Bjarni spyr í fyrirsögn greinar sinnar á Vísi í gær hvort rafmagnsskortur sé á Íslandi í dag. Stutta svarið segir hann já. Annars þyrfti ekki að skerða afhendingu á rafmagni til stórnotenda, segir hann en bætir svo við:
„Ástæðan er ekki sú að það vanti fleiri og stærri virkjanir heldur fyrst og fremst skortur á vatni til að keyra þær,“ segir Bjarni.
Hann rifjar upp að 80 prósent af því rafmagni sem við framleiðum fari til stóriðju „..en einungis 20% til allra annarra þarfa samfélagsins en þar með eru talin öll heimili í landinu, allur léttur iðnaður, fiskiðnaður og landbúnaður, og nú einnig og í vaxandi mæli, rafbílarnir okkar.“
Vatnsár séu misgóð og sum svo léleg að ekki sé unnt að fullnýta vatnsaflsvirkjanirnar. Við þær aðstæður þurfi að skerða afhendingu á rafmagni til kaupenda. Af þessari ástæðu séu heimildir til skerðingar í öllum rafmagnssölusamningum við stóriðju.
„Við færum illa með fé og illa með land og náttúru ef við virkjuðum stórfellt til þess að stóriðjan þyrfti ekki að sæta skerðingu, sem hún hefur vel að merkja sjálf samið um af fúsum og frjálsum vilja við raforkuframleiðendur,“ segir Bjarni.
Fiskimjölsverksmiðjur hafi samið um kaup á svokölluðu ótryggu rafmagni eða afgangsrafmagni.
„Að sama skapi og ég nefndi áður með stóriðjuna mætti væntanlega kalla það illa meðferð á fé og illa meðferð á landi og náttúru ef við virkjuðum enn frekar svo aldrei þyrfti að skerða afgangsrafmagn til fiskimjölsverksmiðja sem nýttar eru skamman tíma á ári.“
Bjarni rifjar upp að vinnslugeta rafmagns á Íslandi í fyrra hafi verið um 21 tervattstund. Rafmagnssala á því sama ári hafi hins vegar numið 19,1 teravattsstund. Síðan þá hafi eftirspurn aukist, sennilega um eina teravattstund. Heildarnotkun á rafmagni árið 2021, ef ekki þyrfti að skerða afhendingu, væri því um 20,1 teravattstund.
„Það sem á vantar að vinnslugetunni sé náð væru þá um 0,9 teravattstundir. Það rafmagn eitt og sér myndi duga til að knýja svo til allan fólksbílaflota landsmanna,“ segir forstjóri Orkuveitunnar og ítrekar fyrri yfirlýsingar um að það sé rangt að halda því fram að virkja þurfi ósköpin öll og virkja strax til að við eigum rafmagn á bílana okkar. Hann telji rétt að við sem þjóð förum okkur að engu óðslega í orkumálum á næstu áratugum.
Gunnar Guðni Tómasson, vatnsaflsstjóri Landsvirkjunar, segir í svargrein á Vísi í dag það koma verulega á óvart að í grein forstjóra Orkuveitu Reykjavíkur skuli fjallað um vatnsbúskap og skerðingar Landsvirkjunar og ýjað að því að til sé næg vinnslugeta í raforkukerfi landsmanna til að fullnægja orkuskiptum framtíðarinnar.
„Staðreyndin er sú að orkuvinnslukerfi Landsvirkjunar er full selt um þessar mundir,“ segir Gunnar Guðni. Ofan á það bætist að eftirspurn eftir raforku í landinu hafi vaxið mjög hratt undanfarnar vikur og mánuði. Vinnslumet hafi ítrekað verið slegin í vinnslukerfi Landsvirkjunar.
„Í raun er veruleg umframeftirspurn eftir raforku um þessar mundir sem ekki er hægt að mæta. Þetta á við jafnvel þótt vatnsbúskapur væri eins og í meðalári og vinnslugeta Landsvirkjunar væri óskert. Við núverandi aðstæður er því engin laus orka í vinnslukerfi Landsvirkjunar.“
Hann segir þá hjá Landsvirkjun ekki geta tjáð sig um orkuvinnslu annarra fyrirtækja á raforkumarkaði á Íslandi. En ef lausa orku sé að finna á raforkumarkaðnum þá sé hana að finna hjá einhverjum öðrum aðila en Landsvirkjun.
„Mikilvægt er að vanda alla umræðu sem snýr að orkuöryggi þjóðarinnar og hvernig sé hægt að tryggja nauðsynleg orkuskipti framtíðarinnar og jafnframt að byggja þá umræðu á staðreyndum,“ segir framkvæmdastjóri vatnsafls hjá Landsvirkjun í svari við grein forstjóra Orkuveitu Reykjavíkur.
Fyrr í vikunni fjallaði Stöð 2 um það að Elliðaárstöðin, sem Orkuveitan á, stæði ónotuð á sama tíma og kvartað væri undan raforkuskorti í landinu:
