4-4-4 skipting tekur mið af álagi, þörfum og jafnrétti Gró Einarsdóttir skrifar 30. september 2020 22:00 Nýlega voru kynnt drög að lögum um foreldraorlof í samráðsgátt stjórnvalda. Þar er lagt til að foreldraorlof verði 12 mánuðir og að þeim mánuðum verði að skipta jafnt á milli foreldra. Til stuðnings frumvarpinu var skrifuð grein sem birtist á dögunum á Vísi. Þar segir meðal annars: „Við eigum ekki að smíða löggjöf um það hvernig hlutirnir eru eða hafa verið, heldur hvernig er eðlilegt og réttlátt að þeir séu.“ Ég tek undir með höfundum að við eigum að horfa til framtíðar við gerð þessara laga, en set spurningamerki við að jöfn skipting á milli foreldra sé eina skiptingin sem geti talist réttlát og eðlileg. Hvað er réttlát skipting? Í áðurnefndri grein er lögð áhersla á að réttlát skipting sé jöfn skipting. Það er eitt sjónarmið, sem er auk þess mjög mikilvægt sjónarmið. En það er alls ekki eina sjónarmiðið. Í klassískri vísindagrein um þetta efni eru nefndar þrjár megin leiðir til að skipta takmörkuðum gæðum. Eftir því sem hver og einn hefur lagt á sig, eftir þörfum og jafnt. Allar skiptingarnar geta talist réttlátar og ekki er hægt að segja að ein sé réttlátari en önnur. Í grunninn snýst pólitík um að takast á um hvaða sjónarmið eigi að ráða eða hvernig hægt sé að ná fram málamiðlunum. Í innsendum umsögnum um nýju lögin má sjá ákall eftir því að hugað sé betur að skiptingu eftir þörfum og álagi. Þar sem flestar konur bera barnið, fæða það og næra telja margir að það felist réttlæti í því að tekið sé tillit til þessa álags. Í mörgum umsögnunum er líka kallað eftir því að hugað sé að mismunandi þörfum. Þörfum barna sem eru á brjósti, þörfum mæðra sem gefa börnunum brjóst, þörfum mæðra til að jafna sig andlega og líkamlega eftir barnsburð, þörfum mismunandi fjölskyldugerða fyrir sveigjanleika, þörfum efnaminni fjölskyldna o.s.frv. Hvað er til skiptana? Þegar við ræðum réttláta skiptingu er ekki síður mikilvægt að huga að því hvað er til skiptanna, en hvernig gæðunum er skipt. Í greininni sem birtist á Vísi er bent á að í „skýrslu Norrænu ráðherranefndarinnar um fæðingarorlof kom fram að 70% feðra og mæðra á Norðurlöndunum telja að orlofinu eigi að vera skipt jafnt.“ Þó að slíkar niðurstöður séu vissulega áhugaverðar tel ég að hægt sé að taka meira mið af þeim ef tekið væri fram hvað sé til skiptana. Getum við verið viss um að svör fólks við spurningunni um hvernig eigi að skipta foreldraorlofi væru þau sömu, ef mánuðurnir væru 3 og ef þeir væru 18? Af lestri mínum á umsögnum við frumvarpið sýnist mér andstaðan við nýtt lagafrumvarp ekki snúast um andstöðu við að feður fái 6 mánuði eða andstöðu við að feður taki meiri ábyrgð á börnum og heimili. Ekki heldur andstöðu við jafna skiptingu almennt. Andstaðan snýst frekar um að verið er að berjast um bitana. Ef foreldraorlof væri nægilega langt til að rúma þarfir barna, mæðra, feðra, mismunandi fjölskyldugerða o.s.frv. þá get ég vel ímyndað mér að umræðan væri öðruvísi. Ef foreldraorlof væri til að mynda 18-24 mánuðir, eins og þar sem best lætur í heiminum, væri mögulega hægt að segja að það væri réttlátt og eðlilegt að skipta því jafnt. Hvað er eðlilegt? Í margumræddri grein er talað um að skipting á fæðingarorlofinu eigi að vera eðlileg, án þess að hugtakið sé skilgreint nánar. Ég held að hugtakið eðlilegt sé of gildishlaðið og huglægt til þess að vera gagnlegt innlegg í umræðuna, en mögulega er hægt að skipta orðinu út fyrir samheiti þess, það er orðið venjulegt. Hvað er fólk vant að gera? Hvert er normið? Það er töluvert auðveldara að sammælast um svar við því, en hvað getur talist eðlilegt. Í skýrslu norrænu ráðherranefndarinnar kemur fram að meirihluti mæðra á er í foreldraorlofi í 9-12 mánuði á meðan meirihluti feðra er í orlofi í 2-4 vikur. Á Íslandi er skiptingin líklega jafnari vegna þess að stærri hluti orlofs er eyrnamerktur hverju foreldri fyrir sig, þó að regluleg og tímanleg tölfræði um slíkt sé af skornum skamti. En þrátt fyrir jafnari skiptingu hér á landi benda höfundarnir á að nýleg greining sýni „að í kringum 90% mæðra fullnýti sameiginlegu mánuðina, en ekki nema 11% feðra nýti eitthvað af honum.“ Ekki nóg með það, heldur virðist það vera töluvert algengt á Íslandi að mæður reyni að lengja orlof sitt enn frekar með því að dreifa greiðslum úr fæðingarorlofssjóði á fleiri mánuði. Það vantar reglubundna tölfræði um hversu algengt þetta er, en það er ekki ólíklegt að stór hluti mæðra á Íslandi sé eins og aðrar mæður á Norðurlöndunum í foreldraorlofi í 9-12 mánuði. Það er oft talað um hversu slæm áhrif foreldraorlof kvenna geti haft á starfsferil þeirra og launaþróun. En það er minna talað um hversu slæmt það er fyrir konur að vera með skertar greiðslur á meðan þær eru í orlofi. Það er líklegt að konur sem lifa á 50% foreldraorlofsgreiðslum eigi erfiðara með að borga í lífeyrissjóð og stéttarfélagsaðild en ef þær fengju fullar greiðslur. Þessi raunveruleiki getur varla talist góður fyrir jafnrétti kynjanna. Konur sem lifa á skertum foreldraorlofsgreiðslum eru líka háðari maka sínum, sem getur ekki heldur talist gott út frá jafnréttissjónarmiðum. Sem sagt, þó að foreldrum hafi lengi verið heimilt að skipta orlofinu sínu jafnt, þá hafa flestir á Íslandi og annars staðar á Norðurlönduum ákveðið að gera það ekki. Nýja tillagan ber það með sér að sé foreldrum gefið val um hvernig þeir skipti orlofinu á milli sín þá muni þeir velja vitlaust, og því sé betra að ríkið ákvarði alfarið skiptinguna. Úrelt og gamaldags að hlusta ekki á konur Þessi afstaða finnst mér yfirlætisfull og hún lætur á sér kræla víða meðal þeirra sem styðja nýtt frumvarp. Til dæmis hef ég sjaldan heyrt fræðimann láta hafa eftir sér eins óvísindalega tilvitnun og birtist á dögunum í grein á Vísi. Þar segir Ingólfur V. Gíslason, prófessor í félagsfræði við HÍ: „Það er í raun og veru ekki hægt að finna eitt einasta neikvæða atriði varðandi þessa skiptingu og ég sé ekki ástæðu til að ætla annað en að frekari skipting muni halda áfram að skila inn jákvæðum áhrifum.“ Það er fátt í vísindum sem er svo öruggt að slík fullyrðing eigi rétt á sér, sérstaklega þegar um er að ræða jafn flókin og margþætt málefni og áhrif af skiptingu foreldraorlofs. Tökum dæmi: Í umræðunni um frumvarpið hefur mikið verið vitnað í rannsóknir sem gefa til kynna að tíðni skilnaða sé lægri og umönnun barna jafnari meðal þeirra fjölskyldna sem skipta orlofinu sínu jafnt. Þó að það ætti vissulega að hvetja marga til jafnrar skiptingar er mikilvægt að árétta að um fylgnirannsóknir er að ræða. Mögulega eru orsakatengsl þarna á milli en það er alveg jafn líklegt að þær fjölskyldur sem velja að skipta orlofinu sínu jafnt skeri sig úr að öðru leiti líka, t.d. hvað varðar viðhorf, störf, tekjur og menntun. Þetta yfirlæti má einnig sjá í þeim ástæðum sem höfundar greinarinnar margumtöluðu telja upp fyrir því að foreldrar velji ójafna skiptingu: „kynbundinn launamunur, samfélagslegur þrýstingur og ekki síður gamaldags og hamlandi hugmyndir um foreldrahlutverkið.“ Ég myndi frekar telja það til gamaldags hugmynda að hafa lítinn sem engan áhuga á að hlusta á reynslusögur og reynsluheim kvenna. Af þeim 99 umsögnum sem hafa nú þegar borist um nýja lagafrumvarpið eru nær allar frá konum og eru nær allar gagnrýnar á að meitla jafna skiptingu 12 mánaða í stein. Ég sem hélt að #metoo byltingin hefði sýnt okkur fram á mikilvægi þess að hlusta á og trúa konum. Að sama skapi hélt ég að nútímaleg kynjafræði legði áherslu á að átta sig ekki aðeins á mismunandi stöðu karla og kvenna, heldur einnig hvað gerist í þverskurði mismunandi samfélagshópa (e. Intersectionality). Þannig er auðvelt fyrir fólk í forréttindastöðu að gera lítið úr þeim einstaklingum sem segja að þeir hafi ekki efni á því að faðir barnsins taki jafn langt orlof og móðirin. Ég held að þeir sem eiga ekki fyrir húsnæði og mat ef orlofinu er skipt jafnt, eða þurfa að steypa sér í skuldir til að hafa lengd orlofsins í samræmi við þarfir fjölskyldunnar, græði lítið á því að jöfn skipting verði meitluð í stein. 4-4-4 Þegar hlutur sem snertir líf jafn margra og foreldraorlof er til umræðu tel ég að það sé mikilvægt að reyna að taka mið af öllum réttlætissjónarmiðum (álagi, þörfum, jafnrétti) þegar skipting á foreldraorlofi er ákvörðuð. Því tel ég að það sé réttlátt að skipting foreldraorlofs sé málamiðlun milli mismunandi sjónarmiða. Á meðan aðeins 12 mánuðir eru til skiptana tel ég að slíkri málamiðlun sé náð með 4-4-4 skiptingu, þar sem hvort foreldrið um sig fær 4 mánuði og 4 mánuðir eru gefnir frjálsir. Höfundur er doktor í félagssálfræði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jafnréttismál Vinnumarkaður Fæðingarorlof Börn og uppeldi Mest lesið Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul Skoðun Ætlar Ísland að fara sömu leið og Evrópa í útlendingamálum? Kári Allansson Skoðun Hættuleg ofnotkun svefnlyfja á Íslandi Drífa Sigfúsdóttir Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson Skoðun Hroki og hleypidómar - syngur Jónas Sen? Bjarnheiður Hallsdóttir Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir Skoðun Þegar Dagur lét mig hrasa á gangstéttarhellu Björn Teitsson Skoðun Skoðun Skoðun Börnin sem deyja á Gaza Elín Pjetursdóttir skrifar Skoðun Brýr, sýkingar og börn Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er lýðskóli eiginlega? Margrét Gauja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Búum til pláss fyrir framtíðina Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Hættuleg ofnotkun svefnlyfja á Íslandi Drífa Sigfúsdóttir skrifar Skoðun Kveikjum neistann um allt land Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ætlar Ísland að fara sömu leið og Evrópa í útlendingamálum? Kári Allansson skrifar Skoðun Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson skrifar Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson skrifar Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul skrifar Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Steypuklumpablætið í borginni Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Kærum og beitum Ísrael viðskiptabanni! Pétur Heimisson skrifar Skoðun Blæðandi vegir Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun Fái einstaklingar sem eru hættulegir sjálfum sér ekki viðeigandi búsetuúrræði blasir við mikill harmleikur Elínborg Björnsdóttir skrifar Skoðun Hroki og hleypidómar - syngur Jónas Sen? Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Sveitarfélög gegna lykilhlutverki í vistvænni mannvirkjagerð Guðrún Lilja Kristinsdóttir,Bergþóra Góa Kvaran skrifar Skoðun „Nýtt veiðigjald: sátt byggð á hagkvæmni“ Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Opinber áskorun til prófessorsins Brynjar Karl Sigurðsson skrifar Skoðun Nærvera Héðinn Unnsteinsson skrifar Skoðun Þegar Dagur lét mig hrasa á gangstéttarhellu Björn Teitsson skrifar Skoðun Þessi jafnlaunavottun... Sunna Arnardottir skrifar Skoðun Heilsuspillandi minnisleysi í boði Sjálfstæðisflokksins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun #BLESSMETA – fyrsta grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Dáleiðsla er ímyndun ein Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þing í þágu kvenna Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Sjá meira
Nýlega voru kynnt drög að lögum um foreldraorlof í samráðsgátt stjórnvalda. Þar er lagt til að foreldraorlof verði 12 mánuðir og að þeim mánuðum verði að skipta jafnt á milli foreldra. Til stuðnings frumvarpinu var skrifuð grein sem birtist á dögunum á Vísi. Þar segir meðal annars: „Við eigum ekki að smíða löggjöf um það hvernig hlutirnir eru eða hafa verið, heldur hvernig er eðlilegt og réttlátt að þeir séu.“ Ég tek undir með höfundum að við eigum að horfa til framtíðar við gerð þessara laga, en set spurningamerki við að jöfn skipting á milli foreldra sé eina skiptingin sem geti talist réttlát og eðlileg. Hvað er réttlát skipting? Í áðurnefndri grein er lögð áhersla á að réttlát skipting sé jöfn skipting. Það er eitt sjónarmið, sem er auk þess mjög mikilvægt sjónarmið. En það er alls ekki eina sjónarmiðið. Í klassískri vísindagrein um þetta efni eru nefndar þrjár megin leiðir til að skipta takmörkuðum gæðum. Eftir því sem hver og einn hefur lagt á sig, eftir þörfum og jafnt. Allar skiptingarnar geta talist réttlátar og ekki er hægt að segja að ein sé réttlátari en önnur. Í grunninn snýst pólitík um að takast á um hvaða sjónarmið eigi að ráða eða hvernig hægt sé að ná fram málamiðlunum. Í innsendum umsögnum um nýju lögin má sjá ákall eftir því að hugað sé betur að skiptingu eftir þörfum og álagi. Þar sem flestar konur bera barnið, fæða það og næra telja margir að það felist réttlæti í því að tekið sé tillit til þessa álags. Í mörgum umsögnunum er líka kallað eftir því að hugað sé að mismunandi þörfum. Þörfum barna sem eru á brjósti, þörfum mæðra sem gefa börnunum brjóst, þörfum mæðra til að jafna sig andlega og líkamlega eftir barnsburð, þörfum mismunandi fjölskyldugerða fyrir sveigjanleika, þörfum efnaminni fjölskyldna o.s.frv. Hvað er til skiptana? Þegar við ræðum réttláta skiptingu er ekki síður mikilvægt að huga að því hvað er til skiptanna, en hvernig gæðunum er skipt. Í greininni sem birtist á Vísi er bent á að í „skýrslu Norrænu ráðherranefndarinnar um fæðingarorlof kom fram að 70% feðra og mæðra á Norðurlöndunum telja að orlofinu eigi að vera skipt jafnt.“ Þó að slíkar niðurstöður séu vissulega áhugaverðar tel ég að hægt sé að taka meira mið af þeim ef tekið væri fram hvað sé til skiptana. Getum við verið viss um að svör fólks við spurningunni um hvernig eigi að skipta foreldraorlofi væru þau sömu, ef mánuðurnir væru 3 og ef þeir væru 18? Af lestri mínum á umsögnum við frumvarpið sýnist mér andstaðan við nýtt lagafrumvarp ekki snúast um andstöðu við að feður fái 6 mánuði eða andstöðu við að feður taki meiri ábyrgð á börnum og heimili. Ekki heldur andstöðu við jafna skiptingu almennt. Andstaðan snýst frekar um að verið er að berjast um bitana. Ef foreldraorlof væri nægilega langt til að rúma þarfir barna, mæðra, feðra, mismunandi fjölskyldugerða o.s.frv. þá get ég vel ímyndað mér að umræðan væri öðruvísi. Ef foreldraorlof væri til að mynda 18-24 mánuðir, eins og þar sem best lætur í heiminum, væri mögulega hægt að segja að það væri réttlátt og eðlilegt að skipta því jafnt. Hvað er eðlilegt? Í margumræddri grein er talað um að skipting á fæðingarorlofinu eigi að vera eðlileg, án þess að hugtakið sé skilgreint nánar. Ég held að hugtakið eðlilegt sé of gildishlaðið og huglægt til þess að vera gagnlegt innlegg í umræðuna, en mögulega er hægt að skipta orðinu út fyrir samheiti þess, það er orðið venjulegt. Hvað er fólk vant að gera? Hvert er normið? Það er töluvert auðveldara að sammælast um svar við því, en hvað getur talist eðlilegt. Í skýrslu norrænu ráðherranefndarinnar kemur fram að meirihluti mæðra á er í foreldraorlofi í 9-12 mánuði á meðan meirihluti feðra er í orlofi í 2-4 vikur. Á Íslandi er skiptingin líklega jafnari vegna þess að stærri hluti orlofs er eyrnamerktur hverju foreldri fyrir sig, þó að regluleg og tímanleg tölfræði um slíkt sé af skornum skamti. En þrátt fyrir jafnari skiptingu hér á landi benda höfundarnir á að nýleg greining sýni „að í kringum 90% mæðra fullnýti sameiginlegu mánuðina, en ekki nema 11% feðra nýti eitthvað af honum.“ Ekki nóg með það, heldur virðist það vera töluvert algengt á Íslandi að mæður reyni að lengja orlof sitt enn frekar með því að dreifa greiðslum úr fæðingarorlofssjóði á fleiri mánuði. Það vantar reglubundna tölfræði um hversu algengt þetta er, en það er ekki ólíklegt að stór hluti mæðra á Íslandi sé eins og aðrar mæður á Norðurlöndunum í foreldraorlofi í 9-12 mánuði. Það er oft talað um hversu slæm áhrif foreldraorlof kvenna geti haft á starfsferil þeirra og launaþróun. En það er minna talað um hversu slæmt það er fyrir konur að vera með skertar greiðslur á meðan þær eru í orlofi. Það er líklegt að konur sem lifa á 50% foreldraorlofsgreiðslum eigi erfiðara með að borga í lífeyrissjóð og stéttarfélagsaðild en ef þær fengju fullar greiðslur. Þessi raunveruleiki getur varla talist góður fyrir jafnrétti kynjanna. Konur sem lifa á skertum foreldraorlofsgreiðslum eru líka háðari maka sínum, sem getur ekki heldur talist gott út frá jafnréttissjónarmiðum. Sem sagt, þó að foreldrum hafi lengi verið heimilt að skipta orlofinu sínu jafnt, þá hafa flestir á Íslandi og annars staðar á Norðurlönduum ákveðið að gera það ekki. Nýja tillagan ber það með sér að sé foreldrum gefið val um hvernig þeir skipti orlofinu á milli sín þá muni þeir velja vitlaust, og því sé betra að ríkið ákvarði alfarið skiptinguna. Úrelt og gamaldags að hlusta ekki á konur Þessi afstaða finnst mér yfirlætisfull og hún lætur á sér kræla víða meðal þeirra sem styðja nýtt frumvarp. Til dæmis hef ég sjaldan heyrt fræðimann láta hafa eftir sér eins óvísindalega tilvitnun og birtist á dögunum í grein á Vísi. Þar segir Ingólfur V. Gíslason, prófessor í félagsfræði við HÍ: „Það er í raun og veru ekki hægt að finna eitt einasta neikvæða atriði varðandi þessa skiptingu og ég sé ekki ástæðu til að ætla annað en að frekari skipting muni halda áfram að skila inn jákvæðum áhrifum.“ Það er fátt í vísindum sem er svo öruggt að slík fullyrðing eigi rétt á sér, sérstaklega þegar um er að ræða jafn flókin og margþætt málefni og áhrif af skiptingu foreldraorlofs. Tökum dæmi: Í umræðunni um frumvarpið hefur mikið verið vitnað í rannsóknir sem gefa til kynna að tíðni skilnaða sé lægri og umönnun barna jafnari meðal þeirra fjölskyldna sem skipta orlofinu sínu jafnt. Þó að það ætti vissulega að hvetja marga til jafnrar skiptingar er mikilvægt að árétta að um fylgnirannsóknir er að ræða. Mögulega eru orsakatengsl þarna á milli en það er alveg jafn líklegt að þær fjölskyldur sem velja að skipta orlofinu sínu jafnt skeri sig úr að öðru leiti líka, t.d. hvað varðar viðhorf, störf, tekjur og menntun. Þetta yfirlæti má einnig sjá í þeim ástæðum sem höfundar greinarinnar margumtöluðu telja upp fyrir því að foreldrar velji ójafna skiptingu: „kynbundinn launamunur, samfélagslegur þrýstingur og ekki síður gamaldags og hamlandi hugmyndir um foreldrahlutverkið.“ Ég myndi frekar telja það til gamaldags hugmynda að hafa lítinn sem engan áhuga á að hlusta á reynslusögur og reynsluheim kvenna. Af þeim 99 umsögnum sem hafa nú þegar borist um nýja lagafrumvarpið eru nær allar frá konum og eru nær allar gagnrýnar á að meitla jafna skiptingu 12 mánaða í stein. Ég sem hélt að #metoo byltingin hefði sýnt okkur fram á mikilvægi þess að hlusta á og trúa konum. Að sama skapi hélt ég að nútímaleg kynjafræði legði áherslu á að átta sig ekki aðeins á mismunandi stöðu karla og kvenna, heldur einnig hvað gerist í þverskurði mismunandi samfélagshópa (e. Intersectionality). Þannig er auðvelt fyrir fólk í forréttindastöðu að gera lítið úr þeim einstaklingum sem segja að þeir hafi ekki efni á því að faðir barnsins taki jafn langt orlof og móðirin. Ég held að þeir sem eiga ekki fyrir húsnæði og mat ef orlofinu er skipt jafnt, eða þurfa að steypa sér í skuldir til að hafa lengd orlofsins í samræmi við þarfir fjölskyldunnar, græði lítið á því að jöfn skipting verði meitluð í stein. 4-4-4 Þegar hlutur sem snertir líf jafn margra og foreldraorlof er til umræðu tel ég að það sé mikilvægt að reyna að taka mið af öllum réttlætissjónarmiðum (álagi, þörfum, jafnrétti) þegar skipting á foreldraorlofi er ákvörðuð. Því tel ég að það sé réttlátt að skipting foreldraorlofs sé málamiðlun milli mismunandi sjónarmiða. Á meðan aðeins 12 mánuðir eru til skiptana tel ég að slíkri málamiðlun sé náð með 4-4-4 skiptingu, þar sem hvort foreldrið um sig fær 4 mánuði og 4 mánuðir eru gefnir frjálsir. Höfundur er doktor í félagssálfræði.
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar
Skoðun Fái einstaklingar sem eru hættulegir sjálfum sér ekki viðeigandi búsetuúrræði blasir við mikill harmleikur Elínborg Björnsdóttir skrifar
Skoðun Sveitarfélög gegna lykilhlutverki í vistvænni mannvirkjagerð Guðrún Lilja Kristinsdóttir,Bergþóra Góa Kvaran skrifar