Viðskiptaleg forréttindi Isavia hafa valdið milljarða króna tjóni Þórir Garðarsson skrifar 7. maí 2019 12:51 Furðulegt er að heyra forsvarsmenn Isavia og ráðherra í ríkisstjórn fullyrða að ákvarðanir um að leyfa skuldasöfnun WOW á Keflavíkurflugvelli hafi verið teknar á viðskiptalegum forsendum. Hvers konar viðskiptalegu forsendur eru það að leyfa milljarða króna skuldasöfnun með haldsrétti í eignum þriðja aðila? Í venjulegum viðskiptum þarf að vega og meta áhættuna sem fylgir þeim. Viðskiptasögu og greiðslugetu þarf að kanna. Skapa þarf traust. Þannig skapast forsendur fyrir viðskiptunum. Öfugt við þetta hefur Isavia viðskiptaleg forréttindi. Isavia telur sig ekki þurfa að vega og meta áhættu af viðskiptum við flugfélög með sama hætti og gert er annars staðar í atvinnulífinu. Ríkisfyrirtækið telur sig hafa lögverndaðan haldsrétt í flugvélum flugfélaga, ekki bara fyrir flugvallarkostnaði heldur öllum viðskiptum flugrekanda eða leigutaka. Ef slík forréttindi eiga að teljast lögleg, þá þarf að breyta þeim lögum. Þessi forréttindi hafa skekkt stöðu fyrirtækja í ferðaþjónustu og valdið gríðarlega miklu tjóni. Forráðamenn Isavia segja að félagið þurfi að hafa haldsrétt á flugvélum til að auðvelda flugfélögum að hefja flug hingað til lands. Isavia gæti annars þurft að krefjast trygginga og það gæti verið íþyngjandi og dregið úr flugtengingum til og frá Íslandi. Með því er Isavia í raun að segja að fyrirtækið treysti sér ekki til að vega og meta flugfélög á viðskiptalegum forsendum, nákvæmlega eins og þarf að gera í öllum eðlilegum viðskiptum. Staðreyndin er auðvitað sú að Isavia hefur alla þá getu og kunnáttu sem þarf til að meta viðskiptavini með sama hætti og aðrir þurfa að gera. Ekki ber á öðru í samskiptum Isavia við önnur fyrirtæki en flugfélög. Þar er enginn afsláttur gefinn af kröfunum og mörg fyrirtæki hafa kvartað undan óbilgirni Isavia.Isavia hefur valdið stórtjóni Isavia hafði betri innsýn í stöðu WOW en aðrir en leyndi því hve miklar skuldir flugfélagsins voru vegna Keflavíkurflugvallar. Ef þjónusta Isavia við WOW hefði í raun verið á viðskiptalegum forsendum, þá hefði flugfélaginu ekki verið leyft að hlaða upp tveggja milljarða króna skuldum án skilyrða. Í það minnsta hefði Isavia getað gert kröfu til WOW um sjálfbæran rekstur og hætta að selja flugferðir undir kostnaðarverði, til að hafa von um greiðslu. En þess í stað leyfði Isavia skuldasöfnunina án nokkurra afskipta, vegna þess að félagið treysti á að geta lagt hald á flugvél fyrir upphæðinni. Isavia tók enga áhættu. Þannig dró Isavia endalok WOW á langinn um hálft til eitt ár. Isavia skapaði með þessari eftirgjöf falska mynd af stöðu flugfélagsins, þannig að birgjar héldu áfram að lána því vörur og þjónustu. Þeir sitja nú eftir með sárt ennið og háa reikninga á hendur WOW sem skiptastjóri gefur enga von um að fáist greiddir. Tap Icelandair er mest Icelandair hefur tapað milljörðum króna vegna þess að Isavia hjálpaði WOW að halda áfram að selja farmiða undir kostnaðarverði. Isavia leiddi tap WOW og gerði þannig illt verra. Undirboð WOW þvinguðu fargjöld Icelandair niður og stuðluðu þannig að miklum taprekstri beggja félaganna. Icelandair, stærsti viðskiptavinur Isavia, hlaut því stærsta skellinn vegna hins vanhugsaða stuðnings ríkisfyrirtækisins við WOW. Vitaskuld eru það svo hinir endanlegu eigendur Icelandair sem taka á sig tapið, vinnandi fólk og fyrirtæki sem borga í lífeyrissjóðina sem eiga meirihlutann í fyrirtækinu. Íslenskur almenningur á Isavia lítið að þakka fyrir að rýra verðmæti lífeyrissjóðanna. Sérkennilegar röksemdir Stjórnendur Isavia og ráðherrar segja að Keflavíkurflugvöllur hafi engu að síður haft töluverðar tekjur af farþegum WOW. Skiluðu farþegar annarra flugfélaga ekki líka tekjum? Hvers konar röksemdafærsla er þetta? Þarna staðfestir Isavia reyndar að álögurnar á þjónustu og sölu til farþega á flugvellinum er það sem skilar fyrirtækinu raunverulegum hagnaði, á meðan flugvallarþjónustan sem slík er rekin með miklu tapi. Isavia hafði semsagt fínar tekjur af farþegum WOW og ætlaði svo að selja flugvél í eigu þriðja aðila fyrir uppsöfnuðum lendingargjöldum. Fyrirtækið var bæði með belti og axlabönd en kallar það að taka ákvarðanir á viðskiptalegum forsendum. Það er bilun að reyna að verja þetta rugl. Frekar væri viðeigandi að viðurkenna mistökin. Ef Isavia telur sig hafa tekið ákvörðun um skuldasöfnun WOW á viðskiptalegum forsendum, þá verður fyrirtækið að sætta sig við það sem fylgir slíkum ákvörðunum, alveg eins og aðrir. Isavia verður þá að fara í röðina með öllum hinum kröfuhöfunum. En eins og Isavia hagar sér með haldsrétt í eignum þriðja aðila, þá fer fyrirtækið fram fyrir röðina. Það sýnir best hvað þetta er galið að ef ekki finnast fjármunir í þrotabúi WOW fyrir launagreiðslum, sem eru forgangskröfur, þá greiðir ríkissjóður laun og launatengd gjöld. En á skrifstofu Isavia ætla menn að sitja og telja peningaseðla frá erlendum eiganda flugvélar sem WOW hafði á leigu.Höfundur er stjórnarformaður Gray line. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þórir Garðarsson Mest lesið Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson Skoðun Breiðholt brennur Eðvarð Hilmarsson Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun Skoðun Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson skrifar Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hvar er híbýlaauður? Anna María Bogadóttir skrifar Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan skrifar Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun Uppskera að vori Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Er menning stórmál? Ingibjörg Ösp Stefánsdóttir skrifar Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Leikskólamál eru forgangsmál Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hefur allt sem þarf Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju að gera rekstraráætlun? Karl Sólnes Jónsson skrifar Skoðun Norskur skammtímagróði Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Æpandi vanþekking Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Mannréttindi sama hvað Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Helga Þórisdóttir og fjöregg íslenskrar þjóðar Páll Torfi Önundarson skrifar Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson skrifar Skoðun Ótímabundin ráðgjöf til ríkisstjórnar Snæbjörn Brynjarsson skrifar Skoðun Lykillinn að orkuskiptunum er úr áli Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar Skoðun „Vitum ekkert hvað við erum að gera“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nýtt örorkukerfi – verra þeirra réttlæti Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við að koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Sjá meira
Furðulegt er að heyra forsvarsmenn Isavia og ráðherra í ríkisstjórn fullyrða að ákvarðanir um að leyfa skuldasöfnun WOW á Keflavíkurflugvelli hafi verið teknar á viðskiptalegum forsendum. Hvers konar viðskiptalegu forsendur eru það að leyfa milljarða króna skuldasöfnun með haldsrétti í eignum þriðja aðila? Í venjulegum viðskiptum þarf að vega og meta áhættuna sem fylgir þeim. Viðskiptasögu og greiðslugetu þarf að kanna. Skapa þarf traust. Þannig skapast forsendur fyrir viðskiptunum. Öfugt við þetta hefur Isavia viðskiptaleg forréttindi. Isavia telur sig ekki þurfa að vega og meta áhættu af viðskiptum við flugfélög með sama hætti og gert er annars staðar í atvinnulífinu. Ríkisfyrirtækið telur sig hafa lögverndaðan haldsrétt í flugvélum flugfélaga, ekki bara fyrir flugvallarkostnaði heldur öllum viðskiptum flugrekanda eða leigutaka. Ef slík forréttindi eiga að teljast lögleg, þá þarf að breyta þeim lögum. Þessi forréttindi hafa skekkt stöðu fyrirtækja í ferðaþjónustu og valdið gríðarlega miklu tjóni. Forráðamenn Isavia segja að félagið þurfi að hafa haldsrétt á flugvélum til að auðvelda flugfélögum að hefja flug hingað til lands. Isavia gæti annars þurft að krefjast trygginga og það gæti verið íþyngjandi og dregið úr flugtengingum til og frá Íslandi. Með því er Isavia í raun að segja að fyrirtækið treysti sér ekki til að vega og meta flugfélög á viðskiptalegum forsendum, nákvæmlega eins og þarf að gera í öllum eðlilegum viðskiptum. Staðreyndin er auðvitað sú að Isavia hefur alla þá getu og kunnáttu sem þarf til að meta viðskiptavini með sama hætti og aðrir þurfa að gera. Ekki ber á öðru í samskiptum Isavia við önnur fyrirtæki en flugfélög. Þar er enginn afsláttur gefinn af kröfunum og mörg fyrirtæki hafa kvartað undan óbilgirni Isavia.Isavia hefur valdið stórtjóni Isavia hafði betri innsýn í stöðu WOW en aðrir en leyndi því hve miklar skuldir flugfélagsins voru vegna Keflavíkurflugvallar. Ef þjónusta Isavia við WOW hefði í raun verið á viðskiptalegum forsendum, þá hefði flugfélaginu ekki verið leyft að hlaða upp tveggja milljarða króna skuldum án skilyrða. Í það minnsta hefði Isavia getað gert kröfu til WOW um sjálfbæran rekstur og hætta að selja flugferðir undir kostnaðarverði, til að hafa von um greiðslu. En þess í stað leyfði Isavia skuldasöfnunina án nokkurra afskipta, vegna þess að félagið treysti á að geta lagt hald á flugvél fyrir upphæðinni. Isavia tók enga áhættu. Þannig dró Isavia endalok WOW á langinn um hálft til eitt ár. Isavia skapaði með þessari eftirgjöf falska mynd af stöðu flugfélagsins, þannig að birgjar héldu áfram að lána því vörur og þjónustu. Þeir sitja nú eftir með sárt ennið og háa reikninga á hendur WOW sem skiptastjóri gefur enga von um að fáist greiddir. Tap Icelandair er mest Icelandair hefur tapað milljörðum króna vegna þess að Isavia hjálpaði WOW að halda áfram að selja farmiða undir kostnaðarverði. Isavia leiddi tap WOW og gerði þannig illt verra. Undirboð WOW þvinguðu fargjöld Icelandair niður og stuðluðu þannig að miklum taprekstri beggja félaganna. Icelandair, stærsti viðskiptavinur Isavia, hlaut því stærsta skellinn vegna hins vanhugsaða stuðnings ríkisfyrirtækisins við WOW. Vitaskuld eru það svo hinir endanlegu eigendur Icelandair sem taka á sig tapið, vinnandi fólk og fyrirtæki sem borga í lífeyrissjóðina sem eiga meirihlutann í fyrirtækinu. Íslenskur almenningur á Isavia lítið að þakka fyrir að rýra verðmæti lífeyrissjóðanna. Sérkennilegar röksemdir Stjórnendur Isavia og ráðherrar segja að Keflavíkurflugvöllur hafi engu að síður haft töluverðar tekjur af farþegum WOW. Skiluðu farþegar annarra flugfélaga ekki líka tekjum? Hvers konar röksemdafærsla er þetta? Þarna staðfestir Isavia reyndar að álögurnar á þjónustu og sölu til farþega á flugvellinum er það sem skilar fyrirtækinu raunverulegum hagnaði, á meðan flugvallarþjónustan sem slík er rekin með miklu tapi. Isavia hafði semsagt fínar tekjur af farþegum WOW og ætlaði svo að selja flugvél í eigu þriðja aðila fyrir uppsöfnuðum lendingargjöldum. Fyrirtækið var bæði með belti og axlabönd en kallar það að taka ákvarðanir á viðskiptalegum forsendum. Það er bilun að reyna að verja þetta rugl. Frekar væri viðeigandi að viðurkenna mistökin. Ef Isavia telur sig hafa tekið ákvörðun um skuldasöfnun WOW á viðskiptalegum forsendum, þá verður fyrirtækið að sætta sig við það sem fylgir slíkum ákvörðunum, alveg eins og aðrir. Isavia verður þá að fara í röðina með öllum hinum kröfuhöfunum. En eins og Isavia hagar sér með haldsrétt í eignum þriðja aðila, þá fer fyrirtækið fram fyrir röðina. Það sýnir best hvað þetta er galið að ef ekki finnast fjármunir í þrotabúi WOW fyrir launagreiðslum, sem eru forgangskröfur, þá greiðir ríkissjóður laun og launatengd gjöld. En á skrifstofu Isavia ætla menn að sitja og telja peningaseðla frá erlendum eiganda flugvélar sem WOW hafði á leigu.Höfundur er stjórnarformaður Gray line.
Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar
Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar
Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar
Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar
Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun