
Endurreisn fæðingarorlofskerfisins
Fjárhagslegur stuðningur við barnafjölskyldur
Samhliða því sem fæðingarorlofslöggjöf okkar hefur tryggt báðum foreldrum barns rétt til töku fæðingarorlofs hefur fjárhagslegur stuðningur við barnafjölskyldur verið tryggður með því að að tryggja foreldrum 80% af launum þeirra á meðan á fæðingarorlofi stendur. Í því felst auðvitað að sama skapi hvati til þess að feður taki fæðingarorlof ekki síður en mæður, enda ættu fjárhagslegar ástæður síður að verða þess valdandi að aðeins mæður taki fæðingarorlof. Enn er það því miður svo að heildarlaun kvenna eru umtalsvert lægri en karla og án þessarar tekjutengingar blasir við að margar barnafjölskyldur ættu ekki raunverulega kost á því að faðir nýti sinn hluta orlofs, vegna þess að tekjutap á viðkvæmum tímapunkti í lífinu yrði of mikið. Þetta er því miður staðan hjá mörgum fjölskyldum í dag.
Ein afleiðing hrunsins var sú að við höfum að mörgu leyti horfið var frá þeirri hugmyndafræði sem var ákveðið flaggskip í fjölskyldustefnu okkar. Í skrefum var hámarksgreiðsla lækkuð úr 575 þúsund krónum í 300 þúsund, árið 2010. Þessi mikla lækkun greiðslna til foreldra í fæðingarorlofi hefur valdið því að mun færri börn njóta samvista við feður í fæðingarorlofi en áður var og orlofstaka feðra er enn innan við þriðjung orlofstöku mæðra. Feður í lægsta og hæsta tekjuþrepunum hafa minnkað töku fæðingarorlofs til mikilla muna.
Alvarlegri afleiðing þess feður taka styttra fæðingarorlof er sú að með því aukast líkur á því að tími barna heimavið styttist, sem verður til þess að börnin fara fyrr í dagvistun. Færa má rök fyrir því að hærri greiðslur til foreldra í fæðingarorlofi stuðli að lengra fæðingarorlofi, þar sem foreldrar fullnýta rétt sinn. Sjálfstæður réttur feðra til töku fæðingarorlofs er þess vegna ekki síður til að vernda rétt barns til samvista við báða foreldra á fyrstu mánuðum ævinnar.
Hærri greiðslur tryggja rétt barnanna
Það er í mínum huga forgangsatriði að við endurreisum fæðingarorlofskerfi okkar. Það gerum við með því að hækka greiðslur til foreldra í fæðingarorlofi, til að gera foreldrum kleift að fullnýta orlofið. Aðrir hafa haldið fram að lenging fæðingarorlofs sé brýnna hagsmunamál og þrátt fyrir að ég geti tekið undir að lenging orlofs sé einnig hagsmunamál barna þá er mikilvægara að byrja á því að endurreisa fæðingarorlofskerfið áður en við skoðum lengingu orlofs. Það er til lítils að lengja orlof um þrjá mánuði þegar veruleikinn er sá að stór hluti foreldra telur sig ekki eiga raunhæfan kost á að nýta réttinn vegna þess hversu lágar greiðslurnar eru. Sú staða bitnar auðvitað ekki síst á börnunum sem eiga að geta verið heima á fyrstu mánuðum.
Við erum meðvituð um að þeir feður sem lægstar hafa tekjurnar hafa minnkað töku fæðingarorlofs. Markmið ríkisstjórnarinnar er því að styðja við tekjulægstu foreldrana með því að skoða að minnka sérstaklega skerðingu á fæðingarorlofsgreiðslum undir 300.000 kr.
Dagvistun verði tryggð
Lenging fæðingarorlofs er stundum rökstudd með því að þannig verði hægt að brúa það bil sem er á milli fæðingarorlofs og dagvistunar barna. Staðreyndin er hins vegar sú að í stærsta sveitarfélagi landsins stendur börnum að jafnaði ekki til boða leikskólapláss fyrr en á því ári sem þau verða 2 ára. Pláss hjá dagforeldrum er að sama skapi alls ekki tryggt. Þennan veruleika þekkja foreldrar ágætlega.
Lenging fæðingarorlofs getur því að takmörkuðu leyti leyst þennan vanda, þar sem um ár getur liðið frá því að fæðingarorlofi lýkur og þar til leikskólapláss býðst. Í því felst mikið óöryggi fyrir foreldra og í einhverjum tilvikum tekjutap. Ef ætlunin er að brúa bilið á milli fæðingarorlofs og dagvistunar verður það ekki gert með lengingu fæðingarorlofs einni saman. Börn geta treyst því að skólaganga þeirra hefjist við 6 ára aldur og þá skiptir engu hver staðan er grunnskólum í einstökum hverfum. Ættu börn ekki að geta búið við sama öryggi hvað varðar leikskólagöngu?
Ísland á að setja sér það markmið að búa vel að barnafjölskyldum með velferð barna að leiðarljósi og til þess að tryggja að ungt fólk velji sér búsetu á Íslandi. Við viljum vera fjölskylduvænt samfélag sem tryggir rétt barna til samvista við foreldra sína á viðkvæmasta skeiði lífsins. Í því sambandi skiptir höfuðmáli að við náum að reisa að nýju öflugt fæðingarorlofskerfi. Auknar greiðslur til foreldra í fæðingarorlofi er fyrsta skrefið og jafnframt það mikilvægasta á þeirri leið.
Skoðun

Frá, frá, frá. Fúsa liggur á
Eiríkur Hjálmarsson skrifar

Nokkur orð um stöðuna
Dögg Þrastardóttir skrifar

Kynbundinn munur í tekjum á efri árum
Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar

#blessmeta – þriðja grein
Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar

Hvernig tryggir þú stærstu fjárfestingu lífins?
Berglind Halla Elíasdóttir skrifar

Ritunarramminn - verkfæri fyrir kennara!
Katrín Ósk Þráinsdóttir skrifar

Feluleikur Þorgerðar Katrínar
Hjörtur J. Guðmundsson skrifar

Ráðalaus ráðherra
Högni Elfar Gylfason skrifar

Spólum til baka
Snævar Ingi Sveinsson skrifar

Sögulegur dómur Hæstaréttar – staðfestir sjálfstæði Alþingis
Erna Bjarnadóttir skrifar

Að vera fatlaður á Íslandi er full vinna
Birna Ösp Traustadóttir skrifar

Sæluríkið Ísland
Einar Helgason skrifar

Áskorun til Alþingis: Tryggið almannahagsmuni - afnemið samkeppnisundanþágu afurðastöðvanna
Benedikt S. Benediktsson,Breki Karlsson,Halla Gunnarsdóttir,Ólafur Stephensen skrifar

Stormurinn gegn stóðhryssunni
Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar

Kallið þið þetta fjölbreytni?
Hermann Borgar Jakobsson skrifar

Til varnar Eyjafjöllum - og Íslandi öllu
Pétur Jónasson skrifar

Réttlætið sem refsar Jóni
Hjálmar Vilhjálmsson skrifar

Guðmundur Hrafn Arngrímsson er maður sem hefur aldrei rúllað sexum
Kristján Blöndal skrifar

Eitt eilífðar smáblóm með titrandi tár
Katrín Matthíasdóttir skrifar

Á uppgjör frá TR að koma eldri borgurum á óvart?
Björn Snæbjörnsson skrifar

Bæjarstjórinn í Kópavogi hendir fyrir vagninn
Gunnar Gylfason skrifar

Ábyrg ferðamennska
Hlynur Aðalsteinsson ,Josephine Lilian Roloff skrifar

Að vinda ofan af gullhúðun
Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar

Hvað þýðir það að vera úr sömu sveit?
Margrét Ágústa Sigurðardóttir skrifar

Mannúðarkrísa af mannavöldum
Ingólfur Gíslason skrifar

Ekkert réttlætir þjóðarmorð Ísraela í Palestínu
Sveinn Þórhallsson skrifar

Slúbbertar í skjóli BSRB
Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar

Ég er kominn heim
Askur Hrafn Hannesson skrifar

Þetta með tungumálin eru ekki bara orðin
Matthildur Björnsdóttir skrifar