Viðskiptaleg forréttindi Isavia hafa valdið milljarða króna tjóni Þórir Garðarsson skrifar 7. maí 2019 12:51 Furðulegt er að heyra forsvarsmenn Isavia og ráðherra í ríkisstjórn fullyrða að ákvarðanir um að leyfa skuldasöfnun WOW á Keflavíkurflugvelli hafi verið teknar á viðskiptalegum forsendum. Hvers konar viðskiptalegu forsendur eru það að leyfa milljarða króna skuldasöfnun með haldsrétti í eignum þriðja aðila? Í venjulegum viðskiptum þarf að vega og meta áhættuna sem fylgir þeim. Viðskiptasögu og greiðslugetu þarf að kanna. Skapa þarf traust. Þannig skapast forsendur fyrir viðskiptunum. Öfugt við þetta hefur Isavia viðskiptaleg forréttindi. Isavia telur sig ekki þurfa að vega og meta áhættu af viðskiptum við flugfélög með sama hætti og gert er annars staðar í atvinnulífinu. Ríkisfyrirtækið telur sig hafa lögverndaðan haldsrétt í flugvélum flugfélaga, ekki bara fyrir flugvallarkostnaði heldur öllum viðskiptum flugrekanda eða leigutaka. Ef slík forréttindi eiga að teljast lögleg, þá þarf að breyta þeim lögum. Þessi forréttindi hafa skekkt stöðu fyrirtækja í ferðaþjónustu og valdið gríðarlega miklu tjóni. Forráðamenn Isavia segja að félagið þurfi að hafa haldsrétt á flugvélum til að auðvelda flugfélögum að hefja flug hingað til lands. Isavia gæti annars þurft að krefjast trygginga og það gæti verið íþyngjandi og dregið úr flugtengingum til og frá Íslandi. Með því er Isavia í raun að segja að fyrirtækið treysti sér ekki til að vega og meta flugfélög á viðskiptalegum forsendum, nákvæmlega eins og þarf að gera í öllum eðlilegum viðskiptum. Staðreyndin er auðvitað sú að Isavia hefur alla þá getu og kunnáttu sem þarf til að meta viðskiptavini með sama hætti og aðrir þurfa að gera. Ekki ber á öðru í samskiptum Isavia við önnur fyrirtæki en flugfélög. Þar er enginn afsláttur gefinn af kröfunum og mörg fyrirtæki hafa kvartað undan óbilgirni Isavia.Isavia hefur valdið stórtjóni Isavia hafði betri innsýn í stöðu WOW en aðrir en leyndi því hve miklar skuldir flugfélagsins voru vegna Keflavíkurflugvallar. Ef þjónusta Isavia við WOW hefði í raun verið á viðskiptalegum forsendum, þá hefði flugfélaginu ekki verið leyft að hlaða upp tveggja milljarða króna skuldum án skilyrða. Í það minnsta hefði Isavia getað gert kröfu til WOW um sjálfbæran rekstur og hætta að selja flugferðir undir kostnaðarverði, til að hafa von um greiðslu. En þess í stað leyfði Isavia skuldasöfnunina án nokkurra afskipta, vegna þess að félagið treysti á að geta lagt hald á flugvél fyrir upphæðinni. Isavia tók enga áhættu. Þannig dró Isavia endalok WOW á langinn um hálft til eitt ár. Isavia skapaði með þessari eftirgjöf falska mynd af stöðu flugfélagsins, þannig að birgjar héldu áfram að lána því vörur og þjónustu. Þeir sitja nú eftir með sárt ennið og háa reikninga á hendur WOW sem skiptastjóri gefur enga von um að fáist greiddir. Tap Icelandair er mest Icelandair hefur tapað milljörðum króna vegna þess að Isavia hjálpaði WOW að halda áfram að selja farmiða undir kostnaðarverði. Isavia leiddi tap WOW og gerði þannig illt verra. Undirboð WOW þvinguðu fargjöld Icelandair niður og stuðluðu þannig að miklum taprekstri beggja félaganna. Icelandair, stærsti viðskiptavinur Isavia, hlaut því stærsta skellinn vegna hins vanhugsaða stuðnings ríkisfyrirtækisins við WOW. Vitaskuld eru það svo hinir endanlegu eigendur Icelandair sem taka á sig tapið, vinnandi fólk og fyrirtæki sem borga í lífeyrissjóðina sem eiga meirihlutann í fyrirtækinu. Íslenskur almenningur á Isavia lítið að þakka fyrir að rýra verðmæti lífeyrissjóðanna. Sérkennilegar röksemdir Stjórnendur Isavia og ráðherrar segja að Keflavíkurflugvöllur hafi engu að síður haft töluverðar tekjur af farþegum WOW. Skiluðu farþegar annarra flugfélaga ekki líka tekjum? Hvers konar röksemdafærsla er þetta? Þarna staðfestir Isavia reyndar að álögurnar á þjónustu og sölu til farþega á flugvellinum er það sem skilar fyrirtækinu raunverulegum hagnaði, á meðan flugvallarþjónustan sem slík er rekin með miklu tapi. Isavia hafði semsagt fínar tekjur af farþegum WOW og ætlaði svo að selja flugvél í eigu þriðja aðila fyrir uppsöfnuðum lendingargjöldum. Fyrirtækið var bæði með belti og axlabönd en kallar það að taka ákvarðanir á viðskiptalegum forsendum. Það er bilun að reyna að verja þetta rugl. Frekar væri viðeigandi að viðurkenna mistökin. Ef Isavia telur sig hafa tekið ákvörðun um skuldasöfnun WOW á viðskiptalegum forsendum, þá verður fyrirtækið að sætta sig við það sem fylgir slíkum ákvörðunum, alveg eins og aðrir. Isavia verður þá að fara í röðina með öllum hinum kröfuhöfunum. En eins og Isavia hagar sér með haldsrétt í eignum þriðja aðila, þá fer fyrirtækið fram fyrir röðina. Það sýnir best hvað þetta er galið að ef ekki finnast fjármunir í þrotabúi WOW fyrir launagreiðslum, sem eru forgangskröfur, þá greiðir ríkissjóður laun og launatengd gjöld. En á skrifstofu Isavia ætla menn að sitja og telja peningaseðla frá erlendum eiganda flugvélar sem WOW hafði á leigu.Höfundur er stjórnarformaður Gray line. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þórir Garðarsson Mest lesið Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir Skoðun Pawel og bronsið Ragnar Þór Pétursson Skoðun Heilbrigð skynsemi Einar Scheving Skoðun Stýrivextir verða að lækka Fjóla Einarsdóttir Skoðun Hver er hún þessi drusla? Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Hvar endar þetta? Reynir Böðvarsson Skoðun Hún var kölluð drusla Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Veistu þitt skýjaspor? Hólmfríður Rut Einarsdóttir,Þóra Rut Jónsdóttir Skoðun Hæstvirtur forsætisráðherra Opið bréf til Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar Kári Stefánsson Skoðun Hættustig Gauti Kristmannsson Skoðun Skoðun Skoðun Hver er hún þessi drusla? Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Börn eða bissness Bryndís Jónsdóttir skrifar Skoðun Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Pawel og bronsið Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Stýrivextir verða að lækka Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigð skynsemi Einar Scheving skrifar Skoðun Hvar endar þetta? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Höfðu algerlega rétt fyrir sér Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskar getraunir og ólögleg veðmálafyrirtæki Pétur Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Hættustig Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Minnkandi ábati stýrivaxta á verðbólgu Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Hún var kölluð drusla Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Til fyrirmyndar? Sverrir Björnsson skrifar Skoðun Tölum endilega íslensku, takk Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Les(mis)skilningur Miðflokksmanna Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Kennarinn sem breytti lífi þínu Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Tímabært að stokka spilin og gefa upp á nýtt Maarten Haijer skrifar Skoðun Cut The Crap! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvað finnst þér? Bryndís Víglundsdóttir skrifar Skoðun Víðátta og margbreytni hins sjötta skilningarvits Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þegar kennarinn verður dómari Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Tíminn vinnur ekki með þeim Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Frestun á afgreiðslu Samgönguáætlunar er fagnaðarefni Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Tvíeggja tækni: Hvernig má nýta stafræna tækni í kennslu? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Blekking goðsagna Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Í sambandi við Suðurnesin Steinunn Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Fyrirhyggja er besta vörnin - vegna CrowdStrike atviksins 19. júlí 2024 Arnar Freyr Guðmundsson skrifar Skoðun 466 milljarðir í vasa norskra eldisrisa Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Opið bréf til ráðherra Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Flestir barðir til bana með steini eða skotnir í tætlur með haglabyssu Ole Anton Bieltvedt skrifar Sjá meira
Furðulegt er að heyra forsvarsmenn Isavia og ráðherra í ríkisstjórn fullyrða að ákvarðanir um að leyfa skuldasöfnun WOW á Keflavíkurflugvelli hafi verið teknar á viðskiptalegum forsendum. Hvers konar viðskiptalegu forsendur eru það að leyfa milljarða króna skuldasöfnun með haldsrétti í eignum þriðja aðila? Í venjulegum viðskiptum þarf að vega og meta áhættuna sem fylgir þeim. Viðskiptasögu og greiðslugetu þarf að kanna. Skapa þarf traust. Þannig skapast forsendur fyrir viðskiptunum. Öfugt við þetta hefur Isavia viðskiptaleg forréttindi. Isavia telur sig ekki þurfa að vega og meta áhættu af viðskiptum við flugfélög með sama hætti og gert er annars staðar í atvinnulífinu. Ríkisfyrirtækið telur sig hafa lögverndaðan haldsrétt í flugvélum flugfélaga, ekki bara fyrir flugvallarkostnaði heldur öllum viðskiptum flugrekanda eða leigutaka. Ef slík forréttindi eiga að teljast lögleg, þá þarf að breyta þeim lögum. Þessi forréttindi hafa skekkt stöðu fyrirtækja í ferðaþjónustu og valdið gríðarlega miklu tjóni. Forráðamenn Isavia segja að félagið þurfi að hafa haldsrétt á flugvélum til að auðvelda flugfélögum að hefja flug hingað til lands. Isavia gæti annars þurft að krefjast trygginga og það gæti verið íþyngjandi og dregið úr flugtengingum til og frá Íslandi. Með því er Isavia í raun að segja að fyrirtækið treysti sér ekki til að vega og meta flugfélög á viðskiptalegum forsendum, nákvæmlega eins og þarf að gera í öllum eðlilegum viðskiptum. Staðreyndin er auðvitað sú að Isavia hefur alla þá getu og kunnáttu sem þarf til að meta viðskiptavini með sama hætti og aðrir þurfa að gera. Ekki ber á öðru í samskiptum Isavia við önnur fyrirtæki en flugfélög. Þar er enginn afsláttur gefinn af kröfunum og mörg fyrirtæki hafa kvartað undan óbilgirni Isavia.Isavia hefur valdið stórtjóni Isavia hafði betri innsýn í stöðu WOW en aðrir en leyndi því hve miklar skuldir flugfélagsins voru vegna Keflavíkurflugvallar. Ef þjónusta Isavia við WOW hefði í raun verið á viðskiptalegum forsendum, þá hefði flugfélaginu ekki verið leyft að hlaða upp tveggja milljarða króna skuldum án skilyrða. Í það minnsta hefði Isavia getað gert kröfu til WOW um sjálfbæran rekstur og hætta að selja flugferðir undir kostnaðarverði, til að hafa von um greiðslu. En þess í stað leyfði Isavia skuldasöfnunina án nokkurra afskipta, vegna þess að félagið treysti á að geta lagt hald á flugvél fyrir upphæðinni. Isavia tók enga áhættu. Þannig dró Isavia endalok WOW á langinn um hálft til eitt ár. Isavia skapaði með þessari eftirgjöf falska mynd af stöðu flugfélagsins, þannig að birgjar héldu áfram að lána því vörur og þjónustu. Þeir sitja nú eftir með sárt ennið og háa reikninga á hendur WOW sem skiptastjóri gefur enga von um að fáist greiddir. Tap Icelandair er mest Icelandair hefur tapað milljörðum króna vegna þess að Isavia hjálpaði WOW að halda áfram að selja farmiða undir kostnaðarverði. Isavia leiddi tap WOW og gerði þannig illt verra. Undirboð WOW þvinguðu fargjöld Icelandair niður og stuðluðu þannig að miklum taprekstri beggja félaganna. Icelandair, stærsti viðskiptavinur Isavia, hlaut því stærsta skellinn vegna hins vanhugsaða stuðnings ríkisfyrirtækisins við WOW. Vitaskuld eru það svo hinir endanlegu eigendur Icelandair sem taka á sig tapið, vinnandi fólk og fyrirtæki sem borga í lífeyrissjóðina sem eiga meirihlutann í fyrirtækinu. Íslenskur almenningur á Isavia lítið að þakka fyrir að rýra verðmæti lífeyrissjóðanna. Sérkennilegar röksemdir Stjórnendur Isavia og ráðherrar segja að Keflavíkurflugvöllur hafi engu að síður haft töluverðar tekjur af farþegum WOW. Skiluðu farþegar annarra flugfélaga ekki líka tekjum? Hvers konar röksemdafærsla er þetta? Þarna staðfestir Isavia reyndar að álögurnar á þjónustu og sölu til farþega á flugvellinum er það sem skilar fyrirtækinu raunverulegum hagnaði, á meðan flugvallarþjónustan sem slík er rekin með miklu tapi. Isavia hafði semsagt fínar tekjur af farþegum WOW og ætlaði svo að selja flugvél í eigu þriðja aðila fyrir uppsöfnuðum lendingargjöldum. Fyrirtækið var bæði með belti og axlabönd en kallar það að taka ákvarðanir á viðskiptalegum forsendum. Það er bilun að reyna að verja þetta rugl. Frekar væri viðeigandi að viðurkenna mistökin. Ef Isavia telur sig hafa tekið ákvörðun um skuldasöfnun WOW á viðskiptalegum forsendum, þá verður fyrirtækið að sætta sig við það sem fylgir slíkum ákvörðunum, alveg eins og aðrir. Isavia verður þá að fara í röðina með öllum hinum kröfuhöfunum. En eins og Isavia hagar sér með haldsrétt í eignum þriðja aðila, þá fer fyrirtækið fram fyrir röðina. Það sýnir best hvað þetta er galið að ef ekki finnast fjármunir í þrotabúi WOW fyrir launagreiðslum, sem eru forgangskröfur, þá greiðir ríkissjóður laun og launatengd gjöld. En á skrifstofu Isavia ætla menn að sitja og telja peningaseðla frá erlendum eiganda flugvélar sem WOW hafði á leigu.Höfundur er stjórnarformaður Gray line.
Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Tvíeggja tækni: Hvernig má nýta stafræna tækni í kennslu? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar
Skoðun Fyrirhyggja er besta vörnin - vegna CrowdStrike atviksins 19. júlí 2024 Arnar Freyr Guðmundsson skrifar
Skoðun Flestir barðir til bana með steini eða skotnir í tætlur með haglabyssu Ole Anton Bieltvedt skrifar
Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir Skoðun