„No, no, no spilling in Iceland“ Þorvaldur Logason skrifar 18. nóvember 2023 15:00 Árið 2018 skilaði Hannes H. Gissurarson, prófessor við HÍ, inn til Bjarna Benediktssonar illræmdri skýrslu um Hrunið. Skýrslu á enskri tungu sem Bjarni lét skattgreiðendur borga og var greinilega ætluð sem málsvörn elítu Sjálfstæðisflokksins gagnvart ásökunum um ábyrgð á Hruninu. Hrunið var þar sagt afleiðing af alþjóða fjármálahruninu og helst á ábyrgð nokkurra útrásarvíkinga, útlendinga, Breta og ESB. Hannes studdist við vinnu tveggja háskólamanna; Ásgeirs Jónssonar núverandi Seðlabankastjóra og Eiríks Bergmann prófessors við Bifröst. Þeir þrír hafa allir gefið út bækur á ensku sem útskýra Hrunið fyrir útlendingum og ríma ágætlega við nýlega heimildamynd sem sýnd var á RÚV við mikla hneykslan: „The Battle of Iceland“.Það sem einkennir skýringar allra þessara aðila er hvernig rökstuddur grunur um alvarlega pólitíska spillingu er falinn. Orðið spilling er jafnvel vandlega grafið í reyk. Við svo búið má ekki standa. Alvarleg hætt er á að sú afvegaleiðandi mynd sem valdamiklir pólitískir og akademískir aðilar hafa skapað og vilja gefa útlendingum af Hrunsögunni verði ofan á ef ekki er brugðist sterkt við. Hlutur Eiríks Bergmann er þar ansi sérkennilegur. Hann setti fram þá fræðikenningu og gaf út í bók á ensku að skýra mætti „uppgang, hrun og endurreisn íslensks efnahagslífs út frá pólitískri sjálfsmynd þjóðarinnar.“ Við getum þakkað fyrir að dýpri og langsóttari verða orsakaskýringar prófessara líklega ekki. Hvernig hefði Búsáhaldabyltingin litið út ef alþýða manna hefði staðið á Austurvelli og hrópað: „Vanhæf þjóðarsál! Vanhæf þjóðarsál! …“ í stað þess að hrópa á vanhæfa pólitíska stjórn? Jafnvel enn undarlegra var framlag Eiríks Bergmann til Icesave sögunnar. Þar virðist þátttaka hans sjálfs í atburðarrásinni flækjast svo illilega fyrir honum að hann virðist hvorki skilja kjarna málsins né geta leiðrétt augljósar rangfærslur. Nýleg bók mín, Eimreiðarelítan – spillingarsaga, er því honum skiljanlega áfall. Icesave var fjársvik! Í bókinni set ég fram einfalda en sláandi staðreynd sem þjóðin hefði átt að vera upplýst um strax eftir útgáfu Rannsóknarskýrslu Alþingis 2010 og var endanlega staðfest með dómi Hæstaréttar í markaðssvikamáli Landsbankans, árið 2016: Icesave var fjársvik! Þessi staðreynd er fullkomlega og algjörlega óumdeilanleg. Fjárhagsstaða Landsbankans var svo gróflega fölsuð að allir þeir sem lögðu fram fé í bankann voru í reynd fórnarlömb fjársvika. Í bók minni geng ég reyndar lengra í afhjúpun og rökstyð að Icesave hafi einnig verið pólitísk tryggingarsvik (sama gilti um Kaupthing Edge í útibúinu í Þýsklandi). Á þessar staðreyndir virðist Eiríkur meira og minna blindur eins og á spillingarorsakir Hrunsins og áhrif spillingarinnar á viðvarandi efnahagsvandamál Íslands. Í Bergmann útgáfunni af Icesave sögunni er sjálfsmynd Íslendinga í fyrirrúmi. Hann var sjálfur hluti af hinum þjóðernislega Indefence-hópi og hóf þar stórkostlega strámannsherferð undir slagorðinu: „Íslendingar eru ekki hryðjuverkamenn.“ Vitandi fullvel að Bretar beittu aldrei neinum lagaákvæðum um hryðjuverk heldur ákvæðum um efnahagsbrot (spillingu) og settu okkur aldrei á neinn lista yfir hryðjuverkaríki heldur á eignafrystingarlista. Þar voru vissulega ríki með það sem Eiríkur myndi líklega kalla þjakaða þjóðarsál en ég kalla spillta stjórnmálaelítu. Spillingin gjörbreytir skrifum sögunnar Sú staðreynd að Icesave var fjársvik á ábyrgð lítillar valdaklíku æðstu valdamanna Íslands gjörbreytir sögunni sem nú þarf að skrifa alveg upp á nýtt. Ég skora á vandaða sagnfræðinga, stjórnmálafræðinga, kvikmyndargerðarmenn og aðra að fara af krafti í það verk. Í bók minni var einungis svigrúm til að veita innsýn inn í málið, hlut þess í Hruninu og skýringarmátt þess fyrir elítuspillinguna í landinu. Taka þarf afstöðu til þess hvort um tryggingarsvik elítunnar hafi verið að ræða og endurskoða allan málstað Íslendinga, Breta, Hollendinga og annarra í Icesave-sögunni út frá því. Á sama hátt þarf að skýra Hrunið fyrir útlendingum út frá pólitískri spillingu. Látum baráttuna um söguna ekki enda með dauða sannleikans. Höfundur er heimspekingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hrunið Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halldór 27.04.2024 Halldór Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon Skoðun Satt og logið Bryndís Schram Skoðun Að hafa áhrif á nærumhverfi sitt Guðbrandur Einarsson Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Má „ég líka“ fá hærri laun? Inga María Hlíðar Thorsteinson Skoðun Þegar þú vilt miklu meira bákn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir Skoðun Hégómastefna Inga María Hlíðar Thorsteinson Skoðun Skoðun Skoðun Þegar þú vilt miklu meira bákn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Að hafa áhrif á nærumhverfi sitt Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Skoðun Satt og logið Bryndís Schram skrifar Skoðun Alþjóðlegi leiðsöguhundadagurinn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Framsókn leggst ekki í duftið Guðmundur Birkir Þorkelsson skrifar Skoðun Að dreyma um alheim góðvildar Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Að bjarga sex lífum á mínútu í hálfa öld Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Þegar þú ert báknið Gabríel Ingimarsson skrifar Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Innivist er mikilvægasti þátturinn við hönnun íbúða! Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith skrifar Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson skrifar Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hvar er híbýlaauður? Anna María Bogadóttir skrifar Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan skrifar Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun Uppskera að vori Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Er menning stórmál? Ingibjörg Ösp Stefánsdóttir skrifar Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Leikskólamál eru forgangsmál Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hefur allt sem þarf Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Sjá meira
Árið 2018 skilaði Hannes H. Gissurarson, prófessor við HÍ, inn til Bjarna Benediktssonar illræmdri skýrslu um Hrunið. Skýrslu á enskri tungu sem Bjarni lét skattgreiðendur borga og var greinilega ætluð sem málsvörn elítu Sjálfstæðisflokksins gagnvart ásökunum um ábyrgð á Hruninu. Hrunið var þar sagt afleiðing af alþjóða fjármálahruninu og helst á ábyrgð nokkurra útrásarvíkinga, útlendinga, Breta og ESB. Hannes studdist við vinnu tveggja háskólamanna; Ásgeirs Jónssonar núverandi Seðlabankastjóra og Eiríks Bergmann prófessors við Bifröst. Þeir þrír hafa allir gefið út bækur á ensku sem útskýra Hrunið fyrir útlendingum og ríma ágætlega við nýlega heimildamynd sem sýnd var á RÚV við mikla hneykslan: „The Battle of Iceland“.Það sem einkennir skýringar allra þessara aðila er hvernig rökstuddur grunur um alvarlega pólitíska spillingu er falinn. Orðið spilling er jafnvel vandlega grafið í reyk. Við svo búið má ekki standa. Alvarleg hætt er á að sú afvegaleiðandi mynd sem valdamiklir pólitískir og akademískir aðilar hafa skapað og vilja gefa útlendingum af Hrunsögunni verði ofan á ef ekki er brugðist sterkt við. Hlutur Eiríks Bergmann er þar ansi sérkennilegur. Hann setti fram þá fræðikenningu og gaf út í bók á ensku að skýra mætti „uppgang, hrun og endurreisn íslensks efnahagslífs út frá pólitískri sjálfsmynd þjóðarinnar.“ Við getum þakkað fyrir að dýpri og langsóttari verða orsakaskýringar prófessara líklega ekki. Hvernig hefði Búsáhaldabyltingin litið út ef alþýða manna hefði staðið á Austurvelli og hrópað: „Vanhæf þjóðarsál! Vanhæf þjóðarsál! …“ í stað þess að hrópa á vanhæfa pólitíska stjórn? Jafnvel enn undarlegra var framlag Eiríks Bergmann til Icesave sögunnar. Þar virðist þátttaka hans sjálfs í atburðarrásinni flækjast svo illilega fyrir honum að hann virðist hvorki skilja kjarna málsins né geta leiðrétt augljósar rangfærslur. Nýleg bók mín, Eimreiðarelítan – spillingarsaga, er því honum skiljanlega áfall. Icesave var fjársvik! Í bókinni set ég fram einfalda en sláandi staðreynd sem þjóðin hefði átt að vera upplýst um strax eftir útgáfu Rannsóknarskýrslu Alþingis 2010 og var endanlega staðfest með dómi Hæstaréttar í markaðssvikamáli Landsbankans, árið 2016: Icesave var fjársvik! Þessi staðreynd er fullkomlega og algjörlega óumdeilanleg. Fjárhagsstaða Landsbankans var svo gróflega fölsuð að allir þeir sem lögðu fram fé í bankann voru í reynd fórnarlömb fjársvika. Í bók minni geng ég reyndar lengra í afhjúpun og rökstyð að Icesave hafi einnig verið pólitísk tryggingarsvik (sama gilti um Kaupthing Edge í útibúinu í Þýsklandi). Á þessar staðreyndir virðist Eiríkur meira og minna blindur eins og á spillingarorsakir Hrunsins og áhrif spillingarinnar á viðvarandi efnahagsvandamál Íslands. Í Bergmann útgáfunni af Icesave sögunni er sjálfsmynd Íslendinga í fyrirrúmi. Hann var sjálfur hluti af hinum þjóðernislega Indefence-hópi og hóf þar stórkostlega strámannsherferð undir slagorðinu: „Íslendingar eru ekki hryðjuverkamenn.“ Vitandi fullvel að Bretar beittu aldrei neinum lagaákvæðum um hryðjuverk heldur ákvæðum um efnahagsbrot (spillingu) og settu okkur aldrei á neinn lista yfir hryðjuverkaríki heldur á eignafrystingarlista. Þar voru vissulega ríki með það sem Eiríkur myndi líklega kalla þjakaða þjóðarsál en ég kalla spillta stjórnmálaelítu. Spillingin gjörbreytir skrifum sögunnar Sú staðreynd að Icesave var fjársvik á ábyrgð lítillar valdaklíku æðstu valdamanna Íslands gjörbreytir sögunni sem nú þarf að skrifa alveg upp á nýtt. Ég skora á vandaða sagnfræðinga, stjórnmálafræðinga, kvikmyndargerðarmenn og aðra að fara af krafti í það verk. Í bók minni var einungis svigrúm til að veita innsýn inn í málið, hlut þess í Hruninu og skýringarmátt þess fyrir elítuspillinguna í landinu. Taka þarf afstöðu til þess hvort um tryggingarsvik elítunnar hafi verið að ræða og endurskoða allan málstað Íslendinga, Breta, Hollendinga og annarra í Icesave-sögunni út frá því. Á sama hátt þarf að skýra Hrunið fyrir útlendingum út frá pólitískri spillingu. Látum baráttuna um söguna ekki enda með dauða sannleikans. Höfundur er heimspekingur.
Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar
Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar