Lokun Nýsköpunarmiðstöðar er framfaraskref Einar Gunnar Guðmundsson skrifar 28. febrúar 2020 10:00 Í vikunni tilkynnti Þórdís Kolbrún Reykfjörð, ráðherra nýsköpunarmála, um að Nýsköpunarmiðstöð Íslands (NMÍ) yrði lokað um næstu áramót. Þetta er mikilvægt skref í átt að sterkara og heildstæðara umhverfi fyrir íslenska nýsköpun, sem á í harðri samkeppni við sambærileg umhverfi í nágrannalöndunum. Einhverjum kann að þykja fyrirsögnin þversögn. Hvernig getur lokun stofnunar sem hefur það markmið að styðja við nýsköpun verið framfaraskref? Nokkuð góð sátt virðist ríkja um það að aukin verðmætasköpun með tilstilli nýsköpunar sé mikilvæg fyrir þjóðarhag. Hér má telja til nokkur atriði. Samþjöppun þekkingar á háskólasvæðinu í Vatnsmýri Þekkt er í öllum löndum að sterk háskólasvæði og háskólar hafa mikið aðdráttarafl og hafa mikilvægu hlutverki að gegna í samfélögum. Skapandi, klárt, og ungt fólk er uppistaðan í slíku umhverfi. Fyrirtæki, ung og gömul, sækja í þekkingu sem þar er verið að skapa, ýmiskonar stoðeiningar verða til, s.s. ráðgjöf, þekkingarfærsla (e. knowledge and tech transfer), lögfræðiþjónusta, funda- og ráðstefnuhald og viðskiptahraðlar, auk náms og rannsókna. Í slíkum suðupotti er einfaldara að mynda tengsl milli fólks sem annars hefði ekki hist, hugmyndir verða til milli ólíkra þekkingarsviða, félagslíf verður fjölbreyttara, m.ö.o. að virkni í nærsamfélaginu verður meiri. Í mörgum borgum hefur mikilvægi háskóla hefur gegnt lykilhlutverki í að móta nýsköpunarstyrkleika svæðanna og þar með samkeppnishæfni, t.d. í Boston (líftækni), Stokkhólm (tækni og verkfræði) og Santa Cruz/San Franciso (hugbúnaður). Reykjavík hefur alla burði til að komast á svipaðan stað og þessar borgir þegar kemur að auka nýsköpun í samstarfi við háskóla. Slík framtíðarsýn kemur einmitt fram í nýlegri tilkynningu ráðuneytisins um lokun Nýsköpunarmiðstöðvar: „Komið verði á samstarfi ráðuneytisins, háskólasamfélagsins og atvinnulífs um rekstur nýsköpunargarða fyrir frumkvöðla og sprotafyrirtæki. Þeir yrðu eins konar sjálfstætt framhald af hluta þeirrar starfsemi sem nú fer fram undir merkjum NMÍ, en rekstrarform yrði með öðrum hætti. Stefnt er að því að starfsemi nýsköpunargarða verði staðsett í Vatnsmýrinni.“ NMÍ er staðsett í jaðri borgarlandsins í Keldnaholti, fjarri ys og þys þekkingarsköpunar og þar sem flestir borgarbúar starfa. Það er einfaldlega óheppilegt út frá ofangreindu. Breyttir tímar frá því NMÍ var stofnuð NMÍ var stofnuð 2007 eftir sameiningu Iðntæknistofnunar og Rannsóknastofnun byggingariðnaðarins. Stofnunin byggir því á grunni sem nær lengra aftur en 2007. Síðan þá hefur umhverfi nýsköpunar og frumkvöðla breyst óheyrilega mikið. Mun meiri stuðningur er í boði, fjöldi funda og viðburða ósambærilegur, nýsköpun hefur orðið aðgengilegri almenningi, fjölmiðlar fjalla meira um nýsköpun og frumkvöðla og hagsmunasamtök, fyrirtæki og stjórnvöld orðin ekki bara upplýst um mikilvægið, heldur hafa sett sér skýra stefnu um hvernig nýsköpun skuli best hagað með framþróun að leiðarljósi. Sem betur fer. Við erum í þessu saman. Það er því mikilvægt að verkefnin sem NMÍ sinnir fái nýjan farveg í nýjum búningi. Breyttir tímar kalla á nýja nálgun. Þannig verður forgangsraðað hvaða verkefnum skuli haldið áfram og fjármagni veitt í þau verkefni, en einhver lögð niður. Eða eins og segir í tilkynningu ráðuneytisins: „Unnið er að því að fara í gegnum alla samninga og skuldbindingar stofnunarinnar og tímaramma þeirra. Staðið verður við þá samninga og þær skuldbindingar sem að stofnuninni snúa. Skoðað verður hvernig verkefnin falla að nýjum áherslum í stuðningi við nýsköpun og í kjölfarið verður tekin ákvörðun um framhald þeirra.“ Stuðningur á landsbyggðinni efldur Innan NMÍ í dag eru fimm starfsgildi á landsbyggðinni. Markmið breytinganna er að efla stuðning við nýsköpun í góðu samráði við landshlutasamtök, atvinnuþróunarfélög, Byggðastofnun og atvinnulífið. Fjöldi stafrænna smiðja (FabLabs), sem hafa gefið gríðarlega góða raun, verður aukinn. Þetta er mikilvægt, því nýsköpun getur engan veginn verið bundin við höfuðborgarsvæðið. Aftur, við erum í þessu saman. NMÍ hefur ekki þjónustað alla nýsköpun Síðastliðin 10 ár hef ég starfað með hátt í 100 frumkvöðlafyrirtækjum af ólíkum gerðum, allt frá flóknum vélbúnaði til hugbúnaðar, framleiðslu til neytendavarnings og allt þar á milli. Allflest þessara fyrirtækja hafa reitt sig á þann ólíka stuðning sem í boði er á Íslandi, sjá meðfylgjandi mynd. Það er staðreynd að NMÍ hefur reynst ákveðnum geirum afar vel í sinni þjónustu. Á það einkum við um fyrirtæki sem tengjast iðnaði og flóknum tæknibúnaði sem jafnvel þurfa viðamiklar grunnrannsóknir. Þetta er eðlilegt út frá bakgrunni stofnunarinnar. Einnig hafa fyrirtæki á neytendamarkaði notið góðs af NMÍ. Þegar hins vegar kemur að hugbúnaði og tengdum greinum, stundum nefnt Hugvit, Nýsköpun og tækni (HNT), hefur þekking NMÍ og stuðningur við slík fyrirtæki verið takmarkaður. Þau hafa einfaldlega leitað annað. Ég þekki ótal dæmi þessa. Skipulag og starfsmannafjöldi NMÍ endurspeglar líka þessar áherslur, en eitt svið NMÍ af fimm sinnir frumkvöðlum og fyrirtækjum, eða um 15 stöðugildi af 73. Nýsköpunarumhverfið stendur frammi fyrir áskorunum Líkt og áður var nefnt hefur nýsköpunar- og frumkvöðlaumhverfið tekið stakkaskiptum, til hins betra, á síðustu 10 árum. Þó eru áskoranir framundan sem þarf að taka alvarlega. Ég er því þeirrar skoðunar að þetta skref um að leggja niður NMÍ í núverandi mynd og finna verkefnum hennar nýjan farveg sé mikið heillaskref í rétta átt. Þau sem starfa við og nálægt málaflokknum efast ekki um vilja og getu ráðherra nýsköpunarmála til að efla nýsköpun á Íslandi, gildir þá einu hvar þau standa í pólitík. Jafn stór breyting og um ræðir krefst hugrekkis. Þannig gerast framfarir, með áræðni, einbeittum vilja og sterkri framtíðarsýn. Höfundur hefur starfað við stuðning og fjárfestingar í nýsköpun sl. 10 ár Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Nýsköpun Mest lesið „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson Skoðun Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal Skoðun Næstu sólarhringar á Gaza skipta sköpum Hlynur Már Vilhjálmsson Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun Opið bréf til stjórnvalda Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Daði Már týnir sjálfum sér Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson skrifar Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson skrifar Skoðun Gjaldfrjálsar máltíðir fyrir leikskólabörn Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Næstu sólarhringar á Gaza skipta sköpum Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Huglæg réttlætiskennd og skattar á verðmætasköpun Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Loksins fær þyrlan heimili fyrir norðan Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Opið bréf til stjórnvalda Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir skrifar Skoðun Við skuldum þeim að hlusta Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar Skoðun Alvarleg staða í umhverfi fréttamiðla Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson skrifar Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson skrifar Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Traust í húfi Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Verðmætasköpun án virðingar Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Daði Már týnir sjálfum sér Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur við náttúruna og sjálfbæra þróun Anna María Ágústsdóttir skrifar Skoðun Aðgerðir gegn mansali í forgangi Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar Skoðun Framtíðin fær húsnæði Ingunn Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Börnin sem deyja á Gaza Elín Pjetursdóttir skrifar Skoðun Brýr, sýkingar og börn Jón Pétur Zimsen skrifar Sjá meira
Í vikunni tilkynnti Þórdís Kolbrún Reykfjörð, ráðherra nýsköpunarmála, um að Nýsköpunarmiðstöð Íslands (NMÍ) yrði lokað um næstu áramót. Þetta er mikilvægt skref í átt að sterkara og heildstæðara umhverfi fyrir íslenska nýsköpun, sem á í harðri samkeppni við sambærileg umhverfi í nágrannalöndunum. Einhverjum kann að þykja fyrirsögnin þversögn. Hvernig getur lokun stofnunar sem hefur það markmið að styðja við nýsköpun verið framfaraskref? Nokkuð góð sátt virðist ríkja um það að aukin verðmætasköpun með tilstilli nýsköpunar sé mikilvæg fyrir þjóðarhag. Hér má telja til nokkur atriði. Samþjöppun þekkingar á háskólasvæðinu í Vatnsmýri Þekkt er í öllum löndum að sterk háskólasvæði og háskólar hafa mikið aðdráttarafl og hafa mikilvægu hlutverki að gegna í samfélögum. Skapandi, klárt, og ungt fólk er uppistaðan í slíku umhverfi. Fyrirtæki, ung og gömul, sækja í þekkingu sem þar er verið að skapa, ýmiskonar stoðeiningar verða til, s.s. ráðgjöf, þekkingarfærsla (e. knowledge and tech transfer), lögfræðiþjónusta, funda- og ráðstefnuhald og viðskiptahraðlar, auk náms og rannsókna. Í slíkum suðupotti er einfaldara að mynda tengsl milli fólks sem annars hefði ekki hist, hugmyndir verða til milli ólíkra þekkingarsviða, félagslíf verður fjölbreyttara, m.ö.o. að virkni í nærsamfélaginu verður meiri. Í mörgum borgum hefur mikilvægi háskóla hefur gegnt lykilhlutverki í að móta nýsköpunarstyrkleika svæðanna og þar með samkeppnishæfni, t.d. í Boston (líftækni), Stokkhólm (tækni og verkfræði) og Santa Cruz/San Franciso (hugbúnaður). Reykjavík hefur alla burði til að komast á svipaðan stað og þessar borgir þegar kemur að auka nýsköpun í samstarfi við háskóla. Slík framtíðarsýn kemur einmitt fram í nýlegri tilkynningu ráðuneytisins um lokun Nýsköpunarmiðstöðvar: „Komið verði á samstarfi ráðuneytisins, háskólasamfélagsins og atvinnulífs um rekstur nýsköpunargarða fyrir frumkvöðla og sprotafyrirtæki. Þeir yrðu eins konar sjálfstætt framhald af hluta þeirrar starfsemi sem nú fer fram undir merkjum NMÍ, en rekstrarform yrði með öðrum hætti. Stefnt er að því að starfsemi nýsköpunargarða verði staðsett í Vatnsmýrinni.“ NMÍ er staðsett í jaðri borgarlandsins í Keldnaholti, fjarri ys og þys þekkingarsköpunar og þar sem flestir borgarbúar starfa. Það er einfaldlega óheppilegt út frá ofangreindu. Breyttir tímar frá því NMÍ var stofnuð NMÍ var stofnuð 2007 eftir sameiningu Iðntæknistofnunar og Rannsóknastofnun byggingariðnaðarins. Stofnunin byggir því á grunni sem nær lengra aftur en 2007. Síðan þá hefur umhverfi nýsköpunar og frumkvöðla breyst óheyrilega mikið. Mun meiri stuðningur er í boði, fjöldi funda og viðburða ósambærilegur, nýsköpun hefur orðið aðgengilegri almenningi, fjölmiðlar fjalla meira um nýsköpun og frumkvöðla og hagsmunasamtök, fyrirtæki og stjórnvöld orðin ekki bara upplýst um mikilvægið, heldur hafa sett sér skýra stefnu um hvernig nýsköpun skuli best hagað með framþróun að leiðarljósi. Sem betur fer. Við erum í þessu saman. Það er því mikilvægt að verkefnin sem NMÍ sinnir fái nýjan farveg í nýjum búningi. Breyttir tímar kalla á nýja nálgun. Þannig verður forgangsraðað hvaða verkefnum skuli haldið áfram og fjármagni veitt í þau verkefni, en einhver lögð niður. Eða eins og segir í tilkynningu ráðuneytisins: „Unnið er að því að fara í gegnum alla samninga og skuldbindingar stofnunarinnar og tímaramma þeirra. Staðið verður við þá samninga og þær skuldbindingar sem að stofnuninni snúa. Skoðað verður hvernig verkefnin falla að nýjum áherslum í stuðningi við nýsköpun og í kjölfarið verður tekin ákvörðun um framhald þeirra.“ Stuðningur á landsbyggðinni efldur Innan NMÍ í dag eru fimm starfsgildi á landsbyggðinni. Markmið breytinganna er að efla stuðning við nýsköpun í góðu samráði við landshlutasamtök, atvinnuþróunarfélög, Byggðastofnun og atvinnulífið. Fjöldi stafrænna smiðja (FabLabs), sem hafa gefið gríðarlega góða raun, verður aukinn. Þetta er mikilvægt, því nýsköpun getur engan veginn verið bundin við höfuðborgarsvæðið. Aftur, við erum í þessu saman. NMÍ hefur ekki þjónustað alla nýsköpun Síðastliðin 10 ár hef ég starfað með hátt í 100 frumkvöðlafyrirtækjum af ólíkum gerðum, allt frá flóknum vélbúnaði til hugbúnaðar, framleiðslu til neytendavarnings og allt þar á milli. Allflest þessara fyrirtækja hafa reitt sig á þann ólíka stuðning sem í boði er á Íslandi, sjá meðfylgjandi mynd. Það er staðreynd að NMÍ hefur reynst ákveðnum geirum afar vel í sinni þjónustu. Á það einkum við um fyrirtæki sem tengjast iðnaði og flóknum tæknibúnaði sem jafnvel þurfa viðamiklar grunnrannsóknir. Þetta er eðlilegt út frá bakgrunni stofnunarinnar. Einnig hafa fyrirtæki á neytendamarkaði notið góðs af NMÍ. Þegar hins vegar kemur að hugbúnaði og tengdum greinum, stundum nefnt Hugvit, Nýsköpun og tækni (HNT), hefur þekking NMÍ og stuðningur við slík fyrirtæki verið takmarkaður. Þau hafa einfaldlega leitað annað. Ég þekki ótal dæmi þessa. Skipulag og starfsmannafjöldi NMÍ endurspeglar líka þessar áherslur, en eitt svið NMÍ af fimm sinnir frumkvöðlum og fyrirtækjum, eða um 15 stöðugildi af 73. Nýsköpunarumhverfið stendur frammi fyrir áskorunum Líkt og áður var nefnt hefur nýsköpunar- og frumkvöðlaumhverfið tekið stakkaskiptum, til hins betra, á síðustu 10 árum. Þó eru áskoranir framundan sem þarf að taka alvarlega. Ég er því þeirrar skoðunar að þetta skref um að leggja niður NMÍ í núverandi mynd og finna verkefnum hennar nýjan farveg sé mikið heillaskref í rétta átt. Þau sem starfa við og nálægt málaflokknum efast ekki um vilja og getu ráðherra nýsköpunarmála til að efla nýsköpun á Íslandi, gildir þá einu hvar þau standa í pólitík. Jafn stór breyting og um ræðir krefst hugrekkis. Þannig gerast framfarir, með áræðni, einbeittum vilja og sterkri framtíðarsýn. Höfundur hefur starfað við stuðning og fjárfestingar í nýsköpun sl. 10 ár
Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun
Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar
Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar
Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar
Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar
Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar
Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar
Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun