Vonandi var hann ekki sannkristinn Þórlindur Kjartansson skrifar 22. mars 2019 08:00 Þann 13. nóvember árið 2015 var framið í París hryðjuverk þar sem hópar vopnaðra manna gerðu árásir á saklaust fólk víða um borgina. 130 féllu, þar af voru 90 ungmenni á tónleikum. Heimurinn sýndi mikla samstöðu með sorg og reiði frönsku þjóðarinnar. Árásin vakti skiljanlega mikinn óhug því hún var bersýnilega vel skipulögð og morðingjarnir voru flestir ríkisborgarar í Frakklandi og Belgíu auk tveggja Íraka. Forsprakkarnir höfðu ferðast til Sýrlands og urðu meðlimir í þéttu neti svipað þenkjandi einstaklinga sem ýmist hafa hug á eða samúð með voðaverkum á Vesturlöndum þar sem skotmörkin eru almennir borgarar. Um einu og hálfu ári eftir árásirnar mannskæðu í París bárust fréttir af svipuðu hryðjuverki. Fórnarlömbin voru sárasaklaus ungmenni að njóta lífsins, skemmta sér, daðra og dansa, vera ung og leika sér. Þá þurfti bara einn mann til að breyta græskulausu æskufjöri í blóðugan hrylling. Byssukúlur þutu í gegnum loftið og það var miðað til að drepa. Ungt fólk á harðahlaupum fyrir lífi sínu vissi ekki hvar var skjól og í kringum þá sem sluppu hrundu niður líflausir líkamar sem örfáum mínútum áður höfðu verið uppfullir af gleði, lífskrafti og kærulausum fögnuði. 58 féllu og á níunda hundrað særðust, ýmist af skotsárum eða í troðningnum. Þegar fréttir byrjuðu að berast af hryðjuverkinu í Las Vegas 1. október 2017 er öruggt að milljónir múslima um heim allan hafi gripið andann á lofti, fengið kökk í hálsinn og fundið hjá sér heita og nístandi ósk—og skammast sín fyrir hugsunina en ekki getað varist henni: „Ég vona að þetta hafi ekki verið múslimi…“ Og það var heldur ekki múslimi heldur amerískur bókhaldari sem hafði efnast á fjárhættuspilum en tapað miklum upphæðum skömmu áður en hann gerði árásina. Hann hafði skipulagt árásina vandlega mánuðina á undan og virst undarlegri en venjulega í háttum; heltekinn af ótta við sýkla og bakteríur og þjakaður af þunglyndi og kvíða. Það voru hins vegar engin teikn á lofti um að hann hefði í huga annað eins illvirki. Líklega datt ekki mörgum íbúum á Vesturlöndum í hug að spyrja sérstaklega um trúrækni hans. Sama hefur eflaust verið upp á teningnum þegar fréttir fóru að berast í síðustu viku af hryðjuverkum í Christchurch á Nýja-Sjálandi. Árásirnar voru, ef eitthvað er, jafnvel ennþá kaldrifjaðri heldur en mörg þeirra hryðjuverka sem framin hafa verið undanfarin ár á Vesturlöndum. Menn, konur og börn í Christchurch krupu saman í bæn til sama almættis og flestir trúræknir Vesturlandabúar tilbiðja. Það er siður múslima á föstudögum. Bænirnar eru svipaðar og við þekkjum, þær snúast um þakklæti og beiðni um leiðsögn til þess að verða betri manneskjur. Þessi kyrrðarstund var brotin upp í Al-Noor moskunni þegar þungvopnaður maður ruddist inn í helgidóminn. Safnaðarmeðlimur mætti honum og heilsaði með orðunum „sæll, bróðir“ og upphófst þá miskunnarlaus skothríð á söfnuðinn þar sem 42 féllu. Fimmtán mínútum síðar var gerð sambærileg árás á annan bænastað múslima. Þar létust sjö en einn dó á sjúkrahúsi af sárum sínum. Um fimmtíu særðust. Yngsta fórnarlambið, skotmark miskunnarlausrar heiftar hryðjuverkamannsins, var þriggja ára barn sem hann miðaði á og skaut. Eins hryllileg og þessi árás var þá hafa eflaust mjög fáir íbúar á Vesturlöndum dokað við, með kökkinn í hálsinum og leyft sér að hugsa: „Ég vona að þetta hafi ekki verið sannkristinn maður.“ Við þurfum ekki að velta því fyrir okkur, því við vitum það öll með algjörri bjargfastri vissu að maður sem fremur annað eins ódæði getur ekki verið kristinn maður; hann er andstæðan við kristilegt hugarfar—hann er óvinurinn sjálfur. En það virðist vera álitið réttlætanlegt að velta sambærilegum spurningum fyrir sér þegar hópar hryðjuverkamanna fara fram í nafni íslam. Flestum á Vesturlöndum er tamt að líta á hryðjuverk hvítra öfgamanna sem sjálfstæða og einangraða glæpi sturlaðra manna—en voðaverk manna frá múslimaheiminum sem hluta af þaulskipulögðu og stórhættulegu samsæri. Hér er vert að staldra við. Hryðjuverkamennirnir í Christchurch virðast hafa verið innblásnir af öðrum hryðjuverkamanni, Anders Breivik, sem drap 77 manns árið 2011, þar af 69 frjálslynd ungmenni á eyjunni Útey. Víðtækar ályktanir, og afdrifaríkar ákvarðanir um stríðsrekstur, hafa verið dregnar út frá veikari vísbendingum um samsæri. Sífellt glannalegri umræða stjórnmálamanna og fjölmiðlafólks á Vesturlöndum er smám saman að hafa þær afleiðingar að úti á ystu jöðrum samfélagsins fjölgar í hópum ungra hvítra manna sem lifa og hrærast í heimi samsæriskenninga, ofsóknaræðis og ofbeldisóra. Þeir fara í gegnum algjörlega sambærilegan heilaþvott og árásarmennirnir í París og aðrir þeir sem gengist hafa hinu svokallaða íslamska ríki á hönd. Í báðum tilvikum sogast villuráfandi ungir menn, margir í viðjum fíknar eða glæpa, ofan í hugmyndafræðilegt svarthol hatursins og verða hluti af samfélagi sem er bundið saman af botnlausri fyrirlitningu á þeim sem eru utan hópsins og skilyrðislausri hollustu við þá sem gengist hafa öfgunum á hönd. Það eru blikur á lofti á Vesturlöndum og allir þeir sem njóta virðingar og tekið er mark á í opinberri umræðu þurfa að gera sér vel grein fyrir því að í hinum ýmsu skúmaskotum vanlíðunar og tilgangsleysis leggja menn við hlustir; tilbúnir til þess að túlka jafnvel minnstu vísbendingar sem réttlætingu fyrir meira hatri og ofbeldi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Þórlindur Kjartansson Mest lesið Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir Skoðun Eins og sandur úr greip Jón Steindór Valdimarsson Skoðun Afkomuviðvörun Jón Ingi Hákonarson Skoðun Hver er þinn innri áttaviti? Signý Gyða Pétursdóttir Skoðun Sögufölsun eytt í kyrrþey Hjörtur Hjartarson Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir Skoðun Satt og logið Bryndís Schram Skoðun Skoðun Skoðun Afkomuviðvörun Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Hver er þinn innri áttaviti? Signý Gyða Pétursdóttir skrifar Skoðun Eins og sandur úr greip Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson skrifar Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir skrifar Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vopn, sprengjur og annað eins Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir skrifar Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir skrifar Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason skrifar Skoðun Í átt að velsæld á nokkrum mínútum Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Er fyrirmyndarríkið Ísland í ruslflokki í sorpmálum? Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík skrifar Skoðun Hvað varð um samveruna? Hildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Listir og velferð Kristín Valsdóttir skrifar Skoðun Er forsetaframbjóðendum umhugað um dýravernd? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Þegar þú vilt miklu meira bákn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Að hafa áhrif á nærumhverfi sitt Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Skoðun Satt og logið Bryndís Schram skrifar Skoðun Alþjóðlegi leiðsöguhundadagurinn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Framsókn leggst ekki í duftið Guðmundur Birkir Þorkelsson skrifar Skoðun Að dreyma um alheim góðvildar Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Að bjarga sex lífum á mínútu í hálfa öld Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Þegar þú ert báknið Gabríel Ingimarsson skrifar Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Innivist er mikilvægasti þátturinn við hönnun íbúða! Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith skrifar Sjá meira
Þann 13. nóvember árið 2015 var framið í París hryðjuverk þar sem hópar vopnaðra manna gerðu árásir á saklaust fólk víða um borgina. 130 féllu, þar af voru 90 ungmenni á tónleikum. Heimurinn sýndi mikla samstöðu með sorg og reiði frönsku þjóðarinnar. Árásin vakti skiljanlega mikinn óhug því hún var bersýnilega vel skipulögð og morðingjarnir voru flestir ríkisborgarar í Frakklandi og Belgíu auk tveggja Íraka. Forsprakkarnir höfðu ferðast til Sýrlands og urðu meðlimir í þéttu neti svipað þenkjandi einstaklinga sem ýmist hafa hug á eða samúð með voðaverkum á Vesturlöndum þar sem skotmörkin eru almennir borgarar. Um einu og hálfu ári eftir árásirnar mannskæðu í París bárust fréttir af svipuðu hryðjuverki. Fórnarlömbin voru sárasaklaus ungmenni að njóta lífsins, skemmta sér, daðra og dansa, vera ung og leika sér. Þá þurfti bara einn mann til að breyta græskulausu æskufjöri í blóðugan hrylling. Byssukúlur þutu í gegnum loftið og það var miðað til að drepa. Ungt fólk á harðahlaupum fyrir lífi sínu vissi ekki hvar var skjól og í kringum þá sem sluppu hrundu niður líflausir líkamar sem örfáum mínútum áður höfðu verið uppfullir af gleði, lífskrafti og kærulausum fögnuði. 58 féllu og á níunda hundrað særðust, ýmist af skotsárum eða í troðningnum. Þegar fréttir byrjuðu að berast af hryðjuverkinu í Las Vegas 1. október 2017 er öruggt að milljónir múslima um heim allan hafi gripið andann á lofti, fengið kökk í hálsinn og fundið hjá sér heita og nístandi ósk—og skammast sín fyrir hugsunina en ekki getað varist henni: „Ég vona að þetta hafi ekki verið múslimi…“ Og það var heldur ekki múslimi heldur amerískur bókhaldari sem hafði efnast á fjárhættuspilum en tapað miklum upphæðum skömmu áður en hann gerði árásina. Hann hafði skipulagt árásina vandlega mánuðina á undan og virst undarlegri en venjulega í háttum; heltekinn af ótta við sýkla og bakteríur og þjakaður af þunglyndi og kvíða. Það voru hins vegar engin teikn á lofti um að hann hefði í huga annað eins illvirki. Líklega datt ekki mörgum íbúum á Vesturlöndum í hug að spyrja sérstaklega um trúrækni hans. Sama hefur eflaust verið upp á teningnum þegar fréttir fóru að berast í síðustu viku af hryðjuverkum í Christchurch á Nýja-Sjálandi. Árásirnar voru, ef eitthvað er, jafnvel ennþá kaldrifjaðri heldur en mörg þeirra hryðjuverka sem framin hafa verið undanfarin ár á Vesturlöndum. Menn, konur og börn í Christchurch krupu saman í bæn til sama almættis og flestir trúræknir Vesturlandabúar tilbiðja. Það er siður múslima á föstudögum. Bænirnar eru svipaðar og við þekkjum, þær snúast um þakklæti og beiðni um leiðsögn til þess að verða betri manneskjur. Þessi kyrrðarstund var brotin upp í Al-Noor moskunni þegar þungvopnaður maður ruddist inn í helgidóminn. Safnaðarmeðlimur mætti honum og heilsaði með orðunum „sæll, bróðir“ og upphófst þá miskunnarlaus skothríð á söfnuðinn þar sem 42 féllu. Fimmtán mínútum síðar var gerð sambærileg árás á annan bænastað múslima. Þar létust sjö en einn dó á sjúkrahúsi af sárum sínum. Um fimmtíu særðust. Yngsta fórnarlambið, skotmark miskunnarlausrar heiftar hryðjuverkamannsins, var þriggja ára barn sem hann miðaði á og skaut. Eins hryllileg og þessi árás var þá hafa eflaust mjög fáir íbúar á Vesturlöndum dokað við, með kökkinn í hálsinum og leyft sér að hugsa: „Ég vona að þetta hafi ekki verið sannkristinn maður.“ Við þurfum ekki að velta því fyrir okkur, því við vitum það öll með algjörri bjargfastri vissu að maður sem fremur annað eins ódæði getur ekki verið kristinn maður; hann er andstæðan við kristilegt hugarfar—hann er óvinurinn sjálfur. En það virðist vera álitið réttlætanlegt að velta sambærilegum spurningum fyrir sér þegar hópar hryðjuverkamanna fara fram í nafni íslam. Flestum á Vesturlöndum er tamt að líta á hryðjuverk hvítra öfgamanna sem sjálfstæða og einangraða glæpi sturlaðra manna—en voðaverk manna frá múslimaheiminum sem hluta af þaulskipulögðu og stórhættulegu samsæri. Hér er vert að staldra við. Hryðjuverkamennirnir í Christchurch virðast hafa verið innblásnir af öðrum hryðjuverkamanni, Anders Breivik, sem drap 77 manns árið 2011, þar af 69 frjálslynd ungmenni á eyjunni Útey. Víðtækar ályktanir, og afdrifaríkar ákvarðanir um stríðsrekstur, hafa verið dregnar út frá veikari vísbendingum um samsæri. Sífellt glannalegri umræða stjórnmálamanna og fjölmiðlafólks á Vesturlöndum er smám saman að hafa þær afleiðingar að úti á ystu jöðrum samfélagsins fjölgar í hópum ungra hvítra manna sem lifa og hrærast í heimi samsæriskenninga, ofsóknaræðis og ofbeldisóra. Þeir fara í gegnum algjörlega sambærilegan heilaþvott og árásarmennirnir í París og aðrir þeir sem gengist hafa hinu svokallaða íslamska ríki á hönd. Í báðum tilvikum sogast villuráfandi ungir menn, margir í viðjum fíknar eða glæpa, ofan í hugmyndafræðilegt svarthol hatursins og verða hluti af samfélagi sem er bundið saman af botnlausri fyrirlitningu á þeim sem eru utan hópsins og skilyrðislausri hollustu við þá sem gengist hafa öfgunum á hönd. Það eru blikur á lofti á Vesturlöndum og allir þeir sem njóta virðingar og tekið er mark á í opinberri umræðu þurfa að gera sér vel grein fyrir því að í hinum ýmsu skúmaskotum vanlíðunar og tilgangsleysis leggja menn við hlustir; tilbúnir til þess að túlka jafnvel minnstu vísbendingar sem réttlætingu fyrir meira hatri og ofbeldi.