Orkupakkinn er óhagræði fyrir Ísland Elías Elíasson skrifar 12. júní 2018 07:00 Michael Mann, sendiherra ESB á Íslandi, skrifar grein um 3. orkupakka ESB í Fréttablaðinu 7/6-’18. Þökk sé honum fyrir að gefa kost á málefnalegum umræðum um þau atriði sem hann nefnir, en því miður virðist hann ekki hafa fengið fullnægjandi upplýsingar frá stjórnvöldum um suma hluti. Þannig hafa fyrri orkupakkarnir tveir leitt af sér óþarfa uppskiptingar hjá orkufyrirtækjunum og þær undanþágur sem Ísland hefur fengið sýna að hugmyndafræði þessara orkupakka gengur ekki upp hér á Íslandi.Frjálsi orkumarkaðurinn Auk þess að vera agnar smár í samanburðinum skortir íslenska orkumarkaðinn það umhverfi sem tryggir framleiðendum raforku á meginlandi Evrópu jafnstöðu (En: „level playing field“). Þetta er vegna þess, að náttúra Íslands leikur eitt stærsta hlutverkið á markaðnum hér og hún blæs á samkeppni. Náttúran tryggir ekki að jarðvarmi og vatnsorka séu á innbyrðis samkeppnishæfu verði eins og alþjóðlegir eldsneytismarkaðir gera með kol og gas. Náttúran tryggir heldur ekki, að hinir mismunandi virkjunarkostir sem hún býður upp á séu á samkeppnisfæru verði hver við annan eða markaðinn á sambærilegan hátt og fæst með samspili heimsmarkaða með vélar og rafbúnað við raforkumarkaði. Til að ráða bót á þeim hnökrum sem af þessu verða á íslenskum orkumarkaði þarf samráð, ekki samkeppni. Þetta eiga íslensk stjórnvöld að vera fær um að skýra út fyrir sendiherranum. Verður Orkustofnun íslensk eða erlend eftirlitsstofnun? Orkustofnun, hin íslenska eftirlitsstofnun, skal hafa vissar valdheimildir, en má hvorki leita eftir né taka við fyrirmælum frá íslenskum stjórnvöldum um nokkuð það er varðar beitingu þessa valds. Hins vegar ber henni að fylgja lögum og stefnumörkun ESB, samræma reglugerðir sínar öðrum evrópskum eftirlitsstofnunun og hafa samráð við ACER, án þess þó að hafa atkvæðisrétt í þeim samtökum eftirlitsstofnana sem ACER heldur utan um. Mörgum þykir með þessu fyrirkomulagi bæði orðið vafamál að hægt sé að telja þessa Orkustofnun til íslenskra stjórnvalda og nefnd útilokun frá atkvæðisrétti geri útslagið um að þetta fyrirkomulag samræmist ekki stjórnarskránni. Í öllu falli sé þetta svo stórt skref til viðbótar fyrri skrefum til afsals sjálfsákvörðunarréttar, að stjórnarskránni sé þar með ofboðið. Eins og skyldur Orkustofnunar eru markaðar á framangreindan hátt gæti svo farið, að stofnunin fari í raun að gæta samkeppnishagsmuna iðnaðar á meginlandi Evrópu gagnvart íslenskum iðnaði og verði þannig óvart að eins konar Trójuhesti í hinu íslenska stjórnkerfi. Vaxandi óþol gagnvart ESB Michael Mann segir í grein sinni: „Þriðji orkupakkinn svokallaði, sem Íslendingum er skylt að innleiða samkvæmt EES samningnum?…“ Svona má fulltrúi ESB ekki ávarpa Íslendinga. Í fyrsta lagi vegna þess, að hinir stjórnskipulegu fyrirvarar í EES-samningnum eru þar ekki bara upp á punt, enda væri EES-samningurinn þá stjórnarskrárbrot. Í öðru lagi vegna þess, að íslenskur almenningur hefur orðið vaxandi óþol gagnvart því hugarfari sem lesa má út úr þessu ávarpi og kemur fram hjá ESB þegar þeir setja reglur sem ekki henta hér og við skulum bara hlýða og innleiða. Orkupakkarnir eru dæmi um slíkar reglur. Orkupakkann má fella á Íslandi ESB að skaðlausu Michael Mann hefur rétt fyrir sér í því, að þriðji orkupakkinn, sem og hinir fyrri innihalda ýmis ákvæði sem eru af hinu góða. Það breytir þó ekki því, að sú hugmyndafræði sem löggjöf og regluverk innri raforkumarkaðar Evrópu byggir á passar ekki við íslenskar aðstæður, getur ekki leitt til lækkunar á almennu orkuverði á Íslandi og er andstæð íslenskum hagsmunum. Við skulum í þessu samhengi hætta að ræða um undanþágur frá lögum ESB og ræða um hvað Íslendingar telja í sína þágu og treysta sér til að samþykkja. Evrópusambandið hefur hvort sem er engan hag af því að Íslendingar samþykki lög á þessu sviði, sem gera ekki annað en hemja okkur í sókn eftir hagkvæmara raforkukerfi. Slík aðkoma ESB mundi bæta mjög ímynd sambandsins í augum almennings. Svo skulum við ræða hverju Brexit breytir eftir Brexit. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Orkumál Tengdar fréttir Orkupakkinn er engin ógn við Ísland Á síðustu vikum og mánuðum hafa farið fram ákafar umræður á Íslandi um nýjasta löggjafarpakka Evrópusambandsins um orkumál og hvort hann ógni íslenskum orkumarkaði og jafnvel sjálfstæði landsins. 7. júní 2018 07:00 Mest lesið Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson Skoðun Er verið að blekkja almenning og sjómenn? Einar Hannes Harðarson Skoðun Við viljum nafn Jón Kaldal Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir Skoðun Stóra skekkjan í 13 ára aldurstakmarki samfélagsmiðla Skúli Bragi Geirdal Skoðun Skilningsleysi á skaðsemi verðtryggingar Guðmundur Ásgeirsson Skoðun Aðskilnaðurinn hlær Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson Skoðun Fögur fyrirheit sem urðu að engu Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson Skoðun Skoðun Skoðun Forðumst að sérhagsmunir geti keypt sig til áhrifa í stjórnmálum Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Bætt dagsbirta í Svansvottuðum byggingum Bergþóra Góa Kvaran skrifar Skoðun Skólamáltíðir í Hafnarfirði. Af hverju bauð enginn í verkið? Davíð Arnar Stefánsson skrifar Skoðun Nikótín, konur og krabbamein – gamlar hættur í nýjum búningi Jóhanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Frelsi fylgir ábyrgð Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar Skoðun Skilningsleysi á skaðsemi verðtryggingar Guðmundur Ásgeirsson skrifar Skoðun Menntakerfi í fremstu röð Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson skrifar Skoðun Við viljum nafn Jón Kaldal skrifar Skoðun Stóra skekkjan í 13 ára aldurstakmarki samfélagsmiðla Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Er verið að blekkja almenning og sjómenn? Einar Hannes Harðarson skrifar Skoðun Væntingar á villigötum Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Aðskilnaðurinn hlær Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Lágkúrulegur hversdagsleiki illskunnar Guðný Gústafsdóttir skrifar Skoðun Glerþakið brotið á alþjóðlega sjónverndardaginn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Fögur fyrirheit sem urðu að engu Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Ríkissjóður snuðaður um stórar fjárhæðir Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Ruben Amorim og sveigjanleiki – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Framtíðarsýn í samgöngumálum er mosavaxin Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Fimmta iðnbyltingin krefst svara – strax Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Hefur þú skoðanir? Jóhannes Óli Sveinsson skrifar Skoðun Er hurð bara hurð? Sölvi Breiðfjörð skrifar Skoðun Reykjavíkurmódel á kvennaári Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Ekki er allt sem sýnist Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Sýndu þér umhyggju – Komdu í skimun Ágúst Ingi Ágústsson skrifar Skoðun Eru Bændasamtökin á móti valdeflingu bænda? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Er lægsta verðið alltaf hagstæðast? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir skrifar Skoðun Landbúnaðarrúnk Hlédís Sveinsdóttir skrifar Sjá meira
Michael Mann, sendiherra ESB á Íslandi, skrifar grein um 3. orkupakka ESB í Fréttablaðinu 7/6-’18. Þökk sé honum fyrir að gefa kost á málefnalegum umræðum um þau atriði sem hann nefnir, en því miður virðist hann ekki hafa fengið fullnægjandi upplýsingar frá stjórnvöldum um suma hluti. Þannig hafa fyrri orkupakkarnir tveir leitt af sér óþarfa uppskiptingar hjá orkufyrirtækjunum og þær undanþágur sem Ísland hefur fengið sýna að hugmyndafræði þessara orkupakka gengur ekki upp hér á Íslandi.Frjálsi orkumarkaðurinn Auk þess að vera agnar smár í samanburðinum skortir íslenska orkumarkaðinn það umhverfi sem tryggir framleiðendum raforku á meginlandi Evrópu jafnstöðu (En: „level playing field“). Þetta er vegna þess, að náttúra Íslands leikur eitt stærsta hlutverkið á markaðnum hér og hún blæs á samkeppni. Náttúran tryggir ekki að jarðvarmi og vatnsorka séu á innbyrðis samkeppnishæfu verði eins og alþjóðlegir eldsneytismarkaðir gera með kol og gas. Náttúran tryggir heldur ekki, að hinir mismunandi virkjunarkostir sem hún býður upp á séu á samkeppnisfæru verði hver við annan eða markaðinn á sambærilegan hátt og fæst með samspili heimsmarkaða með vélar og rafbúnað við raforkumarkaði. Til að ráða bót á þeim hnökrum sem af þessu verða á íslenskum orkumarkaði þarf samráð, ekki samkeppni. Þetta eiga íslensk stjórnvöld að vera fær um að skýra út fyrir sendiherranum. Verður Orkustofnun íslensk eða erlend eftirlitsstofnun? Orkustofnun, hin íslenska eftirlitsstofnun, skal hafa vissar valdheimildir, en má hvorki leita eftir né taka við fyrirmælum frá íslenskum stjórnvöldum um nokkuð það er varðar beitingu þessa valds. Hins vegar ber henni að fylgja lögum og stefnumörkun ESB, samræma reglugerðir sínar öðrum evrópskum eftirlitsstofnunun og hafa samráð við ACER, án þess þó að hafa atkvæðisrétt í þeim samtökum eftirlitsstofnana sem ACER heldur utan um. Mörgum þykir með þessu fyrirkomulagi bæði orðið vafamál að hægt sé að telja þessa Orkustofnun til íslenskra stjórnvalda og nefnd útilokun frá atkvæðisrétti geri útslagið um að þetta fyrirkomulag samræmist ekki stjórnarskránni. Í öllu falli sé þetta svo stórt skref til viðbótar fyrri skrefum til afsals sjálfsákvörðunarréttar, að stjórnarskránni sé þar með ofboðið. Eins og skyldur Orkustofnunar eru markaðar á framangreindan hátt gæti svo farið, að stofnunin fari í raun að gæta samkeppnishagsmuna iðnaðar á meginlandi Evrópu gagnvart íslenskum iðnaði og verði þannig óvart að eins konar Trójuhesti í hinu íslenska stjórnkerfi. Vaxandi óþol gagnvart ESB Michael Mann segir í grein sinni: „Þriðji orkupakkinn svokallaði, sem Íslendingum er skylt að innleiða samkvæmt EES samningnum?…“ Svona má fulltrúi ESB ekki ávarpa Íslendinga. Í fyrsta lagi vegna þess, að hinir stjórnskipulegu fyrirvarar í EES-samningnum eru þar ekki bara upp á punt, enda væri EES-samningurinn þá stjórnarskrárbrot. Í öðru lagi vegna þess, að íslenskur almenningur hefur orðið vaxandi óþol gagnvart því hugarfari sem lesa má út úr þessu ávarpi og kemur fram hjá ESB þegar þeir setja reglur sem ekki henta hér og við skulum bara hlýða og innleiða. Orkupakkarnir eru dæmi um slíkar reglur. Orkupakkann má fella á Íslandi ESB að skaðlausu Michael Mann hefur rétt fyrir sér í því, að þriðji orkupakkinn, sem og hinir fyrri innihalda ýmis ákvæði sem eru af hinu góða. Það breytir þó ekki því, að sú hugmyndafræði sem löggjöf og regluverk innri raforkumarkaðar Evrópu byggir á passar ekki við íslenskar aðstæður, getur ekki leitt til lækkunar á almennu orkuverði á Íslandi og er andstæð íslenskum hagsmunum. Við skulum í þessu samhengi hætta að ræða um undanþágur frá lögum ESB og ræða um hvað Íslendingar telja í sína þágu og treysta sér til að samþykkja. Evrópusambandið hefur hvort sem er engan hag af því að Íslendingar samþykki lög á þessu sviði, sem gera ekki annað en hemja okkur í sókn eftir hagkvæmara raforkukerfi. Slík aðkoma ESB mundi bæta mjög ímynd sambandsins í augum almennings. Svo skulum við ræða hverju Brexit breytir eftir Brexit.
Orkupakkinn er engin ógn við Ísland Á síðustu vikum og mánuðum hafa farið fram ákafar umræður á Íslandi um nýjasta löggjafarpakka Evrópusambandsins um orkumál og hvort hann ógni íslenskum orkumarkaði og jafnvel sjálfstæði landsins. 7. júní 2018 07:00
Skoðun Forðumst að sérhagsmunir geti keypt sig til áhrifa í stjórnmálum Arna Lára Jónsdóttir skrifar
Skoðun Nikótín, konur og krabbamein – gamlar hættur í nýjum búningi Jóhanna Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Enn ríkir áhugaleysi um afdrif fósturbarna Guðlaugur Kristmundsson,Sigurgeir B. Þórisson skrifar
Skoðun Áfengi og íþróttir eiga enga samleið – áskorun til þingfulltrúa UMFÍ Árni Guðmundsson skrifar
Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar