Írar kjósa um afnám banns við fóstureyðingum á morgun: Lögin komi verst niður á jaðarsettum konum Margrét Helga Erlingsdóttir skrifar 24. maí 2018 20:53 Steinunn Rögnvaldsdóttir segir að það sé mikið í húfi fyrir írskar konur á morgun. Vísir/gunnar v. andrésson Á morgun, föstudag, ganga Írar til kosninga um afnám banns við fóstureyðingum. Umdeild ákvæði í stjórnarskrá landsins fjallar um bann við fóstureyðingum. Skoðanakannanir sýndu í fyrstu að þeir sem vildu sjá breytingu á áttunda ákvæði stjórnarskrárinnar voru með örugga forystu en bilið á milli hópanna hefur minnkað statt og stöðugt eftir því sem nær dregur kosningum. Steinunn Rögnvaldsdóttir, kynjafræðingur og annar tveggja höfunda bókarinnar Rof: Frásagnir kvenna af fóstureyðingum, segir að það sé mikið í húfi fyrir írskar konur. Réttur kvenna til frjálsra fóstureyðinga hefur Steinunni verið hugleikinn um langt skeið. Í brúðkaupsferðinni hafi hún og eiginmaður hennar farið til Hollands og Dublin og tekið þátt í kröfugöngu fyrir rétti kvenna til ákveða sjálfar. Steinunn segir að það hefði mikla þýðingu fyrir konur ef breytingarnar ganga í gegn. Það myndi auka öryggi þeirra og frelsi til muna auk þess sem skömminni yrði vísað á bug. Í dag er litið á írskar konur sem rjúfa meðgöngu sem glæpamenn. „Hámarks refsing fyrir að framkvæma ólöglega fóstureyðingu er 14 ár, fyrir bæði konur og lækna. Sá refsirammi hefur held ég ekki verið fullnýttur en það hefur nýlega verið dæmt eftir þessum lögum. Árið 2016 var kona dæmd fyrir að hafa tekið pillu,“ segir Steinunn.Konur hafa fjölmennt í kröfugöngum fyrir rétti kvenna til frjálsa fóstureyðinga í aðdraganda kosninga.Vísir/afpSkömmin finnur sér leiðEr hlutur skammarinnar mikill og áþreifanlegur? Fannstu fyrir því þegar þið skrifuðuð bókina? „Það var fyrirferðamikið þema, alls ekki allar skömmuðust sín en margar skömmuðust sín fyrir að líða ekki illa. Skömmin fann sér leið. Drusluskömmun var líka fyrirferðarmikið þema; þetta hafði ekki átt að koma fyrir, þær hefðu átt að passa sig og svo framvegis. Skömmin seytlaði inn í margvíslegu formi og hún gerir það eflaust líka á Írlandi.“Lögin komi verst niður á jaðarsettum hópumSteinunn segir að írskar konur rjúfi meðgöngu þrátt fyrir að þær séu bannaðar á Írlandi. Þær leiti sér einfaldlega læknisaðstoðar í öðrum löndum, fyrst og fremst á Bretlandi en líka Hollandi, auk þess sem þær panta pillur af netinu. „Hvort tveggja er mjög slæmt,“ segir Steinunn því forsenda fyrir því að ferðast erlendis er að eiga fyrir fargjaldinu, hafa vegabréf og vera skráðar. „Það útilokar strax konur sem eru óskráðar.“ „Þær eru í þúsundatali sem fara erlendis í fóstureyðingar. Það eru bara þær sem fara. Þær sem panta sér pillu eru ekki inn í þessum tölum, það er líka mikill fjöldi,“ útskýrir Steinunn. Þær sem panta pillur til að framkvæma fóstureyðingar (sem er einungis hægt að nota fyrir 12. Viku meðgöngu) búa ekki við sömu aðstæður og íslenskar konur sem eiga kost á því að fara til læknis, fá ráðgjöf og lyfseðil. „Þær panta þetta á netinu og svo taka þær pilluna án þess að vita nákvæmlega hvað í því felst. Þær vita hverjar aukaverkanirnar eru og svo framvegis,“ segir Steinunn sem segir lögin koma í veg fyrir að þær leiti sér læknisaðstoðar ef þær þurfi þess. „Ef þær vita að þær eru að fremja glæp þá eru þær síður líklegar til að leita sér læknisaðstoðar ef þær telja að verkirnir séu óeðlilegir. Það er verið að stofna lífi þeirra í hættu,“ segir Steinunn.Skertur trúverðugleiki kaþólsku kirkjunnarEf af breytingunum verður, þýðir það ekki dvínandi ítök kaþólsku kirkjunnar?„Jú, það sem mér finnst athyglisvert við þetta er að, miðað við það sem ég hef lesið, kaþólska kirkjan hafi haldið sig til hlés í umræðunni. Þau eru meðvituð um að trúverðugleiki kaþólsku kirkjunnar er skertur vegna ýmissa kynferðisofbeldisbrota sem hafa komið upp hjá kirkjunni. Þau láta aðra sjá um að keyra baráttuna áfram og eru frekar eins og aftursætisbílstjórar.“ Ef Írar kjósa með breytingum á morgun gæti það þýtt að fóstureyðingar yrðu gerðar frjálsar fram að tólftu viku en með ákveðnum takmörkunum eftir það. Mest lesið Gengst við eftirlíkingunum: „Ég þekki ekki þessi lög og seldi þessar myndir ekki“ Innlent Lýsa miklum troðningi, átökum og gráti á FM95BLÖ Innlent Stutt pása hleypti öllu í bál og brand Innlent „Glatað að heyra af því að fólk hafi meitt sig“ Innlent Þrír fluttir á bráðamóttökuna af tónleikum FM95BLÖ Innlent Sprengjuflugvélar loga víða í Rússlandi Erlent „Okkur þykir það mjög miður að þessar aðstæður hafi skapast“ Innlent Kosti tugi milljóna að hirða yfirgefin húsgögn Innlent Tveir löðrungar og fall líklega ekki orsök andlátsins Innlent „Hann vildi ekki klaga, klaga hvern þá?“ Innlent Fleiri fréttir „Beið eftir því að eitthvað stórslys myndi gerast“ Sirkus hundur skemmtir ferðamönnum á Höfn í sumar Sögulegur „köngulóavefur“, troðningur á tónleikum og stemning á degi sjómanna „Glatað að heyra af því að fólk hafi meitt sig“ Stærsta brautskráning í sögu skólans Einn lagður inn á sjúkrahús eftir tónleikana Gengst við eftirlíkingunum: „Ég þekki ekki þessi lög og seldi þessar myndir ekki“ „Okkur þykir það mjög miður að þessar aðstæður hafi skapast“ „Hann vildi ekki klaga, klaga hvern þá?“ Stefnir í metkjörsókn í pólsku forsetakosningunum Viðvaranir vegna snjókomu og hríðar: „Þetta eru mikil vonbrigði“ Útlendingaandúð sé vinsæl leið til að marka sér stöðu á samfélagsmiðlum Nýr verslunarkjarni opnaður á Selfossi Stutt pása hleypti öllu í bál og brand Fór ekki út úr húsi eftir afsögnina Troðningur í Laugardalshöll, óveður og sjómannadeginum fagnað Landsmálin, fiskveiðistjórnun og Ásthildur Lóa í Sprengisandi Lýsa miklum troðningi, átökum og gráti á FM95BLÖ Brot á vopnalögum og líkamsárás á tónleikum Tveir löðrungar og fall líklega ekki orsök andlátsins Þrír fluttir á bráðamóttökuna af tónleikum FM95BLÖ Tékknesk herþota hluti af árlegri flugsýningu Kosti tugi milljóna að hirða yfirgefin húsgögn „Fallegur dagur“ fyrir útskrift Banaslysið haft áhrif á undirbúning manngerðra íshella Sagðist ekki hafa orðið var við átök: „Ég var eins og pabbi þeirra“ Gamlir Fóstbræður sungu fyrir Njál og hans fólk á Bergþórshvoli Einn fékk rúmar fimmtíu milljónir Lengri opnunartímar sundlauga taka gildi „Við erum engir rasistar“ Sjá meira
Á morgun, föstudag, ganga Írar til kosninga um afnám banns við fóstureyðingum. Umdeild ákvæði í stjórnarskrá landsins fjallar um bann við fóstureyðingum. Skoðanakannanir sýndu í fyrstu að þeir sem vildu sjá breytingu á áttunda ákvæði stjórnarskrárinnar voru með örugga forystu en bilið á milli hópanna hefur minnkað statt og stöðugt eftir því sem nær dregur kosningum. Steinunn Rögnvaldsdóttir, kynjafræðingur og annar tveggja höfunda bókarinnar Rof: Frásagnir kvenna af fóstureyðingum, segir að það sé mikið í húfi fyrir írskar konur. Réttur kvenna til frjálsra fóstureyðinga hefur Steinunni verið hugleikinn um langt skeið. Í brúðkaupsferðinni hafi hún og eiginmaður hennar farið til Hollands og Dublin og tekið þátt í kröfugöngu fyrir rétti kvenna til ákveða sjálfar. Steinunn segir að það hefði mikla þýðingu fyrir konur ef breytingarnar ganga í gegn. Það myndi auka öryggi þeirra og frelsi til muna auk þess sem skömminni yrði vísað á bug. Í dag er litið á írskar konur sem rjúfa meðgöngu sem glæpamenn. „Hámarks refsing fyrir að framkvæma ólöglega fóstureyðingu er 14 ár, fyrir bæði konur og lækna. Sá refsirammi hefur held ég ekki verið fullnýttur en það hefur nýlega verið dæmt eftir þessum lögum. Árið 2016 var kona dæmd fyrir að hafa tekið pillu,“ segir Steinunn.Konur hafa fjölmennt í kröfugöngum fyrir rétti kvenna til frjálsa fóstureyðinga í aðdraganda kosninga.Vísir/afpSkömmin finnur sér leiðEr hlutur skammarinnar mikill og áþreifanlegur? Fannstu fyrir því þegar þið skrifuðuð bókina? „Það var fyrirferðamikið þema, alls ekki allar skömmuðust sín en margar skömmuðust sín fyrir að líða ekki illa. Skömmin fann sér leið. Drusluskömmun var líka fyrirferðarmikið þema; þetta hafði ekki átt að koma fyrir, þær hefðu átt að passa sig og svo framvegis. Skömmin seytlaði inn í margvíslegu formi og hún gerir það eflaust líka á Írlandi.“Lögin komi verst niður á jaðarsettum hópumSteinunn segir að írskar konur rjúfi meðgöngu þrátt fyrir að þær séu bannaðar á Írlandi. Þær leiti sér einfaldlega læknisaðstoðar í öðrum löndum, fyrst og fremst á Bretlandi en líka Hollandi, auk þess sem þær panta pillur af netinu. „Hvort tveggja er mjög slæmt,“ segir Steinunn því forsenda fyrir því að ferðast erlendis er að eiga fyrir fargjaldinu, hafa vegabréf og vera skráðar. „Það útilokar strax konur sem eru óskráðar.“ „Þær eru í þúsundatali sem fara erlendis í fóstureyðingar. Það eru bara þær sem fara. Þær sem panta sér pillu eru ekki inn í þessum tölum, það er líka mikill fjöldi,“ útskýrir Steinunn. Þær sem panta pillur til að framkvæma fóstureyðingar (sem er einungis hægt að nota fyrir 12. Viku meðgöngu) búa ekki við sömu aðstæður og íslenskar konur sem eiga kost á því að fara til læknis, fá ráðgjöf og lyfseðil. „Þær panta þetta á netinu og svo taka þær pilluna án þess að vita nákvæmlega hvað í því felst. Þær vita hverjar aukaverkanirnar eru og svo framvegis,“ segir Steinunn sem segir lögin koma í veg fyrir að þær leiti sér læknisaðstoðar ef þær þurfi þess. „Ef þær vita að þær eru að fremja glæp þá eru þær síður líklegar til að leita sér læknisaðstoðar ef þær telja að verkirnir séu óeðlilegir. Það er verið að stofna lífi þeirra í hættu,“ segir Steinunn.Skertur trúverðugleiki kaþólsku kirkjunnarEf af breytingunum verður, þýðir það ekki dvínandi ítök kaþólsku kirkjunnar?„Jú, það sem mér finnst athyglisvert við þetta er að, miðað við það sem ég hef lesið, kaþólska kirkjan hafi haldið sig til hlés í umræðunni. Þau eru meðvituð um að trúverðugleiki kaþólsku kirkjunnar er skertur vegna ýmissa kynferðisofbeldisbrota sem hafa komið upp hjá kirkjunni. Þau láta aðra sjá um að keyra baráttuna áfram og eru frekar eins og aftursætisbílstjórar.“ Ef Írar kjósa með breytingum á morgun gæti það þýtt að fóstureyðingar yrðu gerðar frjálsar fram að tólftu viku en með ákveðnum takmörkunum eftir það.
Mest lesið Gengst við eftirlíkingunum: „Ég þekki ekki þessi lög og seldi þessar myndir ekki“ Innlent Lýsa miklum troðningi, átökum og gráti á FM95BLÖ Innlent Stutt pása hleypti öllu í bál og brand Innlent „Glatað að heyra af því að fólk hafi meitt sig“ Innlent Þrír fluttir á bráðamóttökuna af tónleikum FM95BLÖ Innlent Sprengjuflugvélar loga víða í Rússlandi Erlent „Okkur þykir það mjög miður að þessar aðstæður hafi skapast“ Innlent Kosti tugi milljóna að hirða yfirgefin húsgögn Innlent Tveir löðrungar og fall líklega ekki orsök andlátsins Innlent „Hann vildi ekki klaga, klaga hvern þá?“ Innlent Fleiri fréttir „Beið eftir því að eitthvað stórslys myndi gerast“ Sirkus hundur skemmtir ferðamönnum á Höfn í sumar Sögulegur „köngulóavefur“, troðningur á tónleikum og stemning á degi sjómanna „Glatað að heyra af því að fólk hafi meitt sig“ Stærsta brautskráning í sögu skólans Einn lagður inn á sjúkrahús eftir tónleikana Gengst við eftirlíkingunum: „Ég þekki ekki þessi lög og seldi þessar myndir ekki“ „Okkur þykir það mjög miður að þessar aðstæður hafi skapast“ „Hann vildi ekki klaga, klaga hvern þá?“ Stefnir í metkjörsókn í pólsku forsetakosningunum Viðvaranir vegna snjókomu og hríðar: „Þetta eru mikil vonbrigði“ Útlendingaandúð sé vinsæl leið til að marka sér stöðu á samfélagsmiðlum Nýr verslunarkjarni opnaður á Selfossi Stutt pása hleypti öllu í bál og brand Fór ekki út úr húsi eftir afsögnina Troðningur í Laugardalshöll, óveður og sjómannadeginum fagnað Landsmálin, fiskveiðistjórnun og Ásthildur Lóa í Sprengisandi Lýsa miklum troðningi, átökum og gráti á FM95BLÖ Brot á vopnalögum og líkamsárás á tónleikum Tveir löðrungar og fall líklega ekki orsök andlátsins Þrír fluttir á bráðamóttökuna af tónleikum FM95BLÖ Tékknesk herþota hluti af árlegri flugsýningu Kosti tugi milljóna að hirða yfirgefin húsgögn „Fallegur dagur“ fyrir útskrift Banaslysið haft áhrif á undirbúning manngerðra íshella Sagðist ekki hafa orðið var við átök: „Ég var eins og pabbi þeirra“ Gamlir Fóstbræður sungu fyrir Njál og hans fólk á Bergþórshvoli Einn fékk rúmar fimmtíu milljónir Lengri opnunartímar sundlauga taka gildi „Við erum engir rasistar“ Sjá meira