkisstjórnarflokkarnir fylgja Landsvirkjun – gegn Þjórsárverum Svandís Svavarsdóttir,Álfheiður Ingadóttir skrifar
Grein til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Sveinn Dúa Hjörleifsson,Eyrún Unnarsdóttir,Elmar GIlbertsson,Álfheiður Guðmundsdóttir,Kristján Jóhannesson Skoðun