„Samfélagið allt verði okkar læknir“ Margrét Helga Erlingsdóttir skrifar 10. september 2019 13:32 Í dag er alþjóðlegur forvarnardagur sjálfsvíga. Í tilefni af því hefur Geðhjálp ásamt Embætti Landlæknis og öðrum félagasamtökum efnt til málþings undir yfirskriftinni Staldraðu við - stöndum saman gegn sjálfsvígum FBL/Ernir Í dag er alþjóðlegur forvarnardagur gegn sjálfsvígum. Af því tilefni hefur Geðhjálp, ásamt Embætti Landlæknis og öðrum félagasamtökum, efnt til málþings undir yfirskriftinni Staldraðu við - stöndum saman gegn sjálfsvígum. Formaður Geðhjálpar segist vera dapur yfir því hversu lítið hafi áunnist í forvarnarstarfi gegn sjálfsvígum en á sama tíma er hann ánægður að sjá þá miklu grósku hjá félagasamtökum sem á undanförnum árum hafa lagt málstaðnum lið. Málþingið hefst klukkan þrjú í dag og fer fram í húsakynnum Decode, að Sturlugötu 8. Fjölmargir standa að málþinginu; Embætti landlæknis, Geðhjálp, Heilsugæsla höfuðborgarsvæðisins, geðsvið Landspítalans, Minningarsjóður Orra Ómarssonar, Ný dögun, stuðningur í sorg , Pieta samtökin, Rauði krossinn og Þjóðkirkjan. „Það eru ýmis félagasamtök að bjóða upp á ráðgjöf. Það eru starfandi ýmis virkniog dagsetur sem eiga að stuðla að betra geðheilbrigði […]. Yfirvöld hafa lofað að setja meiri pening í þessi mál og Alma Möller landlæknir, hún kemur í dag og þar ætlar hún að kynna aðgerðaráætlun til að fækka sjálfsvígum,“ segir Einar Þór Jónsson, formaður Geðhjálpar. Aðgerðaráætlunin miðar meðal annars að því að huga betur að viðkvæmum jaðarhópum. Einar tekur mið af hinsegin fólki en dregið hefur úr sjálfsvígum hinsegin fólks samfara framþróun, áföngum í réttindabaráttu þess. „Eins og hinsegin fólk, það var áhættuhópur. Við getum séð að fólki fer að líða betur eftir því sem réttindamálunum hefur farið fram, meiri sýnileiki, meiri mannvirðing, nánd og kærleikur.“Hlutverk karlmannsins og tráma En við sitjum uppi með þessar tölur. Það eru þrjátíu og tveir, þrír að meðaltali og alveg hátt upp í fjörutíu manns sem stytta sér aldur á Íslandi hverju ári, að stórum hluta eru þetta karlar. […] Við þurfum að líta á hlutverk karlmannsins aðeins með öðrum augum. Ég vona að það verði gert núna á næstu árum og það verði ekki eingöngu konur sem fara í það verkefni. Áfallasaga fólks er mjög áhugaverð í þessu sambandi og áhrif áfalla á fullorðinsár og líf fólks. Það gæti verið lykill að því að finna frekari lausnir að því hvað við getum gert til að vinna að betra geðheilbrigði meðal þjóðarinnar. Mikið áunnist en betur má ef duga skal Einar segir að hlúa þurfi betur að aðstandendum. Sjálfsvígum á Íslandi hefur ekki fækkað í hundrað ár. „Sem mér finnst alveg skelfilegt. Við megum aldrei, aldrei gefast upp. Það þarf að efla forvarnir og það þarf að leggja miklu meira fjármagn og fagmennsku í geðheilbrigðismálaflokkinn.“ Einar segir að skoða þurfi heildstætt hvað hafi áunnist og hvað virki. „Við þurfum að skoða þessa reynslu alla, hvernig við nálgumst þessi mál. Ég vil líka sjá það þannig að samfélagið allt verði okkar læknir. Það er ekki þannig að við þurfum stöðugt að loka fólk inn á stofnunum eða setja alla á lyf og það sé alltaf nauðsynlegt að fara einhvern veginn inn í einhvers konar læknisfræðilegt „system“ til að fólkið nái bata. Það eru svo margar leiðir til í bataferli fólks,“ segir Einar. Hann veltir einnig upp hugmyndum um að nota ákveðna skimun í baráttunni gegn sjálfsvígum. „Ungir karlar sem ekki bera það með sér að eiga við andlegar áskoranir og andlegan vanda að glíma við. Þá þurfum við að kannski líka að nota ákveðna skimun hvað varðar áföll og aðstæður í til dæmis æsku og þetta sem ég nefni aftur, viðkvæma hópa, að skoða ákveðin lífsskeið fólks, barnæskuna og viðkvæma tíma í lífi fólks.“ Einar segir að við séum mun upplýstari í dag en við áðum vorum. Hann horfir björtum augum til framtíðar. „Ég held við séum að breyta svo mikið gildismatinu okkar í tilverunni og við eigum eftir að sjá alveg gríðarlegar breytingar á því hvernig fólk lifir, hagar lífi sínu og talar um hlutina, sýnileikinn og öll þessi flottu verkefni sem hafa átt sér stað eins og útmeða hjá ungu fólki þar sem það talar um tilfinningar sínar, kvíða, streitu og sorg og svo framvegis og framvegis þannig að við lítum björtum augum framávið.“ Getum breytt erfiðum tilfinningum og hugsunum En hvaða skilaboð hefur þú til fólks sem glímir við sjálfsvígshugsanir? „Ég segi, talið, talið, talið um tilfinningarnar, talið um það sem hvílir á ykkur og leitiði hjálpar. Það er svo margt í boði og ég get ekki annað en hvatt fólk til að segja frá þessari erfiðu andlegu líðan sinni. Það er það eina í stöðunni sem fólk getur gert, það er að tala um þessa líðan,“ segir Einar og bætir við. „Við þurfum að vera dugleg - hvort sem það er vegna áfalla eða hvað sem hefur gerst – að tala um hlutina. Við getum ekki breytt því sem hefur gerst í okkar lífi en við getum haft svo gríðarlega jákvæð áhrif á það hvernig við hugsum um hlutina. það er hægt að breyta erfiðum tilfinningum og hugsunum um erfiða atburði, það er nefnilega hægt að breyta því hvernig við hugsum um það og þar þurfum við aðstoð fagfólks og aðstoð umhverfis og samfélags.“Fólk með sjálfsvígshugsanir er minnt á Hjálparsíma Rauða krossins, 1717, og netspjallið. Þjálfaðir og reynslumiklir sjálfboðaliðar á öllum aldri svara þeim símtölum og spjöllum sem berast. Fullum trúnaði er heitið. Nánari upplýsingar hér. Heilbrigðismál Tengdar fréttir Mikilvægt að fela ekki vanlíðanina Eymundur Lúter Eymundsson hefur glímt við félagfælni frá barnæsku. Það var ekki fyrr en hann þurfti að fara í Verkjaskólann á Kristnesi eftir mjaðmaskiptaaðgerð 38 ára gamall að hann fékk sína fyrstu fræðslu um kvíða. 24. júní 2019 10:00 25 milljónir í forvarnir gegn sjálfsvígum Heilbrigðisráðherra hefur tekið ákvörðun um að leggja strax til 25 milljónir króna í ýmis verkefni er miða að því að fækka sjálfsvígum á Íslandi. 10. september 2018 16:29 Grímur Atlason til Geðhjálpar Stjórn Geðhjálpar hefur ráðið Grím Atlason í starf framkvæmdastjóra samtakanna. 9. september 2019 15:32 Mest lesið Vaktin: Tillagan samþykkt og annarri umræðu um veiðigjöld lokið Innlent Lögregla rannsakar alvarlegt slys í Lágafellslaug Innlent Krefjast bóta verði ekki fallið frá áformum um skólaþorp Innlent Velti bílnum við Fjarðarhraun Innlent Fundu 36 hugsanlega þolendur mansals á Íslandi í alþjóðlegri lögregluaðgerð Innlent „Þetta er alvarlegur áfellisdómur yfir forsætisráðherra“ Innlent Tekur önnur Íslendinga þátt í erfiðustu og lengstu kappreið í heimi Innlent Sex vikið úr starfi vegna banatilræðis gegn Trump Erlent Fordæmalaus ákvörðun sem gæti breytt Alþingi til framtíðar Innlent Þriðjungur endurreisnarinnar gæti fallið á Rússa Erlent Fleiri fréttir Hóta að loka svæðinu við Seljalandsfoss „Hann er að eigna sér eitthvað sem hann á ekki“ „Hræðilegar fréttir fyrir lýðræðið á Íslandi“ Fordæmalaus ákvörðun sem gæti breytt Alþingi til framtíðar Dramatík á Alþingi og bílastæðablús hjá World Class Velti bílnum við Fjarðarhraun Flytja hluta starfsemi SAk vegna myglu Sjá ekki fyrir endann á umfangsmikilli rannsókn á fíkniefnaframleiðslu „Þetta er alvarlegur áfellisdómur yfir forsætisráðherra“ Vaktin: Tillagan samþykkt og annarri umræðu um veiðigjöld lokið Fundu 36 hugsanlega þolendur mansals á Íslandi í alþjóðlegri lögregluaðgerð „Eftir þetta hvassviðri í þinginu í gær heldur lífið áfram“ Tekjur af laxveiði í Borgarfirði eru vel yfir 50% af tekjum landbúnaðar á svæðinu Krefjast bóta verði ekki fallið frá áformum um skólaþorp Halda áfram að ræða veiðigjöldin Tekur önnur Íslendinga þátt í erfiðustu og lengstu kappreið í heimi Draga Dettifoss til Reykjavíkur Sleginn í andlitið með hnúajárni Lögregla rannsakar alvarlegt slys í Lágafellslaug Þingfundi frestað: Stjórnarandstaðan lagði fram „aðeins mýkri“ tillögu „Það er þarna sem rússneskir kafbátar fara í gegn“ Hélt á lokuðu umslagi Tillögur „ekki afhentar í lokuðu umslagi“ Uppþot og fúkyrði á þinginu og bandarískur kjarnorkukafbátur Jökulhlaupið í rénun Reyna að stilla til friðar í bakherbergjum Alþingis Segir ummæli ráðherra um sig ógeðfelld Fundu tuttugu kíló af grasi eftir húsleit í Hafnarfirði Mennirnir þrír sjáist ekki í myndefni Vara við slysahættu vegna kaldavatnsleysis Sjá meira
Í dag er alþjóðlegur forvarnardagur gegn sjálfsvígum. Af því tilefni hefur Geðhjálp, ásamt Embætti Landlæknis og öðrum félagasamtökum, efnt til málþings undir yfirskriftinni Staldraðu við - stöndum saman gegn sjálfsvígum. Formaður Geðhjálpar segist vera dapur yfir því hversu lítið hafi áunnist í forvarnarstarfi gegn sjálfsvígum en á sama tíma er hann ánægður að sjá þá miklu grósku hjá félagasamtökum sem á undanförnum árum hafa lagt málstaðnum lið. Málþingið hefst klukkan þrjú í dag og fer fram í húsakynnum Decode, að Sturlugötu 8. Fjölmargir standa að málþinginu; Embætti landlæknis, Geðhjálp, Heilsugæsla höfuðborgarsvæðisins, geðsvið Landspítalans, Minningarsjóður Orra Ómarssonar, Ný dögun, stuðningur í sorg , Pieta samtökin, Rauði krossinn og Þjóðkirkjan. „Það eru ýmis félagasamtök að bjóða upp á ráðgjöf. Það eru starfandi ýmis virkniog dagsetur sem eiga að stuðla að betra geðheilbrigði […]. Yfirvöld hafa lofað að setja meiri pening í þessi mál og Alma Möller landlæknir, hún kemur í dag og þar ætlar hún að kynna aðgerðaráætlun til að fækka sjálfsvígum,“ segir Einar Þór Jónsson, formaður Geðhjálpar. Aðgerðaráætlunin miðar meðal annars að því að huga betur að viðkvæmum jaðarhópum. Einar tekur mið af hinsegin fólki en dregið hefur úr sjálfsvígum hinsegin fólks samfara framþróun, áföngum í réttindabaráttu þess. „Eins og hinsegin fólk, það var áhættuhópur. Við getum séð að fólki fer að líða betur eftir því sem réttindamálunum hefur farið fram, meiri sýnileiki, meiri mannvirðing, nánd og kærleikur.“Hlutverk karlmannsins og tráma En við sitjum uppi með þessar tölur. Það eru þrjátíu og tveir, þrír að meðaltali og alveg hátt upp í fjörutíu manns sem stytta sér aldur á Íslandi hverju ári, að stórum hluta eru þetta karlar. […] Við þurfum að líta á hlutverk karlmannsins aðeins með öðrum augum. Ég vona að það verði gert núna á næstu árum og það verði ekki eingöngu konur sem fara í það verkefni. Áfallasaga fólks er mjög áhugaverð í þessu sambandi og áhrif áfalla á fullorðinsár og líf fólks. Það gæti verið lykill að því að finna frekari lausnir að því hvað við getum gert til að vinna að betra geðheilbrigði meðal þjóðarinnar. Mikið áunnist en betur má ef duga skal Einar segir að hlúa þurfi betur að aðstandendum. Sjálfsvígum á Íslandi hefur ekki fækkað í hundrað ár. „Sem mér finnst alveg skelfilegt. Við megum aldrei, aldrei gefast upp. Það þarf að efla forvarnir og það þarf að leggja miklu meira fjármagn og fagmennsku í geðheilbrigðismálaflokkinn.“ Einar segir að skoða þurfi heildstætt hvað hafi áunnist og hvað virki. „Við þurfum að skoða þessa reynslu alla, hvernig við nálgumst þessi mál. Ég vil líka sjá það þannig að samfélagið allt verði okkar læknir. Það er ekki þannig að við þurfum stöðugt að loka fólk inn á stofnunum eða setja alla á lyf og það sé alltaf nauðsynlegt að fara einhvern veginn inn í einhvers konar læknisfræðilegt „system“ til að fólkið nái bata. Það eru svo margar leiðir til í bataferli fólks,“ segir Einar. Hann veltir einnig upp hugmyndum um að nota ákveðna skimun í baráttunni gegn sjálfsvígum. „Ungir karlar sem ekki bera það með sér að eiga við andlegar áskoranir og andlegan vanda að glíma við. Þá þurfum við að kannski líka að nota ákveðna skimun hvað varðar áföll og aðstæður í til dæmis æsku og þetta sem ég nefni aftur, viðkvæma hópa, að skoða ákveðin lífsskeið fólks, barnæskuna og viðkvæma tíma í lífi fólks.“ Einar segir að við séum mun upplýstari í dag en við áðum vorum. Hann horfir björtum augum til framtíðar. „Ég held við séum að breyta svo mikið gildismatinu okkar í tilverunni og við eigum eftir að sjá alveg gríðarlegar breytingar á því hvernig fólk lifir, hagar lífi sínu og talar um hlutina, sýnileikinn og öll þessi flottu verkefni sem hafa átt sér stað eins og útmeða hjá ungu fólki þar sem það talar um tilfinningar sínar, kvíða, streitu og sorg og svo framvegis og framvegis þannig að við lítum björtum augum framávið.“ Getum breytt erfiðum tilfinningum og hugsunum En hvaða skilaboð hefur þú til fólks sem glímir við sjálfsvígshugsanir? „Ég segi, talið, talið, talið um tilfinningarnar, talið um það sem hvílir á ykkur og leitiði hjálpar. Það er svo margt í boði og ég get ekki annað en hvatt fólk til að segja frá þessari erfiðu andlegu líðan sinni. Það er það eina í stöðunni sem fólk getur gert, það er að tala um þessa líðan,“ segir Einar og bætir við. „Við þurfum að vera dugleg - hvort sem það er vegna áfalla eða hvað sem hefur gerst – að tala um hlutina. Við getum ekki breytt því sem hefur gerst í okkar lífi en við getum haft svo gríðarlega jákvæð áhrif á það hvernig við hugsum um hlutina. það er hægt að breyta erfiðum tilfinningum og hugsunum um erfiða atburði, það er nefnilega hægt að breyta því hvernig við hugsum um það og þar þurfum við aðstoð fagfólks og aðstoð umhverfis og samfélags.“Fólk með sjálfsvígshugsanir er minnt á Hjálparsíma Rauða krossins, 1717, og netspjallið. Þjálfaðir og reynslumiklir sjálfboðaliðar á öllum aldri svara þeim símtölum og spjöllum sem berast. Fullum trúnaði er heitið. Nánari upplýsingar hér.
Heilbrigðismál Tengdar fréttir Mikilvægt að fela ekki vanlíðanina Eymundur Lúter Eymundsson hefur glímt við félagfælni frá barnæsku. Það var ekki fyrr en hann þurfti að fara í Verkjaskólann á Kristnesi eftir mjaðmaskiptaaðgerð 38 ára gamall að hann fékk sína fyrstu fræðslu um kvíða. 24. júní 2019 10:00 25 milljónir í forvarnir gegn sjálfsvígum Heilbrigðisráðherra hefur tekið ákvörðun um að leggja strax til 25 milljónir króna í ýmis verkefni er miða að því að fækka sjálfsvígum á Íslandi. 10. september 2018 16:29 Grímur Atlason til Geðhjálpar Stjórn Geðhjálpar hefur ráðið Grím Atlason í starf framkvæmdastjóra samtakanna. 9. september 2019 15:32 Mest lesið Vaktin: Tillagan samþykkt og annarri umræðu um veiðigjöld lokið Innlent Lögregla rannsakar alvarlegt slys í Lágafellslaug Innlent Krefjast bóta verði ekki fallið frá áformum um skólaþorp Innlent Velti bílnum við Fjarðarhraun Innlent Fundu 36 hugsanlega þolendur mansals á Íslandi í alþjóðlegri lögregluaðgerð Innlent „Þetta er alvarlegur áfellisdómur yfir forsætisráðherra“ Innlent Tekur önnur Íslendinga þátt í erfiðustu og lengstu kappreið í heimi Innlent Sex vikið úr starfi vegna banatilræðis gegn Trump Erlent Fordæmalaus ákvörðun sem gæti breytt Alþingi til framtíðar Innlent Þriðjungur endurreisnarinnar gæti fallið á Rússa Erlent Fleiri fréttir Hóta að loka svæðinu við Seljalandsfoss „Hann er að eigna sér eitthvað sem hann á ekki“ „Hræðilegar fréttir fyrir lýðræðið á Íslandi“ Fordæmalaus ákvörðun sem gæti breytt Alþingi til framtíðar Dramatík á Alþingi og bílastæðablús hjá World Class Velti bílnum við Fjarðarhraun Flytja hluta starfsemi SAk vegna myglu Sjá ekki fyrir endann á umfangsmikilli rannsókn á fíkniefnaframleiðslu „Þetta er alvarlegur áfellisdómur yfir forsætisráðherra“ Vaktin: Tillagan samþykkt og annarri umræðu um veiðigjöld lokið Fundu 36 hugsanlega þolendur mansals á Íslandi í alþjóðlegri lögregluaðgerð „Eftir þetta hvassviðri í þinginu í gær heldur lífið áfram“ Tekjur af laxveiði í Borgarfirði eru vel yfir 50% af tekjum landbúnaðar á svæðinu Krefjast bóta verði ekki fallið frá áformum um skólaþorp Halda áfram að ræða veiðigjöldin Tekur önnur Íslendinga þátt í erfiðustu og lengstu kappreið í heimi Draga Dettifoss til Reykjavíkur Sleginn í andlitið með hnúajárni Lögregla rannsakar alvarlegt slys í Lágafellslaug Þingfundi frestað: Stjórnarandstaðan lagði fram „aðeins mýkri“ tillögu „Það er þarna sem rússneskir kafbátar fara í gegn“ Hélt á lokuðu umslagi Tillögur „ekki afhentar í lokuðu umslagi“ Uppþot og fúkyrði á þinginu og bandarískur kjarnorkukafbátur Jökulhlaupið í rénun Reyna að stilla til friðar í bakherbergjum Alþingis Segir ummæli ráðherra um sig ógeðfelld Fundu tuttugu kíló af grasi eftir húsleit í Hafnarfirði Mennirnir þrír sjáist ekki í myndefni Vara við slysahættu vegna kaldavatnsleysis Sjá meira
Mikilvægt að fela ekki vanlíðanina Eymundur Lúter Eymundsson hefur glímt við félagfælni frá barnæsku. Það var ekki fyrr en hann þurfti að fara í Verkjaskólann á Kristnesi eftir mjaðmaskiptaaðgerð 38 ára gamall að hann fékk sína fyrstu fræðslu um kvíða. 24. júní 2019 10:00
25 milljónir í forvarnir gegn sjálfsvígum Heilbrigðisráðherra hefur tekið ákvörðun um að leggja strax til 25 milljónir króna í ýmis verkefni er miða að því að fækka sjálfsvígum á Íslandi. 10. september 2018 16:29
Grímur Atlason til Geðhjálpar Stjórn Geðhjálpar hefur ráðið Grím Atlason í starf framkvæmdastjóra samtakanna. 9. september 2019 15:32