Viðskiptaleg forréttindi Isavia hafa valdið milljarða króna tjóni Þórir Garðarsson skrifar 7. maí 2019 12:51 Furðulegt er að heyra forsvarsmenn Isavia og ráðherra í ríkisstjórn fullyrða að ákvarðanir um að leyfa skuldasöfnun WOW á Keflavíkurflugvelli hafi verið teknar á viðskiptalegum forsendum. Hvers konar viðskiptalegu forsendur eru það að leyfa milljarða króna skuldasöfnun með haldsrétti í eignum þriðja aðila? Í venjulegum viðskiptum þarf að vega og meta áhættuna sem fylgir þeim. Viðskiptasögu og greiðslugetu þarf að kanna. Skapa þarf traust. Þannig skapast forsendur fyrir viðskiptunum. Öfugt við þetta hefur Isavia viðskiptaleg forréttindi. Isavia telur sig ekki þurfa að vega og meta áhættu af viðskiptum við flugfélög með sama hætti og gert er annars staðar í atvinnulífinu. Ríkisfyrirtækið telur sig hafa lögverndaðan haldsrétt í flugvélum flugfélaga, ekki bara fyrir flugvallarkostnaði heldur öllum viðskiptum flugrekanda eða leigutaka. Ef slík forréttindi eiga að teljast lögleg, þá þarf að breyta þeim lögum. Þessi forréttindi hafa skekkt stöðu fyrirtækja í ferðaþjónustu og valdið gríðarlega miklu tjóni. Forráðamenn Isavia segja að félagið þurfi að hafa haldsrétt á flugvélum til að auðvelda flugfélögum að hefja flug hingað til lands. Isavia gæti annars þurft að krefjast trygginga og það gæti verið íþyngjandi og dregið úr flugtengingum til og frá Íslandi. Með því er Isavia í raun að segja að fyrirtækið treysti sér ekki til að vega og meta flugfélög á viðskiptalegum forsendum, nákvæmlega eins og þarf að gera í öllum eðlilegum viðskiptum. Staðreyndin er auðvitað sú að Isavia hefur alla þá getu og kunnáttu sem þarf til að meta viðskiptavini með sama hætti og aðrir þurfa að gera. Ekki ber á öðru í samskiptum Isavia við önnur fyrirtæki en flugfélög. Þar er enginn afsláttur gefinn af kröfunum og mörg fyrirtæki hafa kvartað undan óbilgirni Isavia.Isavia hefur valdið stórtjóni Isavia hafði betri innsýn í stöðu WOW en aðrir en leyndi því hve miklar skuldir flugfélagsins voru vegna Keflavíkurflugvallar. Ef þjónusta Isavia við WOW hefði í raun verið á viðskiptalegum forsendum, þá hefði flugfélaginu ekki verið leyft að hlaða upp tveggja milljarða króna skuldum án skilyrða. Í það minnsta hefði Isavia getað gert kröfu til WOW um sjálfbæran rekstur og hætta að selja flugferðir undir kostnaðarverði, til að hafa von um greiðslu. En þess í stað leyfði Isavia skuldasöfnunina án nokkurra afskipta, vegna þess að félagið treysti á að geta lagt hald á flugvél fyrir upphæðinni. Isavia tók enga áhættu. Þannig dró Isavia endalok WOW á langinn um hálft til eitt ár. Isavia skapaði með þessari eftirgjöf falska mynd af stöðu flugfélagsins, þannig að birgjar héldu áfram að lána því vörur og þjónustu. Þeir sitja nú eftir með sárt ennið og háa reikninga á hendur WOW sem skiptastjóri gefur enga von um að fáist greiddir. Tap Icelandair er mest Icelandair hefur tapað milljörðum króna vegna þess að Isavia hjálpaði WOW að halda áfram að selja farmiða undir kostnaðarverði. Isavia leiddi tap WOW og gerði þannig illt verra. Undirboð WOW þvinguðu fargjöld Icelandair niður og stuðluðu þannig að miklum taprekstri beggja félaganna. Icelandair, stærsti viðskiptavinur Isavia, hlaut því stærsta skellinn vegna hins vanhugsaða stuðnings ríkisfyrirtækisins við WOW. Vitaskuld eru það svo hinir endanlegu eigendur Icelandair sem taka á sig tapið, vinnandi fólk og fyrirtæki sem borga í lífeyrissjóðina sem eiga meirihlutann í fyrirtækinu. Íslenskur almenningur á Isavia lítið að þakka fyrir að rýra verðmæti lífeyrissjóðanna. Sérkennilegar röksemdir Stjórnendur Isavia og ráðherrar segja að Keflavíkurflugvöllur hafi engu að síður haft töluverðar tekjur af farþegum WOW. Skiluðu farþegar annarra flugfélaga ekki líka tekjum? Hvers konar röksemdafærsla er þetta? Þarna staðfestir Isavia reyndar að álögurnar á þjónustu og sölu til farþega á flugvellinum er það sem skilar fyrirtækinu raunverulegum hagnaði, á meðan flugvallarþjónustan sem slík er rekin með miklu tapi. Isavia hafði semsagt fínar tekjur af farþegum WOW og ætlaði svo að selja flugvél í eigu þriðja aðila fyrir uppsöfnuðum lendingargjöldum. Fyrirtækið var bæði með belti og axlabönd en kallar það að taka ákvarðanir á viðskiptalegum forsendum. Það er bilun að reyna að verja þetta rugl. Frekar væri viðeigandi að viðurkenna mistökin. Ef Isavia telur sig hafa tekið ákvörðun um skuldasöfnun WOW á viðskiptalegum forsendum, þá verður fyrirtækið að sætta sig við það sem fylgir slíkum ákvörðunum, alveg eins og aðrir. Isavia verður þá að fara í röðina með öllum hinum kröfuhöfunum. En eins og Isavia hagar sér með haldsrétt í eignum þriðja aðila, þá fer fyrirtækið fram fyrir röðina. Það sýnir best hvað þetta er galið að ef ekki finnast fjármunir í þrotabúi WOW fyrir launagreiðslum, sem eru forgangskröfur, þá greiðir ríkissjóður laun og launatengd gjöld. En á skrifstofu Isavia ætla menn að sitja og telja peningaseðla frá erlendum eiganda flugvélar sem WOW hafði á leigu.Höfundur er stjórnarformaður Gray line. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þórir Garðarsson Mest lesið D-vítamín mín besta forvörn Auður Elisabet Jóhannsdóttir Skoðun Ríkisstofnun rassskellt Björn Ólafsson Skoðun Hvað skiptir okkur mestu máli? Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun Við vitum alveg upphafið Guðný Níelsen Skoðun Leiðréttingin leiðrétt Sigurgeir Brynjar Kristgeirsson Skoðun Hugrekki getur af sér hugrekki Þorbjörg Þorvaldsdóttir Skoðun Mun mannkynið lifa af gervigreindina? Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Varalitur á skattagrísinum Helgi Brynjarsson Skoðun Mikilvægt skref til sáttar Guðmundur Ari Sigurjónsson Skoðun Níðingsverk Jón Daníelsson Skoðun Skoðun Skoðun Neikvæðni í garð sjávarútvegs á Íslandi – orsakir og afleiðingar Kristín Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Við erum hafið Guillaume Bazard skrifar Skoðun Deja Vu Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Mun mannkynið lifa af gervigreindina? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ríkisstofnun rassskellt Björn Ólafsson skrifar Skoðun Gjaldfrjálsar skólamáltíðir – margþættur ávinningur Ludvig Guðmundsson,Guðrún E. Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Orkuöflun á eyjaklösum - Vestmannaeyjar og Orkneyjar Gísli Stefánsson skrifar Skoðun Hugrekki getur af sér hugrekki Þorbjörg Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun D-vítamín mín besta forvörn Auður Elisabet Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Húmanisminn í kærleikanum og kærleikurinn í húmanismanum Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Helför gyðinga gegn íbúum Palestínu Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Leiðréttingin leiðrétt Sigurgeir Brynjar Kristgeirsson skrifar Skoðun Hvað skiptir okkur mestu máli? Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægt skref til sáttar Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Staðið með þjóðinni Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Við vitum alveg upphafið Guðný Níelsen skrifar Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 3/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Varalitur á skattagrísinum Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Við eigum ekki efni á vonleysi né uppgjöf Magnús Magnússon skrifar Skoðun Hingað og ekki lengra Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Kafli eitt: Tómlæti Íslendinga Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þegar líða fer að jólum Ísak Hilmarsson skrifar Skoðun Svansvottaðar íbúðir – fjárfesting í lífsgæðum Bergþóra Góa Kvaran skrifar Skoðun D-vítamín mín besta forvörn Auður Elisabet Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hættulegt tal Sjálfstæðisflokksins og Viðskiptaráðs Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Þetta má ekki gerast aftur! - Álag á útsvar Sveinn Ægir Birgisson skrifar Skoðun Meistaragráða í lífsreynslu Elín Ebba Ásmundsdóttir skrifar Skoðun Stjórnvöld, Óskar á heima hér! Þóra Andrésdóttir skrifar Skoðun Dvel þú í draumahöll Hugrún Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Níðingsverk Jón Daníelsson skrifar Sjá meira
Furðulegt er að heyra forsvarsmenn Isavia og ráðherra í ríkisstjórn fullyrða að ákvarðanir um að leyfa skuldasöfnun WOW á Keflavíkurflugvelli hafi verið teknar á viðskiptalegum forsendum. Hvers konar viðskiptalegu forsendur eru það að leyfa milljarða króna skuldasöfnun með haldsrétti í eignum þriðja aðila? Í venjulegum viðskiptum þarf að vega og meta áhættuna sem fylgir þeim. Viðskiptasögu og greiðslugetu þarf að kanna. Skapa þarf traust. Þannig skapast forsendur fyrir viðskiptunum. Öfugt við þetta hefur Isavia viðskiptaleg forréttindi. Isavia telur sig ekki þurfa að vega og meta áhættu af viðskiptum við flugfélög með sama hætti og gert er annars staðar í atvinnulífinu. Ríkisfyrirtækið telur sig hafa lögverndaðan haldsrétt í flugvélum flugfélaga, ekki bara fyrir flugvallarkostnaði heldur öllum viðskiptum flugrekanda eða leigutaka. Ef slík forréttindi eiga að teljast lögleg, þá þarf að breyta þeim lögum. Þessi forréttindi hafa skekkt stöðu fyrirtækja í ferðaþjónustu og valdið gríðarlega miklu tjóni. Forráðamenn Isavia segja að félagið þurfi að hafa haldsrétt á flugvélum til að auðvelda flugfélögum að hefja flug hingað til lands. Isavia gæti annars þurft að krefjast trygginga og það gæti verið íþyngjandi og dregið úr flugtengingum til og frá Íslandi. Með því er Isavia í raun að segja að fyrirtækið treysti sér ekki til að vega og meta flugfélög á viðskiptalegum forsendum, nákvæmlega eins og þarf að gera í öllum eðlilegum viðskiptum. Staðreyndin er auðvitað sú að Isavia hefur alla þá getu og kunnáttu sem þarf til að meta viðskiptavini með sama hætti og aðrir þurfa að gera. Ekki ber á öðru í samskiptum Isavia við önnur fyrirtæki en flugfélög. Þar er enginn afsláttur gefinn af kröfunum og mörg fyrirtæki hafa kvartað undan óbilgirni Isavia.Isavia hefur valdið stórtjóni Isavia hafði betri innsýn í stöðu WOW en aðrir en leyndi því hve miklar skuldir flugfélagsins voru vegna Keflavíkurflugvallar. Ef þjónusta Isavia við WOW hefði í raun verið á viðskiptalegum forsendum, þá hefði flugfélaginu ekki verið leyft að hlaða upp tveggja milljarða króna skuldum án skilyrða. Í það minnsta hefði Isavia getað gert kröfu til WOW um sjálfbæran rekstur og hætta að selja flugferðir undir kostnaðarverði, til að hafa von um greiðslu. En þess í stað leyfði Isavia skuldasöfnunina án nokkurra afskipta, vegna þess að félagið treysti á að geta lagt hald á flugvél fyrir upphæðinni. Isavia tók enga áhættu. Þannig dró Isavia endalok WOW á langinn um hálft til eitt ár. Isavia skapaði með þessari eftirgjöf falska mynd af stöðu flugfélagsins, þannig að birgjar héldu áfram að lána því vörur og þjónustu. Þeir sitja nú eftir með sárt ennið og háa reikninga á hendur WOW sem skiptastjóri gefur enga von um að fáist greiddir. Tap Icelandair er mest Icelandair hefur tapað milljörðum króna vegna þess að Isavia hjálpaði WOW að halda áfram að selja farmiða undir kostnaðarverði. Isavia leiddi tap WOW og gerði þannig illt verra. Undirboð WOW þvinguðu fargjöld Icelandair niður og stuðluðu þannig að miklum taprekstri beggja félaganna. Icelandair, stærsti viðskiptavinur Isavia, hlaut því stærsta skellinn vegna hins vanhugsaða stuðnings ríkisfyrirtækisins við WOW. Vitaskuld eru það svo hinir endanlegu eigendur Icelandair sem taka á sig tapið, vinnandi fólk og fyrirtæki sem borga í lífeyrissjóðina sem eiga meirihlutann í fyrirtækinu. Íslenskur almenningur á Isavia lítið að þakka fyrir að rýra verðmæti lífeyrissjóðanna. Sérkennilegar röksemdir Stjórnendur Isavia og ráðherrar segja að Keflavíkurflugvöllur hafi engu að síður haft töluverðar tekjur af farþegum WOW. Skiluðu farþegar annarra flugfélaga ekki líka tekjum? Hvers konar röksemdafærsla er þetta? Þarna staðfestir Isavia reyndar að álögurnar á þjónustu og sölu til farþega á flugvellinum er það sem skilar fyrirtækinu raunverulegum hagnaði, á meðan flugvallarþjónustan sem slík er rekin með miklu tapi. Isavia hafði semsagt fínar tekjur af farþegum WOW og ætlaði svo að selja flugvél í eigu þriðja aðila fyrir uppsöfnuðum lendingargjöldum. Fyrirtækið var bæði með belti og axlabönd en kallar það að taka ákvarðanir á viðskiptalegum forsendum. Það er bilun að reyna að verja þetta rugl. Frekar væri viðeigandi að viðurkenna mistökin. Ef Isavia telur sig hafa tekið ákvörðun um skuldasöfnun WOW á viðskiptalegum forsendum, þá verður fyrirtækið að sætta sig við það sem fylgir slíkum ákvörðunum, alveg eins og aðrir. Isavia verður þá að fara í röðina með öllum hinum kröfuhöfunum. En eins og Isavia hagar sér með haldsrétt í eignum þriðja aðila, þá fer fyrirtækið fram fyrir röðina. Það sýnir best hvað þetta er galið að ef ekki finnast fjármunir í þrotabúi WOW fyrir launagreiðslum, sem eru forgangskröfur, þá greiðir ríkissjóður laun og launatengd gjöld. En á skrifstofu Isavia ætla menn að sitja og telja peningaseðla frá erlendum eiganda flugvélar sem WOW hafði á leigu.Höfundur er stjórnarformaður Gray line.
Skoðun Neikvæðni í garð sjávarútvegs á Íslandi – orsakir og afleiðingar Kristín Þórarinsdóttir skrifar
Skoðun Gjaldfrjálsar skólamáltíðir – margþættur ávinningur Ludvig Guðmundsson,Guðrún E. Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Húmanisminn í kærleikanum og kærleikurinn í húmanismanum Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar