Undirstaða hinna dreifðu byggða Magnús Skúlason skrifar 24. apríl 2020 10:00 Nytjar villtra lax- og silungsstofna er ein elsta og dýrmætasta ferðaþjónustugrein á Íslandi. Sjálfbær nýting á þessari mikilvægu náttúruauðlind hefur fært fólki til sveita tekjur og atvinnu í yfir eitthundrað ár. Byggðir hafa verið upp innviðir af miklum metnaði en jafnframt varfærni og framtíðarsýn fyrir komandi kynslóðir. Nú er þessu atvinnuöryggi ógnað með stórauknum áformum um sjókvíaeldi á laxi af norskum stofni við landið. Þegar eldislaxinn sleppur úr sjókvíunum skaðar hann með erfðablöndun villta íslenska laxastofna og dregur úr hæfileikum þeirra til að lifa af í sýnu náttúrulega umhverfi. 3.400 heimili „Nytjar villta laxa- og silungsstofna er undirstaða hinna dreifðu byggða,“ benti Einar K. Guðfinnson einu sinni á úr ræðustól á Alþingi. Nú er hann orðinn launaður talsmaður sjókvíaeldisfyrirtækjanna og fer þar fyrir þeim sem vilja engu skeyta um velferð villta íslenska laxins. Meira en 60 prósent ráðstöfunartekna hlunnindabænda í Borgarbyggð koma af laxinum og í Húnavatnssýslum er þetta hlutfall um 40 prósent. Alls eru heimili sem að nytja hina villtu stofna um 3.400 á Íslandi . Fjölmörg sumarstörf eru í kringum árnar. Í veiðifélagi Þverár, þar sem ég þekki best til, eru tæp 30 störf. Alls eru veiðifélög landsins 212 en veiðifélag er lögbundið samvinnufélag eigenda bújarða um skipulag veiða í hverju fiskihverfi, eins og segir í lögunum, til að tryggja vöxt og viðgang fiskstofna og sjálfbæra nýtingu þeirra. Kúamykja við Hörpu Ef ég myndi tæma eina haugsugu af kúamykju við hliðina á á Hörpu yrði ég sjálfsagt handjárnaður strax. Sjókvíaeldinu leyfist aftur ámóti að sturta laxaúrgangi á afmarkað svæði sem er jafnstór úrgangshrúga og Harpan. Það virðist ekki vera umhverfisráðherra til í þessu landi þegar kemur að sjókvíaeldinu. Hér ganga sumir ráðherrar erinda grímulausrar hagsmunagæslu fámennrar klíku norskra auðmanna og koma hagsmunagæslumönnum í ráð og nefndir sem fjalla um sjókvíaeldismál. Erlendir stangveiðiferðamenn á hlaðinu við Norðtungu í Borgarfirði árið 1920. Það eru gríðarlegir hagsmunir undir í þessu máli. Umhverfislega stefnir í stórslys að sturta jafnmiklum lífsmassa af úrgangi á afmarkað svæði sem mun valda óaffturkræfum áhrifum á lífríki þar sem viðkvæmar sjávarlífverur vaxa upp. Svíar hafa bannað sjókvíaelda og hyggja á umfangsmikið landeldi. Þannig yrði hag allra borgið. Umhverfissinna, veiðimanna, eldismanna og þeirra sem nýta villta laxa- og silungsstofna. Áróðursblekking Strokulaxar úr opnum sjókvíum geta auðveldlega synt mörg hundruð kílómetra. Það er allt landið undir. Ég trúi ekki öðru en að þingmenn fari að opna augun fyrir þerri vá sem að landsbyggð steðjar og okkar umhverfi. Í okkar landi eru mörg þúsund umhverfissinnar, laxveiðimenn og hlunnindabændur en ekkert stjórnarafl þorir að taka stöðu með okkur og fá mörg þúsund atkvæði. Tími er kominn að stöðva þessa firringu og koma eldinu uppá land. Sjókvíeldisfyrirtækin hafa aldrei greitt tekjuskatt á Íslandi. Þetta er af stærstum hluta í erlendri eigu og allt tal um há útflutningsverðmæti er þess vegna áróðursblekking fyrir íslenskt efnahagslíf. Þingmenn veitið okkur liðsinni! Öll ferðaþjónusta er viðkvæm, það hafa fordæmalausar aðstæður dagsins í dag kennt okkur. Sífellt fleiri fréttir spyrjast út af götum í sjókvíum. Þessi sleppifiskar menga þá villtu laxastofna sem við byggjum afkomu okkar á. Nágrannaþjóðir okkar eru í auknu mæli að stíga fram og banna sjókvíaeldi vegna skaðsemi þessa iðnaðar á lífríkið og umhverfið. Við í sveitum landsins köllum eftir þingmönnum sem vilja veita okkur liðsinni við að verja þessi efnahagslegu verðmæti okkar og náttúrulegu verðmæti allrar þjóðarinnar. Breytum rétt. Það eru fleiri kynslóðir sem ætla að búa í þessu landi. Höfundur er bóndi í Norðtungu formaður Veiðifélags Þverár. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fiskeldi Ferðamennska á Íslandi Byggðamál Mest lesið Óvelkomnar alls staðar Kristín Davíðsdóttir Skoðun Við elskum pizzur Herdís Magna Gunnarsdóttir Skoðun Furðuleg meðvirkni með fúskurum Jón Kaldal Skoðun Grafið undan grunnstoð samfélagsins Skoðun Þegar viska breytist í vopn Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Hæfniviðmið eða tölulegar einkunnir, hvað segir okkur meira um nám? Bryngeir Valdimarsson Skoðun Fjölbreytt líf í sjónum Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Laura Sólveig Lefort Scheefer Skoðun Þingmálaskrá og fjárlagafrumvarp 2026: „Tiltekt“ á kostnað lífskjara Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Vindorkuvæðing í skjóli nætur Kristín Helga Gunnarsdóttir Skoðun Hinsegin samfélagið á heimili í Hafnarfirði Valdimar Víðisson Skoðun Skoðun Skoðun Óvelkomnar alls staðar Kristín Davíðsdóttir skrifar Skoðun Samstillt átak um öryggi Íslands Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við elskum pizzur Herdís Magna Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Grafið undan grunnstoð samfélagsins skrifar Skoðun Fjölbreytt líf í sjónum Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Laura Sólveig Lefort Scheefer skrifar Skoðun Hæfniviðmið eða tölulegar einkunnir, hvað segir okkur meira um nám? Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Gætum eggja og forðumst náttúruleysi! Pétur Heimisson skrifar Skoðun Hraðara regluverk fyrir ómissandi innviði! Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Lesblinda og skólahald á Norðurlöndunum Snævar Ívarsson skrifar Skoðun Heimspeki og hugmyndaheimur Kína Jón Sigurgeirsson skrifar Skoðun Furðuleg meðvirkni með fúskurum Jón Kaldal skrifar Skoðun Þegar viska breytist í vopn Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Þingmálaskrá og fjárlagafrumvarp 2026: „Tiltekt“ á kostnað lífskjara Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Verndum líffræðilega fjölbreytni í hafi! Laura Sólveig Lefort Scheefer,Valgerður Árnadóttir,Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar Skoðun Jafnréttisstofa í 25 ár: Er þetta ekki komið? Martha Lilja Olsen skrifar Skoðun Hvar er textinn? Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Berklar, Krakk og Rough Sleep Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Blóðugar afleiðingar lyga Hjörvar Sigurðsson skrifar Skoðun Hinsegin samfélagið á heimili í Hafnarfirði Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Áhrif Vesturlanda og vöxtur Kína Jón Sigurgeirsson skrifar Skoðun Alvöru fjárlög fyrir venjulegt fólk Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Hafa börn frjálsan vilja? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Dagur sjálfsvígsforvarna – tryggjum raunverulegt aðgengi að sálfræðimeðferð Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Hvers vegna halda Íslendingar með Dönum? Júlíus Valsson skrifar Skoðun Hvað varð um þinn minnsta bróður? Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Rétturinn til að verða bergnuminn Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Þriðja leiðin í námsmati stuðlar að snemmtækri íhlutun Íris E. Gísladóttir skrifar Skoðun Alþjóðadagur sjálfsvígsforvarna Alma D. Möller skrifar Skoðun Hækkun skrásetningargjalds – Segjum sannleikann Eiríkur Kúld Viktorsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur sjálfsvígsforvarnardagur – mikilvægi samtals og samkenndar Ellen Calmon skrifar Sjá meira
Nytjar villtra lax- og silungsstofna er ein elsta og dýrmætasta ferðaþjónustugrein á Íslandi. Sjálfbær nýting á þessari mikilvægu náttúruauðlind hefur fært fólki til sveita tekjur og atvinnu í yfir eitthundrað ár. Byggðir hafa verið upp innviðir af miklum metnaði en jafnframt varfærni og framtíðarsýn fyrir komandi kynslóðir. Nú er þessu atvinnuöryggi ógnað með stórauknum áformum um sjókvíaeldi á laxi af norskum stofni við landið. Þegar eldislaxinn sleppur úr sjókvíunum skaðar hann með erfðablöndun villta íslenska laxastofna og dregur úr hæfileikum þeirra til að lifa af í sýnu náttúrulega umhverfi. 3.400 heimili „Nytjar villta laxa- og silungsstofna er undirstaða hinna dreifðu byggða,“ benti Einar K. Guðfinnson einu sinni á úr ræðustól á Alþingi. Nú er hann orðinn launaður talsmaður sjókvíaeldisfyrirtækjanna og fer þar fyrir þeim sem vilja engu skeyta um velferð villta íslenska laxins. Meira en 60 prósent ráðstöfunartekna hlunnindabænda í Borgarbyggð koma af laxinum og í Húnavatnssýslum er þetta hlutfall um 40 prósent. Alls eru heimili sem að nytja hina villtu stofna um 3.400 á Íslandi . Fjölmörg sumarstörf eru í kringum árnar. Í veiðifélagi Þverár, þar sem ég þekki best til, eru tæp 30 störf. Alls eru veiðifélög landsins 212 en veiðifélag er lögbundið samvinnufélag eigenda bújarða um skipulag veiða í hverju fiskihverfi, eins og segir í lögunum, til að tryggja vöxt og viðgang fiskstofna og sjálfbæra nýtingu þeirra. Kúamykja við Hörpu Ef ég myndi tæma eina haugsugu af kúamykju við hliðina á á Hörpu yrði ég sjálfsagt handjárnaður strax. Sjókvíaeldinu leyfist aftur ámóti að sturta laxaúrgangi á afmarkað svæði sem er jafnstór úrgangshrúga og Harpan. Það virðist ekki vera umhverfisráðherra til í þessu landi þegar kemur að sjókvíaeldinu. Hér ganga sumir ráðherrar erinda grímulausrar hagsmunagæslu fámennrar klíku norskra auðmanna og koma hagsmunagæslumönnum í ráð og nefndir sem fjalla um sjókvíaeldismál. Erlendir stangveiðiferðamenn á hlaðinu við Norðtungu í Borgarfirði árið 1920. Það eru gríðarlegir hagsmunir undir í þessu máli. Umhverfislega stefnir í stórslys að sturta jafnmiklum lífsmassa af úrgangi á afmarkað svæði sem mun valda óaffturkræfum áhrifum á lífríki þar sem viðkvæmar sjávarlífverur vaxa upp. Svíar hafa bannað sjókvíaelda og hyggja á umfangsmikið landeldi. Þannig yrði hag allra borgið. Umhverfissinna, veiðimanna, eldismanna og þeirra sem nýta villta laxa- og silungsstofna. Áróðursblekking Strokulaxar úr opnum sjókvíum geta auðveldlega synt mörg hundruð kílómetra. Það er allt landið undir. Ég trúi ekki öðru en að þingmenn fari að opna augun fyrir þerri vá sem að landsbyggð steðjar og okkar umhverfi. Í okkar landi eru mörg þúsund umhverfissinnar, laxveiðimenn og hlunnindabændur en ekkert stjórnarafl þorir að taka stöðu með okkur og fá mörg þúsund atkvæði. Tími er kominn að stöðva þessa firringu og koma eldinu uppá land. Sjókvíeldisfyrirtækin hafa aldrei greitt tekjuskatt á Íslandi. Þetta er af stærstum hluta í erlendri eigu og allt tal um há útflutningsverðmæti er þess vegna áróðursblekking fyrir íslenskt efnahagslíf. Þingmenn veitið okkur liðsinni! Öll ferðaþjónusta er viðkvæm, það hafa fordæmalausar aðstæður dagsins í dag kennt okkur. Sífellt fleiri fréttir spyrjast út af götum í sjókvíum. Þessi sleppifiskar menga þá villtu laxastofna sem við byggjum afkomu okkar á. Nágrannaþjóðir okkar eru í auknu mæli að stíga fram og banna sjókvíaeldi vegna skaðsemi þessa iðnaðar á lífríkið og umhverfið. Við í sveitum landsins köllum eftir þingmönnum sem vilja veita okkur liðsinni við að verja þessi efnahagslegu verðmæti okkar og náttúrulegu verðmæti allrar þjóðarinnar. Breytum rétt. Það eru fleiri kynslóðir sem ætla að búa í þessu landi. Höfundur er bóndi í Norðtungu formaður Veiðifélags Þverár.
Fjölbreytt líf í sjónum Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Laura Sólveig Lefort Scheefer Skoðun
Þingmálaskrá og fjárlagafrumvarp 2026: „Tiltekt“ á kostnað lífskjara Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun
Skoðun Samstillt átak um öryggi Íslands Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Fjölbreytt líf í sjónum Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Laura Sólveig Lefort Scheefer skrifar
Skoðun Hæfniviðmið eða tölulegar einkunnir, hvað segir okkur meira um nám? Bryngeir Valdimarsson skrifar
Skoðun Þingmálaskrá og fjárlagafrumvarp 2026: „Tiltekt“ á kostnað lífskjara Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar
Skoðun Verndum líffræðilega fjölbreytni í hafi! Laura Sólveig Lefort Scheefer,Valgerður Árnadóttir,Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar
Skoðun Dagur sjálfsvígsforvarna – tryggjum raunverulegt aðgengi að sálfræðimeðferð Pétur Maack Þorsteinsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur sjálfsvígsforvarnardagur – mikilvægi samtals og samkenndar Ellen Calmon skrifar
Fjölbreytt líf í sjónum Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Laura Sólveig Lefort Scheefer Skoðun
Þingmálaskrá og fjárlagafrumvarp 2026: „Tiltekt“ á kostnað lífskjara Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun